Làm thế nào để giải trí lành mạnh?

1, 2. Chúng ta đứng trước những lựa chọn nào liên quan đến việc giải trí?

Hãy hình dung bạn sắp ăn một trái cây thật ngon ngọt nhưng bạn nhận ra một phần của nó đã bị hư. Bạn sẽ làm gì? Có thể bạn sẽ ăn hết cả trái kể cả phần bị hư, hoặc không ăn miếng nào và vứt vào thùng rác, hay cắt bỏ phần bị hư và ăn phần còn lại. Bạn sẽ chọn cách nào?

² Theo một cách nào đó, giải trí cũng giống như trái cây ấy. Thỉnh thoảng bạn muốn nghỉ ngơi giải trí nhưng bạn nhận thấy rằng nhiều chương trình giải trí hiện nay là đồi bại, giống như phần trái cây bị hư. Thế thì bạn sẽ làm gì? Một số người có thể sẵn sàng chấp nhận bất cứ chương trình giải trí nào mà thế gian đưa ra, kể cả những điều không lành mạnh. Những người khác thì tránh mọi hình thức giải trí để đảm bảo mình không rơi vào ảnh hưởng tai hại. Tuy nhiên, một số người có thể cẩn thận tránh những trò giải trí có hại, nhưng thỉnh thoảng họ vẫn giải trí cách lành mạnh. Bạn nên chọn cách nào để giữ mình trong tình yêu thương của Đức Chúa Trời?

3. Chúng ta sẽ xem xét điều gì?

³ Phần lớn chúng ta chọn cách thứ ba. Dù biết mình có nhu cầu cần được giải trí nhưng chúng ta muốn chỉ giải trí cách lành mạnh. Vì thế, chúng ta cần xem xét làm sao để phân biệt điều nào là lành mạnh và điều nào không. Trước tiên, hãy cùng thảo luận xem những lựa chọn trong lĩnh vực giải trí ảnh hưởng thế nào đến việc chúng ta thờ phượng Đức Giê-hô-va.

LÀM MỌI VIỆC “VÌ SỰ VINH-HIỂN ĐỨC CHÚA TRỜI”

4. Sự dâng mình nên ảnh hưởng thế nào đến lựa chọn của chúng ta trong việc giải trí?

⁴ Cách đây khá lâu, một Nhân Chứng lớn tuổi đã làm báp têm vào năm 1946 cho biết: “Tôi cố hết sức để luôn có mặt và nghe kỹ mỗi bài giảng báp têm, xem như là báp têm của chính mình”. Tại sao anh làm vậy? Anh giải thích: “Ghi nhớ rõ sự dâng mình của tôi là bước quan trọng để giữ lòng trung thành”. Chắc chắn bạn đồng ý với quan điểm này. Luôn ghi nhớ là mình đã hứa nguyện dâng cả cuộc đời phụng sự Đức Giê-hô-va sẽ thúc đẩy bạn tiếp tục kiên trì (Truyền-đạo 5:4; Hê-bơ-rơ 10:7). Thật vậy, suy ngẫm về việc dâng mình sẽ ảnh hưởng đến quan điểm của bạn không chỉ về thánh chức mà còn về tất cả những lĩnh vực khác của đời sống—bao gồm việc giải trí. Sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh điều này khi viết cho tín đồ Đấng Christ vào thời ông: “Anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh-hiển Đức Chúa Trời mà làm”.—1 Cô-rinh-tô 10:31.

