OMANU vakuavikoti vimue va ilaika vali lulelu okuti ava va kulila kovikoti vimue viñi ci sule. Pole, ndomo ca siata lomue o vangula okuti ka lekisila ocisimĩlo pupolo. Eci ca siata, cikale eci omunu a vangula lukuavo ale poku vanguila powiñi.

Yesu koku vangula kuaye, oku ilaika kua kala ocituwa caye kuenda ca kalavo ocituwa colondonge viaye. Kepuluvi limue, umue wa sapuila Yesu okuti inaye la vamanjaye va yonguile oku vangula laye. Yesu wa tambulula hati: “Mãi [h]elie? Vamanjange velie?” Embimbiliya li amisako hati: “woluĩla olondonge viaye eka liaye kuenje hati, Tali, mãi la vamanjange hava.” (Mat. 12:48, 49) Pokati katukulo añi añi Embimbiliya, kelivulu Liovilinga 12:17 kuenda 13:16, ku lekisa okuti upostolo Petulu la Paulu va endavo loku olõla ovaka avo.

Ovisimĩlo kuenda eci ci kasi vutima, ka ci lekisiwila lika kondaka, pole ci lekisiwilavo koku ilaika kuenda pupolo. Ekambo lioku ci linga ciwa, li pitiya ocisimĩlo cekambo lionjongole konepa yu o kasi loku vangula. Pole, eci onepa eyi yupopi yi tokekisiwa ciwa, uwa wiyilila kueci ci vanguiwa u livokiya calua. Ndaño muẽle ceci o vanguila vo telefone, nda wa ilaika ciwa kuenda wa lekisila ovisimĩlo pupolo, ondaka yove yika lekisa vali ciwa esilivilo lieci o kasi loku popia kuenda ndomo o liyevite kueci catiamẽla kondaka o kasi loku popia. Omo liaco, cikale eci o vangula, eci o tanga, ale ceci okuti olonjeveleli viove via ku tulukila ale via tulukila Vambimbiliya avo, oku ilaika loku lekisila ovisimĩlo pupolo, ku kuete esilivilo liocili.

Oku ilaika kuaco loku lekisila ovisimĩlo pupolo ku lianje muẽle, ka ku ka kale ndu okuti o kasi loku vi tanga velivulu. Ove lalimue eteke oka lilongisa ndomo o yola ale ndomo o nyumãla. Oku ilaika te kua lekisavo ovisimĩlo vi kasi vutima wove. Nda oku ilaika kuaco kua lianja, oco ciwa.

Oku ilaika ku tepiwa volonepa vivali: Oku ilaika kuoku lekisa cimue kuenda kuoku eca ongusu kondaka ya popiwa. Oku ilaika Kuoku Lekisa Cimue, ku lekisa elinga ale utunga kuenda ocitumãlo. Vosikola eci o talavaya vetosi lioku ilaika, ku ka sanjuke ño loku ilika onjanja yimosi ale luvali. Likolisilako oku ilaika loku lianja vohundo yove yosi. Nda okuti o kasi loku sanga ekatanga lioku ci linga, eci cika ku kuatisa oku tala olondaka vi lekisa esuñamelo, upãla, unene, ocitumãlo, ale olondaka vi lekisa eci ca sokamo. Pole, ocina ca velapo vali o sukila oku linga, oku kapa utima wove wosi vohundo yove, okuti ku sakalala leci omanu va kasi loku sima catiamẽla kokuove. Kuenje o vangula kuenda o linga muẽle ndomo wa siata oku kala vomuenyo weteke leteke. Momo, nda omunu utima wotula, ocili okuti oku ilaika kuaye ku lianja.

Oku ilaika Kuoku eca Ongusu Kondaka ya Popiwa, ku lekisa ndomo omunu a liyevite kuenda ku lekisavo utõi. Okuo, kueca ongusu kocisimĩlo. Oku ilaika kuoku eca ongusu kondaka ya popiwa, ku kuete esilivilo lialua. Pole, lunguka! Momo oku ilaika kuoku eca ongusu kondaka ya popiwa, ca leluka oku pongoloka ocituwa cĩvi. Nda okuti onjanja lonjanja ilika ño konele yimosi, ovisimĩlo violonjeveleli vi fetika oku tindukila lika konele yaco, kuenje ka vopi esilivilo kohundo yove. Nda mitavaso yosikola wa ku sapuila okuti o kuete ocitangi eci, luluvalela lika koku ilaika ku lekisa ovilinga, utunga kuenda ocitumãlo vokuenda kuotembo yimue. Noke, pana okuti pa pita ale otembo yimue, seteka vali oku ilaika kuoku eca ongusu kondaka.

