Edzisani Mufunzi Muhulu

“Iyani-ha ni ite vhathu vhoṱhe vhafunziwa . . . Ni vha funze u ita zwoṱhe zwe nda ni laya.”​—MATEO 28:19, 20.

1, 2. (a) Ndi nḓila dzifhio dzo fhamba-fhambanaho dzine ra funza ngadzo? (b) Vhakriste vha ngoho vha na vhuḓifhinduleli vhufhio ha u funza?

NAA ni a funza? Roṱhe ri a funza nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho. Tshifhinga tshoṱhe musi ni tshi khou sumbedza muthu o xelaho nḓila, ni tshi khou sumbedza muthu ane na shuma nae u ita muṅwe mushumo, kana ni tshi khou sumbedza ṅwana nḓila ine zwienda zwa vhofhiwa ngayo, ni vha ni tshi khou funza. U thusa vhaṅwe nga yeneyo nḓila zwi a takadza, naa a zwo ngo ralo?

² Vhakriste vha ngoho vha na vhuḓifhinduleli ho khetheaho ha u funza. Ro ṋewa mushumo wa u ‘ita vhathu vhoṱhe vhafunziwa nga u vha funza.’ (Mateo 28:19, 20) Ri dovha ra funza na tshivhidzo nga tshiṅwe tshifhinga. Hu khethiwa vhanna vha faneleaho u itela uri vha vhe “vhalisa na vhafunzi,” vhe na ndivho ya u fhaṱa tshivhidzo. (Vha-Efesa 4:11-13) Musi vhafumakadzi vho vhibvaho vhe mishumoni yavho ya Vhukriste ya ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, vha fanela u ‘funza zwivhuya’ vhasadzi vhaswa. (Tito 2:3-5) Roṱhe ri ṱuṱuwedzelwa u khuthadza vhatendi nga riṋe, nahone ri nga thetshelesa yeneyo nyeletshedzo nga u shumisa Bivhili u itela u fhaṱa vhaṅwe. (1 Vha-Thesalonika 5:11) Ndi ndugelo khulwane lungafhani u vha mufunzi wa Ipfi ḽa Mudzimu na u ṱanganela kha zwithu zwa muya zwine zwa nga vha na mbuyelo dza tshifhinga tshoṱhe!

3. Ri nga khwinisa hani zwavhuḓi nḓila ine ra funza ngayo?

³ Naho zwo ralo, ri nga funza hani nga nḓila i bvelelaho? Nga u edzisa Yesu, Mufunzi Muhulu. Vhaṅwe vha nga ḓivhudzisa uri, ‘Ri nga edzisa hani Yesu samusi o vha e muthu o fhelelaho?’ Vhukuma, ri nga si vhe vhafunzi vho fhelelaho. Naho zwo ralo, hu sa londwi vhukoni hashu, ri nga ita zwi re maanḓani ashu u itela u edzisa nḓila ye Yesu a vha a tshi funza ngayo. Kha ri haseledze nḓila nṋa dze a vha a tshi funza ngadzo dzine ra nga dzi shumisa​—u funza nga nḓila i leluwaho, u vhudzisa mbudziso dzavhuḓi, u ṱalutshedza nga nḓila i pfalaho, na shumisa zwifanyiso zwo teaho.

U Funza Nga Nḓila I Leluwaho

4, 5. (a) Ndi ngani u funza nga nḓila i leluwaho zwi zwa ndeme u itela u ḓivhadza mafhungo-ngoho a Bivhili? (b) U itela u funza nga nḓila i leluwaho, ndi ngani zwi zwa ndeme u ṱhogomela nḓila ine ra amba ngayo?

⁴ Mafhungo-ngoho a ndeme a Ipfi ḽa Mudzimu ha konḓi. Musi Yesu a tshi khou rabela o ri: “Ndi a Ú renda, Khotsi, . . . ngauri izwo wo zwi dzumba uri vha vhuṱali na vho thanyaho vha si zwi vhone, hone wa zwi dzumbululela vhaṱuku.” (Mateo 11:25) Yehova o dzumbululela ndivho dzawe vhathu vha mbilu dzavhuḓi na vha ḓiṱukufhadzaho. (1 Vha-Korinta 1:26-28) Nga zwenezwo, ndi zwa ndeme u funza mafhungo-ngoho a Bivhili nga nḓila i leluwaho.

