“Ukuenje Wa Kolelua Haeye Wa Lunguka”
“Helie ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka okuti cime caye wo kundika vakuanjo yaye vosi?”—MATEO 24:45.
1, 2. Momo lie ci kuetele esilivilo kokuetu etaili oku tambula okulia kuespiritu?
KETEKE 11 kosãi ya Nisana, kunyamo 33 okupisa kotembo ya Kristu, olondonge via Yesu via linga epulilo limue li kuete esilivilo kokuetu etaili. Ovio via pula hati: “Ondimbukiso yokutukuluka kuove ye? Londimbukiso yesulilo lioluali ye?” Yesu wa tambulula hati, ku ka kala ovoyaki, lonjala, lovoveyi lovilemawe kovitumãlo kuiñi kuiñi. Pole, ovina evi “efetikilo ño liolongembia.” Eci ci lekisa okuti kua kala elavoko liokuti ovitangi viaco vi livokiya.—Mateo 24:3, 7, 8, 15-22; Luka 21:10, 11.
2 Vialua pokati kovina Yesu a tukuile vi kasi oku muiwa. Ca piãla enene okupisa kunyamo wo 1914. Omanu va kuetiwe ‘lolongembia vialua.’ Pole, etu Tuakristão vocili ka tu sukila oku yokoka. Momo Yesu wa likuminya oku tu ĩha okulia kuespiritu, kuna ku pamisa ekolelo lietu. Cilo Yesu o kasi kilu, etu tu kasi palo posi. Oco hẽ o tu ĩha ndati okulia kuespiritu?
3. Helie Yesu a kundika ocikele coku tu ĩha ‘okulia kuespiritu kotembo ya tukuiwa’?
3 Yesu wa eca etambululo liatiamẽla kepulilo eli. Eye wa pula hati: “Helie ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka okuti cime caye wo kundika vakuanjo yaye vosi oku va iha iha okulia kuavo kotembo ya tukuiwa?” Noke wamisako vali hati: “Ukuenje waco wa sumũlũha nda cime caye, eci eya, u sanga oku linga ndeci a kundikiwa. Mopia lene siti, ocili, u kundika cosi a kuete.” (Mateo 24:45-47) Olondaka evi via Yesu vi lekisa okuti, kua kala elavoko liokuti ku kala “ukuenje” wa kolelua haeye wa lunguka okuti, o kundikiwa ocikele coku eca okulia kuespiritu komanu va Suku. Oco hẽ, ukuenje waco o lomboloka omunu umosi, ale valua? Omo okuti ukuenje waco wa kundikiwa ocikele coku tu ĩha okulia kuespiritu, ciwa okuti tu u kũlĩha.
“Ukuenje wa Lunguka” Omunu Umosi Ale Ocimunga Comanu?
4. Tua kũlĩha ndati okuti “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” homunu umosiko?
4 “Ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,” ka ci tava okuti o kala omunu umosi. Momo lie? Momo eye wa fetika oku eca okulia kuespiritu tunde kocita catete. Yesu wa popele hati, ukuenje waco oka amamako oku eca okulia kuespiritu toke kotembo yoku tukuluka kua Cime caye kunyamo wo 1914. Tunde kocita catete toke kunyamo wo 1914, pa pita eci ci soka 1.900 kanyamo. Omunu umosi ka tẽla oku kala komuenyo otembo yosi eyi. Ndaño Metusele okuti eye wa kala komuenyo otembo yalua, ka tẽlisile 1.900 kanyamo.—Efetikilo 5:27.
5. Anga hẽ ondaka “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” yi tiamisiwila komunu lomunu pokati Kakristão olombuavekua? Ci lombolola.
5 Oco hẽ, ci tava okuti ondaka ‘ukuenje wa lunguka’ yi tiamisiwila komunu lomunu pokati Kakristão olombuavekua? Sio, ka ci tava. Momo Yesu wa popele hati, eci “cime caye” eya, “u kundika cosi a kuete.” Ci tava hẽ ndati Akristão olombuavekua omunu lomunu oku kundikiwa ovina ‘viosi’ via Cime? Ka ci tava.
