Phi Udi Phiyọ Ẹdia ro Foro

Ọshare ọvo re se Tony vwo ebẹnbẹn buebun vwẹ akpeyeren rọyen kidie ọ rhọnvwere nẹ ọyen ọgbaudi-i. Kidie nẹ ọ sa da udi obuebun jẹ o muo gene-e, ko roro nẹ emu vuọvo chọ vwọ-ọ. Diesorọ iroro ro vwori na vwọ chọ?

Udi rọ da vroma na yen rhẹriẹ iroro rọyen. O wenẹ Tony rhọnvwere yẹrẹ ọ senre, ọke rọ da da udi buebun, afọnrhe rọyen gbe riẹn wia-an. Rọ vwọ da buẹnphiyọ ye, ọ gbe mrẹ oma rọyen vughe nẹ idi na yen kpokpo ọye-en.

Iroro rivẹ ro muẹ Tony vwo roro nẹ emu vuọvo chọ vwọ-ọ yen urhurusivwe ọgangan kpahen udi ẹda rẹ ọkieje ro vwori. Ọshare ọvo re se Allen je sen nẹ ọyen dia ọgbaudi-i. Ọ da ta: “Me djahen udi ẹda mẹ vwọ kẹ ihwo, guomariase ji no nẹ emuọvo chọ vwọ-ọ. Ọdavwẹ mẹ ọyen me vwọ kẹnoma kẹ kemu kemu rọ cha nẹrhẹ me dobọ rẹ udi ẹda mẹ ji.” Dede nẹ ihwo efa mrẹ kekeke nẹ Tony vẹ Allen egbaudi, jẹ ayen tanẹ emu eje shephiyọ. O fori nẹ ayen ihwo ivẹ na jowọ rẹ oborẹ ayen se vwo sun uruemu rẹ udi ẹda rayen na. Ẹkẹvuọvo, oka rẹ owọẹjẹ vọ?

Jowọ!

Eta ri Jesu mu ihwo buebun re dia egbaudi jovwo vwọ kẹnoma kẹ udi ẹda vroma, ọ da ta: “Ẹro wẹn da nẹrhẹ owẹ she, rhuo nu ro nẹ uwe oma; kidie oyoma kẹ wẹ rere ẹro wẹ rhu, nọ rẹ ekroma wẹn ejobi de ghwru.”​—Matiu 5:​29.

Ọ dia Jesu vuẹ avwanre nẹ a wonma rẹ avwanre-e. Ukperẹ ọtiọyen, ọ vuẹ avwanre nẹ a kẹnoma kẹ kemu kemu ro che miovwo oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova. Vwọrẹ uyota, ọ sa bẹn e vwo ru ewene nana. Ẹkẹvuọvo, ọ cha nẹrhẹ avwanre vrabọ rẹ udi ẹda vroma. Ọtiọyena, siẹrẹ a da vuẹ wẹ nẹ wọ da udi buẹn nọ, gba jowọ wo vwo siobọ rọyen kpotọ.a Wo rhe se siobọ rẹ udi ẹda wẹn na kpotọ-ọ, gba dobọ rọyen ji riẹriẹriẹ. Dede nẹ ọ cha ghwa lọhọ-ọ, jẹ o se sivwin arhọ wẹn.

Ọ da tobọ dianẹ wọ da udi ro ọgọ-ọ, ẹkẹvuọvo, wọ da udi buẹn nọ? Ọ da dia ọtiọyen, owọẹjẹ vọ yen o fori nẹ wọ jẹ rọ sa chọn wẹ uko vwo phi udi phiyọ ẹdia ro foro?

