Khôn khéo kiểm soát sự giận của bạn và của người khác

Chúng ta sống trong một xã hội có khuynh hướng hay nóng giận. Nạn kẹt xe, những ý kiến xung đột và bất ổn định, những sự hiểu lầm, những sự bất công hoặc những bất mãn trong đời sống hằng ngày tạo ra nhiều áp lực căng thẳng. Tình trạng căng thẳng này chất chứa và hầu như đến một lúc nào đó mỗi người đều phát cáu. Do đó chúng ta nên tập luyện tự lắng dịu. Mỗi ngày chúng ta có thể bắt đầu sống với thái độ tích cực—bằng cách tỏ ra nhẫn nại, khoan dung và vui tính. Hầu hết chúng ta đều có một gia đình yêu thương chúng ta. Tín đồ đấng Christ cũng có anh em cùng đạo trung thành trong hội-thánh và hơn hết họ có Giê-hô-va Đức Chúa Trời làm Đấng Chăn chiên đầy yêu thương. Vậy khỏi cần phải lo sợ nguyên nhân thông thường gây ra sự nóng giận, tức là cảm giác cô đơn, bị bỏ rơi (Thi-thiên 23:1-6; Hê-bơ-rơ 13:5, 6).

Tuy nhiên, nếu chúng ta cảm thấy nóng giận hoặc phải đương đầu với sự nóng giận của người khác, chúng ta nên giải quyết tình trạng này một cách thích ứng để giữ tròn hạnh phúc và sự an lạc của chúng ta. Bằng cách nào? Kinh-thánh nói: “Người chậm nóng-giận thắng hơn người dõng-sĩ; Và ai cai-trị lòng mình thắng hơn kẻ chiếm-lấy thành” (Châm-ngôn 16:32). Thay vì muốn vội nổi giận, chúng ta nên xem xét những hành động mà chúng ta sắp sửa làm có thể đem lại hậu quả gì. Dằn sự nóng giận một chút có lẽ ngăn ngừa chúng ta làm một điều gì có thể khiến chúng ta ân hận về sau (Châm-ngôn 14:17).

Trong trường hợp chúng ta có tính nóng giận mà không biết tại sao, chúng ta nên khiêm nhường và thành thật tìm kiếm sự giúp đỡ. Thú thật với người khác, nhất là những người yêu thương chúng ta, về những sự lo sợ hoặc sự kiện chúng ta cần được giúp đỡ không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối; đó là bằng chứng của sự khôn ngoan và can đảm. Kinh-thánh nói: “Đâu không có nghị-luận, đó mưu-định phải phế; Nhưng nhờ có nhiều mưu-sĩ, mưu-định bèn được thành” (Châm-ngôn 15:22).

Cố gắng tìm hiểu tại sao người khác cư xử như thế sẽ giúp chúng ta đè nén những cảm xúc của mình. Hơn nữa, nếu chúng ta đáp lại một người nóng giận rằng: “Tôi hiểu tại sao bạn nóng giận”, có lẽ người đó dịu lại tức thì. Kinh-thánh khuyên: “Sự khôn-ngoan của người khiến cho người chậm nóng-giận; Và người lấy làm danh-dự mà bỏ qua tội-phạm” (Châm-ngôn 19:11).

Nếu chúng ta vô tình gây thiệt hại cho ai thì chúng ta phải xin lỗi người đó. Thí dụ, nếu có ai dẫm lên chân bạn, có lẽ bạn có khuynh hướng nổi giận. Nhưng nếu người đó xin lỗi, bạn nguôi giận. Có lẽ chân bạn hãy còn đau, nhưng phẩm giá của bạn được tôn trọng. Cũng thế, phép lịch sự của chúng ta cùng với sự lễ phép thông thường và tính khí nhã nhặn có thể giúp chúng ta xóa bỏ sự hờn giận và giữ cho chúng ta được tôn trọng trong liên lạc của chúng ta đối với người hôn phối, con cái, bạn bè và anh em tín đồ trong hội-thánh đấng Christ (Châm-ngôn 16:24; Cô-lô-se 4:6; I Phi-e-rơ 3:8).

Đứng trước một tình thế khiến chúng ta cảm thấy nóng giận, biết cách nói lên sự nóng giận của chúng ta mà không cần phải đả kích người kia là điều có ích. Có sự khác biệt lớn giữa sự công kích bằng miệng (“Đồ ngu!” hoặc “Ta sẽ đấm vỡ mặt mày!”) và việc nói cho biết chúng ta nóng giận (“Tôi rất khó chịu” hoặc “Tôi cảm thấy bị xúc phạm đó”). Sự công kích bằng miệng thường không có kết quả tốt vì khiêu khích người kia trả miếng, trong khi việc nói lên cảm nghĩ của bạn nhẹ hơn một sự tấn công, và người kia có lẽ cảm thấy cần phải tự sửa chữa. Như Kinh-thánh có nói, “lời đáp êm-nhẹ làm nguôi cơn-giận; Còn lời xẳng-xớm trêu thạnh-nộ thêm. Người hay giận gây [điều] đánh lộn; Nhưng người chậm nóng-giận làm nguôi cơn tranh-cãi” (Châm-ngôn 15:1, 18).

