Ondaka ya Yehova yi Kasi Lomuenyo
Atosi Avelapo Vovikanda Via Va Tesalonike Kuenda Via Timoteo
AKRISTÃO vekongelo lioko Tesalonike va liyaka lovitangi vialua tunde koku sokiyiwa kualio eci upostolo Paulu a nyula olupale luaco. Eci Timoteo a tunda ko Tesalonike lulandu uwa citava okuti wa kuata 20 kanyamo. Paulu wa vetiyiwa oku sonehela ukanda woku pandiya va Tesalonike kuenda oku va kolisa. Ukanda waco wa sonehiwa kunyamo wa 50, kuenda owo watete pokati kovikanda viaye. Noke Paulu wa sonehela Akristão voko Tesalonike ukanda wavali. Eye wa pisa ovisimilo vĩvi Viakristão vamue kuenje wa vetiya vamanji oku pama vekolelo.
Eci papita anyamo ekũi, Paulu wa kala ko Makedonia kuenda Timoteo wa kala ko Efeso. Paulu wa sonehela Timoteo loku u vetiya oku kala ko Efeso oco a kuatise vamanji oku pamisa ekalo liavo kespiritu kuenda oku tamãlala lalongisi vesanda va kala vekongelo. Eci Akristão va fetika oku lambalaliwa noke liondalu ya pita vo Roma kunyamo wa 64, oco Paulu a sonehela Timoteo ukanda wavali. Ukanda waco owo wa sulako pokati kovikanda via Paulu. Koloneke vilo, tu pondola oku kuatisiwa levetiyo kuenda elungulo li sangiwa vovikanda via Paulu.—Va Hev. 4:12.
“LAVULULI”
Paulu wa pandiya Akristão voko Tesalonike omo ‘liupange wavo wekolelo, lovilinga viavo viocisola, kuenda epandi liavo.’ Eye wa va sapuila hati, ‘ene vulavoko liange, lesanju liange haene vukolowa liange.’—1 Va Tes. 1:3; 2:19.
Noke yoku vetiya Akristão voko Tesalonike oco va li kolise pokati lelavoko liepinduko, Paulu wa popia hati: “Eteke lia [Yehova] liya ndeci ocimunu ciya kuteke.” Eye wa va lungula oco vamameko oku ‘lavulula’ kuenda oku lisuluvika.—1 Va Tes. 4:16-18; 5:2, 6.
Atambululo Kapulilo Embimbiliya:
4:15-17—Velie ‘vambatiwa kumuamue valende oco va ñualehele la Ñala vilu,’ kuenda ci pita ndati? Omanu vaco, va lomboloka Akristão olombuavekua vana va kasi kotembo yilo yetukuluko lia Kristu vunene Wusoma. Ovo vaka “ñualehela la Ñala” Yesu vilu. Oco va kuate esumũlũho liaco, tete va sukila okufa kuenda oku pinduiwa vetimba liespiritu. (Va Rom. 6:3-5; 1 Va Kor. 15:35, 44) Oku tukuluka kua Kristu kua fetika ale. Omo liaco, Akristão olombuavekua va kasi oku fa otembo yilo, ka vamamako oku pekela volofa. Momo “vambatiwa,” ale va pinduiwa ndocisalukila coku pakula kuiso.—1 Va Kor. 15:51, 52.
5:23—Nye Paulu a yonguile oku popia eci a likutilila hati, “espiritu liene lomuenyo, letimba, vi laviwe”? Olondaka ndeci, espiritu, omuenyo, kuenda etimba, Paulu wa vi tiamisila ku vamanji va kala vekongelo lia va Tesalonike oku kongelamo Akristão olombuavekua. Eye ka likutilile lika oco ekongelo li laviwe, pole, wa likutilila oco “espiritu” liaco li lave ekongelo. Handi vali, wa likutilila oco espiritu liaco liamameko “lomuenyo” okuti ka li nyõleha. Vohutililo yaco, wa kongelamo “etimba” liaco okuti, ocisoko Cakristão olombuavekua. (1 Va Kor. 12:12, 13) Ohutililo ya Paulu ya lekisa esakalalo a kuatelele ekongelo liaco.
Ceci tu Lilongisilako:
1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Oco tu ece elungulo liwa, tu sukila oku kongelamo epandiyo kuenda evetiyo.
4:1, 9, 10. Afendeli va Yehova va sukila oku amamako oku pamisa ekalo liavo kespiritu.
5:1-3, 8, 20, 21. Osimbu tu lavoka eteke lia Yehova, tu “lisuluviki kokunyua. Tu wali ociyepelo coponete cekolelo locisola. Tu walivo elavoko lieyovo ndongalau.” Tu sukilavo oku kapako ovitumasuku vi sangiwa Vembimbiliya.
“TALAMI NGÕ”
Omo liolondaka Paulu a soneha vukanda waye watete, Akristão vamue va fetika oku longisa hati, ‘etukuluko lia Ñala’ li kasi ocipepi. Paulu poku pisa ovisimĩlo viaco, wa va lomboluila ocina ‘ciya tete.’—2 Va Tes. 2:1-3.
Eye wa va vetiya hati: “Talami ngõ. Kuateleli ovina tuo longisi.” Noke wa va handeleka oco va ‘litepe lomanu va tomba ovihandeleko.’—2 Va Tes. 2:15; 3:6.
Atambululo Kapulilo Embimbiliya:
2:3, 8—Helie “ukuakutomba ovihandeleko”, kuenda oka nyõliwa ndati? ‘Omunu waco’ o lomboloka ovitunda viocisoko Cakristão vesanda. Yesu Kristu Kapitiya ka Suku haeye “Ndaka,” wa tambula omoko yoku sapula eyambulo Suku aka nena kolondingaĩvi kuenda yoku va yambula. (Yoa. 1:1) Omo liaco, tu pondola oku popia okuti, Yesu oka nyõla “lofela yomẽla waye” ukuakutomba ovihandeleko.
2:13, 14—Akristão olombuavekua va ‘nõliwa ndati tunde kefetikilo oco va popeliwe’? Ocisoko Cakristão olombuavekua, ca sokiyiwa ale osimbu eci Yehova a tukula ombuto yukãi yika sasõla utue wa Satana. (Efet. 3:15) Yehova wa lomboluilevo olonumbi va sukila oku tẽlisa, upange vaka linga, kuenda oseteko yi keya kokuavo. Omo liaco, wa ‘va kovonga londaka eyi.’
Ceci tu Lilongisilako:
1:6-9. Eyambulo lia Yehova lika pungula.
3:8-12. Omo okuti, eteke lia Yehova li kasi ocipepi, ka ci lomboloka okuti tu liwekapo oku talavaya kupange woku sanda eteku loku eca ekuatiso kupange woku kunda. Ekambo liupange, li pondola oku tu vetiya oku kuata owesi kuenda oku kala ‘vakuasiata.’—1 Pet. 4:15.
“LAVA ECI CA KUNDIKIWA KOKUOVE”
Paulu wa sapuila Timoteo hati: “Yaka uyaki uwa, . . . kuatelela kekolelo kuenda kelungulo li tunda kutima wa sunguluka.” Wa lombololavo ovituwa alume va tambula ovikele vekongelo va sukila oku lekisa. Eye wa sapuilavo Timoteo oco a ‘yuvule olosapo viaño, haivio ka via tundile ku Suku.’—1 Tim. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.
Paulu wa soneha hati: “Ukulu wendamba ku ko [vetele] evelo lukãlu.” Eye wa vetiya Timoteo hati: “Lava eci ca kundikiwa kokuove. Yuvula olondaka vietombo, levi viumamõhe, lolonamalala violondunge viesanda.”—1 Tim. 5:1; 6:20.
Atambululo Kapulilo Embimbiliya:
1:18; 4:14—“Ovitumasuku” vipi via lombolola ulandu watiamẽla ku Timoteo? Ovitumasuku viaco citava okuti vi lomboloka ocikele Timoteo a kala oku lavoka oku kuata vekongelo Liakristão, vina Paulu a lombolola eci a endele ko Lustra kungende waye wavali wumisionaliu. (Ovil. 16:1, 2) Lekuatiso ‘liovitumasuku’ viaco, akulu vekongelo va ‘kapa ovaka avo’ kumalẽhe Timoteo poku wĩha ovikele viupange.
2:15—Koku ‘cita omãla, ku tunda ndati oku popeliwa kukãi’? Ukãi poku cita omãla loku va tekula, kuenda oku endisa ciwa onjo yaye, o “popeliwa” koku linga ocisiãi, loku kala ‘ukualombonde, kuenda koku linga ukuasiata.’—1 Tim. 5:11-15.
3:16—Oku longa kuondaka yi kola haiyo yi koka oku tuwa nda Suku ku lomboloka nye? Omo okuti, kosimbu lomue wa kũlĩhĩle nda omanu va pondola oku lekisa epokolo lia suapo kuviali wa Yehova ale sio, ondaka yaco ya kala ndelumbu li kola. Yesu wa eca etambululo lia suapo poku pokola ku Suku toke kolofa.
6:15, 16—Anga hẽ, olondaka viovinimbu evi vi tiamisiwila ku Yehova Suku ale ku Yesu Kristu? Olondaka evi vi tiamisiwila ku Yesu Kristu. (1 Tim. 6:14) Yesu eye “lika Ukuonene” haeye o kasi lomuenyo ko pui. Momo wa litepa lomanu vana va viala okuti, va linga olosoma kuenda oloñala. (Dan. 7:14; Va Rom. 6:9) Tunde eci a enda kilu lomue “o tẽla oku u mõla” lovaso.
Ceci tu Lilongisilako:
4:15. Ndaño ndopo tua iñila vocisoko ca Yehova, ale tu kasimo osimbu, tu sukila oku likolisilako oku kula kespiritu kuenda oku pamisa ukamba wetu laye.
6:2. Nda tu talavaya kupange wa manji umue, tu sukila oku lekisa ombili ndeci tu talavaya lomunu umue ka tiamẽlele vocisoko ca Yehova, okuti ka tu sandiliya lika oku kuatisiwa lohenda yaye.
“KUNDA ONDAKA KOLISAKO”
Paulu poku pongiya Timoteo oco a tẽle oku liyaka lovitangi, wo sonehela hati: “Suku ka tu ihile utima wusumba, te wunene, kuenda wocisola loku lipokuisa.” Noke wo vetiya hati: “Okuyaka ka kua sungulukilile ukuenje wa Ñala, te oku omboka la vosi, loku linga ulongisi uwa.”—2 Tim. 1:7; 2:24.
Paulu wa vetiya Timoteo hati: “Kala lovina wa lilongisa haivio wa kolela.” Omo okuti kotembo yaco kua kala alongisi valua vesanda, upostolo Paulu wa lungula umalẽhe Timoteo wa kala ukulu wekongelo hati: “Kunda ondaka. Kolisako, . . . Tamalãla lava va yi pengisa. Lemẽla. [Kuenda] lungula.”—2 Tim. 3:14; 4:2.
Atambululo Kapulilo Embimbiliya:
1:13—‘Olondaka viocili’ vi lomboloka nye? Vi lomboloka olondaka “via Ñala yetu Yesu Kristu,” vina Akristão vocili va siata oku longisa. (1 Tim. 6:3) Ovina Yesu a longisa levi a linga, via tunda Vondaka ya Suku. Omo liaco, ‘volondaka viocili,’ mua kongelavo alongiso osi a sangiwa Vembimbiliya. Alongiso aco, a tu kuatisa oku limbuka ovina Yehova a yongola kokuetu. Nda tua kapako ovina tua lilongisa Vembimbiliya, ci tu kuatisa oku pokola kolondaka viaco.
4:13—“Ovipa” via tukuiwa ndeti, vi lomboloka nye? Vi lomboloka “ovipa” via enda oku pongiyiwa ciwa, oco va sonehemo. Paulu citava okuti wa pingile oviña vimue Viovisonehua via va Heveru oco a vi lilongise vokuenda kuotembo a kala vokayike ko Roma. Oviña vimue via enda oku pangiwa loloneva, vikuavo lovipa.
Ceci tu Lilongisilako:
1:5; 3:15. Timoteo wa lekisa ekolelo ku Yesu Kristu, omo liovina viosi a linga, kuenda evi a longisiwa tunde vutila vi sangiwa Vovisonehua. Omo liaco, apata va sukila oku kũlĩhĩsa ndomo va kasi oku tẽlisa ocikele va tambula ku Suku coku pindisa omãla!
1:16-18. Eci vamanjetu Akristão va liyaka lovitangi, kuenda elambalalo ale oku kapiwa vokayike, tu sukila oku va kongela volohutililo vietu, kuenda oku linga ovina viosi vi pondola oku va kuatisa.—Olosap. 3:27; 1 Va Tes. 5:25.
2:22. Akristão vosi ca piãla enene amalẽhe, va sukila oku yuvula oku sakalala lika loku pokuisa etimba, lolomapalo, ovisikilo, ovitalukilo, oku ñuala ñuala, oku sapela ovina ka vi kuete esilivilo kuenda ovina vikuavo vi pesela otembo yoku linga ovina viespiritu.
[Elitalatu kemẽla 31]
Ukanda upi wa sulako upostolo Paulu a soneha?