⁵ Musi no fara pfunzo ya Bivhili ya hayani kana ni tshi khou ita nyendo dza u vhuyelela kha vha re na dzangalelo, ni nga funza hani nga nḓila i leluwaho? Ri guda mini kha Mufunzi Muhulu? U itela u khwaṱhisedza uri vhathetshelesi vhawe vho mu pfesesa, vhe vhunzhi havho vha vha ‘vha songo funziwa maṅwalo,’ Yesu o shumisa luambo lu sa konḓi lwe vha vha vha tshi lu pfesesa. (Mishumo 4:13) Nga zwenezwo, u itela u funza nga nḓila i leluwaho, ri fanela u thoma u ṱhogomela nḓila ine ra amba ngayo. A ro ngo fanela u ita uri mafhungo-ngoho a Ipfi ḽa Mudzimu a kunge vhathu nga u shumisa maipfi a konḓaho. U “nakisa maipfi” zwi nga ita uri vhathu vha ḓipfe vha songo vhofholowa, zwihuluhulu vha songo funzeaho kana vha si na vhukoni. (1 Vha-Korinta 2:1, 2) Tsumbo ya Yesu i sumbedza uri maipfi a leluwaho na o nangiwaho zwavhuḓi a nga amba mafhungo-ngoho nga nḓila i pfalaho.

6. Ri nga iledza hani u lemedza mugudiswa wa Bivhili nga mafhungo-ngoho manzhi-manzhi?

⁶ U itela u funza nga nḓila i leluwaho, ri fanela u ṱhogomela u sa lemedza vhane ra guda navho Bivhili nga mafhungo manzhi-manzhi. Yesu o vha a tshi dzhiela nṱha vhushayanungo ha vhafunziwa vhawe. (Yohane 16:12) Na riṋe ri fanela u dzhiela nṱha vhushayanungo ha vhane ra guda navho. Sa tsumbo, musi ro fara pfunzo nga bugu Nḓivho Ine Ya Isa Vhutshiloni Vhu Sa Fheli, a ro ngo fanela u ṱalutshedza mafhungo oṱhe.a A ro ngo fanela u vhona u nga ndi zwa ndeme u guda nga u ṱavhanya u itela u ṱanganya mafhungo manzhi. Nṱhani hazwo, zwi ḓo vha vhuṱali u tendela ṱhoḓea na vhukoni zwa mugudiswa zwi tshi sumbedza luvhilo lune na nga guda ngalwo. Tshipikwa tshashu ndi u thusa mugudiswa uri a vhe mufunziwa wa Kristo na u vha mugwadameli wa Yehova. Ri fanela u fhedza tshifhinga naho tshi tshingafhani tshi ṱoḓeaho u itela u thusa mugudiswa a re na dzangalelo uri a pfesese zwavhuḓi zwine a khou zwi guda. Nga zwenezwo, mafhungo-ngoho a nga kwama mbilu yawe nahone a ita uri a dzhie vhukando.​—Vha-Roma 12:2.

7. Ndi nyeletshedzo dzifhio dzine dza nga ri thusa u funza nga nḓila i leluwaho musi ri tshi ṋekedza nyambo tshivhidzoni?

