Anga hẽ Evamba Ocindekaise Coku Kala Ulume Wocili?
KOLONEPA vialua violuali, omanu va kuete ocituwa coku seva evamba koloñaña vialume oco vi kuate uhayele. Kolofeka vikuavo, ka va ecelela okuti alume va seviwa evamba. Komanu vamue ndeci, va Yudea la va Musulumanu, evamba li kuete elomboloko limue vetavo liavo.
Kolofeka vimue, evamba li lingiwa eci omõla a linga ukuenje. Vocituwa caco, mua kongela oku tuma omõla kocitumãlo cimue okuti noke yoku seviwa evamba, o longisiwa oviholo vimue. Eye, ka ci tava okuti o muiwa lomanu toke eci a kaya. Vokuenda kuotembo yaco umalẽhe o pokola koviholo vimue kuenda o longisiwa ndomo a pondola oku kala ulume wocili. Anga hẽ, evamba liaco olio li lekisa okuti omõla wa linga ukuenje? Tu konomuisi eci Embimbiliya li popia catiamẽla kondaka eyi.—Olosapo 3:5, 6.
Ndomo Yehova a Tenda Evamba
Kosimbu, va Egito va enda oku seva evamba li lingiwa poku teta ekova kosungu yocimatamata cuyali comõla ulume. Pole, Avirahama ka citiwile vepata liomanu va kala locituwa caco. Omo liaco, wa pita otembo yalua okuti ka seviwile evamba. Avirahama ndaño okuti, ka seviwile evamba, pole, wa kala ulume ukuotõi. Eye kumue lalume vañamiñami a kala lavo, wa liyaka lolohoka violosoma vikuãla vina viambatele ocimumba caye Lote, kuenje wa vi yula. (Efetikilo 14:8-16) Noke yoku pita 14 kanyamo, Yehova wa handeleka Avirahama oco a seviwe evamba kumue lepata liaye. Momo lie a ecela ocihandeleko caco?
Eci ka ci lekisa okuti, Avirahama wa linga lika ulume wocili noke yoku seviwa evamba. Momo otembo yaco wa kuata ale ci soka 99 kanyamo. (Efetikilo 17:1, 26, 27) Yehova wa lombolola esunga liaco eci a popia hati: “Vu seviwila kociyuvuluila cetimba liene; ci linge ondimbukiso yocisila ci kasi pokati kange lene.” (Efetikilo 17:11) Vocisila caco ca Avirahama, mua kongelele ohuminyo ya Suku yokuti “apata osi oluali” aka sumũlũhila kombuto yaye. (Efetikilo 12:2, 3) Evamba kovaso a Yehova ka lia kale ocindekaise coku kala ulume wocili. Pole, lia kala ño ocindekaise coku limbuka epata lia va Isareli vakuambuto ya Avirahama vana va kuatele esumũlũho lioku “kundikiwa ovitumasuku.”—Va Roma 3:1, 2.
Vokuenda kuotembo va Isareli va lekisa esino ku Yehova poku likala Yesu Kristu Ukuambuto ya Avirahama. Omo liaco, Suku wa va yanduluka, kuenje evamba liavo ka lia kuatele vali esilivilo kovaso Aye. Pole, Akristão vamue kocita catete, va kala oku longisa okuti, wosi o yongola oku vumba Suku o sukila oku seviwa evamba. (Ovilinga 11:2, 3; 15:5) Omo liaco, upostolo Paulu wa tuma Tito oco a pengulule ocitangi ca kala vakongelo. Eye poku sonehela Tito wa popia hati: “Kuli vakuemande va lua, haivo amamõhe lolondimbiki, ca piãla enene pokati ka vakuevamba. Ca sunguluka oku va handeleka okuti ka va popi, momo va kasi loku sakalaisa olonjo poku longisa ovina haviociliko loku ci tambuila olombongo.”—Tito 1:5, 10, 11.
Elungulo lia Paulu li kuetevo esilivilo koloneke vilo. Ka ca sungulukile Ukristão oku vetiya manji umue oco omõlaye a seviye evamba. Tu sukila oku yuvula ‘oku kuata osiata.’ Momo, olonjali ovio vi pondola oku nõla nda omãla vavo va seviwa evamba ale ka va seviwa. (1 Petulu 4:15) Paulu poku vetiyiwa lespiritu sandu, wa lombolola ndomo evamba lia lekisiwile Vocihandeleko ca Mose. Eye wa popia hati: “Kuli umue okuti, wa kovongiwa tupu wa seviwa ale? Nda kuli, ka ka nyõle amome evamba. Kuli umue okuti wa kovongiwa tupu ociyamba? Nda kuli, ka ka lisevise. Evamba hacimueko, uyamba hacimueko, te oku pokola kovihandeleko via Suku. Omunu a kale ndeci a kovongiwa laco.”—1 Va Korindo 7:18-20.
