Áp dụng đúng các câu Kinh Thánh

KHI dạy dỗ người khác, không phải chỉ cần đọc các câu Kinh Thánh là đủ. Sứ đồ Phao-lô viết cho Ti-mô-thê, người cộng sự với ông, như sau: “Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay-thẳng giảng-dạy lời của lẽ thật”.—2 Ti 2:15, chúng tôi viết nghiêng.

Muốn làm thế, chúng ta phải giải thích các câu Kinh Thánh phù hợp với những gì chính Kinh Thánh dạy. Điều này đòi hỏi chúng ta phải xem xét văn mạch, thay vì chỉ chọn những từ ngữ chúng ta thích và thêm vào ý kiến riêng. Qua nhà tiên tri Giê-rê-mi, Đức Giê-hô-va cảnh cáo những nhà tiên tri tự nhận là nói bởi miệng Đức Giê-hô-va, nhưng kỳ thực là nói “sự hiện-thấy bởi lòng mình”. (Giê 23:16) Khuyến cáo tín đồ Đấng Christ về việc pha trộn Lời Đức Chúa Trời với triết lý của loài người, sứ đồ Phao-lô viết: “Chúng tôi từ-bỏ mọi điều hổ-thẹn giấu-kín. Chúng tôi chẳng theo sự dối-gạt, và chẳng giả-mạo [“pha-lộn”, Ghi-đê-ôn] lời Đức Chúa Trời”. Vào thời ấy, những người buôn rượu bất lương đã pha thêm nước vào để được nhiều rượu và bán lời hơn. Chúng ta không pha trộn Lời Đức Chúa Trời với triết lý loài người. Phao-lô tuyên bố: “Chúng tôi chẳng giả-mạo lời của Đức Chúa Trời như nhiều kẻ khác, nhưng chúng tôi lấy lòng chân-thật, theo như đạo từ Đức Chúa Trời đến thể nào, thì giảng ra thể ấy trước mặt Đức Chúa Trời, trong Đấng Christ”.—2 Cô 2:17; 4:2.

Đôi lúc, bạn có thể trích dẫn một câu Kinh Thánh để làm nổi bật một nguyên tắc. Kinh Thánh chứa đầy những nguyên tắc cung cấp sự hướng dẫn khôn ngoan trong việc xử trí vô số những tình huống khác nhau. (2 Ti 3:16, 17) Nhưng phải chắc chắn rằng bạn áp dụng chính xác và không dùng sai ý, làm cho câu Kinh Thánh có vẻ như nói điều bạn muốn. (Thi 91:11, 12; Mat 4:5, 6) Sự áp dụng phải phù hợp với ý định của Đức Giê-hô-va, hòa hợp với toàn bộ Lời Đức Chúa Trời.

“Lấy lòng ngay-thẳng giảng-dạy lời của lẽ thật” cũng bao gồm việc nắm được tinh thần của những điều Kinh Thánh nói. Lời Đức Chúa Trời không phải là “cây gậy” có thể dùng để đe dọa người khác. Những thầy dạy đạo vốn chống đối Chúa Giê-su Christ cũng đã trích dẫn Kinh Thánh, nhưng họ nhắm mắt trước những vấn đề hệ trọng hơn—tức những vấn đề liên quan đến công lý, lòng thương xót và trung thành—là những điều Đức Chúa Trời đòi hỏi. (Mat 22:23, 24; 23:23, 24) Khi dạy dỗ Lời Đức Chúa Trời, Chúa Giê-su phản ánh cá tính Cha ngài. Nhiệt tâm của Chúa Giê-su đối với lẽ thật đi đôi với tình yêu thương sâu đậm đối với những người ngài dạy dỗ. Chúng ta phải cố gắng noi gương ngài.—Mat 11:28.

