UYOVWINROTA 20
Iruo rẹ Ukẹcha
1, 2. (a) Egbabọse vọ yen Inenikristi rehẹ Judia hirharoku? (b) Ukẹcha vọ yen a vwọ kẹ ayen?
VWẸ omarẹ 46 C.E., owẹnvwe ọgangan firi vwẹ Judia. Emu eje da rhe ghanre mamọ, ihwo ri Ju re dia idibo ri Kristi rha mrẹ igho vwọ dẹ ememu re herọ-ọ. Owẹnvwe na da rhe gan mamọ, asan eje ki kokoroko. Ẹkẹvuọvo, ayen cha mrẹ ochọnvwe ri Jihova vwẹ idjerhe rẹ odibo ri Kristi vuọvo je rhe mrẹ dẹvo-o. Die yen guọnọ phia na?
2 Inenikristi rehẹ Antiọk vẹ Siria vwọ mrẹ nẹ iniọvo rehẹ Jerusalẹm vẹ Judia rioja, ayen da jẹ arhọghọ vwọ kẹ ayen. Ayen da sane iniọvo ivẹ, Banabas kugbe Sọl, nẹ ayen ghwa arhọghọ na vwo rhe ekpako rẹ ukoko rọhẹ Jerusalẹm. (Se Iruo Rẹ Iyinkọn Na 11:27-30; 12:25.) Roro kpahen oborẹ oma che ru iniọvo rehẹ Judia fikirẹ ẹguọnọ rẹ iniọvo rehẹ Antiọk djephia na!
3. (a) Idjerhe vọ yen ihwo rẹ Ọghẹnẹ nonẹna vwo nene udje rẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ rehẹ Antiọk? Djudje rọyen. (Ji ni ekpeti na “Iruo rẹ Ukẹcha Rẹsosuọ rọ Hẹrabọ re Ruru Vwẹ Ọke rẹ Avwanre Na.”) (b) Enọ vọ yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyovwinrota nana?
3 Orọnvwọn nana rọ phiare vwẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ na, ọyehẹ ọke rẹsosuọ ra vwọ niyẹnrẹn nẹ iniọvo rehẹ ubrakpọ ọvo jẹ arhọghọ vwọ kẹ iniọvo rehẹ ubrakpọ ọfa. Nonẹna, avwanre je vwẹrokere iniọvo rehẹ Antiọk na. Avwanre da riẹn nẹ iniọvo re dia ekogho ọvo rhiẹromrẹ oghwọrọ yẹrẹ omukpahen, kẹ avwanre vwẹ ukẹcha phia.a E ki se vwo ẹruọ rẹ oborẹ iruo rẹ ukẹcha rẹ avwanre ruẹ vwo churobọ si iruo rẹ ẹga na, e jẹ a fuẹrẹn enọ erha ri shekpahen iruo rẹ ukẹcha na: Diesorọ avwanre vwo nẹ iruo rẹ ukẹcha na kerẹ iruo rẹ ẹga? Die yen ọdavwẹ rẹ iruo rẹ ukẹcha na? Erere vọ yen iruo rẹ ukẹcha na vwọ kẹ avwanre?
Oboresorọ Iruo rẹ Ukẹcha Vwọ Dia “Ẹga” Ọfuanfon
4. Die yen Pọl vuẹ ihwo ri Kọrẹnt kpahen iruo rẹ Onenikristi?
4 Vwẹ ọbe rivẹ rẹ Pọl si rhe ihwo ri Kọrẹnt, ọ tare nẹ iruo rẹ Uvie rẹ Inenikristi vwo ẹbẹre ivẹ. Dede nẹ Inenikristi ra jẹreyọ yen Pọl si ọbe na rhe, ovuẹ na ji shekpahen “igodẹ efa” re herọ nonẹna. (Jọn 10:16) Ẹbẹre ọvo rẹ iruo rẹ Uvie na yen “odibo egbe rẹ erhuarhuẹrẹ” rọ dia iruo rẹ aghwoghwo na vẹ eyono. (2 Kọr. 5:18-20; 1 Tim. 2:3-6) Ẹbẹre ochekọ churobọ si a vwọ vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo re guọnọ ukẹcha. Pọl djunute iruo rẹ “arhọghọ re toro.” (2 Kọr. 8:4) Ubiota ri Grik ra fan kpo “odibo egbe” vẹ “arhọghọ re toro,” yen di·a·ko·niʹa. Diesorọ o vwo fo obo re niso?