⁷ Musi ri tshi ṋekedza nyambo tshivhidzoni, zwihuluhulu arali hu na vhathetshelesi vhane vha khou thoma u ḓa, ri nga amba hani mafhungo “a pfalaho”? (1 Vha-Korinta 14:9) Ṱhogomelani nyeletshedzo tharu dzine dza nga ni thusa. Ya u thoma, ṱalutshedzani maipfi oṱhe a songo ḓoweleaho e na a shumisa. U ḓivha hashu Ipfi ḽa Mudzimu zwi ita uri ri shumise maipfi a songo ḓoweleaho. Arali ra shumisa mibulo i ngaho “mukoma a fulufhedzeaho na wa vhuṱali,” “dziṅwe nngu,” na “Babele Ḽihulu,” ri fanela u i ṱalutshedza nga maipfi a leluwaho u itela uri i pfale zwavhuḓi. Ya vhuvhili, iledzani u shumisa maipfi manzhi-manzhi. Maipfi manzhi-manzhi a konḓaho a nga ita uri vhathetshelesi vha fhelelwe nga dzangalelo. U amba zwithu zwi si zwa ndeme zwi nga ita uri mafhungo aṋu a si pfale. Ya vhuraru, ni songo lingedza u dzhenisa mafhungo manzhi-manzhi. Ri nga vha ro wana mbuno nnzhi musi ri tshi khou ita ṱhoḓisiso. Fhedzi ndi zwavhuḓi u dzudzanya mafhungo a vha mbuno khulwane dzi si gathi, ni tshi shumisa fhedzi mafhungo ane a tikedza dzenedzo mbuno na ane a nga ambiwa zwavhuḓi nga tshifhinga tsho vhewaho.

U Vhudzisa Mbudziso Dzavhuḓi

8, 9. Ri nga khetha hani mbudziso ine ya nga vusa dzangalelo ḽa ṋemuḓi? Ṋeani tsumbo.

⁸ Humbulani uri Yesu o vha a tshi shumisa dzimbudziso nga vhutsila u itela u sumbedza zwe vha vha vha tshi khou zwi humbula, u ṱuṱula na u gudisa kuhumbulele kwavho. Nḓila ye Yesu a vhudzisa ngayo dzimbudziso yo swikelela na u kwama mbilu dzavho. (Mateo 16:13, 15; Yohane 11:26) Riṋe, u fana na Yesu, ri nga vhudzisa mbudziso dzavhuḓi nga nḓila-ḓe?

⁹ Musi ri tshi khou funza nnḓu nga nnḓu, ri nga vhudzisa dzimbudziso u itela u vusa dzangalelo, nahone zwenezwo zwa ita uri zwi leluwe u amba nga ha Muvhuso wa Mudzimu. Ri nga khetha hani mbudziso dzine dza ḓo vusa dzangalelo ḽa ṋemuḓi? Ivhani na vhulondi. Musi ni tshi swika muḓini, sedzani zwi re henefho fhethu hoṱhe. Naa hu na zwitambiswa zwa vhana henefho hayani, zwine zwa sumbedza uri hu na vhana henefho muḓini? Arali zwo ralo, ri nga kha ḓi vhudzisa, ‘Naa no no vhuya na ḓivhudzisa ri shango ḽi ḓo vha ḽi hani musi vhana vhaṋu vha tshi aluwa?’ (Psalme ya 37:10, 11) Naa hu na khoṋo nnzhi muṋangoni wa nga phanḓa, kana naa hu na zwithu zwa tsireledzo zwa elektroniki? Ri nga kha ḓi vhudzisa: ‘Naa ni humbula uri hu ḓo vhuya ha vha na tshifhinga tshine vhathu vha ngaho nṋe na inwi ra ḓo ḓipfa ro tsireledzea mahayani ashu na zwiṱaraṱani?’ (Mixa 4:3, 4) Naa hu na tshidulo tsha zwihole? Ri nga kha ḓi vhudzisa uri: ‘Naa hu ḓo vhuya ha vha na tshifhinga tshine muṅwe na muṅwe ane a khou tshila a ḓo ḓiphina nga mutakalo wavhuḓi?’ (Yesaya 33:24) Nyeletshedzo nnzhi dzi nga wanala kha bugu Reasoning From the Scriptures.b

10. Ri nga vhudzisa hani dzimbudziso u itela u ‘ka’ mihumbulo na maḓipfele zwa mbilu ya ane ra khou guda nae Bivhili, fhedzi ndi mini zwine ra fanela u dzula ri tshi zwi humbula?