Làm thế nào chúng ta chắc chắn rằng mình áp dụng đúng đắn một câu Kinh Thánh? Đều đặn đọc Kinh Thánh sẽ giúp ích. Chúng ta cũng cần quý trọng việc Đức Giê-hô-va cung cấp “đầy-tớ trung-tín và khôn-ngoan”, tức hội đồng những tín đồ Đấng Christ được xức dầu, mà qua họ Ngài ban thức ăn thiêng liêng cho tất cả các tín đồ trung thành. (Mat 24:45) Học hỏi riêng cũng như đều đặn có mặt và tham gia vào các buổi họp hội thánh sẽ giúp chúng ta nhận được lợi ích của sự giáo huấn cung cấp qua lớp người đầy tớ trung tín và khôn ngoan.

Nếu có sách Reasoning From the Scriptures trong ngôn ngữ của bạn và học cách sử dụng sách đó khéo léo, bạn sẽ có sẵn trong tay sự hướng dẫn cần thiết để áp dụng đúng hàng trăm câu Kinh Thánh thường dùng trong việc rao giảng. Nếu dự định dùng câu Kinh Thánh không quen thuộc, tính khiêm tốn sẽ thúc đẩy bạn thực hiện việc nghiên cứu cần thiết để khi nói, bạn sẽ áp dụng đúng đắn lời của lẽ thật.—Châm 11:2.

Cho thấy rõ cách áp dụng. Khi dạy dỗ người khác, hãy chắc chắn rằng họ thấy rõ mối quan hệ giữa đề tài đang thảo luận với những câu Kinh Thánh mà bạn dùng. Nếu bạn dùng câu hỏi để chuẩn bị đưa ra câu Kinh Thánh, người nghe phải thấy câu Kinh Thánh ấy giải đáp câu hỏi như thế nào. Nếu dùng câu Kinh Thánh để hỗ trợ cho một lời phát biểu nào đó, hãy chắc chắn rằng người học thấy rõ câu Kinh Thánh chứng minh điểm ấy như thế nào.

Chỉ đọc câu Kinh Thánh không thôi—ngay cả khi có nhấn mạnh—thường vẫn chưa đủ. Hãy nhớ rằng bình thường người ta không quen thuộc với Kinh Thánh nên có lẽ họ sẽ không hiểu điểm bạn muốn nói nếu chỉ đọc qua một lần. Hãy hướng sự chú ý người nghe đến phần câu Kinh Thánh áp dụng trực tiếp vào vấn đề đang thảo luận.

Điều này thường đòi hỏi bạn phải tách riêng những từ then chốt, tức những chữ liên quan trực tiếp đến điểm đang thảo luận. Phương pháp đơn giản nhất là lặp lại những từ ngữ chứa đựng ý. Nếu đang nói chuyện với một người, bạn có thể đặt những câu hỏi giúp người ấy nhận ra những chữ then chốt. Nhằm đạt mục tiêu này khi nói với một nhóm người, một số diễn giả thích sử dụng những từ đồng nghĩa hoặc lặp lại ý tưởng bằng một cách khác. Tuy nhiên, nếu bạn chọn phương pháp này, hãy cẩn thận để biết chắc rằng cử tọa vẫn thấy được mối quan hệ giữa điểm đang thảo luận với lời lẽ trong câu Kinh Thánh.

Một khi đã tách riêng được những từ then chốt, bạn đã đặt được nền tảng tốt. Giờ đây hãy hoàn tất quy trình lý luận. Bạn có nêu rõ lý do sử dụng câu Kinh Thánh trong lời giới thiệu không? Nếu có, hãy chỉ rõ mối quan hệ giữa những từ ngữ mà bạn đã tách riêng với những gì mà bạn muốn cử tọa mong đợi. Hãy nói rõ mối liên quan đó là gì. Ngay cả khi không dùng lời giới thiệu rõ ràng để dẫn vào câu Kinh Thánh, bạn cũng vẫn cần phải hoàn tất quy trình lý luận ở một mức độ nào đó.

Những người Pha-ri-si đã hỏi Chúa Giê-su một câu hỏi mà họ nghĩ là khó trả lời, đó là: “Không cứ vì cớ gì người ta có phép để vợ mình chăng?” Chúa Giê-su trả lời căn cứ vào Sáng-thế Ký 2:24. Hãy lưu ý là ngài hướng sự chú ý vào chỉ một phần của câu ấy, và kế đó nêu ra sự áp dụng tất yếu. Sau khi vạch rõ rằng vợ chồng trở nên “một thịt”, Chúa Giê-su kết luận: “Vậy, loài người không nên phân-rẽ những kẻ mà Đức Chúa Trời đã phối-hiệp!”—Mat 19:3-6.

