Tu Sukila Oku Wala ‘Ovimalẽho Via Suku’

21. Ndamupi upostolo Paulu a lombolola esilivilo lioku kuata ovimalẽho viespiritu?

²¹ Etu tua lilongisa olonjila vimue Satana a siata oku kuama oco a yapuise omanu. Kuenje tua limbuka okuti tu sukila oku tamalãla latutu aye. Kaliye tu sukila oku konomuisa ocimalẽho cikuavo oco tu pandikise lekolelo. Upostolo Paulu vukanda a sonehela Va Efeso, wa tukula olonjanja vivali onjila yimue yoku tamalãla layonjo a Satana. Onjila yaco yi tu kuatisavo oku yula uyaki wetu lolohoka viaspiritu ãvi. Eye wa popia hati: “Malehi ovimaleho viosi via Suku okuti vu tela oku tamalala latutu Eliapu. . . . Malehi ovimaleho viosi via Suku okuti veteke lĩvi vu tela oku yaka, okuti ndaño ovanyali va tamalala enene haimo vu yula.”​—⁠Va Efeso 6:​11, 13.

22, 23. (a) Nye ca kongela vovimalẽho vietu viespiritu? (b) Nye tuka lilongisa vocipama ci kuaĩmo?

²² Ocili okuti, tu sukila ‘oku wala ovimalẽho viosi via Suku.’ Eci Paulu a sonehela ukanda waye ku Va Efeso, eye wa kala loku laviwa lesualali limue lioko Roma. Olonjanja vimue esualali liaco, lia enda loku wala ovimalẽho viuyaki. Omo liaco, Paulu poku lombolola eci catiamẽla kovimalẽho viespiritu, wa vetiyiwa lunene wa Suku. Momo ovimalẽho viaco vi kuete esilivilo komanu va Yehova.

²³ Vovimalẽho viaco via Suku, mua kongela ovituwa Ukristão a sukila oku kuata. Mua kongelavo aliangiliyo espiritu Yehova a siata oku linga. Vocipama ci kuaĩmo tuka konomuisa ciwa ovimalẽho viaco. Ocipama caco cika tu kuatisa oku kũlĩha ndomo tu pondola oku limalẽha ciwa kuyaki wetu. Handi vali, tuka konomuisavo ndomo ongangu ya Yesu yi pondola oku tu kuatisa oku tamalãla latutu Eliapu.

“Malehi Ovimaleho Viosi Via Suku”

“Malehi ovimaleho viosi via Suku okuti vu tela oku tamalala latutu Eliapu.”​—⁠VA EFESO 6:⁠11.

1, 2. Lombolola ovimaleho viespiritu Ukristão a sukila oku wala.

KOCITA catete, uviali wo Roma wa kuata unene walua. Omo liongusu yolohoka viayo, o Roma ya kuata unene woku viala oluali. Onoño yimue ya lombolola hati: ‘Kotembo yaco, olohoka vioko Roma ovio lika via tẽla oku yula ovanyali vavo.’ Ocili okuti, asualali voko Roma va pindisiwile ciwa. Pole, ongusu yavo yoku yula ovanyali, yatiamelẽle kovimaleho viavo. Upostolo Paulu wa tukula ovimaleho viesualali lio ko Roma oco a lombolole ciwa ovimalẽho viespiritu. Momo ovimaleho viaco ovio Ukristão a sukila oku kuata oco a tẽle oku yaka ciwa la Satana.

² Ulandu wovimaleho viaco viespiritu, u kasi kelivulu lia Va Efeso 6:​14-17. Upostolo Paulu wa popia hati: “Talami ngo. Ocili ci linge uvia woku itika volombunda viene. Esunga li linge ociteyuilo covonete. Wali kolomãi eliangiliyo liondaka yiwa yombembua. Ca piãla, walivo ociyepelo cekolelo momo lekolelo vu tela oku ima isongo viosi viondalu viukuevĩho. Tambuli ongalau yepopelo, kuenda osipata yespiritu haiyo ondaka ya Suku.” Olondaka evi vi lekisa okuti, esualali lio ko Roma, lia enda oku wala ovimaleho vioku liteyuila. Kuenda lia enda oku ambata osipata okuti oyo ocimaleho caye ca velapo coku yaka.