Obo re sa Chọn wẹ Uko

1. Vwo imuẹro kpahen ẹrhovwo rẹ ọkieje ro nẹ otọ rẹ ubiudu rhe. Baibol na vwẹ uchebro nana vwọ kẹ ihwo re guọnọ ru obo re vwerhen Jihova oma: “Vwi kemu kemu orẹ kugbe oyare kugbe ẹkpẹvwẹ ta ọdavwẹ wẹn kẹ Ọghẹnẹ. Ufuoma rẹ Ọghẹnẹ rọ nọ ẹruọ ejobi, kọ yọnrọn udu vẹ iroro rẹ ovwan vwi Kristi Jesu.” (Filipae 4:​6, 7) Die yen wọ sa nẹrhovwo kpahen vwo vwo ufuoma rẹ ẹwẹn na?

Rhọnvwe nẹ wo vwo ebẹnbẹn rẹ udi ẹda ro muẹ ohwo, nẹ ohwo vuọvo ji che se ru ewene kẹ wẹ-ẹ. Wọ da vuẹ Jihova oborẹ wọ guọnọ ru rere wo se vwo phi ebẹnbẹn nana kparobọ, o che bruba ẹgbaẹdavwọn wẹn womarẹ ọ cha vwọ nẹrhẹ ẹwẹn wẹn te otọ je chọn wẹ uko vwọ kẹnoma kẹ ebẹnbẹn re ganre mamọ. “Ohwo ro si ogbeku rọye nu che se yovwi-i, ẹkẹvuọvo ohwo rọ rhọvwerọ ro de siobọ nẹ ayen cha mrẹ arodọvwẹ.” (Isẹ 28:13) Jesu je tanẹ avwanre je sa nẹrhovwo nẹ, “Wo suẹn avwanre ro ọdavwini-i, ẹkẹvuọvo si avwanre nẹ ukpokpogho.” (Matiu 6:​13) Die yen wo che ru siẹrẹ wọ da nẹrhovwo nu?

2. Mrẹ ẹgba vwo nẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ rhe. “Ota rẹ Ọghẹnẹ na ọkpokpọ gbrọgbrọ sasasa . . . o krẹ ro ki vughe iroro vẹ omeru rọ hẹ evun rẹ udu-u.” (Hibru 4:​12) Ihwo re dia egbaudi jovwo se phi ẹdia rayen kparobọ kidie ayen se ẹkpo ri Baibol sansan kẹdẹ kẹdẹ ji roro kokodo kpahen ayen. Ọbuine ọvo ro vwo oshọẹdjẹ rẹ Ọghẹnẹ da ta: “Ebruphihọ kẹ ohwo na rọ yan nene ẹghwanre rẹ iruimwemwu-u, . . . ẹkẹvuọvo o vwo aghọghọ vwẹ evun rẹ urhi rẹ Ọrovwohwo urhi rọye na kọye o roro te ason te uvo. . . . Kemu kemu ro ruru ejobi, ko yovwi kẹ.”​—Une Rẹ Ejiro 1:​1-3.

Allen ro phi uruemu ra vwọ da udi vroma kparobọ kidie nẹ ọ vẹ Iseri ri Jihova yono Baibol na kugbe tare nẹ, “Ọ rha dia Baibol na vẹ odjekẹ rọyen yen chọn vwẹ uko jovwo-o, o muvwẹro nẹ enẹna ji mi ghwure.”

3. Vwo omaẹriẹnsuo. Baibol na tare nẹ a họ egbaudi ri jovwo vwẹ ukoko rẹ Inenikristi fon vẹ “erhi [“ẹwẹn,” NW ] rẹ Ọghẹnẹ rẹ avwanre.” (1 Kọrẹnt 6:​9-​11) Vwẹ idjerhe vọ? Ẹwẹn ọfuanfon ri Jihova chọn ayen uko vwo vwo omaẹriẹnsuo, ọ da nẹrhẹ ayen kẹnoma kẹ udi ẹda vroma. “We gbi jẹ idi muẹ ovwa-an, kidie ọye ozighi; ẹkẹvuọvo gbe jẹ erhi [“ẹwẹn,” NW ] na vọn ovwan oma.” (Ẹfesọs 5:​18; Galesha 5:​21-​23) Jesu Kristi veri nẹ ‘Ọsẹ rẹ obodjuvwu cha vwẹ ẹwẹn Ọfuanfon kẹ otu re nọrọ.’ Ọtiọyena, “nọ, ka vwọ kẹ wẹ.”​—Luk 11:​9, 13.