6. Epata lia va Isareli lia sokiyiwile ndati okuti li talavaya ‘ndukuenje’ wa Suku?
6 Yesu eci a tukula ondaka “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,” wa kala loku yi tiamisila kocimunga Cakristão. Eye wa tukula hati “ukuenje.” Oco hẽ ci tava ndati okuti ondaka yaco yi tiamisiwila kocimunga Cakristão? Eci handi Kristu keyile palo posi, Yehova wa tukuile epata liosi lia va Isareli hati, “vulombangi viange” kuenda “vukuenje wange. Nda ku nõla.” (Isaya 43:10) Epata liosi lia va Isareli, okupisa kunyamo wo 1513 eci Mose a tambula ovihandeleko ekũi, toke ko Pendekoste yunyamo 33, vosi va tiamẽlele kocimunga cukuenje waco. Pole, havosiko va Isareli va kala locikele coku songola ale coku pitiya ondaka ya Yehova kowiñi. Yehova wa ecele ocikele caco kolosoma, kolonganji, kovaprofeto, kovitunda, kuenda ku va Lewi. Pole, va Isareli vosi va kala ocindekaise cuviali wa Yehova palo posi, kuenda coku sivaya Yehova pokati kolofeka. Omo liaco, omunu lomunu pokati ka va Isareli wa kala Ombangi ya Yehova.—Esinumuĩlo 26:19; Isaya 43:21; Malakiya 2:7; Va Roma 3:1, 2.
“Ukuenje” ka Sungulukile Upiwa Ocikele Caye
7. Momo lie va Isareli ka vameleleko oku kala “ukuenje” wa Suku?
7 Kosimbu Yehova wa tukuile va Isareli hati, “vukuenje” wange. Eci hẽ, ci lekisa okuti Yesu haivo a tukulavo hati “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka”? Sio havoko. Momo va Isareli ka vameleko oku kala vakuekolelo. Upostolo Paulu poku tukula olondaka Yehova a loñisile ku va Isareli, wa popia hati: “Onduko ya Suku ya tombiwa pokati ka vakualofeka mekonda liene.” (Va Roma 2:24) Va Isareli vamamako lesino liavo toke eci va likala Yesu. Kuenje Yehova wa va likalavo.—Mateo 21:42, 43.
8. Otembo yipi va Isareli yosimbu vana va kala “ukuenje” wa Suku, va piñanyiwa la Isareli wokaliye? Kuenda nye ca pitako?
8 Ndaño va Isareli ka vameleko oku kala omanu va kolelua, Yehova ka liwekelepo oku eca okulia kuespiritu komanu vaye. Ko Pendekoste yunyamo 33, eci papita akũi atãlo koloneke noke yoku pinduka kua Yesu, kua pita cimue ci komõhisa. Suku wa lowila espiritu sandu liaye kueci ci soka 120 kolondonge via kala vonjo yimue ko Yerusalãi. Kepuluvi liaco eli, oco kua nõliwa Isareli wokaliye. Omo liongusu yespiritu olondonge via tambuile, via fetika oku sapula “ovilinga vinene via Suku” kowiñi wa kala vo Yerusalãi. (Ovilinga 2:11) Kuenje va Isareli yaco yokaliye, va linga “ukuenje” wa Suku wa kundikiwa ocikele coku sapula ulamba wa Yehova kolofeka, kuenda oku eca okulia kuespiritu komanu vaye kotembo ya tukuiwa. (1 Petulu 2:9) Noke, va Isareli yokaliye veya oku tukuiwavo hati, “Isareli wa Suku.”—Va Galatia 6:16.
9. (a) “Ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” helie? (b) “Vakuanjo” velie?
