Ndamupi Tu Tamãlala Lolondele?
“Ovangelo vana ka va lavele olomangu viavo, puãi va tunda kocitumãlo cavo, [Suku] wa va kapa alienge ka a pui kuenje wa va yikila vowelema wonjembo toke kekanga lieteke linene.”—YUDA 6.
1, 2. Apulilo api a votuiwa atiamẽla ku Satana Eliapu kuenda kolondele?
UPOSTOLO Petulu wa popia hati: “Lunguki. Lavululi. Unyali wene Eliapu o ñuala ñuala ndohosi yi koma oku sandiliya u a lia.” (1Petulu 5:8) Catiamẽla kolondele, upostolo Paulu wa popia hati: “Si yongola okuti ene wu kala ongongela lolondele. Ene ko tẽla oku nyua okopo ya Ñala loku nyuavo okopo yolondele. Ko tẽla oku lia komesa ya Ñala kuenda komesa yolondele.”—1 Va Korindo 10:20, 21.
2 Satana Eliapu, kuenda olondele, velie? Va tunda pi? Anga hẽ Suku eye wa va lulika? Unene upi va kuete lomanu? Ndamupi tu tamãlala lavo?
Satana Kuenda Olondele va Tunda pi?
3. Ungelo umue wa Suku wa linga ndati Satana Eliapu?
3 Kefetikilo lioluali eci omanu va kala vocumbo Cendene, ungelo umue wa Suku wa linga ocisuanji. Momo lie? Momo ka sanjukilile ocikele a tambuile vocisoko ca Yehova kilu. Noke lioku lulikiwa kua Adama la Eva, ungelo waco wa mola epuluvi lioku nyõla epokolo liavo, kuenda oku yapula efendelo liavo ku Suku okuti li tiamisiwila kokuaye. Eye, omo lioku sinila Suku kuenda oku vetiya Adama la Eva oco va kuame onjila yekandu, wa linga Satana Eliapu. Vokuenda kuotembo, ovangelo vakuavo va likongela kusuanji waye. Ndamupi va cilinga?—Efetikilo 3:1-6; Va Roma 5:12; Esituluilo 12:9.
4. Ovangelo vamue vakuesino va lingile nye, osimbu Etande lio koloneke via Noha ka lieyile?
4 Embimbiliya li tu sapuila okuti, otembo yimue osimbu Etande lio koloneke via Noha ka lieyile, ovangelo vamue va fetika oku kuata onjongole yoku kuela omãla vomanu vakãi. Embimbiliya li popia hati: “Omãla va Suku valume [kilu] va mola omãla vomanu vakãi okuti va posoka, kuenje va nola oku kuela ava va sola ca velapo.” Noke kelitokeko liaco lĩvi, kua citiwa omãla vamue va tukuiwa hati, Ovindululu. (Efetikilo 6:2-4) Ovangelo vaco veya oku likongela ku Satana koku lingila usuanji Yehova.
5. Nye ca pita lovangelo vãvi eci Yehova a nena Etande koloneke via Noha?
5 Eci Yehova a nena Etande voluali, Ovindululu viaco kuenda olonjali viavo viakãi, via fa. Pole, ovangelo vaco vakuesino va lula atimba avo ositu kuenje va tiukila kilu. Eci va pitila kilu ka va kuatele vali omoko yoku tambula “olomangu viavo” ku Suku. Kuenje va va yikila “vowelema wonjembo.”—Yuda 6; 2 Petulu 2:4.
6. Olondele via siata oku kemba ndati omanu?
6 Tunde eci ovangelo vãvi va pumba “olomangu viavo” kilu, va linga olondele kuenje va likongela la Satana koku tẽlisa ocipango caye civĩ. Cilo ka va kuete vali unene woku wala atimba ositu ndeci va lingaile kosimbu. Pole, va pondola oku vetiya omanu oku linga uvasi. Ovo va siata oku kemba omanu poku va vetiya oku kuata umbanda, oku linga alumbu, oku tãha, oku singila, kuenda ovina vikuavo viatiamẽlako. (Esinumuĩlo 18:10-13; 2 Asapulo 33:6) Ovangelo vaco vaka nyõliwa kumosi la Satana Eliapu. (Mateo 25:41; Esituluilo 20:10) Pole, osimbu otembo yaco ka ya pitilile, tu sukila oku tamãlala lavo. Kaliye tu kũlĩhĩsi unene wa Satana lolondele viaye kuenda ndomo tu pondola oku tamãlala lavo.
Unene Upi Satana a Kuete?