Ihwo re guọnọ vwẹ ẹga kẹ Jihova vwẹ idjerhe rọ rhọnvwephiyọ se vwo uruemu rẹ omaẹriẹnsuo siẹrẹ ayen de yono Baibol na je nẹrhovwo vwo nẹ otọ rẹ ẹwẹn rhe ọkieje. Ukperẹ udu vwo nẹ uwe awọ, karophiyọ ive nana rọhẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ: “Ohwo rọ kọn vwọ kẹ ẹwẹn na che vun arhọ ri bẹdẹ vwo nẹ ẹwẹn na. Ọtiọyena, e jẹ oma rẹ emu esiri eruo rhọ avwanre-e, kidie avwanre che vun vwẹ ọke ro fori siẹrẹ oma rha rhọ avwanre-e.”​—Galesha 6:​8, 9, NW.

4. Vwo omamọ rẹ igbeyan. “Ohwo rọ yan nene ẹvwaghwanre ko vwo aghwanre, ẹkẹvuọvo ugbeyan rẹ ẹkpa kọ re oja.” (Isẹ 13:20) Vuẹ igbeyan wẹn nẹ wo brorhiẹn wo vwo phi udi phiyọ ẹdia ro foro. Ota rẹ Ọghẹnẹ si avwanre orhọ jovwo nẹ, ihwo avwanre vwo mu igbeyan jovwo da mrẹ nẹ avwanre dobọ rẹ ‘idi-ẹda, ra vwọ mrẹ ọre ghọghọ, kugbe idi emuo’ ji, o che “gbe ayen unu . . . kẹ ayen harha ovwan.” (1 Pita 4:​3, 4) Jowọ wọ vwọ kẹnoma kẹ igbeyan re guọnọre nẹ wọ da udi vroma.

5. Brorhiẹn rẹ uche rẹ wọ cha da. “We hirhe oma phihọ ohwo rẹ akpọ nana ọvo-o ẹkẹvuọvo gbe wene iroro rẹ udu rẹ ovwan phihọ ọkpokpọ, re we se vughe ọhọre rẹ Ọghẹnẹ, obo ri yoma ro fo ẹreyọ kugbe obo re gbare.” (Rom 12:​2) Wo se vwo brorhiẹn rẹ uche rẹ udi ro fori nẹ wọ da, roro kpahen oborẹ Baibol na tare, ọ dia oborẹ igbeyan wẹn tare-e. Wo de ru ọyena, oma cha vwerhen Jihova. Ẹkẹvuọvo, mavọ yen wo se vwo brorhiẹn rẹ uche rẹ udi ro fori nẹ wọ da?

Uche rẹ udi ro muẹ ohwo rẹ wọ dare da nẹrhẹ ọ bẹn wo vwo roro emu fiotọ, ọyena mudiaphiyọ nẹ udi na bun nọ kẹ wẹ. Ọtiọyena, wo de che brorhiẹn rẹ uche rẹ udi wọ cha da, e jẹ o buẹn tẹdia ọ da nẹrhẹ o joma mu we-e. Dia ohwo rọ fuevun kpahen uche rẹ udi ro foro nẹ wọ da. Brorhiẹn uche rẹ udi ro shephiyọ kẹ ugboma na rẹ wọ sa da, wọ je yan mu orhiẹnbro na.

6. Yono obo ra ta nẹ, ẹjo. “Ẹkẹvuọvo jẹ Ẹjo wẹn dia Ẹjo, ji E wẹn dia E.” (Matiu 5:​37) Ohwo da kẹ wẹ udi ro muẹ ohwo ro bun vrẹ ọ rẹ wo brorhiẹn rọyen nẹ wọ cha da, wọ sa sen vwẹ idjerhe rẹ ọghọ. “We jẹ ota rẹ ovwan dia dẹndẹn rere ota avwerhe nẹ unu rẹ ovwan rhe, re ovwan riẹn obo rẹ ovwan kpahe ota kẹ ohwohwo.”​—Kọlose 4:6.

