Yehova Wa Siata Oku Linga Eci Ciwa
“Yehova ukuesunga kovituwa viaye viosi.”—OSAMO 145:17.
1. Nda umue wa ku lundila cimue cĩvi nye o linga? Kuenda ocitangi caco ci tu longisa nye?
ANGA hẽ eteke limue va ku lundilile hati, o kuete ovituwa vĩvi? Citava okuti, omunu waco wa ku lundila ka kuatele uvangi waco. Ulandu owu u tu longisa okuti, tu sukila oku yuvula oku sima cĩvi nda tua yeva ondaka yimue. Momo pamue ka tu kuete uvangi wa suapo.
2, 3. Nye omanu vamue va siata oku linga eci va limbuka okuti ka va kuete elomboloko liulandu umue Wembimbiliya? Nye Embimbimbiliya li tu sapuila catiamẽla ku Yehova?
2 Ulandu owu u tu longisavo eci catiamẽla ku Yehova. Momo lie? Momo Vembimbiliya muli ovolandu amue okuti, ka ca lelukile oku kuata elomboloko liaco. Embimbiliya li lombolola ovolandu atiamẽla kayambulo Yehova anenele kosimbu. Kuenda lilombololavo ovilinga viafendeli vaye vo kosimbu. Olonjanja vimue poku tanga ovolandu aco, ka tu kuata elomboloko lia suapo. Momo Embimbiliya ka lilombolola atosi osi atiamẽla kovina viaco. Kuenje, omanu vamue ka va siatele vali oku kolela kovolandu aco. Kuenda va siata oku tatãla esunga lia Yehova. Pole, Embimbiliya li tu sapuila okuti: “Yehova ukuesunga kovituwa viaye viosi.” (Osamo 145:17) Olio li popiavo okuti, Yehova ‘o sole esunga. Kuenda ka lingi eci ca vĩha.’ (Yovi 34:12; Osamo 37:28) Omo liaco, Yehova o sumua calua eci omanu vo lundila ovina vĩvi.
3 Tu konomuisi atosi atãlo a lekisa okuti, eyambulo lia Yehova lia sunguluka. Noke tu konomuisavo ovolandu amue avali a tukuiwa Vembimbiliya okuti, omanu vamue ka va siatele oku kuata elomboloko liovolandu aco.
Momo Lie Eyambulo Lia Yehova Lia Sungulukila?
4. Momo lie tu sukilila oku lekisa umbombe poku konomuisa ovina Yehova a linga kosimbu? Lombolola ulandu umue.
4 Catete ceci okuti, Yehova poku nena eyambulo limue, wa kũlĩha ovina viosi via kongela veyambulo liaco. Pole, etu ka tua kũlĩhile ovina viaco. Omo liaco, poku konomuisa ovilinga via Yehova, tu sukila oku lekisa umbombe. Tu konomuisi ulandu owu: Onganji yimue ya kũlĩha ciwa ovihandeleko, ya tukula eyambulo omunu umue a sesamẽla. Pole, omunu una ka kũlĩhĩle ovihandeleko, wa fetika oku pisa onganji yaco omo lieyambulo a tukula. Nye ove o popia catiamẽla komunu waco ka kũlĩhĩle ndeti ovihandeleko? Ocili okuti, omunu wosi o pisa onganji yaco, eveke. Momo ka kũlĩhĩle ovina via kongela vocitangi comunu waco. (Olosapo 18:13) Cimuamue haico catiamẽla kokuetu. Tu sukila oku yuvula oku pisa Yehova ‘onganji yoluali luosi.’—Efetikilo 18:25.