7. Unene upi Satana a kuete loluali?
7 Satana wa siata oku lundila Yehova tunde kosimbu. (Olosapo 27:11) Kuenda wa siata oku vetiyila omanu kovilinga vĩvi. Elivulu lia 1 Yoano 5:19, li popia hati: ‘Oluali luosi lu kasi povaka Eliapu.’ Eli olio esunga lieci Eliapu lia setekela Yesu poku wĩha uviali kuenda ulamba ‘wolosoma viosi viokilu lieve.’ (Luka 4:5-7) Catiamẽla ku Satana upostolo Paulu wa popia hati: “Ondaka yiwa eyi tu kunda kunda, nda ya sitikiwa, ya sitikiwila lika ava va kasi loku nyõleha omo ka va tavele. Ovo, osuku yoluali lulo ya tekavisa ovitima viavo, okuti, ocinyi condaka yiwa yulamba wa Kristu, haeye ukuesetahalo lia Suku, ka ci va tuila.” (2 Va Korindo 4:3, 4) Satana “ohembi, haeye isia yuhembi.” Pole, o liluvikiya “ndungelo wocinyi.” (Yoano 8:44; 2 Va Korindo 11:14) Eye o kuete unene kuenda wa kũlĩha olonjila vioku yapula ovisimĩlo violombiali kuenda viomanu vavo. Handi vali, lekuatiso liuhembi wasapulo oluali kuenda uhembi watavo, eye o kasi oku kemba omanu valua.
8. Embimbiliya li lombolola nye catiamẽla kunene wa Satana?
8 Unene wa Satana wa lekisiwa koloneke viuprofeto Daniele. Eci Yehova a tumile ungelo waye oco a ece esapulo lioku lembeleka Daniele, “[ondele yombiali] yusoma wa Persia ya tamãlala” lungelo waco. Ungelo wa liyaka laye ci soka akũi avali lamosi koloneke toke eci “Mingeli umue pokati kolombiali vinene” eya oku u kuatisa. Ulandu waco u lombololavo catiamẽla ‘kondele yombiali yo Helasi.’ Tunde kotembo yaco toke cilo, papita ale eci ci soka 2500 kanyamo. (Daniele 10:12, 13, 20) Kelivulu Liesituluilo 13:1, 2, Satana wa sokisiwa ‘ndocinyoha’ ca eca unene kocinyama, ‘localo caco kuenda omoko ya lua.’ Ocinyama caco ci lomboloka olombiali viopulitika.
9. Akristão va kasi oku liyaka lelie?
9 Upostolo Paulu wa popia hati: “Ka tu kasi oku yaka lositu kuenda osonde, te lovoviali, lovonene, lolombiali violuali viowelema ulo, lolohoka [viaspiritu ãvi] okilu.” (Va Efeso 6:12) Koloneke vilo olondele via Satana, vi kuete unene woku yapula ovitima violombiali kuenda omanu vosi. Kuenje va vetiya oku ponda loku linga ungangala kuenda evĩho liosi. Kaliye tu kũlĩhĩsa ndomo tu pondola oku tamãlala lovangelo vaco vãvi.
Ovimalẽho Vipi tu Kuete Vioku Tamãlala Lolondele?
10, 11. Ndamupi tu tamãlala la Satana kuenda olondele viaye?
10 Etu ka tu tẽla oku tamãlala la Satana kuenda olondele viaye longusu yetu muẽle ale luloño wetu. Paulu wa tu vetiya hati: “Kolisiko vu Ñala kuenda longusu yunene waye.” Omo liaco, tu sukila oku pinga ekuatiso ku Yehova. Paulu wamisako hati: “Malehi ovimaleho viosi via Suku okuti, vu tẽla oku tamalala latutu Eliapu. . . . Malehi ovimaleho viosi via Suku okuti, veteke lĩvi vu tẽla oku yaka, okuti ndaño ovanyali va tamalala enene haimo vu yula.”—Va Efeso 6:10, 11, 13.
11 Paulu olonjanja vivali wa vetiya Akristão oku wala “ovimaleho viosi via Suku.” Ondaka ‘ovimaleho viosi,’ yi lekisa okuti omunu wosi ukuavitima vivali, ka tẽla oku tamãlala layonjo Eliapu. Ovimalẽho vipi Akristão va sukila oku wala koloneke vilo oco va tamãlale lolondele?
‘Oku Talama Ngo’ ku Tẽliwa Ndati?