7. Guọnọ ukẹcha. Igbeyan ri vwo ẹguọnọ ri Jihova che muọghọ kẹ orhiẹn rẹ wo bruru kpahen uche rẹ udi wọ guọnọ da, ọtiọyena, gba vuẹ ayen nẹ ayen chọn wẹ uko vwo sun uche rẹ udi ro fori nẹ wọ da. “Emu ivẹ yovwi nọ ọvo, kidie ayen vwo erere ro oyoyovwi ọvo vwẹ owian rayen na. Kidie ayen de she, ọvo kọ kpare ọrivẹ vrẹn.” (Aghwoghwo 4:​9, 10; Jems 5:​14, 16) National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism vwẹ United States da je ta: “Re vwo siobọ rẹ udi ẹda kpotọ sa bẹn eruo ọkievo. Vuẹ ihwo rẹ orua vẹ igbeyan wẹn nẹ ayen chọn wẹ uko vwo phi ẹdia na kparobọ.”

8. Tinkamu orhiẹn wẹn. “Ovwan dia ihwo re sa vwẹ ota na rue emu e dia ihwo ri nyo ọvo-o, re phiẹn omaobọ rẹ ayen. Ẹkẹvuọvo ohwo rọ nabọ ni urhi na fiotọ, urhi rẹ egbomọphẹ na, rọ nabọ fuẹrẹ, ọ dia ohwo ro nyo nẹ ọ chọrọ ẹro-o ẹkẹvuọvo rọ da dia ohwo ro nyo nẹ ọ ru, ko vwo ebruba vwẹ iruo rọye.”​—Jems 1:​22, 25.

Obo ra sa Vwo Kẹnoma kẹ Uruemu ra Vwọ Dia Ọviẹn rẹ Udi

Ọ dia ihwo eje re da udi vrẹka yen da udi ro ọgọ-ọ. Ẹkẹvuọvo, evo da buẹn mamọ​—yẹrẹ da ọkieje​—​tẹdia rẹ ayen da rhe dia eviẹn rẹ udi. Ọ vwọ dianẹ ihwo re dia eviẹn rẹ udi ẹda se she ro ọga siẹrẹ ayen da dobọ rọyen ji, ọtiọyena, ofori nẹ ayen guọnọ ukẹcha rẹ idọktọ. Allen karophiyọ rọ vwọ ta: “Mi hirharoku emiavwe ọgangan ọke me vwọ davwẹngba me vwọ dobọ rẹ udi ẹda ji. Ke me rhe mrẹvughe nẹ uyono ri Baibol ọvo che te vwọ dobọ rẹ udi ẹda mẹ na ji-i, ọtiọyena, mi de brorhiẹn me vwọ guọnọ ukẹcha rẹ idọktọ.”

Ihwo buebun re guọnọ dobọ rẹ udi ẹda ji rere ayen se vwo ru obo re cha nẹrhẹ oma vwerhen Jihova, guọnọ ukẹcha rẹ idọktọ ayen se vwo phikparobọ.b O fori nẹ evo kpo họspito, kidie ayen da dobọ rẹ udi ẹda ji, ayen cha muọga, efa guọnọ ihuvwun ayen se vwo siobọ rẹ urhurusivwe rẹ udi ẹda na kpotọ yẹrẹ ọ sa chọn ayen uko vwọ dobọ rẹ udi ẹda na ji. Jesu rọ dia ọmọ rẹ Ọghẹnẹ da ta: “Otu rẹ oma rẹ ayen ganrẹ, guọnọ obọ-ọ, jọkpa rẹ otu rẹ oma da.”​—Mak 2:​17.