5. Diesorọ Pọl vwo churu iruo rẹ ukẹcha na si iruo rẹ Uvie na?
5 Ọ vwọ dianẹ ubiota ri Grik vuọvo yen Pọl vwọ ta ota vwẹ ẹbẹre ivẹ nana, kọyen o churu iruo rẹ ukẹcha na si iruo rẹ Uvie na efa rẹ ukoko rẹ Inenikristi ruẹ. Ọ ka ta jovwo nẹ “iruo sansan re herọ, ẹkẹvuọvo Ọrovwohwo ọvuọvo na; idjerhe rẹ iruo sansan re herọ. . . . [“Ẹwẹn,” NW] ọvuọvo na ri phiẹ oruru nana phihọ ohwo oma.” (1 Kọr. 12:4-6, 11) Vwọrẹ uyota, Pọl tare nẹ iruo rẹ Uvie na ejobi “ẹga”b rọ fonro. (Rom 12:1, 6-8) Kọyensorọ ọ vwọ tanẹ ofori ọ vwọ reyọ ẹbẹre ọvo rẹ ọke rọyen vwo gbe odibo kẹ “ihwo efuanfon” na!—Rom 15:25, 26.
6. (a) Kirobo rẹ Pọl djere, diesorọ iruo rẹ ukẹcha na vwọ dia ẹbẹre ọvo rẹ ẹga avwanre? (b) Djisẹ rẹ obo re ruiruo rẹ ukẹcha rẹ avwanre vwẹ akpọneje. (Ni ekpeti na “Oghwọrọ da Vwomaphia!” aruọbe 214.)
6 Pọl chọn ihwo ri Kọrẹnt uko vwọ riẹn oboresorọ iruo rẹ ukẹcha na vwọ dia ẹbẹre ọvo rẹ odibo egbe kugbe ẹga ra vwọ kẹ Jihova. Ni obo rọ tare: Inenikristi re vwẹ ukẹcha phia ru ọtiọyen kidie ayen “vwẹ oma rẹ ọghọ . . . reyọ iyẹnrẹ esiri ri Kristi na.” (2 Kọr. 9:13) Ọtiọyena, fikirẹ owenvwe rẹ Inenikristi vwọ reyọ iyono ri Kristi vwo ruiruo, ayen ke vwẹ ukẹcha kẹ ohwohwo. Pọl tare nẹ uruemu esiri rẹ ayen djephia kẹ iniọvo na ọyen “ẹserọphẹ rẹ Ọghẹnẹ ro phoro emu ejobi.” (2 Kọr. 9:14; 1 Pita 4:10) Ọtiọyena, Uwevwin Orhẹrẹ ri December 1, 1975 vwọ ta ota kpahen iruo ra vwọ vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo na, ọ da ta: “E jẹ o mu avwanre ẹro nẹ Jihova vẹ Ọmọ rọyen Jesu Kristi, vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni iruo rẹ ukẹcha nana.” Iruo rẹ ukẹcha ghini ẹbẹre ọvo rẹ ẹga rẹ avwanre.—Rom. 12:1, 7; 2 Kọr. 8:7; Hib. 13:16.
Ọdavwẹ rẹ Iruo rẹ Ukẹcha Na
7, 8. Die yen ọdavwẹ rẹsosuọ rẹ iruo rẹ ukẹcha na? Djekpahọn.
7 Die yen ọdavwẹ rẹ iruo rẹ ukẹcha na? Pọl kpahenphiyọ onọ yena vwẹ ọbe rivẹ ro si rhe Inenikristi rehẹ Kọrẹnt. (Se 2 Kọrẹnt 9:11-15.) Vwẹ awọreta nana, Pọl karunumu erọnvwọn erha re dia ọdavwẹ rẹ “iruo nana,” kọyen iruo rẹ ukẹcha na. E jẹ a fuẹrẹn ayen ọvuọvo.