Oco o kũlĩhe otembo yiñami o kuete oku linga oku ilaika kuoku eca ongusu kondaka kuenda oku kũlĩhavo oku ilaika kua sunguluka, konomuisa ovisimĩlo via vana o kasi loku vangula lavo. Oku ilaika olonjeveleli ku lingisa okuti ovo ka va liyevi ciwa. Kolofeka vimue, nda ulume o lekisa elinga limue ndeci oku kapa eka komẽla poku komõha cimue, o sokisiwa ndulume o kuete ovituwa ndevi viakãi. Kolonepa vimue violuali, ka ca sungulukile akãi oku votoyola ovoko. Kolonepa viaco, vamanji akãi va sukila oku lekisila vali enene ovisimĩlo viavo pupolo. Kuenda oku ilaika ño enene eci tu kala kovaso yocimunga citito, kolonepa vialua violuali va ci sokisa ndovinjembe.

Eci o kuata vali eloñoloho leci ci ku leluka vali oku vangula, oku ilaika kuosi kuoku eca ongusu kondaka oka linga, kuka lekisa muẽle eci ci kasi vutima wove, loku lekisa utõi kuenda ocili cove. Ovio vika vokiya esilivilo kueci o popia.

Oku Lekisila Ocisimĩlo Pupolo. Ketimba liove liosi, ocipala cove olonjanja vialua oco ci lekisa ndomo o liyevite. Ovaso ove, omẽla yove, loku kua yendukila utue wove, viosi evi vi lekisa ndomo o liyevite. Ndaño muẽle vomẽla wove ka mua tundile ondaka, ocipala cove ci pondola oku lekisa ekambo lionjongole, esumuo, usumba, ekomõho, ale esanju. Eci ci kasi pocipala cove eci ci kuamisua londaka, ci vokiya ongusu kueci ci popiwa. Ululiki wetu wa kapa asipa valua kocipala cetu. Kocipala cetu kuli eci ci pitahãla 30 kasipa. Onepa yimue yasipa aco a li naluila kumosi eci tu yola.

Eci o kala kembumbua ale ceci o talavaya kupange woku kunda, o kasi loku likolisilako oku sapuila omanu ondaka yesanju, okuti yi pondola oku sanjuisa ovitima viavo. Ocinjola cimue cesanju ceca uvangi waco. Pole, nda ocipala cove ka ci lekisa ocisimĩlo lacimue, eci pamue ci kapa vatatahãi ocili cove.

Handi vali, ocinjola ci lekisa ku vakuene okuti ove o va kuetele ocisola. Eci ci kuete vali handi esilivilo lia velapo koloneke vilo tu kasi ndeti momo omanu olonjanja vialua va kasi lusumba woku vangula lomanu vana ka va kũlĩhĩle. Ocinjola cove ci kuatisa omanu oku lianja kuenda oku tava kueci o popia.

OVASO etu a lekisa ovisimĩlo vietu, a lekisavo ndomo tu liyevite. Ovaso ci tava okuti a lekisavo ekomõho ale usumba. Ci tava okuti a lekisa ohenda ale ocisola. Olonjanja vimue ovaso a pondola oku lekisa atatahãi ale esumuo. Ukulu umue, poku vangula catiamẽla ku umue ukuafeka yaye wa kala loku tala ohali yalua, wa popia hati: “Tu vangula ño lovaso.”

Vakuetu ci tava okuti va pitila kocisimĩlo cimue catiamẽla kokuetu kuenda kueci tu popia omo lioku tala oku tua suñamisila ovaso etu. Kolofeka vialua, omanu va kolela vali komunu una okuti eci a vangula lavo, o vanja kocipala. Omunu okuti eci a vangula o vanja posi ale o vanja kocina cimue okuti ka vanji komunu a kasi loku vangula laye, ovo va sima okuti ka kasi loku vangula ocili ale eci a kasi loku popia ka ci kuetele ekolelo. Kolofeka vikuavo, oku luluvalela ño enene komunu umue va ci tenda ndomanya ale nduhãlo. Ca piãla enene ulume poku vangula lukãi ale ukãi poku vangula lulume ale poku vangula la umue o kasi pomangu ya velapo. Kolonepa vimue, umalẽhe oku luluvalela enene vovaso poku vangula lukulu, ci tendiwa ndekambo liesumbilo.