3. Momo lie tu sukilila oku pokola kolonumbi via Yesu, loku kuama ongangu yaye?

³ Asualali vo ko Roma va sukililevo oku pokola ku kesongo kavo kolohoka oco va yule ovanyali vavo. Cimuamue haico Akristão va sukila oku linga koloneke vilo. Ovo, va sukilavo oku pokola ku Yesu Kristu. Embimbiliya li popia hati, Yesu eye “usongui wa vakualofeka haeye kesongo liavo.” (Isaya 55:⁠4) Handi vali, Yesu Kristu haeye “utue wekongelo.” (Va Efeso 5:​23) Eye wa siata oku tu longisa ndomo tu podola oku yaka konepa yespiritu. Kuenda wa tu sila ongangu yiwa yoku wala ovimaleho viespiritu. (1 Petulu 2:​21) Oku lekisa ovituwa ndevi via Kristu ci kuetevo ukamba lovimaleho vietu viespiritu. Omo liaco, ovisonehua vi tu vetiya oku kuata utima ndowu wa Kristu. (1 Petulu 4:⁠1) Osimbu tu kũlĩhĩsa olonepa viovimaleho vietu viespiritu, tu limbukavo esilivilo lioku kuama ongangu ya Yesu.

Ociteyuilo Covombunda, Covonete, Kuenda Colomãhi

4. Uvia wa kuatele esilivilo lie kasualali? Konepa yespiritu, uvia u lomboloka nye?

⁴ Ocili ci linge uvia woku itika volombunda viene. Kosimbu, asualali va enda loku wala uvia umue unene volombunda viavo. Uvia waco, wa enda loku teyuila ombunda yesualali kuenda oku tõlisa osipata vombunda yaye. Nda esualali lia wala uvia waco, ci lekisa okuti wa lipongiya oku ka yaka. Upostolo Paulu poku tukula uvia wesualali, wa lekisa esilivilo Liondaka ya Suku komuenyo wetu. Momo nda tua yi kapako, ci tu kuatisa oku liteyuila olonjanja viosi. (Osamo 43:3; 1 Petulu 3:​15) Omo liaco, tu sukila oku kuata ombili yoku tanga Embimbiliya kuenda oku sokolola ovina tua tanga. Yesu komuenyo waye wa kapeleko calua ovihandeleko via Suku. (Osamo 40:⁠8) Eci a setekiwa lovanyali vaye, wa va kumbulula loku tukula Ovisonehua viondaka ya Suku.​—⁠Mateo 19:​3-6; 22:​23-32.

5. Lombolola ndomo Ondaka ya Suku yi pondola oku tu kuatisa eci tu liyaka lovitangi.

⁵ Oku pokola kolonumbi Viondaka ya Suku, ci tu kuatisa oku yuvula ovisimĩlo vĩvi. Kuenda ci tu kuatisavo oku nõla onjila ya sunguluka komuenyo wetu. Eci tu liyaka lovitangi, olonumbi Viondaka ya Suku vika tu kuatisa oku pandikisa oku linga eci ciwa. Kuenje, tuka mõla Ulongisi wetu Wavelapo okuti Yehova. Handi vali, tuka yeva ondaka konyima yetu yi popia yiti: “Eyi oyo onjila. Endelimo.”​—⁠Isaya 30:​20, 21.

6. Momo lie tu sukilila oku teyuila utima wetu? Kuenda ndamupi esunga li pondola oku tu teyuila?

⁶ Esunga li linge ociteyuilo covonete. Ociteyuilo covonete, ca kuata esilivilo lioku teyuila utima wesualali. Cimuamue haico kokuetu Tuakristão. Omo okuti utima wetu wa tekela lika koku linga eci cĩvi, tu sukilavo oku u teyuila. (Efetikilo 8:​21) Tu sukila oku kũlĩha ndomo tu lekisa ocisola kolonumbi via Yehova. (Osamo 119:​97, 105) Oku sola esunga, ci tu kuatisa oku yula ovisimĩlo vioku tomba olonumbi via Yehova. Nda tua sola esunga loku suvuka eci cĩvi, tuka yuvulavo oku kuama onjila yina yi nyõla omuenyo wetu. (Osamo 119:​99-101; Amosi 5:​15) Yesu Kristu, wa tu sila ongangu yiwa. Catiamẽla kokuaye, Embimbiliya li popia hati: “Ove wa sola esunga, [kuenda] wa suvuka esino.”​—⁠Va Heveru 1:⁠9.a

7. Momo lie asualali voko Roma va sukilile oku wala olohaku viapama kolomãhi viavo? Konepa yespiritu olohaku viaco vi lomboloka nye?