Erere ra Mrẹ E de Nene Odjekẹ ri Baibol Na

Vwo nene odjekẹ ri Baibol na, Ọghẹnẹ guọnọre nẹ avwanre da udi vroma-a, kidie ọ guọnọre nẹ oma vwerhen avwanre enẹna kugbe ọke rọ cha vwẹ obaro na. Ẹgbukpe uje gbe ẹne rẹ Allen vwọ dobọ rẹ udi ẹda vroma ji nu, ọ da ta: “Ewene mi ruru, me je vwọ riẹn nẹ Jihova guọnọ chọn vwẹ uko mi se vwo ru obo ri fori vwẹ akpeyeren gbevwunu, nẹ ọ . . . ” Allen dunuji, ro vwo roro kpahen oka rẹ akpọ ro yerin wanre, ọ da joma viẹ. “Um, . . . me vwọ riẹn nẹ Jihova vwo ẹruọ mẹ ọ je vwẹrote vwe​—ọ da rhẹ nẹrhẹ oma vwerhen ọvwẹ mamọ.”

Ọtiọyena, ọ da dianẹ wo vwo ẹkuruemu ra vwọ da udi vroma yẹrẹ wẹ ọviẹn rẹ udi, wo se roro nẹ wo che se wene-e, ẹkẹvuọvo, wo jẹ oka iroro tiọyena rhe we-e. Allen vẹ ihwo efa jehẹ ẹdia rẹ wọ hepha jovwo, ẹkẹvuọvo, ayen se siobọ rẹ udi ẹda rayen na kpotọ yẹrẹ dobọ rọyen ji riẹriẹriẹ. Ayen viẹ idiekpọvwẹ kpahọ-ọn; wọ je cha viẹ idiekpọvwẹ kpahọ-ọn.

Ọ da dianẹ wo brorhiẹn wọ vwọ da emerha rẹ udi yẹrẹ wọ cha da-a, karophiyọ nẹ Ọghẹnẹ vwo ẹguọnọ wẹn, o ve ive nana kẹ wẹ: “E ọ diane ke wọ kerhọn rẹ irhi mẹ! Mane ufuoma wẹn ka dia kerẹ urhie, ọvwata wẹn ka dia kerẹ omimi rẹ urhie.”​—Aizaya 48:18.

[Eta rehẹ obotọ na]

[Ekpeti/​Uhoho]

Me da Udi Vroma

Wọ sa nọ oma wẹn:

• Me da udi buebun vrẹ obo ri jovwo?

• Me da udi vrẹ oborẹ me da jovwo?

• Udi ẹda mẹ rhoma rhe gan vrẹ obo ri jovwo?

• Me da udi rere me sa vwọ kpairoro vrẹ ebẹnbẹn ri mi vwori?

• Ugbeyan yẹrẹ ohwo rẹ orua mẹ ọvo vuẹ vwẹ jovwore nẹ me da udi vrẹka?

• Udi ẹda so ebẹnbẹn kẹ vwẹ me vwọ hẹ uwevwin, iruo, yẹrẹ ọke mi vwo kpo asan jovwo re?

• Ọ bẹn kẹ vwẹ me vwọ dobọ rẹ udi ẹda ji?

• Ọ bẹn kẹ vwẹ me vwọ dia ohri rẹ ihwo re da udi-i?

• Mi siẹ uche rẹ udi me da nẹ kẹ ihwo efa?

Ẹkpahọnphiyọ wẹn vwọ kẹ enọ nana da dia e, ofori nẹ wo ru ewene kpahen uruemu rẹ udi ẹda wẹn na

[Ekpeti/​Uhoho]

Obo re se Vwo Brorhiẹn rẹ Aghwanre Kpahen Udi Ẹda

Tavwen wọ ke da udi ro muẹ ohwo, roro:

• Ọyen emu aghwanre me vwọ da udi ro muẹ ohwo, gbanẹ me kẹnoma kẹ?

Iroroẹjẹ: E jẹ ohwo ro se siobọ rẹ udi ẹda rọyen kpotọ-ọ kẹnoma kẹ riẹriẹriẹ.