9 Omunu lomunu pokati ka “Isareli wa Suku” wa litumbika ku Yehova kuenda wa papatisiwa. Noke va wavekiwa lespiritu sandu. Omo liaco, va kuete elavoko lioku enda kilu. Eci Yesu a tukula “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,” wa kala loku tiamisila olondaka viaye kocimunga caco eci colombuavekua, okupisa ku vana va kala kunyamo 33 toke kuava va kasi handi palo posi kotembo yilo. Ci kasi ndacina ca kala va Isareli yosimbu, okupisa ku vana va kala kunyamo wo 1513 toke ocipepi lunyamo wo Pendekoste. Vosi yavo vatiamẽlele kocimunga cimosi cepata lia va Isareli. Oco hẽ “vakuanjo” velie, vana Yesu a tukula hati va tambula okulia kuespiritu kukuenje wa lunguka? Kocita catete, Akristão vosi va kala kotembo yaco, va kala lelavoko lioku enda kilu. Omo liaco, vakuanjo haivo muẽle Akristão olombuavekua, pole omunu lomunu. Vosi yavo oku kongelamo vana va kuete ovikele vinene vekongelo, va sukila oku litekula lokulia kuespiritu kua siata oku eciwa lukuenje wa lunguka.—1 Va Korindo 12:12, 19-27; Va Heveru 5:11-13; 2 Petulu 3:15, 16.
‘Omunu Lupange Waye Omunu Lupange Waye’
10, 11. Tua kũlĩha ndati okuti omunu lomunu pokati Kakristão olombuavekua o kuete upange waye?
10 “Isareli wa Suku,” ukuenje wa lunguka una wa kundikiwa ocikele cupange. Pole, omunu lomunu pokati kavo okuete ocikele caye. Kelivulu lia Marko 13:34, Yesu wa popia hati: “Ci soka ndomunu enda ungende, eci a tunda vonjo yaye, eca ovikele kakuenje vaye, u upange waye, u upange waye, kuenje o handeleka ukuambundi oku lavulula.” Eci ci lekisa okuti, omunu lomunu pokati kocimunga cukuenje wa lunguka, wa tambula ocikele cupange oco a vokiye ovipako via Kristu palo posi.—Mateo 25:14, 15.
11 Catiamẽla Kakristão Olombuavekua upostolo Petulu wa popia hati: “Omunu omunu a talavaye longavelo a tambula, oku vumba vakuavo ndukalei wa sungukuka woviali viñi viñi via Suku.” (1 Petulu 4:10) Eci ci lekisa okuti, olombuavekua vi talavaya longavelo va tambula ku Suku oco va kuatise vakuavo. Upostolo Petulu wa lekisavo okuti omunu lomunu pokati kavo, wa tambula ongavelo yaye. Pole, vosi va likolisilako oku talavaya oco ku kale evokiyo. Ndamupi va ci linga?
12. Ndamupi omunu lomunu pokati Kakristão olombuavekua, ci kale alume ale akãi, va kuatisa koku vokiya ocimunga cukuenje wa lunguka?
12 Omunu lomunu pokati Kakristão olombuavekua wa tambula ocikele coku kunda olondaka viwa Viusoma oco ku kale evokiyo. (Isaya 43:10-12; Mateo 24:14) Yesu eci handi ka londele kilu, wa handeleka olondonge viaye viosi, alume lakãi, hati: “Kuendi, ka tavisi olofeka viosi oco va linge olondonge. Va papatisili vonduko ya Tate la Mõla, kuenda espiritu sandu. Va longisi oku linga ovina viosi ndo kundiki. Kuenje ame ñasi lene kumue oloneke viosi toke kesulilo lioluali.” Eci ci lekisa okuti omunu lomunu pokati kavo, wa kala locikele coku longisa.—Mateo 28:19, 20.
13. Ocikele cipi cupange olombuavekua viosi vi kuete?
13 Olondonge viokaliye, ca sukilile oku vi longisa oku linga ovina viosi Kristu a kundika, oco vokuenda kuotembo ovo va lingevo alongisi. Kua kala okulia kualua kuespiritu kuoku tekula vana veya oku tiamẽla kocimunga cukuenje wa lunguka. Olombuavekua viosi, ci kale alume ci kale akãi, vosi yavo va kongeliwile vupange woku longisa olondonge viokaliye. (Ovilinga 2:17, 18) Upange woku longisa ukamamako toke kesulilo lioluali lulo.
