CHƯƠNG 23
“Đức Chúa Trời yêu chúng ta trước”
1-3. Một số yếu tố nào khiến cho cái chết của Chúa Giê-su khác với bất kỳ cái chết nào khác trong lịch sử?
Vào một ngày mùa xuân cách đây gần 2.000 năm, một người đàn ông vô tội bị xét xử, bị kết án về những tội mà mình không hề phạm, và sau đó bị tra tấn cho đến chết. Người đàn ông ấy không phải là người đầu tiên và cũng không phải là người cuối cùng bị hành quyết một cách tàn nhẫn và bất công. Tuy nhiên, cái chết của người này rất khác so với bất kỳ cái chết nào khác.
2 Trong những giờ phút cuối cùng trước khi người ấy chết, có một hiện tượng đã xảy ra ở trên trời, đánh dấu tầm quan trọng của biến cố này. Dù lúc đó là giữa ban ngày nhưng sự tối tăm đột nhiên bao trùm khắp xứ. Như một người viết Kinh Thánh cho biết, “không có ánh sáng mặt trời” (Lu-ca 23:44, 45). Rồi ngay trước khi tắt thở, người đàn ông ấy đã nói những lời không thể nào quên: “Mọi việc đã hoàn tất!”. Thật vậy, bằng cách hy sinh mạng sống, người đàn ông ấy đã thực hiện được một điều tuyệt diệu. Sự hy sinh này là hành động yêu thương cao cả nhất mà từ trước đến nay chưa từng có con người nào làm.—Giăng 15:13; 19:30.
3 Người đàn ông đó chính là Chúa Giê-su Ki-tô. Nhiều người trên thế giới từng nghe về sự đau đớn và cái chết mà Chúa Giê-su phải trải qua vào ngày đen tối đó, ngày 14 Ni-san năm 33 CN. Tuy nhiên, có một điều quan trọng khác mà họ không biết. Dù Chúa Giê-su chịu nhiều đau đớn nhưng có một đấng khác còn đau đớn hơn. Đấng ấy thậm chí đã hy sinh nhiều hơn vào ngày hôm đó và đây là hành động yêu thương cao cả nhất mà chưa có ai trong vũ trụ làm. Hành động đó là gì? Lời giải đáp cho câu hỏi này sẽ dạy chúng ta về phẩm chất quan trọng nhất của Đức Giê-hô-va, đó là tình yêu thương của ngài.
Hành động yêu thương cao cả nhất
4. Điều gì khiến một người lính La Mã nhận ra rằng Chúa Giê-su không phải là người thường, và ông đã kết luận điều gì?
4 Người lính La Mã giám sát việc hành quyết Chúa Giê-su vô cùng kinh ngạc khi thấy sự tối tăm xảy ra trước khi Chúa Giê-su chết và trận động đất diễn ra sau đó. Ông nói: “Người này đúng là Con Đức Chúa Trời” (Ma-thi-ơ 27:54). Rõ ràng, Chúa Giê-su không phải là người thường. Người lính đó đã can dự vào việc hành quyết Con một của Đức Chúa Trời Tối Cao! Hãy xem người Con ấy quý giá thế nào với Cha ngài.
5. Đức Giê-hô-va và Con ngài ở cùng nhau trên trời bao lâu?
5 Kinh Thánh gọi Chúa Giê-su là “con đầu tiên trong tất cả các tạo vật” (Cô-lô-se 1:15). Điều này có nghĩa là Con của Đức Giê-hô-va đã hiện hữu trước khi vũ trụ được tạo ra. Vậy Cha và Con đã ở cùng nhau bao lâu? Một số nhà khoa học ước tính rằng vũ trụ đã tồn tại 13 tỉ năm. Thật khó để hình dung khoảng thời gian ấy dài đến mức nào! Tuy nhiên, nếu các nhà khoa học ấy nói đúng thì điều này có nghĩa là Con của Đức Giê-hô-va đã hiện hữu nhiều hơn 13 tỉ năm! Vậy, ngài đã làm gì trong hàng tỉ năm ấy?
