Komanu vamue ka ca lelukile oku sola Suku. Ovo va sima okuti Suku ka kuete ocikembe, o kasi ocipãla haeye ongangala. Kũlĩhĩsa olondaka vikuãimo:

• Ulume umue o tukuiwa hati, Marco, kofeka yo Italia, wa popia hati: “Ndaño ndaenda oku likutilila ku Suku oku pinga ekuatiso, pole, nda simãile okuti o kasi ocipãla kuenda lomue o tẽla oku kuata ukamba laye. Kokuange, Suku wa kala ndomunu umue ka kuete ocikembe.”

• Ukãi umue o tukuiwa hati, Rosa, kofeka yo Guatemala wa popia hati: “Ndaño nda kuatele onjongole yoku vumba Suku lutima wosi, pole, wa kala ndu okuti o kasi ocipãla. Nda simãile okuti eye ongangala kuenda o yongola lika oku tu yambula. Sia kolelele okuti Suku o kuete ocikembe.”

• Ulume umue o tukuiwa hati, Raymonde, kofeka yo Kanada, wa popia hati: “Eci nda kala omõla, nda simãile okuti Suku o sandiliya lika akulueya etu oco a tu yambule. Noke, nda kuata ovisimĩlo viokuti ka tu kapeleko. Suku wa kala ndombiali yimue yi viala lesunga, pole ka ya kapeleko omanu a viala.”

Cipi ocisimĩlo cove? Anga hẽ, Suku ka kuete ocisola? Tunde kosimbu, Akristão va siata oku lipula catiamẽla kondaka eyi. Vokuenda kuotembo yimue Akristão valua Vesanda ka va endaile oku likutilila ku Suku Ukuonene wosi. Momo lie? Ovo vo kuatelele ohele. Ulume umue ukuasapulo wa popia hati: “Citava ndati omunu ukuakandu oku likutilila ku Suku umue ongangala haeye o kasi ocipãla?”

Omanu va fetika ndati oku tenda Suku “ndongangala haeye o kasi ocipãla”? Nye Embimbiliya li longisa catiamẽla ku Suku? Anga hẽ, oku lilongisa ocili catiamẽla ku Suku ci ku kuatisa oku u sola?

OVINA OMANU VALUA VA KOLELA

Ulongisi umue wo Teologiya o tukuiwa hati, David Cunningham wa popia hati: “Oku vangula catiamẽla konduko ya Suku, ka ci lomboloka oku yi tukula, pole, ci lomboloka oku tatãla nda eye o kuete muẽle onduko ale sio.”

CECI EMBIMBILIYA LI LONGISA

Suku wa popia hoti: “Ame Yehova, oyo onduko yange.” (Isaya 42:8) Kelimi lio Heveru onduko “Yehova” yi lomboloka okuti, “O Tẽlisa Ocipango Caye.”—Efetikilo 2:4.

Yehova o yongola okuti tu tukula onduko yaye. Embimbiliya li vetiya ndoco: “Vilikiyi onduko yaye. Sapuili olofeka ovilinga viaye. Sapuli okuti onduko yaye ya kemãla.”—Isaya 12:4.

Yesu wa enda oku tukula onduko ya Suku. Eye vohutililo wa sapuila Yehova hati: “Nda va lomboluila onduko yove, kuenje, lopo ndi va yi lomboluila.” Momo lie Yesu a sapuilila onduko ya Suku ko londonge viaye? Eye wamisako hati: “Ocisola wa ndi sola laco [a Suku], ci kale lavo, kuenje, ame ndi kala vomunga kumue lavo.”—Yoano 17:26.

MOMO LIE CI KUETELE ESILIVILO

Ulume umue o tukuiwa hati, Walter Lowrie wa lilongisa o teologiya wa soneha hati: “Omunu wosi ka kũlĩhile Suku konduko, ka tava okuti eye omunu, kuenda ka pondola oku u sola. Momo wo tenda ndongusu yimue yi kasi kolonepa viosi.”

Ulume umue o tukuiwa hati, Victor olosemana viosi wa endaenda konembele, pole wa limbukile okuti ka kũlĩhĩle Suku. Eye wa popia hati: “Noke yoku lilongisa okuti onduko ya Suku, Yehova, ca kala ndu a situluiwa kokuange. Nda liyeva ndu okuti nda li sanga lomunu Umue nda yevaile ño. Nda limbuka okuti eye omunu kuenje nda fetika oku kuata ukamba laye.”

Yehova o sanda oku kuata ukamba lomanu va tukula onduko yaye. Catiamẽla komanu “vana va sokolola onduko yaye,” Suku wa likuminya hati: “Ndi va popela ndeci onjali yi popela omõlaye u vumba.” (Malakiya 3:16, 17) Suku o sumũlũisavo vana va vilikiya onduko yaye. Embimbiliya li popia hati: “Vosi va vilikiya loku tukula onduko ya Ñala [Yehova] va popeliwa.”—Va Roma 10:13.

