Ove Hẽ ‘Uhuasi Kovaso A Suku’?
“Haico ci kala lu o lisiliyila ukuasi puãi ka kuete ukuasi wa Suku.”—LUKA 12:21.
1, 2. (a) Ovina vipi omanu va siata oku sakalala lavio? (b) Ovitangi vipi Akristão va pondola oku liyaka lavio?
OKU sanda ukuasi, kaku sokisiwa lolomapalo omãla va sole oku linga. Pole, kolofeka viosi omanu va kuate onjongole yoku sanda ovokuasi. Onjongole yaco ya tunda kosimbu. Kocita cekũi lecea, kolofeka vimue ndeci: Ko Australia, ko Afrika do Sul, ko Kanada, kuenda ko Estados Unidos, kua lingiwa omapalo yimue yoku yoloka okuti, omunu wosi wa yula, o tambula olombongo vialua. Kuenje, omanu valua va silepo olonjo viavo, lapata avo oco va sandiliye ukuasi kolofeka viamãle kuna okuti, olonjanja vimue omanu vaco ka va kapeleko vakuavo omo liolonepele. Ocili okuti, omanu valua va siata oku kapa omuenyo wavo kohele, kuenda oku likolisilako oco va sande ukuasi va yongola oku kuata.
2 Koloneke vilo, ndaño okuti omanu valua ka va litumbikile koku sandiliya ovokuasi, pole, va siata oku talavaya calua oco va kuate ovina va sukila komuenyo. Voluali lulo ka ca lelukile oku ci linga, momo omunu o kuata asakalalo alua. Omo liaco, ca leluka oku sakalala lokulia, luwalo, lonjo, kuenje tu ivalako ovina vikuavo vi kuete esilivilo komuenyo. (Va Roma 14:17) Yesu wa ta olusapo lu lekisa ovisimĩlo omanu va siata oku kuata. Olusapo luaco lu sangiwa kelivulu lia Luka 12:16-21.
3. Lombolola olusapo lua Yesu lu sangiwa kelivulu lia Luka 12:16-21.
3 Yesu olusapo luaye, wa lu lombolola vepuluvi limue eci a kala oku lungula omanu oku lilava kocipululu, ndomo tua ci konomuisa vocipama ca pita. Noke yoku lungula ohele yoku kuata ocipululu, wa lombolola eci catiamẽla kulume umue ohuasi okuti, ka sanjukilile olosila viaye. Pole, wa vi teya oco a tunge vikuavo vinene okuti, o kapamo ovokuasi aye. Osimbu a kala oku sokolola okuti, kaliye wa tula utima, kuenda o sanjukila omuenyo uwa, Suku wo sapuila hati, omuenyo waye u sulila. Kuenje, ukuasi waye wosi a talavaya u piñanyiwa lomanu vakuavo. Noke, Yesu wa malusula loku popia hati: “Haico ci kala lu o lisiliyila ukuasi puãi ka kuete ukuasi wa Suku.” (Luka 12:21) Nye tu lilongisa volusapo olu? Tu pondola ndati oku kapako olusapo luaco?
Ulume Umue wa Kuatele Ocitangi
4. Ulume wa tukuiwa volusapo lua Yesu wa kuata ekalo lipi?
4 Olusapo Yesu a ta, lua kũlĩhĩwa lomanu valua. Eye wa lu fetika loku popia hati: “Ovapia ohuasi yimue a ima ca lua.” Yesu ka popele okuti, ulume waco wa linga ohuasi omo lioku kemba vakuavo, kuenda wa kala ondingaĩvi. Pole, olusapo lua Yesu, lu lekisa okuti, ulume waco wa talavaya calua. Tu pondola oku limbuka okuti, eye wa sokolola ciwa kuenda wa selekele ukuasi waye oco u kuatise epata liaye. Kovisimĩlo viomanu, ulume waco wa kala onalavayi yiwa ya tẽlisa ocikele caye coku tekula epata.