6. (a) Con của Đức Giê-hô-va đã làm gì trên trời trước khi xuống thế? (b) Đức Giê-hô-va và Con ngài được hợp nhất bởi điều gì?
6 Người Con ấy vui thích làm việc cùng với Cha trong vai trò là “thợ cả” (Châm ngôn 8:30). Kinh Thánh nói: “Không qua [Con] thì chẳng vật nào hiện hữu” (Giăng 1:3). Như vậy Đức Giê-hô-va và Con ngài cùng tạo ra mọi vật khác. Hai đấng ấy rất vui thích làm việc cùng nhau! Nhiều người đồng ý rằng tình yêu thương giữa cha mẹ và con cái mạnh mẽ đến kinh ngạc. Và tình yêu thương “là mối liên kết giúp hợp nhất trọn vẹn” (Cô-lô-se 3:14). Vì Đức Giê-hô-va và Con ngài ở cùng nhau trong thời gian rất dài nên tình yêu thương giữa hai đấng ấy mạnh mẽ hơn bất cứ những gì mà chúng ta có thể tưởng tượng. Rõ ràng, Đức Chúa Trời và Con ngài được hợp nhất bởi tình yêu thương mạnh mẽ nhất từ trước đến nay.
7. Khi Chúa Giê-su chịu phép báp-têm, Đức Giê-hô-va bày tỏ cảm xúc thế nào về Con ngài?
7 Dù vậy, Đức Giê-hô-va đã phái Con ngài xuống thế để sinh ra làm một em bé. Điều này có nghĩa là trong vài thập kỷ, Đức Giê-hô-va phải xa người Con yêu dấu vốn rất gần gũi với ngài. Từ trên trời, ngài chăm chú dõi theo Chúa Giê-su lớn lên trở thành người hoàn hảo. Lúc khoảng 30 tuổi, Chúa Giê-su chịu phép báp-têm. Đức Giê-hô-va cảm thấy thế nào về Con ngài? Đức Giê-hô-va đã trực tiếp phán từ trời: “Đây là Con yêu dấu của ta, người mà ta hài lòng” (Ma-thi-ơ 3:17). Chúa Giê-su đã làm mọi điều mà Đức Giê-hô-va tiên tri về ngài và vâng theo mọi đòi hỏi của Cha. Điều này hẳn làm Cha ngài rất hài lòng!—Giăng 5:36; 17:4.
8, 9. (a) Chúa Giê-su phải trải qua điều gì vào ngày 14 Ni-san năm 33 CN, và điều này tác động thế nào đến Cha trên trời? (b) Tại sao Đức Giê-hô-va để cho Con ngài chịu đau đớn và chết?
8 Nhưng Đức Giê-hô-va có cảm xúc nào vào ngày 14 Ni-san năm 33 CN? Đức Giê-hô-va cảm thấy thế nào khi Chúa Giê-su bị phản bội, rồi bị đám đông bắt vào đêm ấy? Khi ngài bị các bạn bỏ rơi và bị xét xử bất hợp pháp? Khi ngài bị đám đông cười nhạo, nhổ vào mặt và đấm ngài? Khi ngài bị đánh đập, lưng bị rách và chảy máu? Khi chân và tay ngài bị đóng trên cây cột, rồi bị treo lên trong khi dân chúng giễu cợt ngài? Đức Giê-hô-va cảm thấy thế nào khi người Con yêu dấu cất tiếng kêu cầu ngài trong cơn đau đớn tột độ? Đức Giê-hô-va cảm thấy ra sao khi Chúa Giê-su trút hơi thở cuối cùng và lần đầu tiên kể từ lúc mọi tạo vật được tạo ra, người Con yêu quý của ngài không còn nữa?—Ma-thi-ơ 26: 14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Giăng 19:1.