⁷ Wali kolomãhi eliangiliyo liondaka yiwa yombembua. Asualali voko Roma va enda loku wala olosapato ale olohaku vimue via pama. Momo olonjanja vimue veteke limosi, ovo va enda loku linga ungende u soka 30 kolo kilometulu. Kuenda va enda loku ambata ocitele covimaleho ci soka 27 kolokilu. Omo liaco, upostolo Paulu eci a tukula oku wala kolomãhi eliangiliyo liondaka yiwa, wa lekisa esilivilo lioku kundila omanu ondaka Yusoma. Upange woku kunda u kuete esilivilo liocili. Momo nda ka tu kuata ombili yoku kunda, ndamupi omanu vaka kũlĩha Yehova?​—⁠Va Roma 10:​13-15.

8. Ndamupi tu pondola oku kuama ongangu ya Yesu poku kunda olondaka viwa?

⁸ Upange upi wa kuatele esilivilo komuenyo wa Yesu? Yesu wa sapuila Pilato Ombiali yoko Roma hati: ‘Ndeya mulo voluali oco njimbile ocili uvangi.’ Yesu wa sandiliya omanu kolonepa viosi va sangiwa oco a va kundile ondaka ya Suku. Kuenda wa solele calua upange waco okuti olojongole viaye muẽle ci sule. (Yoano 4:​5-34; 18:​37) Nda tua kuama ongangu ya Yesu, tuka sandiliyavo otembo yoku kundila omanu ondaka ya Suku. Handi vali, oku kuata ombili kupange woku kunda, ci tu pamisa kespiritu.​—⁠Ovilinga 18:⁠5.

Ociyepelo, Ongalau, kuenda Osipata

9. Ndamupi ociyepelo ca enda loku teyuila asualali voko Roma?

⁹ Ociyepelo cekolelo. Ondaka yo Helasi yoku popia hati, ‘ociyepelo cinene,’ yi lomboloka ocina cimue ci teyuila etimba liosi. Ociteyuilo caco, ci pondola oku ima “isongo viondalu” vina via lomboluiwa kelivulu lia Va Efeso 6:16. Kosimbu, asualali va enda loku liyaka lovisongo violoneva. Ulume umue wa lombolola okuti, kovoyaki okosimbu, ‘ovisongo via kala ovimaleho vimue via velapo koku yaka.’ Esualali liosi ka lia kuatele ociyepelo coku liteyuila kovisongo viaco, ca lelukile oku pondiwa.

10, 11. (a) ‘Ovisongo vipi viondalu’ Satana a pondola oku kuama oco a nyõle ekolelo lietu? (b) Ndamupi ongangu ya Yesu yi lekisa esilivilo lioku kuata ekolelo kotembo yohali?

¹⁰ ‘Ovisongo vipi viondalu’ Satana a pondola oku kuama oco a nyõle ekolelo lietu? Satana o pondola oku vetiya elambalalo vepata, kupange wetu woku sanda eteku, ale kosikola. Akristão vamue va siata oku vetiyiwa lonjongole yoku sanda ovokuasi kuenda eyonjo lioku linga ovina vĩvi. Kuenje valua va siata oku nyõla omuenyo wavo konepa yespiritu. Oco tu liteyuile kohele yaco, ‘tu sukilavo oku wala ociyepelo cekolelo.’ Ekolelo liocili li tunda koku lilongisa eci catiamẽla ku Yehova kuenda oku likutilila kokuaye olonjanja viosi. Handi vali, li tundavo koku sokolola ndomo Yehova a pondola oku tu teyuila kuenda oku tu sumũlũisa.​—⁠Yehosua 23:14; Luka 17:5; Va Roma 10:⁠17.

¹¹ Eci Yesu a kala palo posi, wa lekisa esilivilo lioku kuata ekolelo lia pama kotembo yohali. Eye wa lekisile ekolelo kolonumbi via Yehova. Kuenda wa kuatele esanju lioku linga ocipango ca Suku. (Mateo 26:​42, 53, 54; Yoano 6:​38) Eci a talisiwa ohali vocumbo ca Gesemane, wa popia ku Isiaye hati: “Ndeci nda panga hacoko, te eci ove o panga.” (Mateo 26:​39) Eye wa kũlĩhĩle ciwa esilivilo lioku lekisa epandi kuenda oku sanjuisa utima wa Isiaye. (Olosapo 27:​11) Etu nda tua kolelavo ku Yehova, ka tuka hongua kespiritu omo lielambalalo. Pole, tuka pamisila ekolelo lietu Kokuaye loku lekisa ocisola kuenda oku pokola kovihandeleko viaye. (Osamo 19:​7-11; 1 Yoano 5:⁠3) Yehova wa likuminya oku eca esumũlũho komanu vosi va lekisa ocisola kokuaye. Esumũlũho liaco ka lisokisiwa lovina tu pondola oku kuata voluali lulo.​—⁠Olosapo 10:⁠22.