¹⁰ Ri nga vhudzisa hani dzimbudziso nga nḓila i bvelelaho musi ri tshi khou funza Bivhili? Ri nga si kone u vhona zwi re mbiluni ya muthu u fana na Yesu. Naho zwo ralo, mbudziso dzo shumiswaho nga vhutsila dzi nga thusa u ‘ka’ muhumbulo na maḓipfele zwa mbilu ya mugudiswa. (Mirero 20:5) Sa tsumbo, khamusi ri khou guda ndima ine ya ri “Zwi Itaho Uri U Tshila Nga U Ofha Mudzimu Zwi Ḓise Dakalo,” kha bugu Nḓivho. I haseledza nḓila ine Mudzimu a dzhia ngayo u sa fhulufhedzea, vhupombwe, na maṅwe mafhungo. Mugudiswa a nga fhindula zwavhuḓi mbudziso yo vhudziswaho, fhedzi naa u a tendelana na zwine a khou zwi guda? Ni nga kha ḓi mu vhudzisa uri: ‘Naa nḓila ine Yehova a dzhia ngayo eneo mafhungo i a pfala kha inwi?’ ‘Ni nga shumisa hani enea maitele a Bivhili vhutshiloni haṋu?’ Naho zwo ralo, ni songo hangwa u sumbedza ṱhonifho na u ita uri mugudiswa a vhe na tshirunzi. Ri songo vhudzisa mbudziso dzine dza ḓo shonisa ane ra khou guda nae Bivhili.​—Mirero 12:18.

11. Zwiambi zwa khagala zwi nga vhudzisa mbudziso dzavhuḓi nga nḓila-ḓe?

¹¹ Zwiambi zwa khagala na zwone zwi vhudzisa mbudziso dzavhuḓi. Mbudziso dzi sa ṱoḓi phindulo ya vhathetshelesi dzi nga vha thusa u humbula. Yesu tshifhinga tshoṱhe o vha a tshi vhudzisa mbudziso dzo raloho. (Mateo 11:7-9) Zwiṅwe hafhu, musi tsho no amba marangaphanḓa, tshiambi tshi nga vhudzisa mbudziso dzine dza bvisela khagala mbuno khulwane dzine dza ḓo haseledzwa. Tshi nga kha ḓi ri: “Kha nyambo yashu ṋamusi, ri ḓo wana phindulo dza mbudziso dzi tevhelaho . . . ” Nga murahu musi tshi tshi fhedza, tshi nga vhudzisa dzenedzo mbudziso u itela u vusulusa mbuno khulwane.

12. Ṋeani tsumbo i sumbedzaho nḓila ine vhahulwane vha Vhakriste vha nga vhudzisa ngayo dzimbudziso u itela u thusa mutendi ngavho u wana khuthadzo i bvaho Ipfini ḽa Mudzimu.

¹² Musi vhahulwane vha Vhakriste vha tshi khou ita mushumo wa vhulisa, vha nga vhudzisa mbudziso u itela u thusa ‘o tsikeledzeaho’ u wana khuthadzo i bvaho ha Ipfini ḽa Yehova. (1 Vha-Thesalonika 5:14, vhambedzani NW.) Sa tsumbo, u itela u thusa muthu o tsikeledzeaho, muhulwane a nga kha ḓi vhala Psalme ya 34:18. I ri: “Yehova u sendela ha vha dzimbilu dzo vunḓekanaho, u tshidza vha mimuya yo huvhalaho.” U itela u thusa o tsikeledzeaho u vhona nḓila ine lwonolu luṅwalo wa shuma khae, muhulwane a nga kha ḓi mu vhudzisa uri: ‘Yehova u tsini na nnyi? Naa nga zwiṅwe zwifhinga ni a ḓipfa no ‘vunḓekana mbuluni’ nahone ‘muya wo huvhala’? Samusi Bivhili i tshi amba uri Yehova u tsini na vhathu vho raloho, naa a zwi ambi uri u tsini na inwi?’ Yeneyo khwaṱhisedzo ya lufuno i nga khwaṱhisa muthu o tsikeledzeaho.​—Yesaya 57:15.

