Wọ Ka Ẹbẹre Vuọvo rẹ Akpọ Na-a

1. Mavọ yen avwanre se vwo muọghọ kẹ Ọghẹnẹ vẹ usuon rẹ akpọ na?

BAIBOL na yono avwanre nẹ e muọghọ kẹ usuon rẹ akpọ na, ẹkẹvuọvo ọ je vuẹ avwanre nẹ Ọghẹnẹ yen e muọghọ kẹ ọkieje. (Iruo Rẹ Iyinkọn Na 5:29; Taitọs 3:1) Mavọ yen e se vwo ru ọnana? Jesu vuẹ avwanre orọnvwọn ọvo rọ sa chọn avwanre uko vwọ riẹn ohwo rẹ muọghọ kẹ. Ọ tare nẹ a “vwẹ ẹkẹn ri Siza ke Siza; re a vwẹ ọ rẹ Ọghẹnẹ kẹ Ọghẹnẹ.”^[1] (Ni eta rẹ odjefiotọ.) (Matiu 22:21) A “vwẹ ẹkẹn rẹ Siza vwọ kẹ Siza” siẹrẹ e de nene irhi rẹ ẹkuotọ na, muọghọ kẹ ihwo rehẹ ẹgba rẹ usuon, je hwosa uyovwin. (Rom 13:7) Ẹkẹvuọvo, ihwo ri suẹn da vuẹ avwanre nẹ e ru orọnvwọn rẹ Ọghẹnẹ rhọnvwephiyọ-ọ, vwẹ idjerhe rẹ ọghọ, avwanre sian.

2. Idjerhe vọ yen e se vwo djephia nẹ avwanre vwobọ vwẹ oseghe rẹ usuo-on?

² Idjerhe ọvo ra vwọ vwẹ ẹkẹn rẹ “Ọghẹnẹ kẹ Ọghẹnẹ” ọyehẹ e vwo sioma nẹ usuon rẹ akpọ na. Avwanre ka ẹbẹre vuọvo-o. (Aizaya 2:4) Ọ vwọ dianẹ Jihova vwẹ uphẹn kẹ ihworakpọ nẹ i sun na, avwanre vwọso aye-en. Avwanre ji phi oma phiyọ erọnvwọn ri churobọ si oseghe rẹ usuo-on. (Rom 13:1, 2) Avwanre davwẹngba vwo wene usuon yẹrẹ ihwo ri suẹ-ẹn, avwanre mu ekpeti yẹrẹ phiobọ phiyọ ekpeti-i.

3. Diesorọ a vwọ kẹnoma kẹ oseghe rẹ usuon?

³ O vwo erọnvwọn buebun rọ nẹrhẹ Ọghẹnẹ vuẹ avwanre nẹ a kẹnoma kẹ usuon rẹ akpọ nana. Ẹsosuọ, avwanre vwẹrokere Jesu, ohwo rọ dia ẹbẹre ọvo “rẹ akpọ na-a.” O vwobọ vwẹ usuon vẹ ifovwin rẹ akpọ na kakaka-a. (Jọn 6:15; 17:16) Orọnvwọn ọfa, avwanre titi Uvie rẹ Ọghẹnẹ. A sa vwẹ ẹwẹn obrorhiẹn ophephẹn vwo ghwoghwo kẹ ihwo nẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ ọvo yen se si ebẹnbẹn rẹ ohworakpọ no, kidie avwanre phi oma phiyọ usuon rẹ akpọ na-a. Ẹga rẹ efian vwobọ vwẹ usuon rẹ akpọ na, ọnana hẹriẹ ihwo. Ẹkẹvuọvo, avwanre vwo omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ iniọvo avwanre vwẹ akpọneje, kidie avwanre vwobọ vwẹ usuon rẹ akpọ nana-a.—1 Pita 2:17.

4. (a) Mavọ yen avwanre ru riẹn nẹ ọke vwọ yanran na, ọ cha dia bẹnbẹn re vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka? (b) Diesorọ avwanre vwo muegbe asaọkiephana ra vwọ kẹnoma kẹ usuon rẹ akpọ na?