5. Nye tu sukila oku ivaluka poku tanga ulandu umue weyambulo Yehova a nenele komanu vamue vo kosimbu?
5 Etosi liavali lieli okuti, Yehova wa litepa lomanu. Momo wa kũlĩha eci ci kasi vutima womunu. (1 Samuele 16:7) Embimbiliya li popia hati: “Ame Yehova, ame moñolola olondunge, haime [ndi] seteka utima, okuti ngeca komanu vosi, omunu omunu, eci ca soka lovituwa viaye, haico ca soka ndepako liovilinga viaye.” (Yeremiya 17:10) Kuli ovolandu alua a lekisa ndomo Yehova a yambula omanu vamue kosimbu. Poku tanga ovolandu aco, tu sukila oku ivaluka okuti, eye wa kũlĩhĩle ovilinga viomanu vaco kuenda ovituwa viavo. Pole, ovina viaco ka via sonehiwile Vembimbiliya.—1 Asapulo 28:9.
6, 7. (a) Yehova wa siata oku kuama ndati olonumbi viaye viesunga? (b) Pamue tu tanga Vembimbiliya etosi limue li tu nenela atatãhai atiamẽla kovilinga via Yehova. Oco hẽ nye tu sukila oku ivaluka?
6 Etosi liatatu lioku tava keyambulo lia Yehova lieli okuti: Eye o kuama lika olonumbi viaye viesunga ndaño levalo lialua. Konomuisa ondaka eyi. Ocili okuti, Yehova wa eca Omõlaye wongunga ndocisembi oco a yovole omanu kakandu kuenda kolofa. Poku ci linga wa lekisa olonumbi viaye viesunga. (Va Roma 5:18, 19) Eci Omõlaye wongunga a tala ohali kuenda oku fila kuti, Yehova wa yeva evalo lialua. Ocituwa caco ci tu longisa nye catiamẽla kokuaye? Embimbiliya poku lombolola ‘ocisembi Yesu a feta,’ li popia hati: “Suku wa ci lingila oku lekisa esunga liaye.” (Va Roma 3:24-26) Embimbiliya limue poku popia olondaka vielivulu lia Va Roma 3:25 li popia hati: ‘Yehova wa linga eci ciwa.’ Yehova poku sokiya ocisembi, wa lekisa okuti ovilinga viaye viwa kuenda viesunga.
7 Poku tanga ulandu umue Vembimbiliya, citava okuti tu kuata atatahãi atiamẽla kolonjila via Yehova. Kuenda ka tu limbuka nda olonjila viaye viensunga. Eci tu tanga ulandu waco tu sukila oku ivaluka ndoco: Olonumbi via Yehova viesunga, kuenda olonjila viaye via sunguluka. Momo wa ecelela okuti omõlaye o tala ohali toke kolofa. Anga hẽ eye nda wa lueya olonumbi viaco kovitangi vikuavo? Ocili okuti, Yehova lalimue eteke a lueya volonumbi viaye viesunga. Omo liaco, tu kuete esunga lioku tava ku Yehova. Momo olonjanja viosi wa siata oku linga eci ca sunguluka.—Yovi 37:23.
8. Momo lie tu sukilila oku yuvula oku sima okuti, omanu va kuete vali esunga lia velapo okuti Yehova ci sule?
8 Etosi liakuãla li lekisa esunga lioku tava keyambulo lia Yehova lieli okuti, Eye wa lulika omanu lesetahãlo liaye. (Efetikilo 1:27) Kuenda omanu va tambulavo ku Suku ovituwa ndevi viaye, oku kongelamo esunga. Nda olondunge vina tua tambula ku Suku vi tu vetiya oku sima hati, Eye ka kuete esunga, ovisimĩlo viaco viuveke. Tu sukila oku ivaluka okuti olondunge vietu ka via lipuile. Momo tua piñala ekandu. Kuenje citava okuti ka tu kuata elomboloko liulandu umue Wembimbiliya. Yehova Suku omunu umue walipua kuenda ukuesunga. (Esinumuĩlo 32:4) Omo liaco, ka ca sungulukile oku sima okuti, omanu va kuete vali esunga lialua okuti Yehova ci sule.—Va Roma 3:4, 5; 9:14.
9, 10. Momo lie Yehova ka kisikiwila oku tu lomboluila ovilinga viaye viosi?