12. Ongalau yetu yepopelo yi kuete esilivilo lie? Kuenda momo lie?

¹² Ongalau yepopelo. Kosimbu, ongalau ya kuatele esilivilo lioku teyuila utue wesualali. Etu Tuakristão elavoko lietu li sokisiwavo ndongalau, momo li pondola oku teyuila ovitima vietu. (1 Va  Tesalonike 5:⁠8) Citava okuti tu kuete ale utima wokaliye omo lioku lilongisa Embimbiliya. Pole, tu sukila oku ivaluka okuti ka tua lipuile. Utima wetu citava okuti u yapuisiwa. Ovina violuali lulo, vi pondola oku tu yapula vonjila ya Yehova. Kuenje ka tu kuata vali ekolelo kolohuminyo Viaye. (Va Roma 7:18; 12:⁠2) Eliapu lia seteka oku yapula Yesu vonjila ya Yehova. Olio lia ci linga poku likuminya Yesu oku u wavela ‘ovosoma osi okilu lieve lulamba waco.’ (Mateo 4:⁠8) Pole, Yesu wa likala keyonjo liaco. Upostolo Paulu wa popia hati: ‘Yesu omo liesanju lio kapiwila kovaso, wa pandikisa oku tala ohali kuti. Wa pembula osõi, kuenje cilo wa tumala kondio yocalo ca Suku.’​—⁠Va Heveru 12:⁠2.

13. Ndamupi tu pondola oku amamako oku kolela kelavoko lietu?

¹³ Ekolelo Yesu a kuatele ku Yehova ka lieyile ño olio muẽle. Cimuamue haico kokuetu. Nda tua yukisa lika vovitima vietu onjongole yoku kuata ovina violuali lulo, ekolelo lietu kolohuminyo via Suku lika hongua. Kuenje, vokuenda kuotembo tuka liwekapo oku vumba Suku. Pole, nda tu amamako loku sokolola olohuminyo via Suku, tuka sanjukila elavoko lietu.​—⁠Va Roma 12:⁠12.

14, 15. (a) Osipata yespiritu yi lomboloka nye? Kuenda ndamupi tu pondola oku talavaya layo? (b) Lombolola ulandu umue u lekisa ndomo osipata yespiritu yi pondola oku tu kuatisa oku tamãlala layonjo.

¹⁴ Osipata yespiritu. Ondaka ya Suku ya soka ndosipata yatua olonele vivali. Momo yi pondola okupa alongiso etavo liesanda vovitima viomanu va sunguluka. Kuenda yi kuatisa omanu oku sanga ombembua konepa yespiritu. (Yoano 8:32; Va Heveru 4:​12) Osipata yespiritu yi pondolavo oku tu teyuila eci tu setekiwa lomanu vana va siapo etavo liocili. (2 Va  Korindo 10:​4, 5) Etu tua sanjuka calua, omo okuti, ovisonehua vikola viosi ovitumasuku. Kuenda vi tu longisa oku linga ovopange osi awa.​—⁠2 Timoteo 3:​16, 17.

¹⁵ Eci Yesu a setekiwa la Satana vekalasoko, wa liteyuila losipata yespiritu okuti Ondaka ya Suku. Poku eca etambululo ku Satana, eye wa popia hati: “Ca sonehiwa citi.” (Mateo 4:​1-​11) Manji umue Daviti kofeka yo Espanya wa limbukavo ekuatiso Liondaka ya Suku. Eci eye a kuata ci soka 19 kanyamo, wa kala loku talavaya lufeko umue kupange waye. Ufeko waco weya oku pinga ku Daviti hati: ‘Tu lingaile kumosi ovitalukilo kotembo yepuyuko.’ Daviti ka tavele kondaka yaco. Kuenje wa pinga ku cime caye oco kaka talavaye vali kumosi lufeko waco. Daviti wa popia hati: ‘Nda ivaluka ongangu ya Yosefe una wa likala oku lipekela lukãi wamale, kuenje wa tila. Cimuamue haico nda linga.’​—⁠Efetikilo 39:​10-12.