9 Không có lời nào miêu tả được nỗi đau của Đức Giê-hô-va khi phải chứng kiến Con ngài đau đớn và chết. Điều mà chúng ta có thể miêu tả được là động cơ của Đức Giê-hô-va khi cho phép điều đó xảy ra. Tại sao Đức Giê-hô-va sẵn lòng chịu đựng nỗi đau tột cùng đó? Ngài tiết lộ cho chúng ta một điều tuyệt diệu nơi Giăng 3:16. Đây là câu Kinh Thánh quan trọng đến mức được một số người gọi là tóm lược của Phúc âm. Câu ấy nói: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con một của ngài, để ai thể hiện đức tin nơi Con ấy sẽ không bị hủy diệt mà có được sự sống vĩnh cửu”. Vậy động cơ của Đức Giê-hô-va là tình yêu thương. Việc sai Con ngài xuống thế để chịu đau đớn và chết là hành động yêu thương cao cả nhất từ xưa đến nay và là món quà từ Cha trên trời.
“Đức Chúa Trời... đã ban Con một của ngài”
Tình yêu thương thật sự là gì?
10. Con người có nhu cầu nào, và tại sao ý nghĩa của từ “yêu” ngày càng trở nên mơ hồ?
10 Từ “tình yêu thương” có nghĩa gì? Nhiều người nói rằng yêu thương là nhu cầu lớn nhất của con người. Từ khi sinh ra cho đến khi qua đời, người ta muốn được yêu thương và cảm thấy hạnh phúc khi được yêu thương, thậm chí có thể bị chết nếu không được yêu thương. Dù vậy, điều ngạc nhiên là rất khó để giải thích yêu thương có nghĩa gì. Dĩ nhiên, người ta bàn luận nhiều về tình yêu thương. Họ viết nhiều sách cũng như sáng tác nhiều bài thơ và bài hát về đề tài này. Nhưng rốt cuộc vẫn không luôn làm sáng tỏ được ý nghĩa của tình yêu thương. Người ta dùng từ “yêu” thường xuyên và áp dụng trong nhiều trường hợp đến mức ý nghĩa của từ này trở nên mơ hồ hơn.
11, 12. (a) Kinh Thánh dạy chúng ta về ý nghĩa của tình yêu thương qua cách nào? (b) Có những loại yêu thương nào được nói đến trong tiếng Hy Lạp cổ, và từ nào thường được dùng nhiều nhất trong phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp để diễn đạt tình yêu thương? (Cũng xem chú thích). (c) Trong Kinh Thánh, từ a·gaʹpe thường diễn đạt điều gì?
11 Tuy nhiên, Kinh Thánh cho chúng ta thấy rõ thế nào là yêu thương. Một từ điển Kinh Thánh nói: “Một người thật sự có tình yêu thương thì sẽ cho thấy rõ điều đó qua hành động”. Kinh Thánh cho biết nhiều điều Đức Giê-hô-va đã làm để cho thấy ngài rất yêu thương và nhân từ với con người. Chẳng hạn, hãy nghĩ về hành động yêu thương cao cả nhất của Đức Giê-hô-va, đó là ngài ban Con một cho chúng ta. Chắc chắn đây là hành động cho thấy rõ nhất về tình yêu thương của ngài. Trong những chương tiếp theo, chúng ta sẽ thấy nhiều ví dụ khác cho thấy tình yêu thương của Đức Giê-hô-va được thể hiện qua hành động. Chúng ta cũng sẽ có thêm sự hiểu biết nhờ tìm hiểu về những từ nguyên ngữ được dịch là “yêu thương” được dùng trong Kinh Thánh. Trong tiếng Hy Lạp cổ, có bốn từ được dùng để diễn đạt tình yêu thương.a Trong bốn từ này, từ được dùng nhiều nhất trong phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp là a·gaʹpe. Một từ điển Kinh Thánh nói rằng “đây là từ mạnh mẽ nhất mà người ta có thể nghĩ ra được để diễn đạt tình yêu thương”. Tại sao?
