Sùng bái thánh vật có làm Đức Chúa Trời hài lòng không?
NGƯỜI TA đồn máu của “Thánh Gennaro” thường biến thành chất lỏng mỗi năm ba lần, máu này là một trong rất nhiều thánh vật của tôn giáo. Vải liệm Torino (Shroud of Turin) cũng vậy, người ta cho là tấm vải này đã được dùng để bọc xác của Giê-su Christ (Ki-tô). Trong số những thánh vật có liên hệ đến Giê-su là cái nôi mà dư luận cho là của ngài (được đặt tại một đại giáo đường ở La mã), sách đánh vần của ngài và hơn một ngàn cây đinh mà người ta cho là đã được dùng khi xử tử ngài! Thánh vật của tôn giáo cũng gồm một số cái đầu của Giăng Báp-tít và tại nhiều nơi ở Âu châu, bốn xác người được đồn là xác của “Thánh Lucia”.
Trong số những thành phố đặc biệt nổi tiếng về thánh vật là Trier, ở bên Đức, nơi người ta bảo tồn một trong những “áo thánh” (holy tunics)—cái áo dài mặc bên trong bằng một mảnh không có đường may mà tục truyền rằng Giê-su Christ đã mặc. Ngay tại thành phố Vatican người ta thấy có hơn một ngàn thánh vật trong văn khố đặc biệt. Thật vậy, hàng ngàn thánh vật tôn giáo được giữ trong nhà thờ “Thánh Ursula” tại Köln, Đức Quốc. Bản danh sách liệt kê thánh vật có thể kéo dài vô tận. Chỉ riêng ở nước Ý có đến 2.468 nơi được gọi là thánh địa có chứa nhiều thánh vật tôn giáo!
Người ta tin sự sùng bái thánh vật bắt đầu vào thế kỷ thứ tư công nguyên và việc tôn sùng “chư thánh” cũng bắt đầu vào thời đó. Vì những lý do tôn giáo, kinh tế, và ngay cả chính trị, số thánh vật từ từ tăng lên qua nhiều thế kỷ và hiện nay người ta thấy có hàng ngàn các thánh vật. Hội đồng Vatican thứ hai (The Second Vatican Council) xác nhận một lần nữa rằng “thể theo truyền thống, Giáo hội tôn thờ chư thánh và tôn kính các di hài trung thực và những hình ảnh của họ” (Constitution “Sacrosanctum Concilium” sulla sacra Liturgia, trong I Documenti del Concilio Vaticano II, năm 1980, Edizioni Paoline). “Những thánh vật có tiếng cũng như những thánh vật được đại đa số dân có lòng mộ đạo tôn sùng” được ghi trong Codex Iuris Canonici (Bộ luật của Nghị định Giáo hội) mà Gioan Phao-lồ II ban hành vào năm 1983 (Canon 1190). Người theo Anh giáo và tín đồ của nhà thờ Chính thống giáo cũng tôn sùng các thánh vật.
Vì lẽ có quá nhiều cây đinh mà người ta cho là đã được dùng để đóng đinh Giê-su và mấy cái đầu được cho là đầu của Giăng Báp-tít, nên hiển nhiên các thánh vật thường là những sự bịp bợm. Chẳng hạn như phương pháp tính tuổi bằng cách đo số lượng các-bon phóng xạ chứng minh rằng vải liệm Torino là một sự lường gạt. Trong một cuộc tranh luận sôi nổi về tấm vải liệm Torino vào năm 1988, một quan sát viên nổi tiếng của Vatican là Marco Tosatti hỏi một câu đáng chú ý: “Nếu sự phân tích khoa học đã dùng để thẩm định tấm vải liệm cũng được dùng để phân tích các vật khác mà nhiều người đang tôn thờ thì lời phán quyết sẽ ra sao?”
Đương nhiên, không một người nào khôn ngoan lại muốn tôn sùng một thánh vật giả dối. Tuy nhiên, có phải đây là yếu tố duy nhất để suy xét không?
Kinh-thánh nói gì?
Kinh-thánh không nói dân Y-sơ-ra-ên xưa được ân huệ của Đức Chúa Trời đã tôn sùng những thánh vật trong thời gian làm nô lệ tại xứ Ê-díp-tô. Quả thật, tộc trưởng Gia-cốp chết ở Ê-díp-tô và hài cốt của ông được mang về xứ Ca-na-an để chôn nơi “hang đá ở trong đồng Mặc-bê-la”. Con trai ông là Giô-sép cũng chết ở Ê-díp-tô và cuối cùng xương của ông cũng được mang về chôn ở Ca-na-an (Sáng-thế Ký 49:29-33; 50:1-14, 22-26; Xuất Ê-díp-tô Ký 13:19). Tuy nhiên, Kinh-thánh không có nói là dân Y-sơ-ra-ên đã từng tôn sùng hài cốt của Gia-cốp và Giô-sép như là những thánh vật.