⁴ Ọ sa dianẹ vwẹ asan rẹ avwanre dia, a riẹnre nẹ avwanre che se vwobọ vwẹ usuon rẹ akpọ na-a. Ẹkẹvuọvo, akpọ rẹ Eshu nana vwo siẹkẹrẹ oba rọyen na, ọ cha dia bẹnbẹn a vwọ kẹnoma kẹ usuon rẹ akpọ na. Ihworakpọ nonẹna vọnre vẹ “ophiẹnvwe,” ayen je pha “zighi zighi,” ayen ji che se vwo oyerinkugbe-e. (2 Timoti 3:3, 4) Iniọvo avwanre evo rioja fikirẹ ewene rọ vwomaphia kpregede vwẹ usuon rẹ ẹkuotọ rayen. Kọyensorọ, o vwo fo nẹ avwanre muegbe asaọkiephana vwọ kẹnoma kẹ usuon rẹ akpọ na. E jẹ e roro kpahen erọnvwọn ẹne re sa chọn avwanre uko vwo muegbe.

VWO ẸRO RẸ JIHOVA VWO NI USUON RẸ AKPỌ NA

5. Ẹro vọ yen Jihova vwo nẹ usuon rẹ akpọ nana?

⁵ Idjerhe ọvo avwanre se vwo muegbe asaọkiephana, ọyen e vwo vwo ẹro rẹ Jihova vwo nẹ usuon rẹ akpọ na. Jihova kẹ ihworakpọ ogangan rẹ ayen vwo sun ihwo-o. (Jerimaya 10:23) O nẹ ihworakpọ eje kerẹ orua vuọvo. Ẹkẹvuọvo, usuon rẹ akpọ nana phi eghrẹ phiyọ uvwre rẹ ihwo kidie ayen tanẹ ẹkuotọ rayen yen me yovwin. Dede nẹ ayen davwan, ayen che se si ebẹnbẹn rẹ akpọ na no-o. Vwọba, ayen evweghrẹn rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ rọ ton usuon phiyọ vwẹ 1914. O rhe che kri-i, Uvie na che si usuon rẹ akpọ nana eje no.—Se Une Rẹ Ejiro 2:2, 7-9.

6. Ẹwẹn vọ yen ofori nẹ e vwo kpahen ihwo ri suẹn?

⁶ Ọghẹnẹ vwẹ uphẹn kẹ usuon rẹ akpọ nana kidie ayen sa nẹrhẹ ufuoma dia vwo te ẹdia evo. Ọnana chọn avwanre uko vwo ghwoghwo Uvie rẹ Ọghẹnẹ. (Rom 13:3, 4) Ọghẹnẹ tobọ vuẹ avwanre nẹ a nẹrhovwo kpahen ihwo rehẹ usuon rere a sa vwọ ga vwẹ ufuoma. (1 Timoti 2:1, 2) Ọke re de shenyẹ avwanre, a sa nokpẹn rẹ ukẹcha rayen. Ọtiọyen Pọl ruru. (Iruo Rẹ Iyinkọn Na 25:11) Dede nẹ Baibol na tare nẹ usuon rẹ akpọ na hẹ obọ rẹ Eshu, jẹ ọ diẹ ọ tare nẹ Eshu yen suẹn kohwo kohwo rọhẹ ẹdia rẹ usuon na-a. (Luk 4:5, 6) Ọtiọyena, e jẹ avwanre vwo vwẹ ẹwẹn nẹ Idẹbono yen suẹn ohwo ọvo rọhẹ ẹdia rẹ usuo-on. Baibol na tare nẹ e yinvwaro kpahen ohwo vuọvo-o.—Taitọs 3:1, 2.

7. Iroro vọ yen avwanre kẹnoma kẹ?

⁷ Avwanre nyupho rẹ Ọghẹnẹ siẹrẹ a rha vwomaba ihwo ri sivwin oseghe rẹ usuo-on, ọ da tobọ dianẹ iroro rayen sa kẹ avwanre erere. Ọnana ghwa lọhọ ọkiọvo-o. Kerẹ udje, vwẹ ẹro roro nẹ ihwo gbevwọsua usuon fikirẹ oja rọ so kẹ ihwo buebun tobọ ji te Iseri rẹ Jihova. Vwọrẹ imuẹro, wọ cha vwomaba aye-en, jẹ wọ cha tanẹ ihwo ri gbevwọsua na ru yovwin, wọ da tobọ nẹrhovwo nẹ ayen phikparobọ? (Ẹfesọs 2:2) E jẹ a kẹnoma kẹ re vwo roro nẹ ẹbẹre ọvo yovwin nẹ ọ ro chekọ. A cha mrẹ ọnana vughe womarẹ eta vẹ uruemu avwanre.

“GHWANRE” ẸKẸVUỌVO RU “DẸNDẸN”

8. Mavọ yen a sa vwọ “ghwanre” ji “ru dẹndẹn” siẹrẹ ọ da dia bẹnbẹn re vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka?