12 Như được dùng trong Kinh Thánh, a·gaʹpe (tình yêu thương của tín đồ đạo Đấng Ki-tô) thường diễn đạt tình yêu thương được chi phối bởi nguyên tắc. Như vậy, tình yêu thương này không chỉ dựa trên cảm xúc của chúng ta về một người. Chúng ta chọn thể hiện tình yêu thương này với tất cả mọi người vì chúng ta biết đó là điều đúng. Trên hết, a·gaʹpe là tình yêu thương hoàn toàn bất vị kỷ. Chẳng hạn, hãy xem lại Giăng 3:16. Từ “thế gian” trong câu Kinh Thánh này là gì mà Đức Chúa Trời yêu thương đến mức đã ban Con một của ngài? Đó là thế gian gồm những người có thể nhận lợi ích từ sự hy sinh làm giá chuộc của Chúa Giê-su. Nhiều người trong số đó vẫn đang bước theo con đường tội lỗi. Đức Giê-hô-va có yêu thương mỗi người trong số đó như là bạn thân, giống như cách ngài yêu thương người trung thành Áp-ra-ham không? (Gia-cơ 2:23). Không, nhưng Đức Giê-hô-va thể hiện sự tốt lành đối với mọi người, dù ngài phải trả một giá rất đắt. Ngài muốn mọi người ăn năn và thay đổi đường lối (2 Phi-e-rơ 3:9). Nhiều người đã làm thế, và Đức Giê-hô-va vui lòng cho phép họ trở thành bạn của ngài.
13, 14. Điều gì cho thấy a·gaʹpe thường bao hàm lòng trìu mến nồng ấm?
13 Tuy nhiên, một số người hiểu không đúng về cách Kinh Thánh dùng từ a·gaʹpe. Họ nghĩ đây là tình yêu thương lạnh lùng, chỉ có lý trí. Nhưng sự thật là a·gaʹpe thường bao hàm lòng trìu mến nồng ấm. Chẳng hạn, khi Giăng viết: “Cha yêu Con”, ông dùng một dạng của từ a·gaʹpe. Tình yêu thương ấy có thiếu nồng ấm không? Hãy lưu ý khi Chúa Giê-su nói: “Cha yêu mến Con”, ngài đang dùng một dạng của từ phi·leʹo (Giăng 3:35; 5:20). Tình yêu thương của Đức Giê-hô-va thường bao hàm lòng trìu mến dịu dàng. Tuy nhiên, tình yêu thương của ngài không bao giờ bị chi phối hoàn toàn bởi cảm xúc. Tình yêu thương ấy luôn được sự khôn ngoan và những nguyên tắc công bằng của ngài hướng dẫn.
14 Như chúng ta đã thấy, mọi phẩm chất của Đức Giê-hô-va đều hoàn hảo và thu hút. Nhưng tình yêu thương là phẩm chất thu hút nhất. Tình yêu thương của Đức Giê-hô-va là lý do mạnh mẽ nhất thôi thúc chúng ta muốn đến gần ngài. Đáng mừng là tình yêu thương cũng là phẩm chất nổi bật nhất của ngài. Làm thế nào chúng ta biết điều đó?
“Đức Chúa Trời là tình yêu thương”
15. Kinh Thánh nói điều gì về tình yêu thương của Đức Giê-hô-va, và điều này đặc biệt theo nghĩa nào? (Cũng xem chú thích).
15 Có một điều Kinh Thánh nói về tình yêu thương nhưng không bao giờ nói về những phẩm chất nổi bật khác của Đức Giê-hô-va. Kinh Thánh không nói rằng Đức Chúa Trời là quyền năng hoặc Đức Chúa Trời là công bằng hay thậm chí Đức Chúa Trời là khôn ngoan. Ngài sở hữu và là Nguồn của những phẩm chất ấy, không ai thể hiện những phẩm chất ấy tốt hơn ngài. Tuy nhiên, Kinh Thánh nói một điều đặc biệt sau về phẩm chất thứ tư: “Đức Chúa Trời là tình yêu thương”b (1 Giăng 4:8). Điều đó có nghĩa gì?
16-18. (a) Tại sao Kinh Thánh nói rằng “Đức Chúa Trời là tình yêu thương”? (b) Trong tất cả các tạo vật trên đất, tại sao con người là biểu tượng thích hợp cho tình yêu thương của Đức Giê-hô-va?