Pole, kolofeka vina okuti hacĩviko, oku vanja komunu o kasi loku vangula ondaka yimue yesilivilo, ci vokiya ongusu kueci ci popiwa. Eci ci tendiwavo nduvangi wokuti omunu wa kolela kueci a kasi loku vangula. Kũlĩhĩsa ndomo Yesu a tambulula eci olondonge viaye via komõha calua loku popia hati: “[H]elie nga o tẽla oku popeliwa?” Embimbiliya li lombolola hati: “Oku va vanja [kocipala, NW] Yesu wa popia lavo hati, Eci ka ci tẽliwa lomanu, puãi la Suku ovina viosi vi tẽliwa.” (Mat. 19:25, 26) Embimbiliya li lekisavo okuti upostolo Paulu wa enda loku vanja kocipala colonjeveleli viaye. Eteke limue osimbu Paulu a kala loku vangula, pa kala ulume umue wa citiwa lulema. Kelivulu Liovilinga 14:9, 10 ku lombolola hati: “Eye wa yeva Paulu eci a kunda. Paulu wo vanja sui kuenje wo limbuka okuti o kasi lekolelo liokuti, ñaya. Oco Paulu wa popia lolukandi hati, Votoka. Miũha.”

Olonumbi Viatiamẽla Kupange Woku Kunda. Eci o kala kupange woku kunda, lekisa esanju kuenda ukamba poku vangula lomanu. Kovitumãlo kuna kua sunguluka oku linga apulilo, poku fetika ombangulo, linga apulilo a tuala omunu koku sokolola, atiamẽla kocina cimue okuti ove leye u ci kuetele onjongole. Osimbu o ci linga, likolisilako oku vanja vanja kocipala comunu o kasi loku vangula laye, pole ci linga lesumbilo kuenda locisola. Ocinjola cesanju kocipala ca umue okuti ovaso aye a lekisa esanju liovutima, ci vetiya cocili. Oku lekisa ocituwa caco ci pondola oku sitululula ekalo liove komunu o kasi loku vangula laye kuenda cu kuatisa oku lianja poku vangula love.

Oku vanja vanja kocipala comunu, kolonepa vina okuti ca sunguluka oku ci linga, ci pondola oku ku ĩha ocisimĩlo cimue ndomo o tetulula ekatanga limue. Nda omunu wa tema ale ka kasi loku lekisa onjongole, ove oka tẽla oku ci limbuka. Oka tẽlavo oku limbuka nda eci o kasi loku vangula ka colombolokele. Nda eye wa kava, oka ci limbuka. Nda o kasi muẽle lonjongole yocili, cika limbukiwavo. Ovaso aye aka ku lekisa nda ove o sukila oku vangula lonjanga ale levando. Aka ku lekisavo nda ove o sukila oku likolisilako oco u kongele vombangulo, loku limbuka eci o kuete oku vangula, ale pamue, oku lekisa ndomo elilongiso Liembimbiliya li lingiwa.

Cikale okuti o kasi vupange woku eca uvangi ale woku songola elilongiso Liembimbiliya, likolisilako oku vanja vanja lesumbilo kocipala comunu o kasi loku vangula laye. Pole, ku ka luluvalele ño enene kokuaye, sanga o kala losõi. (2 Olos. 8:11) Puãi lekalo limue liocisola, vanja vanja kocipala comunu o kasi loku vangula laye. Kolofeka vialua eci ci lekisa okuti omunu ove o kasi loku vangula laye, wokapako muẽle cocili. Ocili okuti, eci o tanga Embimbiliya ale elivulu limue likuavo, ovaso ove aka luluvalela vemẽla liaco. Oco wece ongusu ketosi limue, pamue oka sukila oku vanja komanu, pole ci linga lonjanga. Nda olonjanja vimue wa vanja vanja komanu o kasi loku tangela, cika ku ecelela oku limbuka ndomo va kasi loku tambuluiya kueci ci kasi loku tangiwa.

Nda okuti kefetikilo omo liosõi oku vanja vanja komunu o kasi loku vangula laye cu ku lingila ekatanga, ku ka liwekepo, amamako ño. Loku likisa, oku vanja vanja komunu o kasi loku vangula laye, cika ku leluka kuenda cika ku kuatisa oku mioñoloha koku vangula la vakuene.

Ceci o Linga Ohundo. Embimbiliya li tu sapuila okuti osimbu handi Yesu ka fetikile Ohundo yaye Yokomunda, wa “petuila ovaso aye kolondonge viaye.” (Luka 6:20) Lilongisila kongangu yaye. Nda oka vanguila