U Ṱalutshedza Nga Nḓila I Pfalaho

13, 14. (a) Muthu ane a amba uri ha tendi kha Mudzimu a sa mu vhoni ri nga mu thusa nga u mu ṱalutshedza hani nga nḓila i pfala? (b) Ndi ngani ri sa lavheleli uri muṅwe na muṅwe u ḓo tenda zwine ra amba?

¹³ Musi ri vhuḓinḓani, ri ṱoḓa u swikelela mbilu dza vhathu nga u ṱalutshedza mafhungo nga nḓila i pfalaho. (Mishumo 19:8; 28:23, 24) Naa zwenezwo zwi amba uri ri fanela u guda u ṱalutshedza nga nḓila i konḓaho u itela uri vhaṅwe vha tende mafhungo-ngoho a Ipfi ḽa Mudzimu? A zwo ngo ralo. Ṱhalutshedzo i pfalaho i fanela u leluwa. Mafhungo a pfalaho o ṱaluswaho nga nḓila i leluwaho kanzhi a a shuma. Ṱhogomelani iṅwe tsumbo.

¹⁴ Ri nga fhindula hani muthu ane a amba uri ha tendi kha Mudzimu a sa mu vhoni? Ri nga ṱalutshedza zwine mulayo wa mupo wa zwi ita na zwine wa zwi bveledza. Musi ri tshi vhona mvelelo dzawo, ri a tenda uri huna tsho zwi bveledzaho. Ri nga kha ḓi ri: ‘Arali ni huṅwe fhethu hu re kule na wana iṅwe nnḓu yavhuḓi yo ḓala nga zwiḽiwa (mvelelo), ni ḓo tenda nga hu leluwaho uri muṅwe muthu (o bveledzaho) o fhaṱaho yeneyo nnḓu nahone a i ḓadza zwiḽiwa fhethu hune zwa dzula hone. Ngauralo, musi ri tshi vhona iṅwe tsiko ya mupo na zwiḽiwa zwinzhi zwi re kha ḽifhasi (mvelelo), naa a zwi pfali uri hu na Muṅwe muthu (o bveledzaho) o zwi sikaho?’ Bivhili yo zwi vhea khagala musi i tshi ri: “Ngauri nnḓu dzoṱhe dzi na vhafhaṱi vhadzo; hone o fhaṱaho zwoṱhe ndi Mudzimu.” (Vha-Heberu 3:4) Naho zwo ralo, hu sa londwi u pfala ha zwine ra nga zwi ṱalutshedza, a si vhoṱhe vhane vha ḓo tenda zwine ra amba. Bivhili i ri vhudza uri ndi vho “nangiwaho” vhane vha ḓo vha vhatendi.​—Mishumo 13:48; 2 Vha-Thesalonika 3:2.

15. Ri nga ṱalutshedza hani nga nḓila i pfalaho u itela u ombedzela pfaneleo dza Yehova na nḓila ine a dzhia ngayo zwithu, nahone ndi dzifhio dziṅwe tsumbo mbili dzine ra nga dzi shumisa u sumbedza nḓila ine ra nga shumisa ngayo yeneyo ṱhalutshedzo?