5. Ulume Yesu a tukula volusapo, wa liyaka locitangi cipi?
5 Yesu poku tukula ulume waco okuti, ohuasi, ci lomboloka okuti wa kuatele ukuasi walua. Pole, ndomo Yesu a ci lombolola, ndaño okuti ulume waco wa kala ohuasi, wa kuatele ocitangi. Momo epia liaye, lia imile ovikulia vialua okuti via pitahãlele eci a lavokaile okungula leci a sukilile komuenyo waye. Nye a linga?
6. Ocitangi cipi omanu va Suku va siata oku liyaka laco koloneke vilo?
6 Koloneke vilo, valua afendeli va Yehova, va siata oku liyaka lovitangi ndevi viulume ohuasi. Ovo ka va nyani kuenda va lekisa ombili kupange. (Va Kolosai 3:22, 23) Cikale okuti, va talavaya kupange umue ale va linga olomĩlu, ovo va likolisilako oku linga upange wavo lesunguluko. Pole, va liyaka locitangi cinene eci va kuata epuluvi lioku tambula ovikele via velapo kupange. Anga hẽ, va tava oku tambula ovikele viaco oco va kuate olombongo vialua? Amalẽhe valua va siatavo oku lekisa ongangu yiwa kosikola. Noke, va siata oku va ĩha ohuminyo yoku enda kolofeka vikuavo oku ka lilongisila kolosikola via kemãla. Anga hẽ, va sukila oku tava oku iñila kolosikola viaco kuenda oku tava kombanjaile yavo?
7. Ulume wa tukuiwa volusapo lua Yesu, wa tetulula ndati ocitangi caye?
7 Ndomo tua konomuisa olusapo lua Yesu, nye ulume ohuasi a linga eci epia liaye lia ima ovikulia vialua okuti ka kuatele apa a vi seleka? Eye wa nõlapo oku teya olosila viaye, okuti o tunga vikuavo vinene, oco a selekemo ovokuasi aye osi. Ocisimĩlo caye, ca molehẽle ndu okuti cowiha ekalo liwa loku kolapo. Kuenje, wa popia hati: “Mopia lutima wange siti, otima, o kuete ovikuata via lua via solekelua anyamo a lua, livala, lia, nyua, sanjuka.”—Luka 12:19.
Momo Lie Ulume a Tukuiwila Hati “Eveke”?
8. Ocina cipi ci kuete esilivilo ulume wa tukuiwa volusapo lua Yesu ka limbukile?
8 Ndomo Yesu a ci lombolola, ovisimĩlo viulume waco vioku tula utima, viuveke. Ndaño via molẽhele okuti via sunguluka, pole, ka via lekisile okuti wa kapeleko ocipango ca Suku. Ulume waco wa sokolola lika ekalo liaye, ndomo a pondola oku leluisa omuenyo waye, lokulia, okunyua, kuenda oku kuata esanju. Eye wa simĩle okuti omo lioku kuata ‘ukuasi walua,’ o pondola oku kala “anyamo alua” komuenyo. Pole, ulandu waye u lekisa okuti, ovina ka via tẽlisiwile ndomo a simĩle. Ndomo Yesu a ci popia, “omunu, ndaño ohuasi enene, haimo omuenyo waye ko fukile.” (Luka 12:15) Kuteke waco, ovipako viaye viosi a selekele, via nyõleha, momo Suku wo sapuila hati: “Vuveke, uteke ulo va ku upa omuenyo wove, oco [ovipako] evi wa pongiya hẽ, vi linga vielie?”—Luka 12:20.