16 Câu “Đức Chúa Trời là tình yêu thương” không có nghĩa là tình yêu thương và Đức Chúa Trời tương đương nhau. Sẽ không đúng nếu chúng ta đảo ngược câu đó và nói rằng “tình yêu thương là Đức Chúa Trời”. Đức Giê-hô-va không phải là một phẩm chất trừu tượng. Ngoài tình yêu thương, ngài là Đức Chúa Trời có cảm xúc, suy nghĩ và có nhiều phẩm chất khác. Tuy nhiên, tình yêu thương là phẩm chất nổi bật nhất. Vì thế, một tài liệu tham khảo nói như sau về câu này: “Bản chất của Đức Chúa Trời là tình yêu thương”. Chúng ta có thể hiểu điều này như thế nào? Quyền năng của Đức Giê-hô-va giúp ngài có khả năng hành động. Sự khôn ngoan và công lý của ngài chi phối cách ngài hành động. Nhưng tình yêu thương của Đức Giê-hô-va thôi thúc ngài hành động. Và tình yêu thương của ngài luôn được thể hiện cùng với những phẩm chất khác.
17 Chúng ta thường nói rằng Đức Giê-hô-va là hiện thân của tình yêu thương. Vì thế, nếu muốn tìm hiểu về tình yêu thương dựa trên nguyên tắc, chúng ta cần tìm hiểu về Đức Giê-hô-va. Con người cũng có thể biểu lộ phẩm chất cao quý này. Nhưng tại sao họ có thể biểu lộ phẩm chất này? Hãy lưu ý điều Đức Giê-hô-va phán với Con ngài khi tạo ra con người: “Chúng ta hãy làm nên con người theo hình ảnh chúng ta, giống như chúng ta” (Sáng thế 1:26). Trong tất cả các tạo vật trên đất, chỉ có con người mới có thể chọn để yêu thương, và nhờ thế bắt chước Cha trên trời. Hãy nhớ rằng Đức Giê-hô-va đã dùng các sinh vật khác nhau để biểu trưng cho những phẩm chất nổi bật của ngài. Nhưng Đức Giê-hô-va đã chọn con người, tạo vật quan trọng nhất trên đất, để biểu trưng cho phẩm chất nổi bật nhất của ngài là tình yêu thương.—Ê-xê-chi-ên 1:10.
18 Khi chọn biểu lộ tình yêu thương bất vị kỷ với người khác, chúng ta đang bắt chước phẩm chất nổi bật nhất của Đức Giê-hô-va. Đúng như sứ đồ Giăng đã viết: “Chúng ta yêu vì Đức Chúa Trời yêu chúng ta trước” (1 Giăng 4:19). Nhưng Đức Giê-hô-va yêu thương chúng ta trước qua những cách nào?
Đức Giê-hô-va thể hiện tình yêu thương trước
19. Điều gì thúc đẩy Đức Giê-hô-va tạo ra sự sống?
19 Tình yêu thương không phải là điều mới. Suy cho cùng, điều gì thúc đẩy Đức Giê-hô-va khởi sự công cuộc sáng tạo? Không phải vì ngài cảm thấy cô đơn và cần có bạn. Đức Giê-hô-va không cần bất cứ điều gì mà một người nào đó có thể cung cấp. Nhưng vì tình yêu thương là phẩm chất thúc đẩy một người làm điều tốt cho người khác, nên phẩm chất này cũng thôi thúc Đức Giê-hô-va muốn ban sự sống cho các tạo vật thông minh để họ cũng có thể vui hưởng sự sống. “Tạo vật đầu tiên của Đức Chúa Trời” là Con một của ngài (Khải huyền 3:14). Rồi Đức Giê-hô-va dùng người Con này để tạo ra muôn vật, đầu tiên là các thiên sứ (Gióp 38:4, 7; Cô-lô-se 1:16). Nhờ được ban sự tự do ý chí, trí thông minh và cảm xúc nên những thiên sứ mạnh mẽ này có thể biểu lộ tình yêu thương và trở thành bạn của nhau, và quan trọng nhất là với Đức Giê-hô-va (2 Cô-rinh-tô 3:17). Như vậy, các thiên sứ thể hiện tình yêu thương vì Đức Giê-hô-va thể hiện tình yêu thương với họ trước.
20, 21. Làm thế nào A-đam và Ê-va biết Đức Giê-hô-va yêu thương họ, nhưng họ đã đáp lại ra sao?