5. Làm thế nào Lê-vi Ký 22:18-20 giúp chúng ta thấy được lời cảnh báo ngầm nơi Rô-ma 12:1?

⁵ Mọi điều bạn làm trong đời sống đều có liên quan đến việc bạn thờ phượng Đức Giê-hô-va. Trong lá thư viết cho các anh em đồng đạo ở Rô-ma, sứ đồ Phao-lô đã nói những lời có ý nghĩa sâu sắc để nhấn mạnh điều này. Ông khuyến khích họ: “Hỡi anh em, tôi. . . khuyên anh em dâng thân-thể mình làm của-lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ-phượng phải lẽ của anh em” (Rô-ma 12:1). Thân thể của bạn bao gồm tâm trí, tấm lòng và sức lực. Bạn dùng tất cả những điều này để phụng sự Đức Chúa Trời (Mác 12:30). Phao-lô miêu tả việc phụng sự hết lòng như là một của-lễ. Từ “của-lễ” cho thấy một lời cảnh báo ngầm. Dưới Luật Pháp Môi-se, của-lễ bị khiếm khuyết không được Đức Chúa Trời chấp nhận (Lê-vi Ký 22:18-20). Tương tự, nếu của-lễ mà một tín đồ Đấng Christ dâng lên cho Đức Chúa Trời bị ô uế về phương diện nào đó, Ngài cũng không chấp nhận. Vậy thì làm thế nào của-lễ của tín đồ Đấng Christ bị ô uế?

6, 7. Một tín đồ Đấng Christ có thể làm ô uế thân thể như thế nào, và hậu quả có thể là gì?

⁶ Sứ đồ Phao-lô khuyên các tín đồ Đấng Christ ở Rô-ma: “Chớ nộp chi-thể mình cho tội-lỗi”. Ông cũng bảo họ “làm cho chết các việc của thân-thể” (Rô-ma 6:12-14; 8:13). Trong phần đầu lá thư, Phao-lô nêu lên một số thí dụ về “các việc của thân-thể”. Ông viết về loài người tội lỗi: “Miệng chúng nó đầy những lời nguyền-rủa”, “Chân chúng nó mau lẹ làm đổ máu”, “Trước mắt chúng chẳng có sự kính sợ Đức Chúa Trời” (Rô-ma 3:13-18; BDM). Một tín đồ Đấng Christ sẽ làm dơ bẩn thân thể nếu dùng “chi-thể”, hay các phần của thân thể, để làm những điều tội lỗi như thế. Chẳng hạn, ngày nay nếu một tín đồ Đấng Christ cố ý xem những tài liệu đồi bại như hình ảnh khiêu dâm hoặc tàn bạo, người đó đang “nộp [mắt] mình cho tội-lỗi” và vì thế làm ô uế cả thân thể. Bất cứ sự thờ phượng nào mà người ấy dâng lên sẽ bị xem như một của-lễ không còn thánh sạch và không được Đức Chúa Trời chấp nhận (Phục-truyền Luật-lệ Ký 15:21; 1 Phi-e-rơ 1:14-16; 2 Phi-e-rơ 3:11). Quả là một giá quá đắt cho việc giải trí không lành mạnh!

⁷ Rõ ràng, đối với một tín đồ Đấng Christ, lựa chọn chương trình giải trí có ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì thế, chắc hẳn chúng ta muốn chọn những chương trình giải trí làm cao quý, chứ không gây ô uế, cho của-lễ chúng ta dâng lên Đức Chúa Trời. Giờ đây, chúng ta hãy thảo luận làm thế nào để xác định trong việc giải trí, điều gì là lành mạnh và điều gì không.

“HÃY GỚM SỰ DỮ”

8, 9. (a) Các chương trình giải trí nói chung có thể được chia làm hai loại nào? (b) Chúng ta phải tránh những chương trình giải trí nào, và tại sao?

⁸ Chương trình giải trí nói chung có thể được chia làm hai loại. Một là những chương trình tín đồ Đấng Christ phải hoàn toàn tránh xa, hai là những chương trình có thể chấp nhận được tùy theo mỗi người. Chúng ta hãy xem xét loại thứ nhất: những chương trình giải trí cần phải tránh xa.