Sự nóng giận chính đáng

Đối với phần đông chúng ta, thỉnh thoảng cảm thấy nóng giận là điều tự nhiên. Kinh-thánh tường thuật lại rằng ngay cả Đức Giê-hô-va cảm thấy nóng giận (Sô-phô-ni 2:2, 3; 3:8). Thế thì không có gì đáng ngạc nhiên khi loài người, được tạo ra theo hình ảnh của Ngài, biểu lộ một tình cảm tương tự (Sáng-thế Ký 1:26). Vậy việc cảm thấy nóng giận tự nó không phải là một điều tội lỗi.

Tuy nhiên, khi Đức Giê-hô-va nóng giận, Ngài luôn luôn có lý do chính đáng: Đó là vì các nguyên tắc công bình của Ngài bị vi phạm. Và phản ứng của Ngài luôn luôn đúng chừng mực và hoàn toàn được kềm chế. Đối với loài người bất toàn thì khác. Chúng ta thường cảm thấy nóng giận vì bị chạm tự ái hoặc vì một số khuyết điểm khác chung của loài người. Do đó, chúng ta cần phải coi chừng cách chúng ta đối phó với sự nóng giận. Như sứ đồ Phao-lô có cảnh cáo, “ví bằng anh em đương cơn giận, thì chớ phạm tội; chớ căm-giận cho đến khi mặt trời lặn, và đừng cho ma-quỉ nhơn dịp” (Ê-phê-sô 4:26, 27). Đúng, Sa-tan có thể lợi dụng sự nóng giận không kềm chế của chúng ta. Quả thật, trong sự liệt kê “các việc làm của xác-thịt” có sự “buồn-giận”; một người không được hưởng Nước Đức Chúa Trời vì cớ các việc làm ấy (Ga-la-ti 5:19-21).

Đó là lý do tại sao môn đồ Gia-cơ khuyên: “Hỡi anh em yêu-dấu, anh em biết [điều] đó: người nào cũng phải... chậm giận; vì cơn giận của người ta không làm nên sự công-bình của Đức Chúa Trời” (Gia-cơ 1:19, 20). Ngay khi chúng ta nóng giận vì một lý do chính đáng, sự bất toàn có thể khiến chúng ta phản ứng một cách không kềm chế, sai lầm. Vậy chúng ta nên luôn luôn noi theo nguyên tắc này: “Hỡi kẻ rất yêu-dấu của tôi ơi, chính mình chớ trả thù ai, nhưng hãy nhường cho cơn thạnh-nộ của Đức Chúa Trời; vì có chép lời Chúa phán rằng: Sự trả thù thuộc về ta, ta sẽ báo-ứng” (Rô-ma 12:19). Cũng hãy nhớ rằng với tư cách là con người bất toàn chúng ta có thể lầm lẫn. Do đó thật là nguy hiểm nếu chúng ta vội xét đoán người khác dưới danh nghĩa của sự phẫn nộ chính đáng (Gia-cơ 2:13; 4:11, 12; 5:9).

Theo Kinh-thánh thì chúng ta đang sống trong thời kỳ cuối cùng. Trong những ngày sau rốt, “các dân-tộc vốn giận-dữ” chống lại Nước Đức Chúa Trời, và Ma-quỉ “biết thì-giờ mình còn chẳng bao nhiêu, nên giận hoảng” (Khải-huyền 11:17, 18; 12:10-12). Do đó, sống phù hợp với Lời Đức Chúa Trời là sự che chở thật sự và duy nhất cho chúng ta (Thi-thiên 119:105). Chẳng bao lâu nữa Đức Chúa Trời sẽ phán xét các nước và trái đất sẽ được tẩy sạch, không còn mọi sự bất công (Ê-sai 35:10; 65:23; Mi-chê 4:3, 4). Trong khi chờ đợi điều đó chúng ta cần phải tánh noi theo khuynh hướng dễ nóng giận của thế gian này. Chế ngự một cách thích đáng sự nóng giận sẽ giúp chúng ta gìn giữ tình yêu thương vợ chồng, sự hợp nhất giữa tín đồ đấng Christ và sự bình an cùng hạnh phúc cá nhân. Và điều quan trọng hơn hết là việc này sẽ giúp chúng ta tiếp tục hưởng lòng ưu ái và những ân phước của Giê-hô-va Đức Chúa Trời (Thi-thiên 119:165).