8 Ẹsosuọ, iruo rẹ ukẹcha na ghwa urinrin vwo rhe Jihova. Vwẹ awọreta iyorin re djunute vwẹ obenu na, jokaphiyọ uchabọ rẹ Pọl vwọ kpọ ẹwẹn rẹ iniọvo rọyen vwo kpo Jihova. Ọyinkọn Pọl karophiyọ iniọvo na nẹ ayen vwẹ “ẹkpẹvwẹ kẹ Ọghẹnẹ,” ọ je tanẹ “ẹkpẹvwẹ buebu bru Ọghẹnẹ ra.” (Awọ 11, 12) O djunute oborẹ ukẹcha ra vwọphia na vwo mu Inenikristi vwọ vwẹ “urinrin kẹ Ọghẹnẹ” ji jiro “fiki rẹ ẹserọphẹ rẹ Ọghẹnẹ ro phoro emu ejobi.” (Awọ 13, 14) Pọl kuẹ ota rọyen ro shekpahen iruo rẹ ukẹcha na phiyọ rọ vwọ ta: “Ẹkpẹvwẹ kẹ Ọghẹnẹ.”—Owọ 15; 1 Pita 4:11.
9. Ewene vọ yen iruo rẹ ukẹcha sa ghwa cha? Djudje ọvo.
9 Kerẹ Pọl, idibo rẹ Ọghẹnẹ nonẹna ji ni iruo rẹ ukẹcha kerẹ uphẹn rẹ ayen vwọ vwẹ urinrin vwọ kẹ Jihova ji titi iyono rọyen. (1 Kọr. 10:31; Tai. 2:10) Vwọrẹ uyota, iruo rẹ ukẹcha je nẹrhẹ ihwo evo wene iroro ọchọchọ rẹ ayen vwo kpahen Jihova vẹ Iseri rọyen. Kerẹ udje: Aye ọvo rọ dia asan rẹ odju ọgangan de dju si phiyọ anurhoro rọyen jovwo nẹ, “Iseri ri Jihova—We Te Anurhoro Mẹ-ẹ.” Ẹdẹ ọvo, ọ da mrẹ iniọvo re rhuẹrẹ uwevwin ọvo rọ guọghọre ro hirarhoku uwevwin rọyen. O vwo vwo oniso rẹ oborẹ iniọvo na ruiruo rayen vwẹ ẹdẹ evo rhire na, ọ da ra nọ kpahen oka ihwo rẹ ayen hepha. Ọ vwọ riẹn nẹ ihwo re wiowian na Iseri ri Jihova, o de gbe unu, ọ da ta: “Mi vwo iroro ọchọchọ kpahen ovwan jovwo.” Die yen nẹ obuko royen rhe? O de si obo ro si phiyọ anurhoro rọyen jovwo na no.
10, 11. (a) Idje vọ yen djerephia nẹ avwanre yan muẹ ọdavwẹ rivẹ rẹ iruo rẹ ukẹcha avwanre? (b) Ọbe vọ yen vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo ri vwobọ vwẹ iruo rẹ ukẹcha? (Ni ekpeti na “Orọnvwọn Ọfa ra Vwọ kẹ Ihwo ri Ruiruo rẹ Ukẹcha.”)
10 Ọrivẹ, avwanre si “ọkarovwẹ” rẹ iniọvo rẹ avwanre no. (2 Kọr. 9:12a) Avwanre brokpakpa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo rẹ avwanre. Diesorọ? Kidie ihwo rehẹ ukoko rẹ Inenikristi eje “ugboma ọvuọvo,” ohwo ọvo da “reoja, ayen ejobi ke reoja kugbe.” (1 Kọr. 12:20, 26) Ọtiọyena, ẹguọnọ vẹ erorokẹ yen mu iniọvo buebun vwọ kpairoro vrẹ oborẹ ayen ruẹ kpakpata, kẹ ayen muegbe rẹ ekuakua rayen, ayen mi kpo asan oghwọrọ na da vwomaphia ra vwẹ ukẹcha vwọ kẹ iniọvo na. (Jems 2:15, 16) Kerẹ udje, ọke rẹ oghwe rode vwọ muavwe nẹ abadi rhe vwobẹ Japan vwẹ 2011, oghọn ukoko rọhẹ United States de si ileta vwo rhe Umẹ Revwẹrote Iruo Ebabọn rehẹ United States sẹ a sa mrẹ “iniọvo evo ri muwan” re sa vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ebabọn rẹ Ọguan Ruvie vwẹ oboyin. Die yen nẹ obuko rọyen rhe? Vwẹ uvwre rẹ idughwrẹn evo, omarẹ iniọvo 600 yen vwomaphia; ayen rhọnvwere nẹ ayen cha reyọ igho romobọ rayen vwọ fa oma kpo Japan. Oghọn ukoko rẹ United States da ta: “Uchunu rẹ ihwo re vwomakpahotọ vwọ kẹ iruo na gbe avwanre unu.” Ọke rẹ oniọvo ọvo vwẹ Japan vwọ nọ ọvo usun rẹ ihwo ri vwobọ vwẹ iruo rẹ ukẹcha na kpahen oboresorọ ọ vwọ rhọnvwe rhe wian, kọ kpahen kẹ: “Iniọvo rẹ avwanre rehẹ Japan jehẹ ẹbẹre ọvo rẹ ‘ugboma rẹ avwanre.’ Ojaẹriọ rayen na ji te avwanre oma.” Fikirẹ ẹguọnọ rẹ omaevwoze rayen, iniọvo ẹvo tobọ phi arhọ rayen phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ rere ayen sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo rẹ oghwọrọ te oma.c—1 Jọn 3:16.