⁹ Như được đề cập trong chương 1, một vài chương trình giải trí cho thấy những hoạt động mà Kinh Thánh rõ ràng lên án. Chẳng hạn, những trang web, phim ảnh, chương trình truyền hình cũng như âm nhạc có nội dung ma quái, tàn bạo, có hình ảnh khiêu dâm hoặc cổ vũ những hành vi vô luân và đồi bại. Những chương trình giải trí suy đồi như thế khiến người ta xem những hành động vi phạm nguyên tắc và luật pháp của Kinh Thánh là điều bình thường. Vì vậy, các tín đồ Đấng Christ chân chính phải tránh xa những chương trình giải trí không lành mạnh ấy (Công-vụ 15:28, 29; 1 Cô-rinh-tô 6:9, 10; Khải-huyền 21:8). Khi làm thế, bạn cho Đức Giê-hô-va thấy bạn thật sự “gớm sự dữ” và tiếp tục “tránh sự ác”. Nhờ đó, bạn cũng chứng tỏ mình có “đức tin không giả hình”.—Rô-ma 12:9; Thi-thiên 34:14; 1 Ti-mô-thê 1:5, TTGM.

10. Về việc giải trí, cách lý luận nào là nguy hiểm, và tại sao?

¹⁰ Dù vậy, một số người có thể cảm thấy rằng xem những hình ảnh miêu tả rõ ràng cảnh vô luân thì không gây tai hại gì. Họ lý luận: “Tôi chỉ xem chúng trên phim ảnh hoặc tivi, nhưng chính tôi sẽ không bao giờ làm những điều đó”. Lý luận như thế là nguy hiểm và tự lừa dối bản thân (Giê-rê-mi 17:9). Nếu giải trí bằng cách xem những điều Đức Giê-hô-va lên án, chúng ta có đang thật sự “gớm sự dữ” không? Thường xuyên nghe, xem hoặc đọc những điều xấu xa sẽ làm chúng ta dần dần mất đi khả năng nhận thức (Thi-thiên 119:70; 1 Ti-mô-thê 4:1, 2). Những hành động đó có thể ảnh hưởng đến những gì chúng ta làm hoặc quan điểm của chúng ta về hạnh kiểm sai trái của người khác.

11. Câu Ga-la-ti 6:7 đúng trong việc giải trí như thế nào?

¹¹ Điều này đã thật sự xảy ra. Một vài tín đồ Đấng Christ đã phạm tội vô luân vì bị ảnh hưởng bởi những chương trình giải trí họ thường xem. Họ đã phải trải qua kinh nghiệm đau đớn mới học được bài học là “ai gieo giống chi, lại gặt giống ấy” (Ga-la-ti 6:7). Nhưng chúng ta có thể tránh được hậu quả đau buồn đó. Nếu cẩn thận gieo trong tâm trí mình những điều lành mạnh, bạn sẽ vui mừng gặt hái kết quả tốt đẹp trong đời sống.—Xin xem khung “Tôi nên chọn loại giải trí nào?” nơi trang 67.

QUYẾT ĐỊNH CÁ NHÂN DỰA TRÊN NGUYÊN TẮC KINH THÁNH

12. Câu Ga-la-ti 6:5 liên quan đến việc giải trí như thế nào? Chúng ta có sự hướng dẫn nào khi phải có những quyết định riêng?

¹² Chúng ta hãy nói đến loại thứ hai: những chương trình giải trí mà Lời Đức Chúa Trời không trực tiếp lên án, hoặc không nói cụ thể là có được chấp nhận hay không. Khi lựa chọn những chương trình giải trí đó, mỗi tín đồ Đấng Christ cần quyết định riêng dựa trên những điều người ấy nghĩ là lành mạnh (Ga-la-ti 6:5). Tuy nhiên, chúng ta có sự hướng dẫn khi đứng trước những lựa chọn như thế. Kinh Thánh có những nguyên tắc, tức những lẽ thật cơ bản, giúp chúng ta hiểu được quan điểm của Đức Giê-hô-va. Khi lưu ý đến các nguyên tắc này, chúng ta có thể biết “ý-muốn của Chúa” trong mọi việc, kể cả việc chọn lựa chương trình giải trí.—Ê-phê-sô 5:17.

13. Điều gì sẽ thúc đẩy chúng ta tránh những loại hình giải trí làm buồn lòng Đức Giê-hô-va?