Bạn phải giải thích đến mức nào để cho thấy rõ việc áp dụng câu Kinh Thánh? Thành phần cử tọa và tầm quan trọng của điểm đang thảo luận phải là yếu tố quyết định. Hãy nhắm vào mục tiêu là đơn giản và thẳng thắn.

Dùng Kinh Thánh để lý luận. Nói về thánh chức rao giảng của sứ đồ Phao-lô ở Tê-sa-lô-ni-ca, Công-vụ 17:2, 3 cho biết ông “lấy Kinh-thánh cắt nghĩa”. Đây là khả năng mà mọi tôi tớ Đức Giê-hô-va phải cố rèn luyện. Thí dụ, Phao-lô thuật lại những sự kiện về đời sống và thánh chức của Chúa Giê-su, chứng minh rằng những điều này đã được báo trước trong phần Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ, rồi đưa ra lời kết luận đầy sức thuyết phục: “Đấng Christ nầy, tức là Đức Chúa Jêsus mà ta rao-truyền cho các ngươi”.

Khi viết cho người Hê-bơ-rơ, Phao-lô nhiều lần trích dẫn phần Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ. Để nhấn mạnh hoặc làm sáng tỏ một điểm, ông thường tách riêng một chữ hoặc một nhóm từ ngắn, rồi cho thấy tầm quan trọng của nó. (Hê 12:26, 27) Trong lời tường thuật nơi Hê-bơ-rơ chương 3, Phao-lô trích dẫn Thi-thiên 95:7-11. Hãy lưu ý rằng sau đó ông đã khai triển ba phần trong đoạn Kinh Thánh: (1) đoạn văn nói về lòng (Hê 3:8-12), (2) tầm quan trọng của từ ngữ “Ngày nay” (Hê 3:7, 13-15; 4:6-11), và (3) ý nghĩa của câu: “Chúng nó sẽ chẳng hề vào sự yên-nghỉ của ta” (Hê 3:11, 18, 19; 4:1-11). Hãy cố noi theo khuôn mẫu đó khi bạn đưa ra cách áp dụng mỗi câu Kinh Thánh.

Trong lời tường thuật nơi Lu-ca 10:25-37, hãy để ý sự khéo léo của Chúa Giê-su khi ngài dùng Kinh Thánh để lý luận. Một người thông thuộc Luật Pháp hỏi ngài: “Thưa thầy, tôi phải làm gì để được hưởng sự sống đời đời?” Để trả lời, trước tiên Chúa Giê-su mời người ấy bày tỏ quan điểm về vấn đề; kế đó Chúa Giê-su nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm theo Lời Đức Chúa Trời. Khi thấy rõ người đàn ông này vẫn chưa hiểu, Chúa Giê-su đã thảo luận đầy đủ chỉ một từ ngữ trong câu Kinh Thánh—“người lân-cận”. Thay vì chỉ định nghĩa từ ngữ ấy, ngài đã dùng minh họa giúp người ấy tự rút ra kết luận đúng.

Hiển nhiên, khi trả lời câu hỏi, Chúa Giê-su không chỉ trích dẫn những câu Kinh Thánh có lời giải đáp trực tiếp và rõ ràng. Ngài phân tích nội dung ý nghĩa các câu này, rồi áp dụng vào câu hỏi được đặt ra.

Khi người Sa-đu-sê nêu lên nghi vấn về sự sống lại, Chúa Giê-su đã hướng sự chú ý vào một phần cụ thể trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:6. Nhưng sau khi trích dẫn câu Kinh Thánh này, ngài không dừng lại ở đó, mà lý luận về câu ấy, cho thấy rõ là sự sống lại nằm trong ý định của Đức Chúa Trời.—Mác 12:24-27.

Sử dụng Kinh Thánh thông thạo để lý luận đúng đắn và hữu hiệu sẽ là một yếu tố quan trọng giúp bạn trở thành người dạy dỗ khéo léo.