11 Ihwo re dia Iseri ri Jihova-a vwọ mrẹ iruo rẹ iniọvo na ruru oma da vwerhen ayen mamọ. Kerẹ udje, vwẹ 2013, oghwọrọ rode da vwọmaphia vwẹ Arkansas rọhẹ U.S.A. , ọbe rọ ghwa iyẹnrẹn vwọ ta ota kpahen oborẹ iniọvo na vwo brokpakpa vwọ vwẹ ukẹcha phia, ọ da ta: “Ihwo re vwomakpahotọ vwọ kẹ iruo rẹ ukẹcha na nabọ tẹn ona rẹ iruo na fikirẹ omamọ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Iseri ri Jihova vwori.” Vwọrẹ uyota, kirobo rẹ ọyinkọn Pọl tare, avwanre davwẹngba vwo si “ọkarovwẹ” rẹ iniọvo rẹ avwanre no.
12-14. (a) Diesorọ a vwọ yan mu ọdavwẹ rerha rẹ iruo rẹ ukẹcha avwanre na vwọ dia obo re ghanre? (b) Die yen iniọvo evo tare ro dje ọghanrovwẹ re vwo muomaphiyọ iruo rẹ ẹga na?
12 Ọrerha, avwanre vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ oghwọrọ phia kẹ na rere ayen vwọ rhoma muomaphiyọ iruo rẹ ẹga na. Diesorọ ọnana vwọ ghanre? Pọl tare nẹ ukẹcha nana cha nẹrhẹ ihwo nana vwẹ “ẹkpẹvwẹ buebu bru Ọghẹnẹ ra.” (2 Kọr. 9:12b) Idjerhe ro me yovwin rẹ ayen vwọ kpẹvwẹ Jihova, ọyen ayen cha vwọ rhoma muomaphiyọ iruo rẹ ẹga na. (Fil. 1:10) Uwevwin Orhẹrẹ na da ta vwẹ 1945: “Pọl rhọnvwere nẹ . . . a jẹ arhọghọ kidie ọnana cha dia ukẹcha . . . vwọ kẹ iniọvo rehẹ ẹdia rẹ ọbẹnvwẹ vwọ mrẹ ekuakua rẹ ayen guọnọre, kẹ ayen je cha mrẹ uphẹn vẹ ẹgba vwo ruiruo rẹ aghwoghwo na vọnvọn.” Ọnana yen jehẹ ọdavwẹ rẹ avwanre nonẹna. Iniọvo na da sa rhoma ton iruo aghwoghwo na phiyọ, ọ cha nẹrhẹ ayen bọn ihwo efa gan, ọtiọyen ji te oma rayen.—Se 2 Kọrẹnt 1:3, 4.
13 Roro kpahen eta evo rẹ iniọvo ri rhiabọreyọ ukẹcha tiọyena tare, iniọvo nana mrẹ ọbọngan ọke rẹ ayen vwọ rhoma ton iruo aghwoghwo na phiyọ. Oniọvo ọshare ọvo da ta: “Iruo aghwoghwo na ghini ebruphiyọ vwọ kẹ orua avwanre, kidie ọ nẹrhẹ a kpairoro vrẹ ẹnwan rẹ avwanre vwẹ ọke rẹ avwanre vwọ vwẹ uchebro kẹ ihwo efa na.” Oniọvo aye ọvo da ta: “Iruo rẹ ẹga na me tẹnrovi nẹrhẹ oghwọrọ na chọrovwẹro. Ọ nẹrhẹ ẹwẹn mẹ totọ.” Oniọvo aye ọfa da je ta: “Dede nẹ avwanre ghwa riẹn obo re che ru vwẹ ọke yena-a, iruo aghwoghwo na nẹrhẹ orua mẹ riẹn oborẹ ayen che ru. Imuẹro rẹ avwanre vwo kpahen akpọ kpokpọ na rhoma ganphiyọ siẹrẹ avwanre de nene ihwo efa ta ota kpahọn.”