¹³ Không phải tất cả tín đồ Đấng Christ đều có “sự suy-hiểu” hay khả năng nhận thức về đạo đức giống nhau (Phi-líp 1:9). Hơn nữa, chúng ta biết rằng mỗi người có sở thích giải trí khác nhau. Vì thế, chúng ta không nên mong đợi là mọi tín đồ Đấng Christ đều sẽ có quyết định giống y như nhau. Dù vậy, khi càng để nguyên tắc của Đức Chúa Trời tác động đến lòng và trí, chúng ta càng muốn tránh bất cứ loại hình giải trí nào làm buồn lòng Đức Giê-hô-va.—Thi-thiên 119:11, 129; 1 Phi-e-rơ 2:16.

14. (a) Chúng ta nên lưu ý đến yếu tố nào khi chọn chương trình giải trí? (b) Làm thế nào chúng ta có thể đặt quyền lợi Nước Trời lên hàng đầu trong đời sống?

¹⁴ Khi lựa chọn chương trình giải trí, chúng ta cũng cần lưu ý đến một yếu tố quan trọng khác: thời gian. Trong khi nội dung của mục giải trí cho biết những điều bạn chấp nhận, thì thời gian giải trí cho thấy những điều bạn đặt ưu tiên. Dĩ nhiên, đối với tín đồ Đấng Christ, những điều liên quan đến sự thờ phượng Đức Chúa Trời là quan trọng nhất (Ma-thi-ơ 6:33). Bạn có thể làm gì để chắc chắn mình đang đặt quyền lợi Nước Trời lên hàng đầu trong đời sống? Sứ đồ Phao-lô nói: “Hãy giữ cho khéo về sự ăn-ở của anh em, chớ xử mình như người dại-dột, nhưng như người khôn-ngoan. Hãy lợi-dụng thì-giờ” (Ê-phê-sô 5:15, 16). Thật vậy, giới hạn khoảng thời gian rõ ràng trong việc giải trí sẽ giúp bạn có đủ thì giờ cho “những sự tốt-lành hơn”, đó là những hoạt động giúp bạn giữ được sức khỏe thiêng liêng.—Phi-líp 1:10.

15. Khi lựa chọn chương trình giải trí, tại sao đặt ra một “khoảng cách an toàn” là điều khôn ngoan?

¹⁵ Trong việc chọn lựa chương trình giải trí, đặt ra một “khoảng cách an toàn” là điều khôn ngoan. Điều này có nghĩa gì? Hãy xem lại minh họa về trái cây. Để tránh vô tình ăn phải phần bị hư, bạn cần cắt bỏ không chỉ phần đó mà cả rìa xung quanh chỗ hư. Tương tự, chúng ta cần khôn ngoan đặt ra “khoảng cách an toàn” trong việc lựa chọn chương trình giải trí. Một tín đồ Đấng Christ khôn ngoan sẽ tránh không chỉ những chương trình giải trí rõ ràng vi phạm nguyên tắc Kinh Thánh, mà còn cả những loại hình giải trí đáng nghi ngờ hoặc dường như có những yếu tố gây tai hại cho sức khỏe thiêng liêng (Châm-ngôn 4:25-27). Luôn theo sát Lời Đức Chúa Trời sẽ giúp bạn làm điều đó.

NGHĨ ĐẾN “ĐIỀU CHI THANH-SẠCH”

16. (a) Làm thế nào chúng ta có thể cho thấy mình có cùng quan điểm đạo đức với Đức Giê-hô-va? (b) Việc áp dụng nguyên tắc Kinh Thánh có thể trở thành lối sống của bạn như thế nào?