Chúng ta hãy xem xét điều gì đã xảy ra trong trường hợp của nhà tiên tri Môi-se. Dưới sự hướng dẫn của Đức Chúa Trời, ông dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên đi trong 40 năm. Đến lúc 120 tuổi thì ông lên núi Nê-bô và nhìn thấy Đất Hứa rồi qua đời. Thiên sứ trưởng Mi-chen chống cự với Ma-quỉ để giành xác Môi-se và Sa-tan bị thất bại trong bất cứ mưu toan muốn dùng hài cốt Môi-se để gài bẫy dân Y-sơ-ra-ên vào việc thờ phượng thánh vật (Giu-đe 9). Mặc dù họ than khóc vì Môi-se chết đi—đó là một điều dễ hiểu—họ không bao giờ tôn sùng hài cốt của ông. Thật ra, là Đức Chúa Trời đã ngăn cản việc đó bằng cách chôn Môi-se ở một cái mộ vô danh tại một nơi mà không ai biết (Phục-truyền Luật-lệ Ký 34:1-8).
Một số người bênh vực việc tôn sùng thánh vật trích II Các Vua 13:21 để dẫn chứng. Câu này ghi: “Vả, xảy ra có kẻ chôn một người, thấy đoàn quân ấy đến, liền liệng thây vào mồ Ê-li-sê. Kẻ chết vừa đụng hài-cốt Ê-li-sê, thì sống lại và đứng dậy”. Đây là một phép lạ liên quan đến bộ xương vô tri, vô giác của một trong những nhà tiên tri của Đức Chúa Trời. Nhưng Ê-li-sê đã chết và “chẳng biết chi hết” lúc phép lạ đó xảy ra (Truyền-đạo 9:5, 10). Vì lý do đó, sự sống lại này phải do nơi quyền phép của Giê-hô-va Đức Chúa Trời là Đấng đã thực hiện phép lạ đó bằng thánh linh hoặc sinh hoạt lực của Ngài. Điều đáng lưu ý là Kinh-thánh không nói là người ta đã từng tôn sùng bộ xương của Ê-li-sê.
Một số người trong các tôn giáo tự xưng theo đấng Christ bênh vực việc sùng bái thánh vật bởi vì lời được ghi nơi Công-vụ các Sứ-đồ 19:11, 12. Nơi đây chúng ta đọc: “Đức Chúa Trời lại dùng tay Phao-lô làm các phép lạ khác thường, đến nỗi người ta lấy khăn và áo đã bận vào mình người mà để trên các kẻ đau-yếu; thì họ được lành bịnh, và được cứu khỏi quỉ dữ”. Xin lưu ý Đức Chúa Trời là Đấng dùng tay Phao-lô để làm những công việc lạ thường đó. Sứ đồ Phao-lô không tự mình làm những công việc như thế và ông không bao giờ chấp nhận cho bất cứ một người nào tôn sùng ông (Công-vụ các Sứ-đồ 14:8-18).
Đi ngược lại sự dạy dỗ của Kinh-thánh
Thật ra, sự sùng bái thánh vật là trái ngược hẳn với một số điều mà Kinh-thánh dạy. Thí dụ, một yếu tố rất cần thiết trong việc sùng bái như thế là người ta tin rằng con người có linh hồn bất tử. Hàng triệu tín đồ sùng đạo của các nhà thờ tin là linh hồn của những người được phong thánh và được tôn sùng như “thánh” hiện đang sống ở trên trời. Những người thành thật này cầu nguyện “chư thánh” đó để xin họ che chở và nhờ họ thay mặt nói giùm với Đức Chúa Trời. Thật thế, thể theo một tác phẩm của giáo hội, tín đồ Công giáo cho thánh vật là có “quyền năng cầu xin hộ của Thánh với Đức Chúa Trời”.
Tuy nhiên, thể theo Kinh-thánh, linh hồn con người không bất diệt. Linh hồn con người phải chết và linh hồn không có khả năng sống ngoài thể xác sau khi người ta chết. Đúng hơn, Kinh-thánh nói: “Giê-hô-va Đức Chúa Trời bèn lấy bụi đất nắn nên hình người, hà sanh-khí vào lỗ mũi; thì người trở nên một loài sanh-linh [hoặc linh hồn sống]” (Sáng-thế Ký 2:7). Thay vì dạy rằng con người có linh hồn bất tử, Kinh-thánh nói: “Linh-hồn nào phạm tội thì sẽ chết” (Ê-xê-chi-ên 18:4). Điều này áp dụng cho tất cả mọi người—kể cả những ai sau này được phong làm “thánh”—bởi vì tất cả chúng ta thừa hưởng tội lỗi và sự chết di truyền từ người đàn ông đầu tiên là A-đam (Rô-ma 5:12).
Người ta nên tránh sự sùng bái các “thánh” bởi vì không bao giờ họ được phép cầu xin với Đức Chúa Trời giùm cho ai. Giê-hô-va Đức Chúa Trời ra lệnh rằng chỉ có Con của Ngài là Giê-su Christ mới có thể làm điều này. Sứ đồ Phao-lô nói rằng Giê-su “là đấng đã chết, và cũng đã sống lại nữa, ngài đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu-nguyện thế cho chúng ta”. (Rô-ma 8:34; so sánh Giăng 14:6, 14).