⁸ Idjerhe rivẹ re vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka, ọyen a vwọ “ghwanre kerẹ ọrọdekọ,” ji “ru dẹndẹn kerẹ ilekuku.” (Se Matiu 10:16, 17.) Avwanre vwo ‘aghwanre’ siẹrẹ e de muegbe hẹrhẹ edavwini. Avwanre je pha “dẹndẹn” siẹrẹ a da kẹnoma ọke rẹ edavwini tiọyena da vwomaphia. E jẹ e roro kpahen edavwini evo, vẹ obo re se ru re vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka.

9. Die yen avwanre jomaotọ kpahen siẹrẹ a vẹ ihwo efa da ta ota?

⁹ Eta. E jẹ avwanre jomaotọ siẹrẹ ihwo da ta ota kpahen usuon rẹ akpọ nana. Kerẹ udje, avwanre cha sa tanẹ avwanre ka ẹbẹre rẹ usuon rẹ ohwo ọvo jẹ ọfa vwo siẹrẹ a da vuẹ ihwo kpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ-ẹ. Ukperẹ e vwo gbikun rẹ oborẹ ihworakpọ se vwo phi ebẹnbẹn rẹ akpọ na kparobọ, vwẹ Baibol na vwo dje oborẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ che si ebẹnbẹn rẹ avwanre no kare kare. Ihwo da phraphro kpahen eta kerẹ orọnvwe rẹ ọshare vẹ ọshare yẹrẹ evun-ẹkparọ, vuẹ ayen oborẹ Baibol na tare vẹ ẹgbaẹdavwọn wẹn wo vwo nene. Ohwo da tanẹ e si irhi evo no yẹrẹ e wene ayen, avwanre ka ẹbẹre vuọvo-o, a je tanẹ ohwo na dobọ rẹ ota tiọyena ji-i.

10. Mavọ a se vwo jẹ ẹbẹre vuọvọ ẹka siẹrẹ avwanre da kerhọ yẹrẹ se iyẹnrẹn?

¹⁰ Ekuakua re ghwa iyẹnrẹn. Ọkiọvo, idjerhe re vwo ghwoghwo iyẹnrẹn ghwa oma phiyọ ẹbẹre ọvo. Ọnana sa phia, ma rho ọ da dianẹ usuon na yen suẹn iyẹnrẹn na. Ihwo ri ghwa iyẹnrẹn da ka ẹbẹre ọvo, e jẹ avwanre jomaotọ re vwo jẹ iroro rayen e vwo. Kerẹ udje, nọ oma wẹn, ‘Me kerhọ kẹ iyẹnrẹn kidie me rhọnvwephiyọ obo rọ ta kpahen oseghe rẹ usuon?’ Wo se vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka, kẹnoma kẹ iyẹnrẹn rọ ka ẹbẹre ọvo rẹ usuon. Ukperẹ ọtiọyen, kerhọ kẹ iyẹnrẹn re ka ẹbẹre vuọvo-o. Ọkieje, vwẹ oborẹ wo nyo vwọ vwanvwen “omamọ rẹ uyono” rehẹ Baibol na.—2 Timoti 1:13.

11. Mavọ yen ọ sa vwọ dia bẹnbẹn kẹ avwanre siẹrẹ oborẹ avwanre vwori da ghanre kẹ avwanre mamọ?

¹¹ Ẹvwọtua rẹ ekuakua rẹ akpeyeren. Igho vẹ ekuakua re vwori da ghanre kẹ avwanre mamọ, ọ sa bẹn ra vwọ kẹnoma kẹ usuon rẹ akpọ na. Ukpe rẹ 1970 vwọ wan nu, Iseri rẹ Jihova buebun rehẹ Malawi de siobọnu ekuakua rayen eje kidie ayen guọnọ vwomaba oseghe rẹ usuo-on. Ọ da ohwo mamọ nẹ, iniọvo evo se siobọnu ekuakua raye-en. Oniọvo aye re se Ruth vwọ karophiyọ, ọ da ta: “Evo ri ke nene avwanre ọke ra vwọ djẹ avwanre nẹ ẹkuotọ na, da rhoma vwomaba usuon na, ayen de rhivwin kpo kidie ayen se chirakon rẹ akpeyeren ọgangan vwẹ asan rẹ avwanre dia na-a.” Jẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ buebun hẹ ọtiọye-en. Ayen vwomaba usuon rẹ akpọ na-a, ọ da tobọ dianẹ ọnana cha nẹrhẹ akpọ gan kẹ ayen yẹrẹ erọnvwọn rẹ ayen vwori eje cha va ayen abọ.—Hibru 10:34.