¹⁵ Musi ri tshi khou funza, hu nga vha hu vhuḓinḓani ha tsimu kana tshivhidzoni, ri nga ṱalutshedza nga nḓila i pfalaho u itela u ombedzela pfaneleo dza Yehova na nḓila ine a ita ngayo zwithu. Zwihuluhulu mubulo une wa ri ‘hu pfi mini nga’ we Yesu a u shumisa tshifhinga tshoṱhe u nga shuma nga nḓila khulwane vhukuma. (Luka 11:13; 12:24, vhambedzani NW.) U ṱalutshedza nga yeneyi nḓila zwi nga kwama muthu vhukuma. U itela u sumbedza u sa pfala ha pfunzo ya mulilo wa hele, ri nga kha ḓi ri: ‘A huna khotsi a re na lufuno ane a nga shengedza ṅwana wawe nga u mu fhisa tshanḓa nga mulilo. Hu pfi mini nga nḓila ine Khotsi ashu wa ṱaḓulu a re na lufuno a nengwa ngayo mulilo wa hele! (Yeremia 7:31) U itela u funza uri Yehova u a ṱhogomela muṅwe na muṅwe washu, ri nga kha ḓi ri: ‘Arali Yehova a tshi ḓivha ṋaledzi dzoṱhe dza zwigidi zwa dzimilioni nga madzina, hu pfi mini nga nḓila ine a ṱhogomela ngayo vhathu vhane vha mu funa na vhe vha rengululwa nga malofha a ndeme a Murwa wawe!’ (Yesaya 40:26; Mishumo 20:28) Ṱhalutshedzo dzo raloho dzi pfalaho dzi nga ri thusa u swikelela mbilu dza vhaṅwe.

U Shumisa Zwifanyiso Zwo Teaho

16. Ndi ngani zwifanyiso zwi zwa ndeme kha u funza?

¹⁶ Zwifanyiso zwavhuḓi zwi nga ita uri zwine ra funza zwi takadze vhaṅwe. Ndi ngani zwifanyiso zwi zwa ndeme musi ri tshi funza? Muṅwe mudededzi o ṱhogomela uri: “Vhathu vha a kundelwa vhukuma u humbula arali vhe si na tshifanyiso mihumbuloni yavho.” Zwifanyiso zwi ri thusa u humbula u itela uri ri pfesese nga vhuḓalo mbuno ntswa. Yesu o vha a tshi shumisa zwavhuḓi zwifanyiso zwawe. (Marko 4:33, 34) Kha ri ṱhogomele nḓila ine ra nga shumisa ngayo maitele awe a u funza.

17. Ndi zwithu zwifhio zwiṋa zwine zwa nga ita uri tshifanyiso tshi shume vhukuma?

¹⁷ Ndi mini zwi itaho uri tshifanyiso tshi shume vhukuma? Tsha u thoma, tshi fanela u tea vhathetshelesi vhashu nga u shumisa zwithu zwine vha ḓo zwi ḓivha nga u ṱavhanya. Ri a humbula uri vhunzhi ha zwifanyiso zwa Yesu zwo vha zwi tshi bva kha zwithu zwe vhathetshelesi vhawe vha vha vha tshi ṱangana nazwo ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Tsha vhuvhili, tshifanyiso tshi fanela u tshimbilelana na mbuno ye ya ambiwa. Arali zwa sa ralo, tshi nga kanganyisa vhathetshelesi. Tsha vhuraru, tshifanyiso a tsho ngo fanela u vha na mafhungo manzhi-manzhi a sa ṱoḓei. Humbulani uri Yesu o amba mafhungo a ndeme nahone a iledza a si na mushumo. Tsha vhuṋa, musi ri tshi shumisa tshifanyiso, ri fanela u vha na vhungoho ha uri ndivho yatsho i khagala. Arali zwa sa ralo, vhaṅwe vha nga kundelwa u pfesesa mbuno ya tshenetsho tshifanyiso.

18. Ri nga humbula hani zwifanyiso zwo teaho?

¹⁸ Ri nga humbula zwifanyiso zwo teaho nga nḓila-ḓe? A ro ngo fanela u humbula nga ha mafhungo a konḓaho. Zwifanyiso zwipfufhi zwi nga shuma vhukuma. Humbulani nga tsumbo dza mbuno yo haseledzwaho. Sa tsumbo, khamusi ri khou haseledza nga thero ya u hangwela ha Mudzimu, nahone ri ṱoḓa u fanyisa mbuno yo ambiwaho kha Mishumo 3:19, hune ha ambiwa zwa uri Yehova o ‘phunya,’ kana u thutha, zwivhi zwashu. Zwenezwo zwo ambiwaho ndi ḽifanyisi, fhedzi ri nga shumisa tsumbo ifhio i pfalaho u itela u fanyisa yeneyi mbuno​—ri nga shumisa tshishumiswa tsha u thutha? kana tshiponzhi? Ri nga kha ḓi ri: ‘Musi Yehova a tshi ri hangwela zwivhi, u zwi thutha nga nḓila ine ya nga u khou shumisa tshiponzhi (kana tshishumiswa tsha u thutha).’ A zwi konḓi u pfesesa tshenetsho tshifanyiso tshi leluwaho.