OVINA OMANU VALUA VA KOLELA

Atavo amue ndeci, “va Katolika Romana, Ortodoxa Oriental, kuenda o Postande, vatava kelongiso liokuti, suku Umosi muvatatu, ndeci: Suku Isia, Suku Omõla, kuenda Suku Espiritu Sandu. Ndomo ca lekisiwa Valongiso aco, ovo va popia hati, eci ka ci lomboloka okuti kuli olosuku vitatu, pole omanu vaco vatatu ovo va linga omunu umuamue.”—Nova Encyclopædia Britanica.

CECI EMBIMBILIYA LI LONGISA

Yesu, omõla a Suku, lalimue eteke a popele hati, wa lisoka la Isiaye. Pole, wa popia hati: “Ngenda ku Isia, momo Isia wa mbelapo, ame ndi sule.” (Yoano 14:28) Noke wa sapuilavo umue pokati kolondonge viaye hati: “Ndonda ku Tate kuenda ku Isiene, ndonda ku Suku yange kuenda ku Suku yene.”—Yoano 20:17.

Espiritu sandu hamunuko. Akristão kocita catete va yukisiwa lespiritu sandu kuenje Yehova wa popia hati: “Ndi sukumuila espiritu liange komanu vosi.” (Ovilinga 2:1-4, 17) Espiritu sandu ka lia tiamẽlele ku suku umosi Muvatatu. Pole, olio, ongusu ya Suku.

MOMO LIE CI KUETELE ESILIVILO

Karl Rahner kuenda Herbert Vorgrimler olonoño Viokatolika, va lombolola okuti, “elongiso lia suku Umosi muvatatu ka ca lelukile oku kuata elomboloko liaco te lika nda lia situluiwa. Pole, ndaño lia situluiwa lomue o kuata elomboloko lia suapo.” Ove hẽ, citava okuti o sola omunu umue ka ca lelukile oku u kũlĩha ale oku kuata elomboloko liaye? Elongiso lia suku Umosi muvatatu, li tateka omunu oku kũlĩha Suku kuenda oku u sola.

Marco, ulume una wa tukuiwa kocipama catete, wa limbuka okuti, elongiso lia suku Umosi Muvatatu li kasi ndongumbo. Eye wa popia hati: “Nda simĩle okuti, Suku ka yongola okuti ndu u kũlĩha. Omo liaco, wa kala ocipãla lame, kuenda ndo tendele okuti hamunuko haeye ka citava oku kuata ukamba laye.” Pole, “Suku, heyeko Suku yonjuela.” (1 Va Korindo 14:33) Eye o lisitulula kokuetu. Momo o yongola okuti tu u kũlĩha. Yesu wa popia hati: “Etu tu fendela eci tua kũlĩha.”—Yoano 4:22.

Marco wa popia hati: “Noke yoku lilongisa okuti Suku ka pangi onepa ku suku Umosi muvatatu, nda fetika oku kuata ukamba laye.” Nda tua tenda Yehova okuti omunu, ci leluka oku u sola. Embimbiliya li popia hati: “U ka soli ka kũlĩhile Suku, momo Suku eye ocisola.”—1 Yoano 4:8.

OVINA OMANU VALUA VA KOLELA

O Katekismo Ketavo Lio Katolika ka popia hati: “Noke yoku fa kuetimba, omanu va fa lekandu ovilelembia viavo vi enda vifelu, muna vi kangisiwa ‘vondalu ka yi pui.’” Alongisi vamue vetavo liesanda va popia okuti, ifelu ocitumãlo cimue ci tepa omanu la Suku.

CECI EMBIMBILIYA LI LONGISA

“U o linga ekandu eye o fa.” (Esekiele 18:4) “Ava va fa lacimue va kũliha.” (Ukundi 9:5) Nda omunu una wa fa ka kũlĩhĩle vali cimue, o tala ndati ohali “vondalu ka yi pui” ale oku litepa la Suku otembo ka yi pui?

Vembimbiliya, ondaka yo Heveru kuenda yo Helasi ya pongoluiwa okuti “yifelu,” yi lomboloka onjembo mu kendiwa omanu vosi. Eci Yovi a kala oku tala ohali omo lioku vela, wa likutilila hati: “Nda wa tavele oku mbundisa vonjembo.” (Yovi 14:13) Yovi wa yonguile oku puyuka, pole ka yonguile oku puyukila vocitumãlo cina okuti omunu o kangisiwa ale o litepa ku Suku, pole wa yonguile oku kapiwa vonjembo.

MOMO LIE CI KUETELE ESILIVILO

Ungangala ka u tu vetiya oku kuata ukamba la Suku. Rocío, ulume umue kofeka yo Mesiku wa popia ndoco: “Tunde vutila wange nda longisiwa okuti kuli yifelu viondalu. Nda kala lusumba walua kuenda lalimue eteke nda simĩle okuti Suku o kuete ovituwa viwa. Nda simĩle okuti eye wa tema calua haeye ka likandangiya konyeño.”

