NDOMO O KAVULUISIWA KESAKALALO
Nye ci Lomboloka Esakalalo?
Esakalalo ocituwa cimue etimba li lekisa poku liyaka lovitangi vi koka ohele. Owoño weca olondimbukiso vimue oco etimba li tumise olohormoniu. Olohormoniu viaco, vi kokela osonde oku lupuka calua loku fuima lonjanga yalua, vi vetiya utima oku tukoka calua kuenda vi kokeka asipa oku vala. Ndaño ceci ku kuete handi elomboloko lieci ci kasi oku pita, etimba liove li linga ale ovina viosi evi oco o lavulule. Eci ohele yi pita, etimba liove li tiukila vekalo lia sunguluka.
ONELE YIWA LONELE YĨVI YESAKALALO
Esakalalo, etambululo lietimba li ku kuatisa oku liyaka lovitangi ka via lelukile vi kapa kohele. Ondimbukiso yaco, yi fetikila vowoño. Onele yiwa yesakalalo yecelela okuti, o lekisa ovilinga lonjanga. Nda li kasi vekalo lia sunguluka, o pondola oku tẽlisa ovimãho viove, oku litunda ciwa koseteko yimue, eci o pulisiwa poku sanda upange weteku ale poku linga omapalo yimue.
Konele yikuavo, esakalalo lina li kala otembo yalua okuti ka li piti, li koka ovitangi viuhayele. Nda etimba liove li kala otembo yalua vekalo lioku lavulula, o fetika oku kuata ovitangi ketimba kuenda kovisimĩlo. Esakalalo lina ka li piti, li pongolola ovituwa viove kuenda onjila ndomo o tata vakuene. Li kokelavo omanu valua oku nyua calua ovina vi koluisa, oku nyua olodroga, oku nyua ovihemba vialua, oku lia calua, oku sipa kuenda ovituwa vikuavo via vĩha. Esakalalo, li pondolavo oku koka esumuo lialua ale ovisimĩlo vioku liponda.
Ndaño okuti esakalalo ka li veta omanu vosi lonjila yimuamue, olio li pondola oku vokiya ohele yoku kuata ovovei alua loku situluiwa kolonepa via liyekaila vietimba.