12, 13. (a) Ẹro vọ yen Jihova vwo nẹ ihworakpọ? (b) Mavọ yen a sa vwọ riẹn nẹ avwanre vwẹ ẹkuotọ avwanre vwọ yoma?

¹² Omaẹyan. Ihwo buebun vwẹ orere, ejajẹ, ẹkuotọ yẹrẹ ohọroma rayen vwo yoma nonẹna. Ẹkẹvuọvo, Jihova niro nẹ ohwo ọvo yẹrẹ ẹko rẹ ihwo evo yovwin nẹ i ri chekọ-ọ. Vwẹ ubiẹro rọyen, avwanre eje abavo. Vwọrẹ uyota, Jihova ma avwanre fẹnẹ ohwohwo, oma vwerhen avwanre nẹ ọ ma avwanre ọtiọyen. Ọ guọnọre nẹ a sen asan re nurhe-e. Ẹkẹvuọvo, ọ je guọnọ nẹ e roro nẹ e yovwin vrẹ ihwo efa-a.—Rom 10:12.

¹³ E jẹ avwanre vwẹ ẹkuotọ avwanre vwọ yoma te ẹdia re de roro nẹ o yovwin nẹ ọ rẹ ihwo efa-a. Ẹwẹn yena cha nẹrhẹ ọ bẹn rẹ avwanre vwọ kẹnoma kẹ akpọ na. Ọnana phiare vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ. Iniọvo rẹ Hibru evo rha nabọ vwẹrote eyauku rẹ Griki-i. (Iruo Rẹ Iyinkọn Na 6:1) Mavọ a sa vwọ riẹn siẹrẹ e de vwo oka rẹ ẹwẹn tiọyen? Oniọvo ro nẹ asan ọfa rhe da kẹ wẹ uchebro, wọ tanẹ, ‘Oborẹ avwanre ruo na yen me yovwin,’ wọ me sen uchebro na? Ọ da dia ọtiọyen, karophiyọ uchebro ọghanghanre nana: “Vwẹ oma evwokpotọ kere phihọ nẹ ihwo efa yovwi nọ ovwan.”—Filipae 2:3.

JIHOVA CHA CHỌN WẸ UKO

14. Mavọ yen ẹrhovwo sa vwọ chọn avwanre uko, udje rẹ Baibol vọ yen dje ọnana phia?

¹⁴ Idjerhe rerha yen a vwọ vwẹroso Jihova. Nẹrhovwo vwọ kẹ ẹwẹn ọfuanfon, ọ cha kẹ wẹ odirin vẹ omaẹriẹnsuon. Iruemu nana cha chọn wẹ uko siẹrẹ ogangan rẹ usuon na da tobọ shenyẹ ihwo. Nẹrhovwo kẹ Jihova nẹ ọ kẹ wẹ aghwanre wọ sa vwọ riẹn ẹdia rọ sa nẹrhẹ ọ bẹn kẹ wẹ wọ vwọ kẹnoma kẹ akpọ na. Vuẹ nẹ ọ chọn wẹ uko vwo ru obo ri yovwirin vwẹ ẹdia yena. (Jems 1:5) E se mu we phiyọ uwodi yẹrẹ gboja kẹ wẹ vwẹ idjerhe ọfa kidie wọ fuevun kẹ Jihova. Ọ da dia ọtiọyen, nẹrhovwo vwọ kẹ uduefiogbere wo se vwo dje kẹ ihwo oboresorọ wo vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka. Vwo imuẹro nẹ Jihova cha chọn wẹ uko vwo chirakon.—Se Iruo Rẹ Iyinkọn Na 4:27-31.

15. Idjerhe vọ yen Baibol na sa vwọ chọn wẹ uko vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka? (Ji ni ekpeti na, “Ota rẹ Ọghẹnẹ Ru Imuẹro Rayen Gan.”)

