Biến đổi bản tính con người

TRIẾT GIA Sir Isaiah Berlin nói: “Người ta không sống chỉ nhờ phấn đấu với điều ác, nhưng cũng sống nhờ các mục tiêu tích cực, trên phương diện cá nhân và tập thể”. Nhưng bao nhiêu người có thể tìm ra được các “mục tiêu tích cực” thể ấy? Bản tính loài người rất thường hướng con người về điều tiêu cực và tàn phá.

Thí dụ, tại Anh quốc tội ác gần đây đã gia tăng 11%. Cựu thủ tướng Anh quốc nói: “Việc làm của chúng ta là phải cố tìm ra những giới hạn pháp lý làm sao cho nền văn minh tiền tiến có thể tiếp tục được”. Nhưng các luật pháp và áp lực chính trị, dù có hảo ý, có thể nào thật sự thay đổi khuynh hướng khiến người ta làm ác không? Sự kiện là sự phi pháp đó hiện hữu và gia tăng bất kể pháp luật, và ngay cả bất chấp các cơ quan hành pháp, cũng đã đủ để trả lời. Cần phải có cái gì mạnh hơn là giới hạn pháp lý. Cần phải thay đổi chính bản tính loài người.

Kinh-thánh miêu tả các nét tính xấu của con người theo một quan điểm chân thật, thẳng thắn về đời sống. Thí dụ, sứ đồ Phao-lô viết cho anh em tín đồ đấng Christ tại vùng Ga-la-ti về “gian-dâm, ô-uế, luông-tuồng... thù-oán, tranh-đấu, ghen-ghét, buồn-giận... ganh-gổ, say-sưa, mê ăn-uống, cùng các sự khác giống như vậy”. Theo một bản dịch Kinh-thánh Anh-ngữ (Today’s English Version) thì tất cả những thực hành đồi trụy này là “bản tính loài người làm” (Ga-la-ti 5:19-21).

Cội rễ của vấn đề khó khăn

Tuy nhiên bản dịch Kinh-thánh nói trên dịch thoát nghĩa và thành ngữ “bản tính loài người làm” chỉ là lối dịch dài dòng điều mà Phao-lô nói thật sự. Chữ Hy-lạp mà Phao-lô dùng là sarx, có nghĩa “xác thịt”, chứ không phải “bản tính loài người”. Bởi lẽ đó, dịch sát nghĩa ở đây là “các việc làm của xác-thịt” là chữ chính xác nhất để phiên dịch thành ngữ của Phao-lô trong tiếng nói thời nay của chúng ta.a

Kinh-thánh tường thuật rõ ràng và giản dị làm sao việc tội lỗi vào trong thế gian loài người—thật ra giản dị đến nỗi mà nhiều người chọn không chịu tin. Phao-lô diễn tả như sau: “Bởi một người mà tội-lỗi vào trong thế-gian, lại bởi tội-lỗi mà có sự chết, thì sự chết đã trải qua trên hết thảy mọi người như vậy, vì mọi người đều phạm tội” (Rô-ma 5:12). Nơi đây Phao-lô ngụ ý nói đến sách đầu của Kinh-thánh là Sáng-thế Ký và về sự sáng tạo người đầu tiên A-đam và vợ là Ê-va. Sự cãi lời cố ý của họ thì quá rõ. Bởi thế mà họ đã bị tuyên án phải chết. Con cháu họ thừa hưởng sự bất toàn di truyền và cũng chết. Vậy thì, “mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh-hiển của Đức Chúa Trời”. Vì lý do căn bản này bản tính loài người thời nay nếu tốt lắm cũng chỉ là một sự phản chiếu lu mờ của bản chất nguyên thủy của con người hoàn toàn khi được Đức Chúa Trời dựng nên (Rô-ma 3:23; Sáng-thế Ký, đoạn 2 và 3).

Bản tính loài người biến đối!

Tuy nhiên người ta có thể thoát khỏi nhiều nét tính xấu xa nhất của bản tính loài người. Thật thế, Kinh-thánh nói chúng ta có thể thay đổi bản tính của chúng ta theo nghĩa thay đổi nhân cách. Thế nào? Với sự giúp đỡ của thánh linh Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:9).

Phao-lô viết trong lá thư cho anh em cùng đạo tại Cô-lô-se: “[Hãy] lột bỏ người cũ [nhân cách cũ] cùng công-việc nó, mà mặc lấy người mới [nhân cách mới] là người đang đổi ra mới theo hình-tượng Đấng dựng nên người ấy, đặng đạt đến sự hiểu-biết đầy-trọn”. Trong số các thực hành theo nhân cách cũ, ông liệt kê vài nét tính thúc đẩy người ta hành động bại hoại: sự ham muốn xấu xa, thạnh nộ, buồn giận và hung ác (Cô-lô-se 3:5-10).