12. Akristão va itika ndati volombunda viavo ocili Condaka ya Suku?
12 Upostolo Paulu wa popia hati: “Oco talami ño ngo. Ocili ci linge uvia woku itika volombunda viene. Esunga li linge ociteyuilo covonete.” (Va Efeso 6:14) Ocinimbu eci Cembimbiliya ca tukula ovimalẽho vivali okuti, uvia kuenda ociteyuilo covonete. Kosimbu esualali lia sukilile oku itika ciwa uvia waye oco a teyuile oviongo kuenda onepa yimo, loku ambata ciwa osipata yaye. Cimuamue aco catiamẽla Kakristão. Tu sukila oku kũlĩha ciwa ocili Cembimbiliya okuti tu ambata omuenyo umue u likuata lovihandeleko via Yehova. Anga hẽ tu kuete esokiyo lioku tanga Embimbiliya eteke leteke? Vesokiyo liaco, mua kongela epata lietu? Anga hẽ tua siata oku tanga ocisonehua Cembimbiliya eteke leteke kumosi lepata? Tua siata hẽ oku pokola kolonumbi via sandekiwa valivulu “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka”? (Mateo 24:45) Nda tua siata oku cilinga, tu kasi oku kapako onumbi ya Paulu. Etu tu kuetevo olonumbi vikuavo Viembimbiliya via sandekiwa volo video kuenda volo DVD. Oku kũlĩha ciwa ocili Condaka ya Suku, ci tu kuatisa oku nõla onjila ya sunguluka kuenda oku tu teyuila kovilinga vĩvi.
13. Ndamupi tu teyuila utima wetu?
13 Ociyepelo covonete, ca kuatele esilivilo lioku teyuila onete yesualali, utima waye, kuenda ovimatamata vikuavo. Akristão va sukilavo oku teyuila utima wavo poku sola esunga lia Suku, kuenda oku pokola kolonumbi viaye via sunguluka. Ociteyuilo covonete, ci tu teyuila koku sepula Ondaka ya Suku. Osimbu tu amamako oku ‘Suvuka evĩho loku sola esunga,’ tu tindula olomãhi vietu “kolonjila viosi vĩvi.”—Amosi 5:15; Osamo 119:101.
14. Ondaka yoku popia hati, “wali kolomãi eliangiliyo liondaka yiwa yombembua,” yi lomboloka nye?
14 Asualãli voko Roma va enda oku wala olohaku via pama vi kuatisa koku linga ovongende anene vatapalo a kala vocikanjo cavo. Oco hẽ, ondaka yoku popia hati, “wali kolomãhi eliangiliyo liondaka yiwa yombembua,” yi lomboloka nye Kakristão? (Va Efeso 6:15) Ondaka yaco yi lomboloka okuti, tu sukila oku lipongiya oco tu kunde olondaka viwa Viusoma olonjanja viosi ku molẽha epuluvi liaco. (Va Roma 10:13-15) Oku kuata ombili yoku linga upange woku kunda, ci tu kuatisa oku tamãlala “latutu Eliapu.”—Va Efeso 6:11.
15. (a) Nye ci lekisa okuti, ociyepelo cekolelo ci kuete esilivilo lialua? (b) ‘Ovisongo vipi viondalu’ vi pondola oku nyõla ekolelo lietu?
15 Paulu wamisako hati: “Capiãla, walivo ociyepelo cekolelo momo lekolelo vu tẽla oku ima isongo viosi viondalu viukuevĩho.” (Va Efeso 6:16) Onumbi eyi ya fetika londaka yoku popia hati, “capiãla” enene. Ondaka eyi yi lekisa okuti, ocimãleho eci ci kuete esilivilo lialua. Tu sukila oku pamisa ekolelo lietu. Ekolelo li tu teyuila ‘kovisongo viosi viondalu’ ya Satana. Ovisongo viaco vi lomboloka nye koloneke vilo? Ovisongo viaco vi lomboloka oku popiwa lãvi, ovohembi omanu vana va siapo ocisoko ca Yehova oco va nyõle ekolelo lietu. Handi vali, vi lombolokavo ayonjo oku sanda ovokuasi okuti tu sakalala lika loku landa ovina vialua, kuenda oku lisokisa lomanu vana va litunila ovina viomuenyo waluo. Omanu vaco pamue va tiamisila lika ovitima viavo koku kuata olonjo vinene lakãlu a velapo, kuenda oku lekisa uwalo wavo wa tĩla haiwo wa kemãla. Pole, tu sukila oku yuvula oku kuama ongangu yomanu vaco. Nda tua pamisa ekolelo lietu, tuka tẽlavo oku liteyuila ‘kovisongo viaco viondalu.’ Tu kuata ndati ekolelo liaco kuenda oku lipamisa?—1 Petulu 3:3-5; 1 Yoano 2:15-17.