Elomboluilo liwa Liembimbiliya liatiamẽla keyambulo lia Suku kuenda kekalo liava va fa, lia pongolola ovisimĩlo via Rocío. Eye wa popia hati: “Nda yeva ekavuluko, momo ndopiwa ocilemo ndambatele kutima. Nda fetika oku kolela okuti Suku o tu yonguila ekalo liwa, o tu sole kuenda ndi pondolavo oku u sola. Eye o kasi ndonjali yi kuata vokuokuo kuomãla vaye kuenda o va yonguila ekalo liwa.”—Isaya 41:13.

Omanu valua va likolisilako oku kuata ovituwa viwa omo liusumba wifelu viondalu, pole Suku ka yongola okuti tu u fendela omo lioku u kuatela usumba. Yesu wa popia hati: “ Sola Yehova Suku yove.” (Marko 12:29, 30) Handi vali, eci tu lilongisa okuti Suku ka talisa ohali omanu, ci tu vetiya oku kolela keyambulo a ka nena kovaso yoloneke. Ndeci Elihu ekamba lia Yovi a linga, tu pondolavo oku popia ndoco: “Ci kale kupãla la Suku oku linga evĩho. Cikale kupãla la Tõlo oku limba kakandu.”—Yovi 34:10.

Eteke limue ko Yerusalãi, Yesu wa vangula eci catiamẽla ku Isiaye Yehova kuenda wa situlula ovohembi va songui etavo liesanda. (Yoano 8:12-30) Ovina a longisa kotembo yaco, vi tu kuatisa oku kũlĩhĩsa alongiso a siata koloneke vilo atiamẽla ku Suku. Yesu wa popia hati: ‘Nda vu pandikisa oku pokola kolondaka viange, vu londonge viange ocili, kuenje vu kũlĩha ocili, kuenda ocili cu yovoli.’—Yoano 8:31, 32.

‘Pokoli kolondaka viange.’ Yesu poku popia olondaka evi wa lekisa okuti tu sukila oku kũlĩhisa alongiso atavo nda “ocili” ale sio. Eci o yeva ulandu umue watiamẽla ku Suku, lipula ndoco: ‘Anga hẽ, eci ci likuata lolondaka via Yesu kuenda evi vi sangiwa Vovisonehua vi Kola?’ Kuama ongangu yomanu vana va yevelile ovina upostolo Paulu a lomboluile haivo “va tanga tanga ovisonehua loku kũlĩhisa nda hẽ ovina viaco [va longisiwa] viocili nda ndati.”—Ovilinga 17:11.

Marco, Rosa, kuenda Raymonde, vana va tukuiwa kocipama catete corevista eyi, va kũlĩhisa lutate ovina va kala oku lilongisa Lolombangi Via Yehova. Nye va lilongisa?

Marco: “Ulongisi wetu Wembimbiliya poku tambulula apulilo ange lukãi wange wa enda oku kuama Ovisonehua. Omo liaco, ocisola cetu ku Yehova ca fetika oku livokiya kuenda ukamba wange lukãi wange wa livokiyavo!”

Rosa: “Kefetikilo, nda simãile okuti Embimbiliya elivulu limue ño liovilongua viesanda li seteka oku situlula Suku poku kuama ovisimĩlo viomanu. Osimbu nda kala oku lilongisa Embimbiliya, nda sanga atambulula atiamẽla kapulilo ange. Cilo ndi tava okuti Yehova omunu, kuenda citava oku kolela kokuaye.”

Raymonde: “Nda likutilila ku Suku oco a ñuatise oku u kũliha ciwa. Noke yotembo yimue ame lulume wange tua fetika oku lilongisa Embimbiliya. Kuenje tua lilongisa ocili catiamẽla ku Yehova! Poku kũliha ndomo Suku a tuwa ca tu sanjuisa calua.”

Embimbiliya ka li situlula lika ovohembi atiamẽla ku Suku, pole li lombololavo ocili catiamẽla kovituwa viaye. Olio Ondaka yaye kuenda li tu kuatisa “oku kũlĩha ovina Suku a tu ĩha ocali.” (1 Va Korindo 2:12) Ove hẽ, momo lie ku kũlĩhĩsila ndomo Embimbiliya li tambulula apulilo atiamẽla ku Suku, kocipango caye kuenda kelavoko lietu? Tanga atambululo aco ” vo www.pr2711.com. vokasapi ka linga hati, “Alongiso Embimbiliya.” “Apulilo Embimbiliya a Tambuluiwa. O pondola oku pinga elilongiso Liembimbiliya vonumbi yaco ale oku vangula la umue Ombangi ya Yehova. Tua kolela okuti nda wa ci linga, o ka tẽla oku sola Suku, ocina cimue wa simãile okuti ka ci tẽliwa.