9. Momo lie ulume wa lomboluiwa volusapo lua Yesu a tukuiwila hati eveke?
9 Kaliye tua pitila petosi lia velapo liolusapo lua Yesu. Suku wa tukula ulume waco hati, eveke. Elivulu limue li tukuiwa hati Exegetical Dictionary of the New Testament, li lekisa okuti, uveke u lomboloka “ekambo liolondunge.” Noke liamisako hati, volusapo luaco, Suku wa tukula ondaka yaco poku lekisa “ndomo ulume ohuasi ka kuatele olondunge poku sokolola oloneke viaye vio kovaso.” Ondaka yaco, ka yi lomboloka lika omunu umue ka kuete olondunge. Pole, yi lombolokavo “omunu una ka tava oku kolela ku Suku.” Olusapo lua Yesu luatiamẽla kulume ohuasi, lu tu ivaluisa olondaka a sapuila noke Akristão vatete va kala vekongelo lio ko Laodikea, kocifuka co Asia. Eye wa va sapuila hati: “O linga huti, ndihuasi, haime nda salala, kuenje lacimue nda suka, osimbu kua kũlĩhile okuti wa sekuka, haive wumumbe, wusuke, wumeke, haive wenda epõlõla.”—Esituluilo 3:17.
10. Momo lie “ukuasi” ka wecela elavoko lioku kuata ‘muenyo ko pui’?
10 Tu sukila oku sokolola lutate ulandu wolusapo lua tukuiwa ndeti. Anga hẽ, tu sukila oku kuama ongangu yohuasi wa tukuiwa volusapo okuti tu talavaya calua oco tu kuate ‘eci tu sukila,’ pole, ka tu velisapo upange wa Yehova u tuala komuenyo ko pui? (Yoano 3:16; 17:3) Embimbiliya li popia hati: “Ukuasi ko sumũlũisa keteke lionyeño,” kuenda “u o kolela ukuasi waye uvuka.” (Olosapo 11:4, 28) Yesu noke yoku lombolola olusapo luaye, wa malusula lelungulo liokuti: “Haico ci kala lu o lisiliyila ukuasi [pole] ka kuete ukuasi wa Suku.”—Luka 12:21.
11. Momo lie oku kolela kovokuasi kuenda kekalo liwa ka ku kuetele esilivilo?
11 Yesu poku tukula ondaka yokuti, “haico ci kala,” wa lekisa okuti, ovitangi ulume una ohuasi a liyaka lavio, havio vi pita lomanu vosi va kolela kovokuasi. Ocitangi caco ka ci kasi koku sanda ovokuasi, pole, ci kasi koku pumba esumũlũho lioku kala ‘ohuasi kovaso a Suku.’ Ndonge Tiago wa ecavo elungulo limuamue poku soneha hati: “Ene vu popia hoti, etaili, pamue hẽla, tu enda kimbo liongandi ha tu kalako unyamo oku fũla loku limuisa, sokololi, momo ka wa kũlĩhĩli eci ciya hẽla.” Nye va sukilile oku linga? Eye wamisako hati: “Co velelipo oku popia hoti: Nda Suku wa panga, kuenda tu kala lomuenyo, tu linga eci leci.” (Tiago 4:13-15) Ndaño okuti omunu o kuete ukuasi walua, nda ka lingi ocipango ca Suku, ukuasi waco ka u silivila. Oco hẽ, oku kala ohuasi kovaso a Suku ci lomboloka nye?
Kala Ohuasi Kovaso a Suku
12. Nye tu sukila oku linga oco tu kale ohuasi kovaso a Suku?
12 Ndomo Yesu a ci lombolola, oku kala ohuasi kovaso a Suku, kua litepa loku kala ohuasi yovina violuali. Yesu wa lekisa okuti ka tu sukila oku sakalala lika loku sanda ovokuasi ale oku sanjukila ovina tu yongola. Pole, tu sukila oku eca ovokuasi etu koku kuatisa upange wa Yehova, oco tu kuate ukamba laye. Nda tua ci linga, tu kala olohuasi ku Suku. Momo lie? Momo ci tu ĩha epuluvi lioku kuata asumũlũho a lua. Embimbiliya li tu sapuila hati: “Esumũluho lia Yehova li muisa ukuasi, hailio ka li vokiya vali ohali.”—Olosapo 10:22.