14 Uyono ẹra ọyen iruo rẹ ẹga na ọfa ro fori nẹ iniọvo avwanre nana rhoma tonphiyọ kpakpata. Roro kpahen obo re phia kẹ Oniọvo aye re se Kiyoko rọ joma te ẹgbukpe 60 re. Ọke rẹ oghwe rode vwọ muavwe nẹ abadi rhe vwọ ro asan eje, erọnvwọn eje ro vwori da va abọ jokparẹ ewun vẹ isabato ro kuphiyọ. Ọkpako ọvo da vuẹ nẹ ayen cha rha vwoma vwẹ imoto rọyen vwọ kẹ uyono. Kiyoko da ta: “Mẹvwẹ vẹ ọkpako na vẹ aye rọyen kugbe oniọvo aye ọfa de chidia imoto na. Imihwo yen ru uyono na, ẹkẹvuọvo, o gbevwunu nẹ iroro rẹ oghwọrọ na nẹ ẹwẹn mẹ vwẹ ọke yena. Udu mẹ de totọ. Uyono yena nẹrhẹ me riẹn ẹgba rọ herọ vwẹ asan rẹ iniọvo de siomakoko.” Oniọvo aye ọfa da je ta kpahen uyono rọ rare ọke rẹ oghwọrọ vwọ phia nu, ọ da ta: “E chọn vwẹ uko vwo chirakon.”—Rom 1:11, 12; 12:12.
Iruo rẹ Ukẹcha na Ghwa Ebruphiyọ ri Bẹdẹ Cha
15, 16. (a) Erere vọ yen Inenikristi rehẹ Kọrẹnt vẹ asan efa che rhiẹromrẹ siẹrẹ ayen de vwobọ vwẹ iruo rẹ ukẹcha na? (b) Erere vọ yen avwanre je mrẹ vwo nẹ iruo rẹ ukẹcha na nonẹna?
15 Pọl vwọ ta ota kpahen iruo rẹ ukẹcha na, o ji djekpahen erere rẹ ihwo ri Kọrẹnt vẹ Inenikristi efa cha mrẹ vwẹ iruo nana. Ọ da ta: “Urhuru rẹ ayen vwo si ovwan rẹ ayen [Inenikristi ri Ju rehẹ Jerusalẹm ra vwẹ ukẹcha kẹ na] vwọ nẹ ẹrhovwo kẹ ovwan, fiki rẹ ẹserọphẹ rẹ Ọghẹnẹ ro phoro emu ejobi rọ hẹ evun wẹ.” (2 Kọr. 9:14) Vwọrẹ uyota, ẹwẹn re vwo ruẹse ro rhe iniọvo rehẹ Kọrẹnt na, che ghini mu iniọvo ri Ju na vwọ nẹrhovwo kẹ ayen vẹ iniọvo ri nẹ ẹkuotọ efa rhe, ọ jẹ cha nẹrhẹ ẹguọnọ rẹ ayen vwo kpahen ayen je ganphiyọ.
16 Uwevwin Orhẹrẹ ri December 1, 1945, vwọ ta ota kpahen erere rẹ iruo rẹ ukẹcha na kirobo rẹ Pọl djere, ọ da ta: “Ẹko rẹ iniọvo ọvo da vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ẹko ọfa, ọ ghwa omamọ oyerinkugbe cha!” Ọtiọyen iruo rẹ ukẹcha ji ruẹ nonẹna. “Ọkpako ọvo rọ vwẹ ukẹcha phia ọke rẹ oghwe vwo ku da ta: “Iruo rẹ ukẹcha na nẹrhẹ mi sikerẹ iniọvo mẹ vwọ vrẹ obo ri jovwo.” Oniọvo aye ọvo ra vwẹ ukẹcha kẹ da ta: “Oyerinkugbe rẹ avwanre ghwa họhọ Iparadaisi rọ cha na.”—Se Isẹ 17:17.