9 Etosi liatãlo lioku tava keyambulo lia Yehova lieli okuti, Eye ‘Tõlo koluali luosi.’ (Osamo 83:18) Etu ka tu pondola oku kisika Yehova oku lombolola esunga lieci a yambuilile omanu vamue kosimbu. Eye o kasi Ndutungi Wolombia viotuma. Kuenda etu tu kasi ndolombia viaco viotuma. Omo liaco, eye o linga cosi a yongola. (Va Roma 9:19-21) Anga hẽ tu kuete omoko yoku patãla ovilinga viaye? Otembo yimue, Yovi wa kuatele ovisimĩlo ka via sungulukile viatiamẽla kovilinga via Yehova. Omo liaco, Yehova wa lungula Yovi loku u pulisa hati: “Ove hẽ, o tatãla esunga liange? O misa ame okuti oco ove o yovoke?” Yovi wa limbuka okuti, ka kuatele elomboloko lieci a vanguile. Kuenje, wa likekembela ku Yehova. (Yovi 40:8; 42:6) Omo liaco, tu sukila oku yuvula oku pisa ovilinga via Yehova.
10 Etu tu kuete esunga lioku kolela okuti, Yehova wa siata oku linga lika eci ca sunguluka. Tu konomuisi ovolandu avali Embimbiliya atiamẽla kovilinga via Yehova. Pole, komanu vamue ka calelukile oku kuata elomboloko liovolandu aco. Vulandu watete mua kongela ufendeli umue wa Yehova. Ulandu ukuavo wa tiamẽla keyambulo eye a nenele kolondingaĩvi.
Momo Lie Lote a Ecela Omãla Vaye Vafeko Kolondingaĩvi?
11, 12. (a) Lombolola eci ca pita lovangelo vana Yehova a tumile volupale luo Sodoma. (b) Apulilo api a siata oku votuiwa omo liulando waco?
11 Elivulu Liefetikilo kocipama 19, li lekisa ulandu wa pita lovangelo vavali eci Yehova a va tumile volupale luo Sodoma. Lote wa pingile oco akombe vaco va sikĩle konjo yaye. Kuteke, alume vamue vãvi vo vimbo, va ñuala onjo ya Lote. Kuenje, va pinga ku Lote oco va lipekele lakombe vaco. Lote wa seteka oku vangula lomanu vaco oco ka vaka linge evĩho lovangelo. Pole, alume vaco vãvi ka va tavele kondaka yaye. Lote poku teyuila akombe vaye wa sapuila omanu vaco hati: “Ene akuetu ko ka lingi ño evĩho. Tala, ame ñasi lomãla vavali vakãi ka va la kũlĩha ulume, ndi va eca kokuene ho lingi lavo ndeci wa pangi. Puãi alume ava, ko ka va lingi cimue cĩvi, momo veya oku singa vonjo yange.” Alume vaco vãvi, ka va tavele oku yevelela ku Lote. Kuenje va tuiyila epito lonyeño yalua. Noke ovangelo va imba ociteke kalume vaco.—Efetikilo 19:1-11.
12 Ulandu owu, wa siata oku nena apulilo alua komanu. Omanu va siata oku lipula ndoco: ‘Momo lie Lote a yonguilile oku eca omãla vaye vafeko poku teyuila akombe vaye? Anga hẽ wa kala muẽle lovisimĩlo viwa?’ Vembimbiliya, upostolo Petulu wa tukula Lote hati, “ukuesunga.” Momo lie Yehova a vetiyila Petulu oku soneha olondaka evi? Anga hẽ Lote wa pokuile muẽle kolonumbi via Suku? (2 Petulu 2:7, 8) Tu konomuisi ciwa ulandu owu oco ka tuka kuate ovisimĩlo vĩvi viulandu waco.
13, 14. (a) Nye tu sukila oku kũlĩha vulandu Wembimbiliya watiamẽla kueci Lote a linga? (b) Nye ci lekisa okuti Lote ka kuatele usumba woku vangula lolondigaĩvi?