Căn cứ vào những gì mà Kinh-thánh nói về sự thờ hình tượng cho chúng ta một lý do khác để tránh sùng bái các “thánh” và những thánh vật liên quan đến các thánh. Một trong Mười Điều răn ban cho dân Y-sơ-ra-ên có ghi rõ: “Ngươi chớ làm tượng chạm cho mình, cũng chớ làm tượng nào giống những vật trên trời cao kia, hoặc nơi đất thấp nầy, hoặc trong nước dưới đất. Ngươi chớ quì lạy trước các hình-tượng đó, và cũng đừng hầu việc chúng nó; vì ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, tức là Đức Chúa Trời kỵ-tà” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:4, 5). Nhiều thế kỷ sau đó, sứ đồ Phao-lô khuyên nhủ tín đồ đấng Christ trong thời ông: “Hỡi kẻ yêu-dấu của tôi, vậy nên hãy tránh khỏi sự thờ-lạy hình-tượng” (I Cô-rinh-tô 10:14). Sứ đồ Giăng cũng viết tương tự như thế: “Hỡi các con-cái bé-mọn, hãy giữ mình về hình-tượng!” (I Giăng 5:21).
Bởi vậy, Kinh-thánh không tán thành sự sùng kính những người được tôn làm “thánh” và những thánh vật. Tuy nhiên, một số người muốn có sự hiện diện của một cái gì được xem là linh thiêng mà họ có thể nhìn thấy và sờ được và được coi là có quyền năng cứu vớt. Thật thế, nhiều người xem các thánh vật như là một sợi dây móc nối giữa thiên đàng và trái đất. Chúng ta nên ngẫm nghĩ về việc này trong giây lát.
Không phải vì nhìn thấy và sờ các thánh vật mà một người hành động hòa hợp với lời của Giê-su về cách thờ phượng mà Đức Chúa Trời mong muốn. Giê-su nói: “Nhưng giờ hầu đến, và đã đến rồi, khi những kẻ thờ-phượng thật lấy tâm-thần và lẽ thật mà thờ-phượng Cha: ấy đó là những kẻ thờ-phượng mà Cha ưa-thích vậy. Đức Chúa Trời là Thần, nên ai thờ-lạy Ngài thì phải lấy tâm-thần và lẽ thật mà thờ-lạy” (Giăng 4:23, 24). Giê-hô-va Đức Chúa Trời là “Thần”. Mắt trần không thể nhìn thấy Ngài được. Thờ phượng Ngài “với tâm thần” có nghĩa là chúng ta hầu việc Đức Chúa Trời với một tấm lòng tràn đầy sự yêu thương và đức tin (Ma-thi-ơ 22:37-40; Ga-la-ti 2:16). Chúng ta không có thể thờ phượng Đức Chúa Trời “với lẽ thật” bằng cách tôn sùng thánh vật, nhưng chỉ bằng cách bác bỏ những điều tin tưởng sai lầm của tôn giáo, học biết ý định của Ngài được biểu lộ trong Kinh-thánh và làm theo ý định của Ngài.
Bởi thế, người ta không ngạc nhiên khi học giả James Bentley thừa nhận rằng “dân Hê-bơ-rơ xưa không có lệ tôn sùng thánh vật”. Ông ta cũng cho biết rằng trong vòng bốn thế kỷ từ lúc Ê-tiên chết đến lúc Lucian khai quật mồ của ông lên, thái độ của những tín đồ đấng Christ đối với thánh vật hoàn toàn thay đổi. Tuy nhiên, đến thứ kỷ thứ năm công nguyên các tôn giáo bội đạo tự xưng theo đấng Christ đã hết tôn trọng những sự dạy dỗ rõ ràng của Kinh-thánh về việc thờ hình tượng, tình trạng của người chết và vai trò của Giê-su Christ là đấng “cầu nguyện thế cho chúng ta” (Rô-ma 8:34; Truyền-đạo 9:5; Giăng 11:11-14).
Nếu chúng ta muốn sự thờ phượng của chúng ta làm hài lòng Đức Chúa Trời, chúng ta phải xem xét kỹ lưỡng để cho sự thờ phượng của chúng ta không dính líu gì đến bất cứ một hình thức nào của sự thờ hình tượng. Để được chấp nhận, của chúng ta phải thờ phượng Đấng Tạo hóa là Giê-hô-va Đức Chúa Trời, chứ không thờ bất cứ một thánh vật hay một tạo vật nào (Rô-ma 1:24, 25; Khải-huyền 19:10). Chúng ta còn cần phải đạt được sự hiểu biết chính xác của Kinh-thánh và xây dựng một đức tin vững chắc (Rô-ma 10:17; Hê-bơ-rơ 11:6). Và nếu chúng ta đi theo con đường của sự thờ phượng thật, chúng ta sẽ hành động phù hợp với những bằng chứng đầy dẫy trong Kinh-thánh cho thấy rằng sự sùng bái thánh vật không làm Đức Chúa Trời hài lòng.
[Hình nơi trang 5]
Bộ xương của Ê-li-sê không được tôn sùng tuy bộ xương đó có liên hệ đến sự sống lại