¹⁶ Khi lựa chọn chương trình giải trí, trước hết tín đồ Đấng Christ chân chính phải nghĩ đến quan điểm của Đức Giê-hô-va. Kinh Thánh cho biết cảm nghĩ và tiêu chuẩn của Ngài. Thí dụ, vua Sa-lô-môn đã liệt kê một vài điều Đức Giê-hô-va ghét, chẳng hạn như “lưỡi dối-trá, tay làm đổ huyết vô-tội; lòng toan những mưu ác, chân vội-vàng chạy đến sự dữ” (Châm-ngôn 6:16-19). Quan điểm của Đức Giê-hô-va nên tác động thế nào đến lối suy nghĩ của bạn? Người viết Thi-thiên nói: “Hỡi những kẻ yêu-mến Đức Giê-hô-va, hãy ghét sự ác” (Thi-thiên 97:10). Những lựa chọn của bạn về việc giải trí phải cho thấy bạn thật sự ghét những điều Đức Giê-hô-va ghét (Ga-la-ti 5:19-21). Hãy nhớ rằng những gì bạn làm nơi riêng tư sẽ cho thấy rõ về con người của bạn hơn là những gì bạn làm trước mặt người khác (Thi-thiên 11:4; 16:8). Vì thế, nếu thật lòng muốn phản chiếu sự vinh hiển của Đức Giê-hô-va, hoặc có cùng cảm nghĩ với Ngài về các vấn đề đạo đức trong mọi khía cạnh của đời sống, bạn sẽ luôn luôn chọn lựa phù hợp với nguyên tắc Kinh Thánh. Dần dần, điều đó sẽ trở thành lối sống của bạn.—2 Cô-rinh-tô 3:18.

17. Trước khi chọn lựa chương trình giải trí, chúng ta nên đặt những câu hỏi nào?

¹⁷ Bạn có thể làm gì nữa để bảo đảm là mình hành động phù hợp với quan điểm của Đức Giê-hô-va khi lựa chọn chương trình giải trí? Hãy nghĩ đến câu hỏi này: “Chương trình giải trí đó ảnh hưởng thế nào đến cá nhân tôi và mối quan hệ của tôi với Đức Chúa Trời?”. Chẳng hạn, trước khi quyết định có xem một bộ phim nào đó hay không, hãy tự hỏi: “Nội dung của bộ phim này tác động đến lương tâm tôi thế nào?”. Chúng ta hãy xem những nguyên tắc nào có thể áp dụng trong trường hợp này.

18, 19. (a) Làm thế nào nguyên tắc nơi Phi-líp 4:8 có thể giúp chúng ta nhận biết loại hình giải trí của mình có lành mạnh hay không? (b) Những nguyên tắc nào khác có thể giúp bạn lựa chọn chương trình giải trí lành mạnh? (Xin xem cước chú).

¹⁸ Câu Phi-líp 4:8 cho chúng ta nguyên tắc chủ chốt: “Phàm điều chi chân-thật, điều chi đáng tôn, điều chi công-bình, điều chi thanh-sạch, điều chi đáng yêu-chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân-đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến”. Đúng là Phao-lô đang bàn luận, không phải về việc giải trí, nhưng về việc nên để lòng tập trung suy ngẫm những điều làm đẹp lòng Đức Giê-hô-va (Thi-thiên 19:14). Tuy nhiên, những lời này của Phao-lô có thể được áp dụng trong lĩnh vực giải trí. Như thế nào?

¹⁹ Hãy tự hỏi: “Việc tôi lựa chọn phim ảnh, trò chơi điện tử, âm nhạc hoặc những loại hình giải trí khác có làm tâm trí tôi đầy những điều thanh sạch không?”. Chẳng hạn, sau khi xem một bộ phim, hình ảnh nào tác động mạnh mẽ đến tâm trí bạn? Nếu đó là những điều tốt đẹp, thanh sạch và đem lại sự thư thái, thì chương trình giải trí ấy là lành mạnh. Còn nếu bộ phim bạn xem khiến bạn nghĩ về những điều ô uế, thì chương trình ấy không lành mạnh, thậm chí tai hại (Ma-thi-ơ 12:33; Mác 7:20-23). Tại sao? Vì nghĩ đến những điều ô uế về đạo đức sẽ làm xáo trộn sự bình an nội tâm, làm tổn thương lương tâm được Kinh Thánh rèn luyện và có thể hủy hoại mối quan hệ của bạn với Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 5:5; 1 Ti-mô-thê 1:5, 19). Vì những chương trình giải trí như thế gây tai hại cho cá nhân bạn nên hãy quyết tâm tránh xa chúnga (Rô-ma 12:2). Hãy có cùng tinh thần như người viết Thi-thiên đã cầu xin Đức Giê-hô-va: “Xin xây mắt tôi khỏi xem những vật hư-không”.—Thi-thiên 119:37.

NGHĨ ĐẾN LỢI ÍCH CỦA NGƯỜI KHÁC

20, 21. Làm thế nào 1 Cô-rinh-tô 10:23, 24 có liên hệ đến việc lựa chọn chương trình giải trí?

²⁰ Sứ đồ Phao-lô đề cập đến một nguyên tắc quan trọng trong Kinh Thánh mà chúng ta cần phải nghĩ đến khi quyết định những vấn đề cá nhân. Ông nói: “Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều làm gương tốt. Chớ ai tìm lợi riêng cho mình, nhưng ai nấy hãy tìm cho kẻ khác” (1 Cô-rinh-tô 10:23, 24). Nguyên tắc này liên quan đến việc lựa chọn chương trình giải trí như thế nào? Bạn cần tự hỏi: “Chương trình giải trí mà tôi chọn ảnh hưởng đến người khác ra sao?”.

²¹ Lương tâm có lẽ cho phép bạn tham gia một chương trình giải trí mà bạn xem là “có phép làm” hay chấp nhận được. Tuy nhiên, nếu nhận thấy những anh em đồng đạo khác có lương tâm nhạy cảm hơn và không chấp nhận chương trình giải trí ấy, bạn có lẽ quyết định không tham gia. Tại sao? Vì nếu tham gia, bạn có thể khiến anh em khó giữ lòng trung thành với Đức Chúa Trời. Điều này đồng nghĩa với việc “phạm tội cùng anh em”—hoặc ngay cả “phạm tội cùng Đấng Christ” như Phao-lô đã nói. Bạn cũng nhớ đến lời khuyên: “Đừng làm dịp cho người sa-ngã” (1 Cô-rinh-tô 8:12; Rô-ma 14:13). Ngày nay, tín đồ Đấng Christ chân chính cố gắng làm theo lời khuyên đầy quan tâm này của Phao-lô. Họ tránh những chương trình giải trí dù có thể “có phép làm” nhưng không xây dựng anh em.—Rô-ma 14:1; 15:1.

22. Tại sao tín đồ Đấng Christ nên tôn trọng quan điểm của người khác trong các quyết định cá nhân?

²² Tuy nhiên, cũng có một khía cạnh khác trong việc quan tâm đến lợi ích của anh em. Một tín đồ Đấng Christ có lương tâm nhạy cảm hơn không nên buộc tất cả những anh em khác trong hội thánh có cùng quan điểm như mình về việc giải trí. Vì nếu làm thế, người ấy giống như một tài xế lái xe trên xa lộ và buộc những tài xế khác đang đi trên đường phải chạy cùng tốc độ với mình. Đó là đòi hỏi vô lý! Vì tình yêu thương, một tín đồ có lương tâm nhạy cảm hơn cần tôn trọng những anh chị em có quan điểm giải trí khác mình nhưng không vi phạm nguyên tắc Kinh Thánh. Khi làm thế, người ấy “cho mọi người đều biết nết nhu-mì [“tính phải lẽ”, NW]” của mình.—Phi-líp 4:5; Truyền-đạo 7:16.

23. Làm thế nào bạn có thể chắc chắn là mình giải trí một cách lành mạnh?

²³ Tóm lại, làm thế nào bạn có thể chắc chắn là mình giải trí một cách lành mạnh? Hãy tránh xa bất cứ loại hình giải trí có hình ảnh miêu tả rõ ràng những hành vi đồi bại hay vô luân mà Kinh Thánh thẳng thắn lên án. Hãy làm theo những nguyên tắc có thể áp dụng cho các loại hình giải trí không được đề cập cụ thể trong Kinh Thánh. Hãy tránh những chương trình giải trí gây nguy hại cho lương tâm của bạn, và sẵn sàng từ bỏ những loại hình giải trí có thể làm người khác khó chịu, đặc biệt là đối với anh em cùng đức tin. Khi quyết tâm làm những điều đó, bạn sẽ tôn vinh Đức Chúa Trời và giữ gìn bạn cùng gia đình trong tình yêu thương của Ngài.