19, 20. (a) Ri nga wana ngafhi zwifanyiso zwavhuḓi? (b) Ndi dzifhio dziṅwe tsumbo dza zwifanyiso zwi shumaho zwe zwa ṅwaliwa khandisoni dzashu? (Dovhani ni sedze bogisi.)

¹⁹ Ndi ngafhi hune na nga wana hone zwifanyiso zwo teaho, u katela na tsumbo dza vhukuma dza vhutshilo? Zwi sedzeni vhutshiloni haṋu kana kha vhubvo ho fhamba-fhambanaho na kha tshenzhelo dza vhatendi nga inwi. Ni nga khetha zwifanyiso huṅwe fhethu hunzhi, u katela na kha zwithu zwi tshilaho na zwi sa tshili, thundu ya nḓuni, kana tshiitea tsha zwenezwino tshi ḓivheaho hune na dzula hone. Nḓila yavhuḓi ya u wana zwifanyiso zwo teaho ndi u ṱhogomela, zwine zwa amba u ‘sedza zwavhuḓi’ zwiimo zwine ra ṱangana nazwo ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. (Mishumo 17:22, 23, vhambedzani NW.) Iṅwe bugu yo amba zwi tevhelaho nga ha u amba khagala: “Tshiambi tshine tsha sedza vhutshilo ha vhathu, na mishumo yavho, tshine tsha amba na vhathu vha mifuda yoṱhe, tsha sedza zwithu nga vhuronwane nahone tsha vhudzisa dzimbudziso u swika tshi tshi pfesesa, tshi wana zwifanyiso zwinzhi zwa mafhungo zwine zwa ḓo tshi thusa musi zwi tshi ṱoḓea.”

²⁰ Huna huṅwe fhethu hune ra nga wana hone zwifanyiso zwavhuḓi​—kha Tshiingamo, Awake!, na kha khandiso dzi bveledzwaho kha Ṱhanzi dza Yehova. Ni nga guda zwinzhi nga u ṱhogomela nḓila ye dzenedzi khandiso dza shumisa ngayo zwifanyiso.c Sa tsumbo, ṱhogomelani tshifanyiso tsho shumiswaho kha bugu Nḓivho ndima ya 17, phara 11. Tsho vhambedza vhumuthu vhu sa fani tshivhidzoni na goloi dzo fhamba-fhambanaho dzine dza khou tshimbila dzoṱhe badani. Ndi mini tsho itaho uri tshi shume? Ṱhogomelani uri tsho amba nga zwiimo zwa ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, tshi tshimbilelana vhukuma na mbuno yo ambiwaho, nahone pfunzo yatsho i khagala. Ri nga shumisa zwifanyiso zwo ṅwaliwaho musi ri tshi funza, khamusi ni tshi zwi shumisa u ya nga ṱhoḓea ya mugudiswa wa Bivhili kana u zwi dzudzanya u itela u zwi shumisa kha nyambo.

21. Ndi malamba afhio ane ra a wana nga u funza Ipfi ḽa Mudzimu nga nḓila i bvelelaho?

²¹ Malamba a u funza nga nḓila i bvelelaho ndi mahulwane. Musi ri tshi funza, ri amba na vhaṅwe nahone ri shumisa zwine ra vha nazwo u itela u vha thusa. Honoho u ṋea hu ḓisa dakalo, samusi Bivhili i tshi ri: “Dakalo ḽa muṋei ḽi fhira ḽa muṋeiwa.” (Mishumo 20:35, vhambedzani NW.) Vhane vha funza Ipfi ḽa Mudzimu vha a takala nga u ḓivha uri vha khou ṋea vhaṅwe tshithu tsha ndeme na tshi sa fheli tshine tsha vha mafhungo-ngoho nga ha Yehova. Ri nga dovha ra fushea nga u ḓivha uri ri khou edzisa Mufunzi Muhulwane, Yesu Kristo.