20 Điều này cũng tương tự với con người. Ngay từ đầu khi tạo ra A-đam và Ê-va, Đức Giê-hô-va đã thể hiện tình yêu thương với họ qua nhiều cách. Dù nhìn bất cứ nơi nào trong vườn Ê-đen, họ cũng có thể thấy bằng chứng về tình yêu thương của Cha trên trời. Hãy lưu ý điều Kinh Thánh nói: “Giê-hô-va Đức Chúa Trời cũng trồng một khu vườn ở Ê-đen, về hướng đông, rồi đặt người mà ngài vừa nắn nên vào đó” (Sáng thế 2:8). Anh chị có bao giờ ở trong một khu vườn tuyệt đẹp chưa? Anh chị thích nhất điều gì? Có phải là ánh nắng xuyên qua kẽ lá? Hay màu sắc rực rỡ của các loài hoa? Hay âm thanh của tiếng suối chảy róc rách, tiếng chim hót và tiếng côn trùng bay? Nói sao về hương thơm của cây trái và các bông hoa? Dù sao đi nữa, ngày nay không có công viên nào có thể sánh được với vườn Ê-đen. Tại sao?
21 Vườn ấy do chính Đức Giê-hô-va tạo ra! Hẳn vườn ấy phải vô cùng xinh đẹp. Mọi cây trong vườn đều đẹp mắt và trái cây trong đó thì ăn ngon. Vườn ấy rất rộng, được tưới đầy đủ và có nhiều động vật lý thú. A-đam và Ê-va đã có mọi thứ họ cần để có đời sống thật sự hạnh phúc, gồm công việc ý nghĩa và tình bạn hoàn hảo giữa hai người. Đức Giê-hô-va đã yêu họ trước, và họ có mọi lý do để đáp lại tình yêu thương ấy. Nhưng họ đã không làm thế. Thay vì vâng lời Cha trên trời vì yêu thương ngài, họ đã chống lại ngài vì lòng ích kỷ.—Sáng thế, chương 2.
22. Cách Đức Giê-hô-va xử lý sự phản nghịch trong vườn Ê-đen cho thấy ngài là đấng có lòng yêu thương thành tín như thế nào?
22 Hẳn Đức Giê-hô-va đau lòng biết bao! Nhưng điều này có khiến ngài ngưng yêu thương con người không? Không! Kinh Thánh nói: “Lòng yêu thương thành tín ngài còn đến mãi mãi” (Thi thiên 136:1). Vì thế, Đức Giê-hô-va liền quyết định là ngài sẽ cung cấp các sắp đặt đầy yêu thương để cứu chuộc những con cháu có lòng thành của A-đam và Ê-va. Như chúng ta đã biết, những sắp đặt này bao gồm sự hy sinh làm giá chuộc của người Con yêu dấu, một giá rất cao mà ngài phải trả.—1 Giăng 4:10.
23. Một lý do khiến Đức Giê-hô-va là “Đức Chúa Trời hạnh phúc” là gì, và chương kế tiếp sẽ giải đáp câu hỏi quan trọng nào?
23 Thật vậy, ngay từ đầu Đức Giê-hô-va đã chủ động thể hiện tình yêu thương với con người. “Đức Chúa Trời yêu chúng ta trước” qua vô số cách. Tình yêu thương giúp đẩy mạnh sự hòa thuận và niềm vui, thế nên không lạ gì khi Kinh Thánh miêu tả Đức Giê-hô-va là “Đức Chúa Trời hạnh phúc” (1 Ti-mô-thê 1:11). Tuy nhiên, có lẽ anh chị thắc mắc: “Đức Giê-hô-va có thật sự yêu thương cá nhân tôi không?”. Chương kế tiếp sẽ giải đáp câu hỏi quan trọng này.
a Động từ phi·leʹo thường được dùng trong phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “có lòng yêu mến, trìu mến hoặc thích (một người có thể có tình cảm này đối với bạn thân hoặc anh em)”. Một dạng của từ stor·geʹ, tức tình yêu thương thân thiết giữa những thành viên trong gia đình, được dùng nơi 2 Ti-mô-thê 3:3 để cho thấy tình yêu thương như thế sