-
Onembele yi Yelisiwa ValiYesu—Onjila, Ocili Haeye Omuenyo
-
-
OCIPAMA 103
Onembele Yi Yelisiwa Vali
MATEO 21:12, 13, 18, 19 MARKO 11:12-18 LUKA 19:45-48 YOANO 12:20-27
YESU O SIÑALA UTI UKUYU KUENDA O YELISA ONEMBELE
OCO YESU A ECE OMUENYO KOMANU VALUA, O SUKILA OKU FA
Yesu kumue lolondonge viaye va pita ovoteke atatu ko Betania tunde eci va tunda ko Yeriko. Komẽle keteke 10 ya Nisana Vosengunda, ovo va kasi oku enda ko Yerusalãi. Yesu o kasi lonjala. Eci a mola uti ukuyu, endako oco a tale nda muli akuyu.
Cilo esulilo liosãi Yelombo, pole, akuyu ama lika kosãi Yevambi. Omo okuti uti waco wa yova selo, Yesu o sima okuti, vuti muli ale akuyu. Kuenje o limbuka okuti ka muli epako lalimue. Amẽla a kala oku lekisa okuti vuti muli apako. Omo liaco, Yesu o popia hati: “Lalimue eteke umue a ka lia vali epako li tunda vokuove.” (Marko 11:14) Vonjanja yaco uti wa fetika oku kukuta. Elomboloko liaco, li ka situluiwa komẽle yi kuamamo.
Ka pa piti otembo yalua, Yesu kumue lolondonge viaye va pitĩla ko Yerusalãi. Eye enda vonembele, yina a kũlĩhĩsile kekumbi lieteke lia pita. Etaili eye o linga ocina cimue okuti oku kũlĩhĩsa lika ku sule. O linga eci a lingile kanyamo atatu a pita, osimbu o Paskoa yunyamo 30 K.K., ka ya pitĩlile. (Yoano 2:14-16) Onjanja eyi o tundisa vosi “vakuakulandisa la vakuakulanda vonembele.” Kuenje o kupulavo “olomesa via vakuakutolokala olombongo lolomangu via vakuakulandisa olopomba.” (Marko 11:15) Eye ka ecelela okuti umue ambata ovikuata, loku vi tuala kocitumãlo cikuavo volupale, ale oku pita vonjila yi teta onimbu kocitali conembele.
Momo lie Yesu a lupuisila vakuakutolokala olombongo kuenda vakuakulandisa ovinyama vonembele? Eye o popia hati: “Siti ca sonehiwa citi, ‘Onjo yange yi tukuiwa onjo yohutililo yolofeka viosi’? Pole, ene wa yi lingisi ocilala covimunu.” (Marko 11:17) Eye o tukula omanu vaco okuti ovimunu, omo va enda oku tĩlisa ondando yovinyama ku vana va sukila oku vi landa, oco va vi lumbe. Yesu o tenda elinga liaco ndokupunda ale oku nyana.
Ovitunda via velapo, vakuavisonehua kuenda asongui vomanu va limbuka eci Yesu a linga kuenje onjongole yavo yoku u ponda yi livokiya. Pole, ovo va kuete ocitangi cimue. Ka va lete onjila ndomo va ponda Yesu, momo omanu va liongolola oco vo yevelele.
Ci kale va Yudea olonyitiwe, lolomongoloke kuenda omanu va tava ketavo lia va Yudea, veya ko Paskoa. Pokati kavo pa sangiwavo va Helasi veya oku fendela kocipito. Ovo va sandiliya Filipu omo lionduko yaye yo Helasi kuenda va pinga oco va tale Yesu. Citava okuti Filipu o kala vatatahãi yoku tava kepingilo liavo kuenje o sapuilako Andereu. Kavali kavo, vambata ondaka yaco ku Yesu okuti, pamue handi o kasi vonembele.
Omo okuti Yesu kuo kambela oloneke vitito oco a fe, eyi hatemboko yoku lilekisa kowiñi ale oku tẽlisa onjongole yomanu. Eye o tambulula ovapostolo vavali lolusapo lumue hati: “Owola Mõlomunu a muisua ulamba ya pitĩla. Ocili ndu sapuili siti, olumema luotiliku nda ka lu lokila posi ha lufi, lu amamako oku kala olumema lumosi; puãi nda lufa, oco lika lu ima apako alua.”—Yoano 12:23, 24.