13. Esumũlũho lia Yehova ‘li muisa ndati ukuasi’?
13 Yehova poku eca asumũlũho komanu vaye, wa siata oku eca ovina via velapo. (Tiago 1:17) Eci Yehova a eca ofeka ku va Isareli oco va tungemo, ya kala ofeka yimue yi “tumõha asenjele lowiki.” Ndaño okuti ofeka yo Egito ya kalavo ciwa, pole, ofeka Yehova a ecele ku va Isareli, ya velelepo calua. Mose wa sapuila va Isareli hati, “ofeka yaco Yehova, Suku yene, eye o yi tata tata.” Va Isareli va kuata ekalo liwa, momo Yehova wa va tata ciwa. Osimbu vamamako oku pokola ku Yehova, va tambula asumũlũho alua okuti, ka a sokisiwa lekalo liolofeka vina va lisunguile lavio. Ocili okuti, esumũlũho lia Yehova, “li muisa ukuasi”!—Atendelo 16:13; Esinumuĩlo 4:5-8; 11:8-15.
14. Omanu vana okuti olohuasi ku Suku va siata oku sanjukila nye?
14 Ondaka ‘ukuasi kovaso a Suku,’ yi lomboloka oku kala ‘ohuasi ku Suku.’ Omanu vana va kuete ovokuasi oluali, va sakalala loku kũlĩhĩsa ndomo va limolehĩsa kovaso a vakuavo. Ocituwa caco, ci limbukiwila kekalo liomuenyo wavo. Ovo va yongola lika oku komohisa vakuavo lovina Embimbiliya li tukula hati, “oku litunila ovina viomuenyo.” (1 Yoano 2:16) Pole, vana okuti olohuasi kovaso a Suku, va sanjukila oku taviwa Laye, loku kuatisiwa lohenda yaye kuenda oku pamisa ukamba wavo laye. Ekalo liaco, li va ĩha esanju lialua loku tula utima, kuenje ka li sokisiwa lesanju li tunda kovokuasi. (Isaya 40:11) Pole, tu pula ndoco: Nye tu sukila oku linga oco tu kale olohuasi kovaso a Suku?
Ndomo tu Linga Olohuasi Kovaso a Suku
15. Nye tu sukila oku linga oco tu kale olohuasi kovaso a Suku?
15 Volusapo lua Yesu, ulume una wa talavaya calua oco a linge ohuasi, wa tukuiwa hati, eveke. Oco tu linge olohuasi ku Suku, tu sukila oku pitisa kovaso ovopange a kuete esilivilo lia velapo Kokuaye. Umue pokati kovopange aco, una Yesu a tuma olondonge viaye hati: “Kuendi, ka tavisi olofeka viosi oco [omanu] va linge olondonge.” (Mateo 28:19) Oku pesila otembo yetu, longusu yetu, kuenda ovoloño etu kupange woku kunda loku longisa omanu oco va linge olondonge, oco ci kuete esilivilo. Kuenje, ka ci sokisiwa loku pesila otembo yetu koku sanda ovokuasi. Omanu vana va litumbika kupange waco, va siata oku tambula asumũlũho alua ndomo ca lekisiwa vovolandu a kuãimo.—Olosapo 19:17.
16, 17. Ovolandu api a lekisa esilivilo lioku kala ohuasi kovaso a Suku o pondola oku lombolola?