13 Catete, Embimbiliya ka li pisa eci Lote a linga. Kuenda ka li pandiya elinga liaye. Pole, li lombolola lika ndomo ulandu waco wa pita. Embimbiliya ka li lombololavo ovisimĩlo Lote a kuata poku ci linga. Citava okuti, eci Lote ‘aka pinduiwa,’ pamue oka lombolola ciwa ulandu waco.—Ovilinga 24:15.
14 Lote ka kaile ukuosumba. Momo wa liyaka locitangi cimue cinene. Eci a popia hati, akombe “veya oku singa vonjo yange,” wa lekisa ocikele a kuata coku va teyuila. Pole, ka ca lelukile oku ci linga. Onoño yimue Josefo, wa popia hati, omanu vo ko Sodoma ‘va kala calua olondingaĩvi. Kuenda ka va sungulukile la Suku. Ovo va suvukile akombe kuenda oku va lavisa lovituwa viavo vĩvi.’ Lote poku vangula lalume vaco va tema, ka kuatele usumba. Omo liaco, eye wa ‘yika epito ocinyimaime.’—Efetikilo 19:6.
15. Momo lie tu popela okuti, Lote wa kuatele ekolelo?
15 Omanu vamue va siata oku pula hati: ‘Momo lie Lote a ecela omãla vaye vafeko kolondingaĩvi?’ Ka ca sungulukile oku pisa elinga liaye. Pole, tu sukila oku konomuisa ciwa esunga lieci a ecela omãla vaye kalume vaco. Catete, Lote wa kuatele ekolelo liocili poku ci linga. Momo lie? Momo eye wa kũlĩhĩle ndomo Yehova a teyuilile Sara, ukãi wa Avirahama ukuepata liaye. Ocili okuti, Sara wa finile calua. Omo liaco, Avirahama wa pingile ku Sara oco a popie hati, mukãi waye. Pole, wa cilingila oco kaka pondiwe.a Noke Sara wa tualiwa kelombe lia Fareo. Pole, Yehova wa tateka Fareo, kuenje ka tẽlele oku lipekela la Sara. (Efetikilo 12:11-20) Lote wa kuatelevo ekolelo liokuti, Yehova o pondola oku teyuila omãla vaye vafeko ndeci a teyuila Sara. Ulandu waco u lekisa okuti, Yehova wa tumile ovangelo, kuenje va teyuila omãla va Lote.
16, 17. (a) Nye Lote a linga poku seteke oku tatamisa alume va Sodoma? (b) Nye tu sukila oku ivaluka catiamẽla kovisimĩlo via Lote?
16 Tu konomuisi esunga likuavo liovilinga via Lote. Citava okuti, Lote poku eca omãla vaye vakãi, wa yonguile oku seteka oku tatamisa alume vaco. Eye wa kũlĩhĩle okuti, alume vaco ka va solele omãla vakãi. Momo alume vo Sodoma, va kuatele ocituwa coku lipekela lika lalume. (Yuda 7) Handi vali, omãla vaco vafeko, vakuatele ale akuenje va yonguile oku vakuela. Omo liaco, Lote wa kũlĩhĩle okuti, pokati kalume vaco vãvi veyile konjo yaye, citava okuti pa kala epata kuenda akamba volondatembo viaye. (Efetikilo 19:14) Kuenje, wa kala oku lavoka okuti, alume vaco va pondola oku teyuila omãla vaye vafeko omo liukamba wa kala pokati kavo lolondatembo viaye. Omo liaco, alume va tiukila. Kuenje, ka va tẽlele oku linga evĩho lomãla vaye vafeko.b
17 Etu ka tua kũlĩhĩle nda Lote wa kuatele ovisimĩlo viwa ale vĩvi. Pole, tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova wa siata oku linga lika eci ca sunguluka. Eli olio esunga lieci a tukuila Lote hati: ‘Ulume umue ukuesunga.’ Nda tua konomuisa ovilinga via va Sodoma, tu limbuka okuti via vĩhile calua. Anga hẽ Yehova ka kuatele esunga poku yambula omanu vaco?—Efetikilo 19:23-25.