17. (a) Mavọ yen eta rehẹ Aizaya 41:13 vwo shekpahen iruo rẹ ukẹcha na? (b) Djunute idje evo ri dje oborẹ iruo rẹ ukẹcha na vwọ bọn avwanre gan ji brọghọphiyọ Jihova oma. (Ji ni ekpeti na “Iniọvo re Vwomakpahotọ Vwẹ Akpọneje Vwẹ Ukẹcha Vwọphia.”)
17 Iniọvo re vwẹ ukẹcha vwọphia de te asan rẹ oghwọrọ da phia, iniọvo rẹ oghwọrọ na te oma na ke ghwa mrẹ orugba rẹ ive rẹ Ọghẹnẹ nana: “Mẹvwẹ, rẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ wẹn, yọnrọn obọrhe wẹn; Mẹvwẹ re ta kẹ wẹ, Wọ djẹ oshọ-ọ Me sa cha wẹ uko.” (Aiz. 41:13) Oniọvo aye ọvo vwọ vrabọ rẹ oghwọrọ ọvo nu, ọ da ta: “Me vwọ mrẹ oghwọrọ na, ẹwẹn mẹ da hra totọ, ẹkẹvuọvo Jihova riẹn obọ rọyen kẹ wẹ. A mrẹ vwo dje ukẹcha rẹ iniọvo na vwọ kẹ vwẹ-ẹ.” Ọke rẹ oghwọrọ vwọphia vwẹ ekogho ọvo, ekpako ivẹ rehẹ ukoko ọvo de si: “Otọ rọ bẹrẹre na so ọmiaovwẹ mamọ, ẹkẹvuọvo avwanre mrẹ ukẹcha ri Jihova womarẹ iniọvo avwanre. Avwanre se kpahen iruo rẹ ukẹcha jovwo re, enẹna avwanre rhiẹromrẹ re.”
Wo Se Vwobọ Vwọ?
18. Die yen wo se ru wọ da guọnọ vwobọ vwẹ iruo rẹ ukẹcha? (Ji ni ekpeti na “O Wene Akpeyeren Rọyen.”)
18 Wọ guọnọ mrẹ aghọghọ rọhẹ iruo rẹ ukẹcha? Ọ da dia ọtiọyen, noso nẹ a sane ihwo ri vwobọ vwẹ iruo rẹ ukẹcha vwo nẹ ihwo ri ruiruo rẹ ebabọn rẹ Eguan Ruvie. Ọtiọyena, gba vuẹ ekpako wẹn nẹ wọ guọnọ ghwobọphiyọ ifọmu na. Ọkpako ọvo rọ tẹn ona rẹ iruo rẹ ukẹcha na da ta: “Kpo asan rẹ oghwọrọ da phia siẹrẹ Umẹ rẹ Ukẹcha de durhie uwe nẹ wọ rhe.” Vwẹ idjerhe nana, ke se ruiruo rẹ ukẹcha na vwo nene ọrhuẹrẹphiyotọ.
19. Mavọ yen iruo rẹ ukẹcha na vwo djephia nẹ avwanre ghini idibo ri Jesu?
19 Iruo rẹ ukẹcha na ghini idjerhe rẹ oghẹresan rẹ avwanre vwọ yọnrọn urhi ri Kristi ra vwọ “guọnọ ohwohwo.” E de dje ẹguọnọ nana phia, kọyen avwanre ghini idibo ri Jesu. (Jọn 13:34, 35) Ọnana ebruphiyọ rode re vwo vwo iniọvo buebun re vwomakpahotọ vwọ ghwa urinrin vwo rhe Jihova rẹ ayen vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo ri biẹcha Uvie rẹ Ọghẹnẹ!
a Uyovwinrota nana ta ota kpahen iruo rẹ ukẹcha re ru kẹ iniọvo avwanre. Ẹkẹvuọvo, vwẹ ọke buebun, ihwo re dia Iseri dede-e je mrẹ erere vwo nẹ iruo rẹ ukẹcha na.—Gal. 6:10.
b Pọl reyọ ubiota na di·aʹko·nos vwo djisẹ rẹ iruo rẹ “odibo rowian.”—1 Tim. 3:12, NW.
c Ni uyovwinrota na “Aiding Our Family of Believers in Bosnia,” rọ vwomaphia vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ ri November 1, 1994, aruẹbe 23-27.