Cũng viết tương tợ như thế cho tín đồ tại Ê-phê-sô, lần nữa Phao-lô nói họ cần phải mặc lấy “nhân cách mới” mà ông nói “được dựng nên [theo ý muốn] Đức Chúa Trời, trong sự công-bình và sự thánh-sạch của lẽ thật”. Ông khai triển phần thảo luận này bằng cách nói: “Phải bỏ khỏi anh em những sự cay-đắng, buồn-giận, tức mình, kêu-rêu, mắng-nhiếc, cùng mọi điều hung-ác. Hãy ở với nhau cách nhơn-từ, đầy-dẫy lòng thương-xót” (Ê-phê-sô 4:24, 31, 32).

Những lời của Phao-lô có thực tế không? Nhân cách có thể thật sự thay đổi được không? Bằng chứng cụ thể cho thấy các tín đồ đấng Christ (Ky-tô) trong thế kỷ thứ nhất đã làm nhiều thay đổi tích cực trong đời sống của họ. Với tư cách đoàn thể, họ sống biệt lập khỏi thế gian chung quanh họ. Justin Martyr, một sử gia thời ban đầu của đạo đấng Christ (Ky-tô), viết: “Chúng ta, những người đã từng ghét nhau và hủy diệt lẫn nhau, từ chối sống chung với những người thuộc bộ lạc khác chỉ vì khác phong tục, vậy mà bây giờ, từ khi đấng Christ xuất hiện, lại sống hòa mình với họ, cầu nguyện cho kẻ thù nghịch, và cố gắng thuyết phục những người ghét chúng ta vô cớ để họ sống phù hợp với các phép tắc hoàn toàn của đấng Christ”.

Ngày nay thì sao? Vẫn còn có thể làm những thay đổi tích cực trong bản tính của một người không? Có! Hằng chục ngàn trường hợp thay đổi toàn diện đời sống đang xảy ra. Sau đây chỉ là một trường hợp điển hình.

Anh Stephen lớn lên trong một trung tâm kỹ nghệ tại Anh-quốc. Cha anh là người vô thần. Lúc lên 12 tuổi Stephen bị kết án ba năm trong một trại cải tạo thiếu nhi. Anh thú tội đã tham gia vào 64 vụ trộm đào nhà. Chẳng bao lâu anh không còn sợ nhà cầm quyền nữa, và càng lớn lên anh càng phạm tội nặng hơn. Tội của anh gồm có tội gian lận, say sưa, phóng túng và hành hung cảnh sát và Stephen bị vào tù vì tội này. Bản tính anh trở nên rất hung bạo. Anh nói: “Nếu nhu cầu thúc đẩy thì không có tội ác nào mà một người hung dữ không phạm được”.

Điều gì đã có thể thay đổi được một người phạm pháp hạng nặng thể ấy? Đến lúc Stephen chịu nhận sự giúp đỡ của anh ruột mình lúc đó đã trở thành một Nhân-chứng Giê-hô-va. Sau khi học hỏi Kinh-thánh một thời gian ngắn, Stephen bắt đầu mặc lấy “nhân cách mới”. Những sự thay đổi của anh thật là rõ rệt. Bây giờ, 5 năm sau, anh có gia đình hạnh phúc và là người có trách nhiệm trong một hội-thánh Nhân-chứng Giê-hô-va; anh phụng sự với tư cách tôi tớ chức vụ.

Vậy bản tính con người có thể thay đổi trong những trường hợp cá nhân. Nhưng phải chăng sự yếu kém của con người là lý do duy nhất làm “nguy hại nền văn minh” thời nay?

“Ma-quỉ nói đến trong Kinh-thánh”

Sứ đồ Phao-lô viết một lời tiên tri đáng kể về những “ngày sau-rốt” này. Những lời của ông được ghi lại trong khung trên đây. Xin lưu ý sự hung bạo và gian ác ngày càng gia tăng đem lại “những thời-kỳ khó-khăn”. Phải chăng bản tính của loài người là yếu tố duy nhất chịu trách nhiệm về tất cả những điều này? (II Ti-mô-thê 3:1).

Không, còn có cái gì khác nữa, một sức lực gian ác lợi dụng sự yếu kém của loài người. Giống như người ta khó tin được loài người thừa hưởng tội lỗi, họ cũng thấy khó chấp nhận có một quyền lực mạnh hơn loài người tìm cách lợi dụng họ. Nhưng Kinh-thánh nói có một quyền lực như thế: đó là Sa-tan Ma-quỉ.