Momo Lie Yehova a Yambuila Usa?
18. (a) Ocitangi cipi ca pita eci Daviti a seteka oku tuala Ocikasia covisila ko Yerusalãi? (b) Ulandu owu u votola epulilo lipi?
18 Kuli ulandu ukuavo u molẽha soketi watatama oku kuata elomboloko. Ulandu waco, watiamẽla ku Daviti eci a setekele oku tuala ocikasia covisila ko Yerusalãi. Ocikasia caco, va ci kapele vokalosa kamue ka endisiwa la Usa kuenda manjaye. Embimbiliya li popia hati: ‘Eci veya kocisaselo ca Nakonu, olongombe via fetika oku tatama oku enda. Usa yu wolõla okuokuo, kuenje wa kuata ocikasia ca Suku leka liaye. Onyeño ya Yehova ya wengukila Usa. Kuenje Suku wo veta omo olũila okuokuo kuaye kocikasia. Kuenje wa fila ponele yocikasia ca Suku.’ Noke yolosãi vimue, Ocikasia ceya oku ambatiwa la va Kohata kuenda va Lewi, ndomo Yehova a yonguile. (2 Samuele 6:6, 7; Atendelo 4:15; 7:9; 1 Asapulo 15:1-14) Omanu pamue va lipula ndoco: Momo lie Yehova a yambuila Usa? Ocili okuti, Usa wa yonguile ño ‘oku teyuila Ocikasia oco ka cika kupuke.’ Etu tu sukila oku yuvula ovisimĩlo vĩvi viatiamẽla kelinga lia Yehova. Pole, tu sukila oku konomuisa ovina via kongela vocitangi caco, oco tu kuate elomboloko liasuapo.
19. Momo lie Yehova ka lingila evĩho?
19 Tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova ka lingi evĩho. (Yovi 34:10) Nda wa lingile evĩho, nda ka lekisile vali ocisola. Momo Embimbiliya li popia hati, “Suku eye ocisola.” (1 Yoano 4:8) Handi vali, Embimbiliya li tu sapuila okuti: “Esunga loku sunguluka ovio ociseveto cocalo [ca Yehova].” (Osamo 89:14) Locituwa eci, ndamupi Yehova a pondola oku linga eci ka ca sungulukile? Nda ka lekisile esunguluko, nda wa tatamisa uviali waye wesunga.
20. Nye ci lekisa okuti Usa wa kũlĩhile ciwa olonumbi viatiamẽla Kocikasia covisila?
20 Ocili akuti, Usa wa kũlĩhĩle ciwa Ocihandeleko ca Yehova. Ocikasia ca kala ocindekaise ca Yehova. Kuenda ocihandeleko ca lekisile okuti, lomue o pondola oku lamba kocikasia, te lika omanu vana va kuete omoko yaco. Omanu va tambuilevo elungulo liokuti, wosi o lambako o yambuiwa toke kolofa. (Atendelo 4:18-20; 7:89) Omo liaco, oku ambata ocikasia covisila, ca kala ocikele cimue ci kola. Usa ndaño okuti ka kaile ocitunda, wa kũlĩhĩle ciwa Ocihandeleko caco. Momo wa kala ukuepata lia va Lewi. Kuenda Ocikasia caco ca kala vonjo ya isiaye ci soka 70 kanyamo, toke eci Daviti a cupamo. (1 Samuele 6:20–7:1) Omo liaco, Usa wa kũlĩhĩle ciwa olonumbi vioku ambata Ocikasia tunde vutila waye.