Olumema lumosi luotiliku lu molẽha soketi ka lu kuete esilivilo. Pole, nda lu lokila posi ha “lufi” okuti ka lu kala vali ombuto oluo lu yova kuenje vokuenda kuotembo lu ima apunga alua. Ndeci ci pita lolumema lumosi, Yesu eye lika omunu wa lipua. Omo a kolela Suku toke kolofa, valua vakuepokolo ndeye va ka muila omuenyo ko pui vokuaye. Omo liaco, Yesu o popia hati: “Wosi o sole omuenyo waye, o u pesela, pole, wosi o suvuka omuenyo waye voluali lulo, o u solekela omuenyo ko pui.”—Yoano 12:25.
Yesu ka kasi oku li sokolola lika eye muẽle, momo eye o popia hati: “Nda umue o yongola oku kala ukuenje wange, a ñuame kuenda oku ñasi haiko ukuenje wange a kala. Nda umue o yongola oku kala ukuenje wange, Isia u kemãlisa.” (Yoano 12:26) Esumũlũho liocili! Vana Isia a kemãlisa va ka viala kumue la Kristu Vusoma.
Omo liohali kuenda olofa Yesu a kala oku lavoka o popia hati: “Cilo utima wange wa tokotelua kuenda nye ndi popia? A Tate, mopele kowola eyi.” Ka ci lekisa okuti Yesu ka yongola oku linga ocipango ca Suku. Eye amisako hati: “Eli olio esunga lieci ndeyilila vepuluvi lilo palo posi.” (Yoano 12:27) Yesu o tava oku linga cosi Suku o tuma, oku kongelamo oku eca omuenyo waye ndocilumba.
-
-
Va Yudea va ka Lekisa hẽ Ekolelo Poku Yeva Ondaka ya Suku?Yesu—Onjila, Ocili Haeye Omuenyo
-
-
OCIPAMA 104
Va Yudea Va Ka Lekisa Hẽ Ekolelo poku Yeva Ondaka Ya Suku?
VALUA VA YEVA ONDAKA YA SUKU
KOKU KU KUNAMẼLA ESOMBISO
Eteke 10 ya Nisana Vosengunda, Yesu o kasi vonembele oku vangula catiamẽla kolofa viaye vi kasi ocipepi. Yesu lesakalalo omo lieci olofa viaye vi ka kokela konduko yiwa ya Suku, o popia hati: “A Tate, muisa ulamba onduko yove.” Kuenje kilu kua tunda ondaka yolukandi yiti: “Ame nda yi muisa ale ulamba kuenda ndi yi muisa vali ulamba.”—Yoano 12:27, 28.
Omanu va kasi ocipepi, va kala latatahãi. Vamue va sima okuti va yeva ocindindimo. Vakuavo vati: “Ungelo umue wa vangula laye.” (Yoano 12:29) Ocili okuti, ovo va yeva muẽle ondaka ya Yehova! Pole, eyi hayoko onjanja yatete omanu va yeva ondaka ya Suku oku popia catiamẽla ku Yesu.
Vanyamo atatu lolosãi epandu konyima, eci Yesu a kala oku papatisiwa, Yoano wa yeva Suku wa vangula catiamẽla ku Yesu hati: “U Omõlange wa soliwa, ndo sanjukila.” Noke yo Paskoa yunyamo 32 K.K., Tiago, Yoano kuenda Petulu va mola oku pongoluiwa kua Yesu. Alume vaco vatatu va yeva eci Suku a popia hati: “U Omõlange wa soliwa, ndo sanjukila. U yeveleli.” (Mateo 3:17; 17:5) Pole, cilo okuti oyo onjanja yatatu Yehova a vangula, omanu valua va ci yeva!
Yesu o popia hati: “Ondaka eyi ka ya yevalele mekonda liange, puãi mekonda liene.” (Yoano 12:30) Eyi ondimbukiso yokuti eye omõla muẽle a Suku, Mesia una wa likuminyiwa.