Chữ “Ma-quỉ” (nghĩa là “kẻ vu khống”) xuất hiện 33 lần trong Kinh-thánh, và chữ “Sa-tan” (nghĩa là “kẻ nghịch lại”) xuất hiện 52 lần. Đa số các chữ này đều nói đến cùng một nhân vật thần linh gian ác. Tuy vậy, vài người phủ nhận sự hiện hữu của một kẻ có tên Sa-tan, họ thích nói hơn: “Ma-quỉ nói đến trong Kinh-thánh kỳ thật là bản tính hướng về điều ác của loài người”.b Dầu vậy, đáng lưu ý là trong lời tường thuật về Gióp là tôi tớ trung thành của Đức Giê-hô-va, bản văn tiếng Hê-bơ-rơ dùng chữ has.Sa-tan’, tên Sa-tan duy nhất, và nơi Lu-ca 4:2, chúng ta thấy nói đến Ma-quỉ duy nhất (tiếng Hy-lạp là ho di.a’bo.los) cám dỗ Giê-su (Gióp 1:6). Trong cả hai trường hợp thì ý nghĩa văn phạm cho thấy chỉ nói đến một nhân vật duy nhất. Bản tính của loài người không dính dáng gì đến đó cả.

Sứ đồ Phao-lô giúp chúng ta hiểu thêm Sa-tan mạnh thế nào khi, viết cho người Ê-phê-sô, ông nói về “vua-chúa của thế-gian mờ-tối nầy... các thần dữ ở các miền trên trời” (Ê-phê-sô 6:12). Cùng với Sa-tan Ma-quỉ, các “vua-chúa của thế-gian” đó là các quỉ sứ, tức các tạo vật thần linh gian ác vô hình. Chúng “dỗ-dành cả thiên-hạ”, khai thác càng nhiều càng tốt tình trạng sa đọa của loài người (Khải-huyền 12:9). Chính bởi lẽ đó Phao-lô nhiệt liệt khuyên nhủ mỗi tín đồ đấng Christ “đứng-vững mà địch cùng mưu-kế của ma-quỉ”. Hắn là nguyên nhân chính gây ra sự sa đọa của nhân loại như chúng ta thấy trong thế gian ngày nay (Ê-phê-sô 6:11).

Sự khôi phục

Người đương thời với Phao-lô là Phi-e-rơ cam kết với chúng ta rằng Sa-tan và các quỉ sứ hắn sẽ không còn mãi để rình rập vồ nuốt nhân loại. Ông nói: “[Sẽ có] trời mới [và] đất mới, là nơi có sự công-bình ăn-ở [ngự trị]” (II Phi-e-rơ 3:13). Thật vậy, ít lâu nữa, sẽ không còn thấy bóng dáng ma-quỉ trong các hoạt động của nhân loại nữa. Sa-tan và các quỉ sứ hắn sẽ bị hủy diệt (Rô-ma 16:20; Khải-huyền 20:1-3). Thật thế, chừng đó bản tính loài người sẽ phản ảnh “sự vinh-hiển của Đức Chúa Trời”, toàn thể gia đình nhân loại sẽ có triển vọng chắc chắn được sống đời đời (Rô-ma 3:23).

Cố Tổng thống Hoa-kỳ Thomas Jefferson quả quyết: “Tôi đã nói và sẽ nói mãi rằng học hỏi kỹ càng Bộ Sách Thánh sẽ đào tạo những người công dân tốt hơn... Kinh-thánh đào tạo những con người tốt nhất thế giới”. Như đã nói trên, con người có thể biến đổi bản tính nếu để cho thông điệp hùng mạnh của Kinh-thánh có cơ hội gây ảnh hưởng trên đời sống chúng ta (Rô-ma 12:2). Chúng ta có thể chọn đạt đến việc chấp nhận điều cao thượng và hợp ý Đức Chúa Trời. Để tăng cường cố gắng làm tốt hơn, chúng ta có thể chọn việc kết hợp với những người thành thật muốn làm giống như vậy (Hê-bơ-rơ 10:24, 25). Các Nhân-chứng Giê-hô-va sẵn lòng giúp bạn bằng mọi cách. Xin hãy liên lạc với họ ngay!

[Chú thích]

[Khung nơi trang 6]

NHỮNG “NGÀY SAU-RỐT”—Kinh-thánh miêu tả

“Hãy biết rằng trong ngày sau-rốt, sẽ có những thời-kỳ khó-khăn. Vì người ta đều tư-kỷ, tham tiền, khoe-khoang, xấc-xược, hay nói xấu, nghịch cha mẹ, bội-bạc, không tin-kính, vô-tình, khó hòa-thuận, hay phao-vu, không tiết-độ, dữ-tợn, thù người lành, lường thầy phản bạn, hay nóng giận, lên mình kiêu-ngạo, ưa-thích sự vui chơi hơn là yêu mến Đức Chúa Trời, bề ngoài giữ điều nhơn-đức, nhưng chối-bỏ quyền-phép của nhơn-đức đó. Những kẻ thể ấy, con hãy lánh xa đi” (II Ti-mô-thê 3:1-5)

[Hình nơi trang 7]

Ít lâu nữa, bản tính loài người sẽ hoàn toàn phản ảnh sự vinh-hiển của Đức Chúa Trời