16. Nye ci tu kuatisa oku pamisa ekolelo lietu?
16 Tu pondola oku kuata ukamba la Yehova poku lilongisa Ondaka yaye kuenda oku likutilila. Eci tu likutilila ku Yehova oco a pamise ekolelo lietu, tu sukila oku likolisilako oku linga ovina tu pinga. Anga hẽ, tua siata oku pongiya ocipama celilongiso Liutala Wondavululi oco tu ece etambululo lietu kohongele? Nda tua kuata elilongiso Liembimbiliya loku tanga alivulu a sandekiwa lukuenje wa lunguka, tuka pamisa ekolelo lietu.—Va Heveru 10:38, 39; 11:6.
17. Tu tambula ndati “ongalau yepopelo”?
17 Paulu vonumbi yaye yoku wala ovimaleho viespiritu, wamisako hati: “Tambuli ongalau yepopelo, kuenda osipata yespiritu haiyo ondaka ya Suku.” (Va Efeso 6:17) Kosimbu ongalau ya enda oku teyuila utue wesualali kuenda owoño waye. Cimuamue haico catiamẽla kokuetu. Elavoko lietu li teyuila utima wetu kovisimĩlo vĩvi. (1 Va Tesalonike 5:8) Ka tuka yukisi vutima wetu ovisimĩlo vioku sanda ovina violuali, lonjongole yoku kuata ovokuasi. Pole, tu sukila oku tiamisila ovisimĩlo vietu kelavoko lietu ndeci Yesu a linga.—Va Hevetu 12:2.
18. Momo lie tu sukilila oku amamako lesokiyo lietu lioku tanga Embimbiliya?
18 Ondaka ya Suku yi sangiwa Vembimbiliya oyo ocimalẽho cetu ca sulako coku tamãlala la Satana kuenda olondele viaye. Eli olio esunga lieci tu sukilila oku kuata esokiyo lioku tanga Embimbiliya oloneke viosi. Ukũlĩhĩso wasuapo Wondaka ya Suku, u tu teyuila kuhembi wa Satana, kasapulo esanda olondele, kuenda kuhembi womanu va siapo ocisoko ca Yehova.
‘Likutilili Olonjanja Viosi’
19, 20. (a) Satana kuenda olondele viaye va lavoka nye? (b) Nye ci tu pamisa kespiritu?
19 Oku nyõliwa kua Satana, lolondele viaye, kuenda oluali lulo lũvi, ku kasi ocipepi. Satana wa kũlĩha okuti, ‘otembo yaye yitito.’ Kuenje, omo lionyeño yalua, o kasi oku yaka lava “va lava ovihandeleko via Suku, haivo va imbila Yesu uvangi.” (Esituluilo 12:12, 17) Omo liaco, tu sukila oku tamãlala la Satana kuenda olondele viaye.
20 Tu eca olopandu omo lievetiyo tua tambula lioku wala ovimalẽho viosi via Suku. Paulu poku malusula oku eca onumbi yoku wala ovimaleho viespiritu, wa popia hati: “Likutilili vespiritu olonjanja viosi. Sapuli ku Suku apingilo ene loku a felevela. Pandikisi locituwa caco loku likutililila olosandu viosi.” (Va Efeso 6:18) Olohutililo vi pondola oku pamisa ekalo lietu kespiritu. Vi tu kuatisa oku amamako oku lavulula. Omo liaco, tu sukila oku kapako elungulo lia Paulu, lioku likutilila. Momo nda tua cilinga tuka tẽla oku tamãlala la Satana kuenda olondele viaye.
Nye wa Lilongisa?
• Satana kuenda olondele viaye va tunda pi?
• Unene upi Satana a kuete?
• Ovimalẽho vipi tu kuete vioku tamãlala la Satana kuenda olondele viaye?
• Tu wala ndati ovimalẽho viosi via Suku?
[Elitalatu kemẽla 17]
“Omãla va Suku valume va mõla omãla vomanu vakãi okuti va posoka”
[Elitalatu kemẽla 19]
Ove hẽ, o tẽla oku tukula ovimalẽho epandu viespiritu tu sukila oku wala?
[Elitalatu kemẽla 21]
Oku tiamisila utima kovina viespiritu ci tu kuatisa ndati oku tamãlala la Satana kuenda olondele viaye?