Handi vali, ekalo lia Yesu lioku lekisa ekolelo, lieca ongangu yovituwa omanu va sukila oku kuata kuenda lieca uvangi wokuti Satana Eliapu, ombiali yoluali, o sesamẽla oku nyõliwa. Yesu o popia hati: “Esombiso lioluali lulo li kasi ale; cilo ombiali yoluali lulo yi tundisiwa.” Ndaño okuti oku fa kua Yesu ku kasi ocipepi, ka ci lomboloka okuti wa yuliwa, pole olofa viaye vi lomboloka eyulo. Ndamupi? Eye o lombolola hati: “Kuenje nda ame ndi tulikiwa kuti, ndi kokela omanu vosi kokuange.” (Yoano 12:31, 32) Yesu poku fila kuti, wa kokela vakuavo kokuaye, poku yikula onjila yoku kuata omuenyo ko pui.
Eci Yesu a popia okuti ndi “tulikiwa kuti,” omanu va popia vati: “Tua yeva Vocihandeleko okuti Kristu o kala otembo ka yi pui. O popia ndati hoti Mõlomunu te o tulikiwa kuti? Mõlomunu waco helie?” (Yoano 12:34) Ndaño lovovangi aco, oku kongelamo oku yeva ondaka ya Suku, valua pokati kavo ka va tava Yesu okuti eye Mõlomunu wocili, haeye Mesiya wa likuminyiwa.
Ndeci Yesu a lingile ale, eye o litukula okuti ‘ocinyi.’ (Yoano 8:12; 9:5) Eye o vetiya owiñi hati: “Ocinyi ci kala vali pokati kene okatembo kamue. Endi osimbu vu kuete ocinyi, oco ka vu ka yuliwi lowelema . . . Osimbu vu kuete ocinyi, koleli kocinyi, okuti vu kala omãla vocinyi.” (Yoano 12:35, 36) Kuenje Yesu o tunda vonembele, omo okuti eteke 10 ya Nisana halioko lio sokiyiwila oku pondiwa. Ko Paskoa yeteke 14 ya Nisana, oco lika Yesu a ka “tulikiwa” kuenda oku valeliwa kuti.—Va Galatia 3:13.
Poku ivaluka upange wa Yesu woku kunda, tu limbuka okuti ekambo liekolelo lia va Yudea, lieca uvangi wokuti, va tẽlisa ocitumasuku cimue. Isaya wa popele hati ovaso omanu a laikele oku pata kuenda oku tĩlisa ovitima viavo okuti, ka va pongoloka oco va sakuiwe. (Isaya 6:10; Yoano 12:40) Va Yudea valua omo liesino va likala oku tava kuvangi wokuti Yesu eye Onjovoli wa likuminyiwa, haeye onjila yomuenyo.
Nikodemo, Yosefe u Arimateya kuenda asongui valua va va Yudea “va kolela” ku Yesu. Anga hẽ ovo va ka amamako oku lekisa ovilinga viekolelo? Ale va ka liwekapo, omo liusumba woku tundisiwa vosunangonga, pamue oku ‘sola calua ulamba womanu’?—Yoano 12:42, 43.
Yesu o lombolola eci ca kongela voku lekisa ekolelo kokuaye hati: “Wosi o ñolela, ka ñolela lika ame, o kolelavo una wa numa. wosi o ndete ame, o letevo U wa numa.” Ocili cina Suku a tuma Yesu oku longisa loku kunda, ci kuete esilivilo lialua okuti cu vetiya oku popia hati: ‘Wosi o ndi pembula kuenda ka yevi olondaka viange, kuli u o ko sombisa. Olondaka nda popia ovio viu ko sombisa keteke lia sulako.’—Yoano 12:44, 45, 48.
Yesu o malusula loku popia hati: “Sia popele locipango cange muẽle, pole, Isia una wa numa, wa ñundika eci mopia leci mbangula. Nda kũlĩhavo okuti ocikundi caye ci lomboloka omuenyo ko pui.” (Yoano 12:49, 50) Yesu wa kũlĩha okuti ndopo o ka pesela osonde yaye yeca omuenyo ndocilumba coku yovola omanu vana vo kolela.—Va Roma 5:8, 9.
-