Nye ci Popiwa Catiamẽla ‘Kalongiso a Eciwila Kevamba Ale Ketanda’?
Nye ci popiwa nda Ukristão o nõlapo okuti omõlaye o seviwa evamba? Anga hẽ, ocituwa coku tuma omõla ketanda ci likuata lolonumbi Viembimbiliya? Oku seviwa evamba kocitumãlo caco, ka mua kongelele lika oku tetiwa ekova kosungu yocimatamata cuyali. Momo vokuenda kuoloneke omõla a kala kocitumãlo caco, o kuata ukamba lavakuavo kuenda la longisi ka va fendela Yehova. Handi vali, ovina vialua vi longisiwa ketanda, ka vi likuata lolonumbi via Suku. Embimbiliya li lungula hati: “Akamba vãvi va nyõla ovituwa viwa.”—1 Va Korindo 15:33.
Kuli vali ocitangi cikuavo coku seviwa evamba ketanda. Kunyamo wo 2003 kofeka yo Afrika do Sul, ukanda umue wasapulo wa lombolola hati: ‘Unyamo ulo wo 2003, tu lete vali ovitangi vi tunda koku seva evamba lonjila yimue ka ya sungulukile. Ulandu womanu va kasi loku fa kuenda ava va linga ovilema omo lioku seviwa evamba lonjila yaco yĩvi, wa lisanduila kolonepa viosi violuali omo liovikanda viasapulo. Koloneke vilo, ku kasi oku lingiwa evamba lovituwa vialua ka via sungulukile vi tuala omanu kolofa.’
Kevamba kaku tundi lika ovitangi violofa kuenda ulema. Pole, kulivo ocitangi coku nyõla ekalo liomunu konepa yespiritu. Alongiso kuenda ovituwa vialua vi kuamiwa kevamba, viatiamẽla lika kovina viumbanda kuenda koku fendela ava va fa. Omanu valua ka va tava okuti ekambo liuloño woku sakula kuenda oku tata lãvi uhayele poku linga evamba ovio via siata oku nena olofa kuenda ulema ku vana va seviwa evamba. Pole, va popia hati, ovitangi viaco vi tunda kumbanda ale konyeño ya vangandietu va fa. Catiamẽla koku kuata ukamba latavo esanda, Embimbiliya li popia hati: “Ko ka kutiwili kokanga ka ya lisokele kumosi lava ka va tavele. Momo esunga leci hesungako ci kutiwila ndati pamosi? Utanya u livala ukamba we lowelema? . . . Oco, tundi pokati kavo, litepi lavo. Oco ca popia Ñala [Yehova]. Leci ca vĩha ko ka ci lambi. Kuenje ndu tambuli.” (2 Va Korindo 6:14-17) Elungulo eli, li kuatisa Akristão va loñoloha kespiritu okuti ka va tumi omãla vavo oku seviwila evamba ketanda.
Nye ci Kuatisa Ukristão Oku Kala Ulume Wocili?
Ukristão nda o seviwa evamba ale ka seviwa, ka ci kuete esilivilo. Momo ovina viaco havioko vi lekisa okuti ulume wocili. Ukristão wocili, o sakalala leci ci sanjuisa Suku, pole, ka sakalala lika ‘loku posoka ketimba.’—Va Galatia 6:12.
Oco Ukristão a sanjuise Yehova, o sukila oku ‘seviwa evamba liovutima.’ (Esinumuĩlo 10:16; 30:6; Mateo 5:8) Evamba liaco ka li lomboloka oku tetiwa lomoko kutima. Pole, li lomboloka oku yuvula olonjongole vĩvi, lovisimĩlo viokuti, omunu wosi wa seviwa evamba, wa velapo vakuavo. Ukristão wosi o pandikisa kovitangi lekolelo, eye lika o lekisa okuti, ulume wocili, cikale okuti, wa seviwa evamba ale ka seviwile.—1 Va Korindo 16:13; Tiago 1:12.