21. Catiamẽla ku Usa, momo lie tu sukilila oku ivaluka okuti Yehova wa kũlĩha ovisimĩlo viutima womunu?
21 Kefetikilo liocipama cilo tua lilongisa okuti, Yehova olete cosi ci kasi vutima womunu. Ondaka ya Yehova yi lekisa okuti Usa ‘wa linga eci cĩvi.’ Omo liaco, ci tava okuti Yehova wa limbukile ocituwa cimue cĩvi ca kala vutima wa Usa. Pole, Embimbiliya ka li tukula ocituwa caco. Anga hẽ Usa wa lekisile esino lialua kolonumbi via Yehova? (Olosapo 11:2) Ocili okuti Ocikasia covisila, ca kala konjo yavo otembo yalua. Kuenje eye wa kuata esumũlũho lioku endisa ocikasia caco. Anga hẽ Usa wa kuata epela poku muiwa lomanu omo lioku ambata ocikasia caco? (Olosapo 8:13) Ocikasia ca kala ocindekaise ca Yehova. Anga hẽ Usa ka kuatele ekolelo liokuti Yehova o pondola oku teyuila ocikasia caye cikola? Etu ka tua kũlĩhĩle ovisimĩlo via kala vutima wa Usa. Pole, tu sukila oku kolela okuti, Yehova wa linga eci ca sunguluka. Momo citava okuti, wa limbukile ovisimĩlo vimue vĩvi vutima wa Usa. Kuenje Yehova wo yambula.—Olosapo 21:2.
Esunga Lioku Kolela ku Yehova
22. Ndamupi olondunge via Yehova vi molẽhela Vondaka yaye?
22 Olondunge via velapo via Yehova vi molẽhela Vondaka yaye. Momo ka lomboluile ovina viosi via kongela vovilinga viaye. Pole, wa tu ĩha epuluvi lioku lekisa ekolelo lietu kokuaye. Etu, tua lilongisa ovina vialua viatiamẽla keyambulo lia Yehova. Anga hẽ ovina viaco ka vi tu vetiya oku kolela keyambulo liaye? Eci tu li longisa Ondaka ya Suku lutima wetu wosi, tu kuata elomboloko kuenda ukũlĩhĩso wasuapo watiamẽla kokuaye. Kuenje, tu tẽla oku limbuka okuti, Yehova wa siata oku linga eci ca sunguluka. Citava okuti vulandu umue Wembimbiliya, tu sangamo apulilo amue ka tu tẽla oku tambulula. Pole, tu sukila oku kolela okuti, Yehova wa linga eci ca sunguluka.
23. Momo lie tu kuetele ekolelo liovina Yehova aka linga kovaso?
23 Tu pondolavo oku kolela kovina Yehova aka linga kovaso. Kuenda oku kolela okuti, eci Eye aka nena esulilo lioluali lulo, oka yovola lika ‘olondingesunga.’ Pole, oka kundula ‘olondingaĩvi viosi.’ (Efetikilo 18:23) Etu tua kũlĩha okuti, Yehova o sole esunga. Omo liaco, voluali luokaliye, Eye oka tẽlisa olonjongole vietu viosi viwa.—Osamo 145:16.
[Atosi pombuelo yamẽla]
a Usumba Avirahama a kuatele wa sungulukile. Momo elivulu limue li lombolola eci catiamẽla ku Fareo umue wa kuatele olohoka viasualali. Eye wa tumile olohoka viaco oku kuata ukãi umue wa posoka, kuenje va ponda ulume waye.
b Oco o kuate elomboloko liwa, tala Vutala Wondavululi 1 wosãi ya Cembanima wunyamo wo 1979 kemẽla 31, kelimi Lioputu.
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Momo lie tu kuetele esunga lioku kolela keyambulo lia Yehova?
• Nye ci tu kuatisa oku yuvula ovisimĩlo vĩvi viatiamẽla ku Lote eci a eca omãla vaye vakãi kolondingaĩvi?
• Nye ci tu kuatisa oku kũlĩha esunga lieci Yehova a yambuila Usa?
• Momo lie tu sukilila oku kolela Yehova kovina aka linga kovaso?