[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]

Naa Ni A Zwi Humbula?

• Ri nga funza hani nga nḓila i leluwaho musi ro fara pfunzo ya Bivhili ya hayani? musi ni tshi khou ṋekedza nyambo tshivhidzoni?

• Ri nga vhudzisa mbudziso dzavhuḓi musi ri tshi khou huwelela nnḓu nga nnḓu nga nḓila-ḓe?

• Ri nga ṱalutshedza hani nga nḓila i pfalaho u itela u ombedzela pfaneleo dza Yehova na nḓila dzawe?

• Ri nga wana ngafhi zwifanyiso zwo teaho?

[Bogisi/Tshifanyiso kha siaṱari 23]

Naa Ni Kha Ḓi Humbula Izwi Zwifanyiso Zwi Tevhelaho?

Zwifanyiso zwi tevhelaho zwi si gathi zwi a shuma nga nḓila i bvelelaho. Ndi ngani ni sa sedzi ndaedzi nahone ni vhone nḓila ine tshifanyiso tsha ombedzela ngayo mbuno ine ya khou haseledzwa?

• U fana na vhomatsige kana vhathu vhane vha khou poselana mabogisi, vhane vha khou ṱoḓa u vha na mbingano i bvelelaho vha fanela u wana mufarisi o vha fanelaho.​—Tshiingamo tsha ḽa 15 May, 2001, siaṱari 16.

• U bula nḓila ine na ḓipfa ngayo zwi fana na u posa bola. Ni nga i posa nga vhulenda kana na i posa nga maanḓa lune ya nga huvhadza muṅwe muthu.​—Awake! ya ḽa 8 January, 2001, siaṱari 10.

• U guda u sumbedza lufuno zwi fana na u guda luambo luswa.​—Tshiingamo tsha ḽa 15 February, 1999, masiaṱari 18, 22-3.

• U fana na muṅwalo wo korwaho kha tombo, tshivhi tsho nwelela nga ho dzikaho kha dzi-gene dza vhabebi vhashu vha u thoma.​—Nḓivho Ine Ya Isa Vhutshiloni Vhu Sa Fheli, siaṱari 58.

• Vhungome vhu thusa madimoni samusi tshikwekwe tshi tshi thusa vhazwimi. Vhu kunga tshipondwa.​—Nḓivho Ine Ya Isa Vhutshiloni Vhu Sa Fheli, siaṱari 111.

• Nḓila ye Yesu a tshidza ngayo vhana vha Adamu i nga fanyiswa na mutondi o pfumaho ane a lifha mulandu wa ḽimaga (ḽe ḽa wiswa nga muhulwane waḽo a sa fhulufhedzei) u itela u dovha a ḽi vula, nahone zwenezwo zwa vhuyedza vhatholiwa vhanzhi.​—Tshiingamo tsha ḽa 1 February, 1991, siaṱari 13.

• Samusi vhathu vhane vha funa nga maanḓa zwifanyiso zwo oliwaho vha tshi nga ḓidina vhukuma u vusulusa tshifanyiso tsho tshinyalaho, Yehova ha sedzi u sa fhelela hashu, u sedza zwithu zwavhuḓi kha riṋe, nahone mafheleloni u ḓo ita uri ri fhelele u fana na zwe Adamu a vha e zwone u thomani.​—Tshiingamo (nga Luisimane) tsha ḽa 15 February, 1990 siaṱari 22.

[Zwifanyiso kha siaṱari 20]

Vhakriste vha ngoho vha funza Ipfi ḽa Mudzimu

[Tshifanyiso kha siaṱari 21]

Vhahulwane vha nga vhudzisa dzimbudziso u itela u thusa vhatendi ngavho u wana khuthadzo i bvaho Ipfini ḽa Mudzimu