Wa Ci Kũli̇̃ha?

Momo lie Yesu a pisila ocituwa coku linga olohuminyo?

OCIHANDELEKO ca eciwile ku Mose, ca ecelela okuti omanu va linga olohuminyo vimue poku popia ovina vimuamue ndeci: “Ndi lisinga kokuove vonduko ya Suku” ale “Ndi lisinga vonduko ya Yehova.” Pole, koloneke via Yesu olohuminyo via siatele calua okuti va Yudea cosi va popaile va linga ohuminyo. Ovo va enda oku ci linga oco va lekise okuti ovina viaco viocili, pole, Yesu wa pisa ovituwa viaco ka via sungulukile olonjanja vivali. Eye wa popia hati: “Ondaka yove yi kale okuti nda ‘Oco,’ oco, nda ‘Hacoko,’ hacoko.”—Mateo 5:33-37; 23:16-22.

Ndomo ca sonehiwa vo Dicionário Teológico do Novo Testamento, elivulu lio Talmude li tu kuatisa oku limbuka ndomo va Yudea va lingaile olohuminyo vi lekisa ndu okuti, olondaka viavo viocili. Esunga liaco lieli okuti, elivulu lio Talmude li lombolola ciwa olohuminyo via ponduile oku kapiwako levi ka vi kapiwako.

Yesu haiyeko lika wa pisa ovituwa viaco ka via sungulukile. Ulume umue ukuasapulo o tukuisa hati, Flavio Josefo u Yudea, wa soneha eci catiamẽla kocimunga cimue cetavo ca va Yudea, okuti ca enda oku yuvula oku linga olohuminyo. Omanu vaco va kũlĩhĩle okuti oku linga olohuminyo o likokela uvĩ okuti oku kemba ci sule. Ovo va limbukile okuti nda umue o linga ohuminyo oco omanu va tave kokuaye, omunu waco ohembi. Elivulu limue lia tatãliwa, lia kũlĩhĩwa okuti, Eclesiástico, (23:11) li lombololavo ovina vimuamue: “Omunu o linga ohuminyo vialua o.” Yesu wa pisa oku linga ohuminyo kovina ka vi kuete esilivilo. Nda tua likolisiko oku vangula ocili, ka tu ka linga olohuminyo okuti ka tu vi tẽlisa.