14. Velie va kala locikele coku longisa vekongelo? Oco hẽ akãi vana okuti olombuavekua va ci sanjukilile?
14 Olondonge viaco evi viokaliye, via tiamẽlele kocimunga cukuenje wa lunguka. Momo noke yoku papatisiwa, veya oku wavekiwa lespiritu sandu. Pole, ovo va sukilile oku amamako oku tambula elongiso vekongelo. Ava va enda loku eca elongiso liaco, alume vana pokati kolombuavekua okuti va loñolohele. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:6-9) Alume vaco, va kuatisa oku pamisa ekolelo liolondonge viokaliye. Ocikele caco ca eciwile lika kalume. Pole, olombuavekua okuti akãi, ka va kale locikumbiti kutima omo okuti alume ovo lika va tambula ocikele coku longisa vekongelo. Ovo va ci sanjukilile. (1 Va Korindo 14:34, 35) Akãi va kala lovikele vikuavo viupange, ndeci oku kunda olondaka viwa Viusoma. Koloneke vilo, akãi vana okuti olombuavekua, va kuãivo ongangu yavo. Ovo va sumbila akulu vekongelo va kuete ocikele coku longisa. Va tava kolonumbi viavo, ndaño akulu vaco vekongelo halombuavekuako.
15. Olonumbi vipi via enda loku pamisa ekolelo Liakristão kocita catete? Kuenda helie wa pitaile kovaso oku pitiya olonumbi viaco?
15 Ovikanda vina via sonehiwile lovapostolo, ovio via kala okulia kuespiritu kua enda loku pamisa ekolelo lia vamanji kocita catete. Ovikanda viaco vieya oku kongeliwa kueci ci soka 27 kalivulu ana atiamẽla kovisonehua vio Helasi. Ovisonehua evi vi kola, ovio via kala ono yeci akulu vekongelo va enda loku longisa vekongelo. Eyi oyo onjila ukuenje wa lunguka a kuamaile yoku eca okulia kuespiritu Kakristão. Ukuenje wa kolelua kocita catete, wa tẽlisa ocikundi caye.
“Ukuenje wa Lunguka” Kotembo Yilo
16, 17. Ndamupi ukuenje wa lunguka a siata oku tẽlisa ocikele caye toke kunyamo wo 1914?
16 Yesu wa tukuluka kunyamo wo 1914. Oco hẽ eye wa sanga ocimunga cimue Cakristão okuti ci kasi oku eca okulia kuespiritu komanu va Suku? Wa sanga. Omanu vaco ka ca tĩlile oku va limbuka. Momo va siata oku lekisa apako alua awa. (Mateo 7:20) Ovilinga viavo via siata oku lekisa okuti va kasi oku eca okulia kuespiritu kotembo ya tukuiwa.
17 Eci Yesu a tukuluka, wa sanga lika 5.000 kolombuavekua vi kasi oku kunda olondaka viwa Viusoma. Olonalavayi via kala vitito. Pole, ukuenje wa lunguka wa sandiliya olonjila viñi viñi vioku amisako upange woku kunda. (Mateo 9:38) Wa kapa olohundo vovikanda viasapulo vi soka 2.000. Lonjila eyi, ocili Condaka ya Suku ca pitila kolohũlũkãi viomanu vonjanja yimosi. Ukuenje wa lunguka wa sokiyilevo okasete kamue ka lekisa oviluvialuvia. Oviluvialuvia viaco viatiamẽlele kovolandu Embimbiliya, okupisa kefetikilo eci ovina via lulikiwa, toke kesulilo lioku viala kua Yesu Kristu kuohũlũkãi yanyamo. Ulandu waco wa lekisiwa komanu va pitãhala olohuluwa ecea, vokolofeka viñi viñi. Onjila yikuavo ukuenje wa lunguka a kuama koku kunda olondaka viwa Viusoma, oku sandeka alivulu. Kunyamo wo 1914, kua pangiwile eci ci soka 50.000 kotualivulu tuna tu tukuiwa hati, Utala Wondavululi.