16 Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue kofeka yimue yoko Asia. Omo lioku kuata uloño woku semulula olokombutador, wa kala oku talavaya kupange umue. Pole, ka kuatele otembo yoku litumbika kovina viespiritu omo liupange walua. Noke wa nõlapo oku tunda kupange waco, kuenje wa fetika oku linga omĩlu yoku landisa konele yetapalo onjelatu (yi pangiwa lolete kuenda osuka,) oco a kuate otembo yoku pamisa ekalo liaye kespiritu kuenda oku tẽlisa ovikele vikuavo. Omanu vamue a talavayele lavo kupange umuamue, vo yola epembe. Pole, esumũlũho lipi a kuata? Eye wa popia hati: “Cilo ndi kuete olombongo vialua okuti vina nda kuatele eci nda talavaya kupange woku semulula olokombutador vi sule. Nda sanjuka calua, momo si kuete vali esakalalo lohele nda kuatele kupange nda kala tete. Handi vali, ndi kuete ukamba la Yehova.” Epongoloko a linga, lio kuatisa oku litumbika kupange wakundi votembo yosi. Kuenje, cilo o kasi oku talavaya Kombetele Yolombangi Via Yehova vofeka yavo. Omo liaco, asumũlũho a Yehova a “muisa ukuasi.”
17 Ulandu ukuavo, watiamẽla ku manji umue ukãi okuti wa citiwila vepata limue lia velisilepo calua elilongiso lio kosikola. Eye wa lilongisila kolosikola via velapo vioko Fransa, ko Mesiku, kuenda ko Suisa. Kuenje wa kala oku lavoka oku talavaya kupange umue wa kemãla. Eye wa popia hati: “Nda kuata ekalo liwa, nda sumbiwile calua lomanu kuenda nda kuata ekemãlo lialua. Pole, nda limbukile okuti, nda kambelele ocina cimue komuenyo. Momo sia kuatele esanju lialua.” Noke manji yaco wa fetika oku kuata ukũlĩhĩso wa Yehova. Eye wa popia hati: “Osimbu nda kala oku kula kespiritu, nda kuata onjongole yoku sanjuisa Yehova kuenda oku eca olopandu kokuaye. Noke onjongole yaco ya ndi kuatisa oku nõlapo oku litumbika kupange wakundi votembo yosi.” Omo liaco, wa siapo upange waye kuenje wa papatisiwa. Cilo wa tẽlisa eci ci soka akũi avali kanyamo kupange wakundi votembo yosi. Eye wamisako hati: “Olonjanja vimue vakuetu va siata oku sima hati, ndi kasi oku pesela elilongiso liange. Pole, va siata oku limbuka esanju liange, kuenda va komoha ndomo ndi kasi oku ambata omuenyo wange. Nda siata oku likutilila ku Yehova olonjanja viosi oco a ndi kuatise oku kala embombe okuti, ndamamako oku kuatisiwa lohenda yaye.”
18. Tu pondola ndati oku kala olohuasi ku Suku ndeci ca pita la Paulu?
18 Saulu, una weya oku linga upostolo Paulu, wa litumbikilevo kupange umue wa kemãla. Pole, noke wa soneha hati: “Oku popia ocili, omo kokuange oku kũlĩha Kristu Yesu, Ñala yange, okuo kua velapo, haikuo ka ku pitahãliwa, oco cosi cikuavo ndi ci tenda ño ndepese.” (Va Filipoi 3:7, 8) Ukuasi a nganyala ku Kristu, wa velapo una nda a tambula voluali. Nda tua siapo ovopange ana a vetiya ocipululu, okuti tu litumbika kupange woku kunda, tu lingavo olohuasi kovaso a Suku. Ondaka ya Suku yi tu sapuila hati: “Onima yumbombe lusumba wa Yehova, ukuasi lesumbilo lomuenyo.”—Olosapo 22:4.
O Pondola Oku Lombolola?
• Ulume ohuasi wa tukuiwa volusapo lua Yesu wa kuata ocitangi cipi?
• Momo lie ulume volusapo lua Yesu a tukuiwila hati, eveke?
• Oku kala ohuasi kovaso a Suku ci lomboloka nye?
• Tu pondola ndati oku kala olohuasi kovaso a Suku?
[Elitalatu kemẽla 30]
“Esumũlũho lia Yehova li muisa ukuasi, hailio ka livokiya vali ohali”