• Bro uche rẹ udi yen ofori nẹ me da?

Iroroẹjẹ: Brorhiẹn uche rẹ udi ro fori nẹ wọ da tavwen wọ ke ton ẹda rọyen phiyọ.

• Ọke vọ yen ofori nẹ me vwọ da udi?

Iroroẹjẹ: Ọ dia ọke rẹ wọ da gua imoto-o, yẹrẹ vwobọ vwẹ irueru re niri ghanghanre-e; ọ dia ọkẹ wo de vwobọ vwẹ irueru rẹ ẹga-a; ọ dia ọke rẹ aye da mrẹvu-un; yẹrẹ ọke ra da reyọ ihuvwu-un.

• Tivọ yen me da sa da udi?

Iroroẹjẹ: Ọ dia echidiotọ rẹ egbaudi-i; ọ dia ehoho me da cha da udi na-a; eyẹ irharo rẹ ihwo ri vwo utuoma kpahen udi ẹda-a.

• Ono yen mẹ vẹ ọyen gba cha da udi na?

Iroroẹjẹ: Igbeyan yẹrẹ ihwo rẹ orua re reyọ ẹro rẹ abavo vwo nẹ udi ẹda; ọ dia ihwo re da udi vroma-a.

[Ekpeti/​Uhoho]

Ota rẹ Ọghẹnẹ Vwẹ Ukẹcha kẹ Ọshare Ọvo rọ Dia Ọgbaudi Jovwo

Ọshare ọvo re se Supot rọ dia Thailand, ọyen ọgbaidi jovwo. Ovwọnvwọn ọvo yen ọ vwọ da udi jovwo. Ememerha na, kọ rhe ton udi ẹda phiyọ vwẹ urhiọke, ọtiọyen ji te ọke rọ da riemu rẹ oghẹruvo. Ọ da udi na ọkieje tẹdia rẹ udi na ko muo gele. Ọ da rhe ton uyono ri Baibol phiyọ vẹ Iseri ri Jihova. Ro vwo yono nẹ Jihova vwo utuoma kpahen uruemu ra vwọ da udi vroma, Supot da dobọ rẹ udi ẹda na ji. Ọke evo vwọ wan nu Supot kọ rhoma tọn uruemu rẹ udi ẹda vroma na phiyọ. Orua rọyen da rhe hra totọ.

Dedena, Supot vwo ẹguọnọ ri Jihova, ọ je guọnọ reyọ ẹga ro fiotọ vwọ kẹ. Ọkieje yen igbeyan ri Supot vwọ chọn uko ji phiuduphiyọ ihwo rẹ orua rọyen awọ nẹ ayen vẹ ọyen ghwọrọ ọke kugbe, nẹ ayen ji si ẹro no-o. Eta ri 1 Kọrẹnt 6:​10 rẹ iniọvo na nabọ vuẹ vwẹ ọke yena, rọ tare nẹ ‘ọgbaidi cha sa riuku rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ na-a,’ yen chọn Supot uko vwọ mrẹ oborẹ uruemu rọyen na bra te. Kọ rhe mrẹvughe nẹ ọyen obo ri fori rọ vwọ davwẹngba rọyen eje vwo phi uruemu rẹ udi ẹda vroma na kparobọ.

Enẹna, Supot muegbe rọ vwọ dobọ rẹ udi ro muẹ ohwo ji kare kare. Ọke vwọ yanran na, womarẹ ukẹcha rẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ, Baibol na, ihwo rẹ orua rọyen vẹ ukoko na, Supot de ri phikparobọ. Oma da rhe vwerhen ihwo rẹ orua rọyen mamọ rọ vwọ vwomakpahotọ kẹ Ọghẹnẹ ji bromaphiyame. Enẹna Supot riavwerhen rẹ uvi rẹ oyerinkugbe vẹ Ọghẹnẹ kirobo rẹ ọ ghwa guọnọ, ọ je ghwọrọ ọke vwo yono ihwo efa kpahen Jihova