¹⁵ Jihova kẹ avwanre Baibol na, ọ vwọ bọn avwanre gan. Roro kpahen ẹkpo re sa chọn wẹ uko vwọ kẹnoma kẹ oseghe rẹ akpọ na. Davwẹngba wọ riẹn ẹkpo nana, je karophiyọ ayen kidie e cha chọn wẹ uko siẹrẹ Baibol rhe rhe we-e. Baibol na je sa nẹrhẹ iphiẹrophiyọ wẹn kpahen ive rẹ Ọghẹnẹ ganphiyọ. A guọnọ iphiẹrophiyọ nana e se vwo chirakon rẹ omukpahen. (Rom 8:25) Sane ẹkpo ri djisẹ rẹ erọnvwọn wọ rhẹro rọyen vwẹ akpọ kpokpọ na, wọ je mrẹ oma wẹn vwẹ evun rọyen.

MRẸ ERERE VWO NẸ UDJE RẸ IDIBO RẸ JIHOVA RHE

16, 17. Die yen e se yono vwo nẹ udje rẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ ri jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

¹⁶ Orọnvwọn rẹne rọ cha chọn wẹ uko vwo jẹ ẹbẹrẹ ọvo rẹ akpọ na ẹka yen re vwo roro kpahen udje rẹ idibo rẹ Jihova. Vwẹ ọke awanre, buebun rẹ ayen fiudugberi brorhiẹn rẹ aghwanre rọ chọn ayen uko vwọ ka ẹbẹre rẹ Jihova. Roro kpahen Shadrak, Mashak, vẹ Abẹdnigo re rhọnvwe ga oma ro mudiaphiyọ usuon Babilọni-i. (Se Daniẹl 3:16-18.) Ikuegbe nana chọn Iseri rẹ Jihova buebun uko nonẹna, vwo fiudugberi je kẹnoma kẹ re vwo yerẹn aphiala rẹ ẹkuotọ rayen. Jesu vwobọ vwẹ oseghe rẹ usuon rẹ akpọ na-a. Ọ riẹnre nẹ omamọ rẹ udje rọyen cha chọn idibo rọyen uko. Ọ da ta: “Ghọghọ, mi phi akpọ na kpare obọ nure.”—Jọn 16:33.

¹⁷ Idibo rẹ Ọghẹnẹ nonẹna vwobọ vwẹ usuon rẹ akpọ nana-a. E gboja kẹ evo, mu ayen phiyọ uwodi, ji tobọ hwe ayen kidie ayen fuevun kẹ Jihova. Udje rayen sa nẹrhẹ avwanre fiudugberi. Oniọvo ọshare ọvo vwẹ Turkey da ta: “Franz Reiter, ọyen oniọvo ọshare rọ dia eghene re hweri kidie a vuẹrẹ nẹ o kuomakugbe isodje rẹ Hitler, ọ da sen. Ileta ro si rhe oni rọyen vwẹ ason tavwen e ki hwe, djerephia nẹ o vwo esegbuyota ọgangan kpahen Jihova, me guọnọ vwẹrokere siẹrẹ mi de hirharoku ọdavwini tiọyen.”^[2]—Ni eta rẹ odjefiotọ.

18, 19. (a) Idjerhe vọ yen iniọvo rẹ ukoko wẹn sa vwọ chọn wẹ uko vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka? (b) Die yen orhiẹn-ebro wẹn?

¹⁸ Iniọvo rehẹ ukoko wẹn sa chọn wẹ uko vwọ kẹnoma kẹ usuon rẹ akpọ na. Vuẹ ekpako na siẹrẹ wọ da hẹ ẹdia ọbẹnbẹn. Ayen sa kẹ wẹ omamọ rẹ uchebro vwo nẹ Baibol na rhe. Ihwo rẹ ukoko na da je riẹn obo wo hirharokuẹ, ayen je sa vwẹ ukẹcha kẹ wẹ. Vuẹ ayen nẹ ayen nẹrhovwo kẹ wẹ. E jẹ avwanre ji bicha iniọvo na, a je nẹrhovwo kẹ ayen. (Matiu 7:12) Wọ vwọ mrẹ edẹ rẹ iniọvo re mu phiyọ uwodi, ni ẹkpo re se “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith—By Location” vwẹ jw.org, rọhẹ NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS. Sane edẹ evo, wọ nẹrhovwo kẹ Jihova nẹ ọ chọn iniọvo nana uko vwo fiudugberi, je fuevun kẹ.—Ẹfesọs 6:19, 20.

¹⁹ Rẹ oba na vwo siẹkẹrẹ na, e jẹ a rhẹro rọyen nẹ usuon rẹ akpọ na se mukpahen avwanre a rha vwomaba oseghe rẹ usuo-on. Kọyensorọ ọ vwọ ghanre nẹ e muegbe asaọkiephana e vwo jẹ ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na ẹka!