16. Lombolola esunga lieci tu sukilila oku lipindisa oco tu ‘kunde lesunga ondaka yocili.’

¹⁶ Yesu wa talavayavo losipata yespiritu poku kuatisa vakuavo oco va puluke vonjanjo ya Satana. Eye wa popia hati: “Okulonga kuange hakuangeko te ku wa numa.” (Yoano 7:​16) Oco tu kuame uloño wa Yesu woku longisa, tu sukilavo oku longisiwa. Ulume umue Josephus u Yudea poku popia catiamẽla kasualali voko Roma wa lombolola hati: ‘Asualali voko Roma va enda loku pokuisa etimba liavo oloneke viosi ndaño muẽle kotembo yina okuti ka kuli uyaki. Kuenje epokuiso liaco lia va kuatisa calua okuti ka va yevi ekavo kuyaki.’ Kuyaki wetu wespiritu, tu sukila oku kapako Ondaka ya Suku. Tu sukilavo ‘oku likolisilako oku lilekisa ku Suku ndomunu wa lipua. Kuenda ndondingupange ka yi kuete eci ci yi kutisa osõi, haiyo yi kunda lesunga ondaka yocili.’ (2 Timoteo 2:​15) Oku kuama Ondaka ya Suku poku eca etambululo komunu una o lekisa onjongole, cinena esanju liocili.

Tu Likutilili Olonjanja Viosi

17, 18. (a) Olohutililo vi kuete esilivilo lie koku tamãlala la Satana? (b) Lombolola ulandu umue u lekisa esilivilo liolohutililo.

¹⁷ Upostolo Paulu noke lioku lombolola ovimaleho viespiritu, wa vokiyako onumbi yimue yesilivilo. Oco Akristão va tamãlale la Satana, va sukila oku ‘likutilila ku Yehova.’ Oco hẽ, ci lingiwa olonjanja viñami? Upostolo Paulu wa popia hati: “Likutilili . . . olonjanja viosi.” (Va Efeso 6:​18) Eci tu liyaka lovitangi, olohutililo vi pondola oku pamisa ekolelo lietu. (Mateo 26:​41) Yesu eci a kala palo posi, “wa lomba lomba, loku likutilila, loku liyula lasuelẽla ku wa tẽla oku u popela kokufa, kuenje wa yeviwa momo wa sumbila Suku.”​—⁠Va Heveru 5:⁠7.

¹⁸ Ukãi umue o tukuiwa hati Milagro, wa tata ulume waye ombei vokuenda kueci ci soka 15 kanyamo. Eye wa popia hati: ‘Eci ndi limbuka okuti nda pua elavoko, ndi likutilila ku Yehova. Momo ekuatiso liaye olio lika lia velapo. Olonjanja vimue nda siata oku kuata ovisimĩlo vioku pua epandi. Pole, noke yoku likutilila ku Yehova, ndi kuata vali ongusu yoku pandikisa.’

19, 20. Nye tu sukila oku linga oco tu yule uyaki wetu wespiritu?

¹⁹ Satana wa kũlĩha okuti oloneke viaye vitito. Kuenje, o kasi oku likolisilako loku tu yonja oco a tu yapuise. (Esituluilo 12:​12, 17) Omo liaco, tu sukila oku tamalãla laye oco tu ‘yake uyaki uwa wekolelo.’ (1 Timoteo 6:​12) Pole, oco tu kuate epondolo lioku cilinga, tu sukila unene wa Yehova. (2 Va  Korindo 4:⁠7) Tu sukilavo oku likutilila oco tu tambule ekuatiso liespiritu sandu. Yesu wa popia hati: “Nda ene wa tuwi ale oku linga cĩvi, wa kũlĩhi oku eca oviali viwa komãla vene, Isiene ukuailu he, ka velipo oku avela espiritu sandu kuava vo pinga?”​—⁠Luka 11:⁠13.

²⁰ Oku wala ovimaleho viosi via Yehova, ci kuete esilivilo liocili. Pole, nda tu yongola oku wala ovimaleho viaco viespiritu, tu sukilavo oku kuata ovituwa vi sanjuisa Suku ndeci: Ekolelo kuenda esunga. Oco tu kuate ovituwa viaco, tu sukila oku sola ocili Condaka ya Suku. Tu sukilavo oku kuata ombili yoku kunda olondaka viwa viusoma kapuluvi osi kuenda oku sokolola elavoko lietu. Tu sukila oku kuata uloño woku talavaya ciwa losipata yespiritu okuti Ondaka ya Suku. Nda tua wala ovimaleho viosi via Suku, tuka tẽla oku yula uyaki wetu wespiritu. Kuenje tuka eca esivayo konduko yi kola ya Yehova.​—⁠Va Roma 8:​37-39.

[Atosi pombuelo yamẽla]