18. Otembo yipi Yesu a kundika ovipako viaye viosi peka liukuenje wa lunguka? Kuenda momo lie?
18 Eci Yesu a tukuluka, wa sanga okuti ukuenje wa lunguka o kasi oku tẽlisa ocikundi caye. Wa sangavo okuti o kasi oku kunda olondaka viwa Viusoma. Kunyamo wo 1914, Yesu wa vialekiwa Kusoma, kuenje ovipako viaye via livokiya. Omo liaco, ocikele cukuenje wa lunguka ca livokiyavo. Yesu wa popele hati: “Mopia lene siti, ocili, u kundika cosi a kuete.” (Mateo 24:47) Kuenje, eci ukuenje wa lunguka a pita voseteko kunyamo wo 1919, noke Yesu wo kundika ovipako viaye viosi.
19. Ndamupi “owiñi wakahandangala” wa siata oku tekuiwa loku lia kuespiritu? Ci lombolola.
19 Eci Yesu a vialekiwa, wa kundika ovipako viaye viosi peka liukuenje wa lunguka. Oco hẽ ovipako viaco nye? Ovipako viaco vi lomboloka ovina viosi vi sangiwa palo posi, vina Yehova Suku a kundika peka lia Yesu. Eci pa pita akũi avali kanyamo noke yoku vialekiwa kua Yesu kusoma, kua limbukiwa ocimunga cimue ‘colomeme vikuavo’ via Yesu. Ovo va tukuiwavo hati, “owiñi wakahandangala.” (Esituluilo 7:9; Yoano 10:16) Omanu vaco, ka va tiamẽlele kocimunga ca “Isareli wa Suku.” Pole, va kuete elavoko lioku kala palo posi. Ovo va sole Yehova kuenje va yongola oku u vumba, ndeci olombuavekua via siata oku linga. Ovo va popia ‘kukuenje wa lunguka’ hati: “Tuenda love, momo tua yeva okuti Suku o kasi lene.” (Sakariya 8:23) Akristão vaco ava, va siata oku tambuila kumosi lavakuanjo ya Yesu okulia kuespiritu. Kokuavo ca linga esumũlũho limue linene.
20. Ndamupi “owiñi wakahandangala” u kasi oku kuatisa koku vokiya ovipako via Cime?
20 “Owiñi wakahandangala” wa siatavo oku kunda olondaka viwa Viusoma kumosi lolombuavekua. Osimbu vamamako oku kunda, ovipako via Cime vi livokiya. Kuenje ocikele ‘cukuenje wa kolelua haeye wa lunguka’ ci livokiyavo. Omo okuti kuli omanu valua va yongola oku kũlĩha ocili Condaka ya Suku, ku sukiliwavo alivulu alua. Omo liaco, kua siata oku tungiwa olonjo vi panga alivulu Olombangi via Yehova kolofeka viñi viñi. Olomissionariu via siatavo oku tumiwa “toke kasulilo okilu lieve.” (Ovilinga 1:8) Kunyamo wo 1914, kua kala lika eci ci soka olohũlũkãi vitãlo violombuavekua. Cilo, etendelo liafendeli va Yehova lia pitãhala eci ci soka olohuluwa epandu. Pole, ava valuapo vali, vana vatiamẽla ‘kowiñi wakahandangala.’ Ocili okuti, tunde koku vialekiwa kua Yesu kunyamo wo 1914, ovipako via Cime via livokiya.
21. Alusapo api avali tuka konomuisa vocipama cikuãimo?
21 Cosi eci ci lekisa okuti “ukuenje” waco, “wa kolelua” muẽle kuenda “wa lunguka.” Poku tukula “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,” Yesu wa ta alusapo avali a lekisa elunguko liukuenje waco. Eye wa ta olusapo luafeko va wulua kuenda ava va lunguka. Wa tavo olusapo luolokondu. (Mateo 25:1-30) Oco hẽ, alusapo aco a kuete esilivilo lie kokuetu etaili? Ocipama cikuãimo cika tambulula epulilo eli.
O Tambulula Ndati?
• “Ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” helie?
• “Vakuanjo” velie?
• Otembo yipi Yesu a kundika ovipako viaye viosi peka liukuenje wa lunguka? Kuenda momo lie a ci lingila kotembo yaco?
• Velie va kasi oku kuatisa oku vokiya ovipako via Cime? Kuenda ndamupi va kasi oku ci linga?
[Elitalatu kemẽla 24]
Ukuenje wa kolelua kocita catete, wa tẽlisa ocikele caye a tambuile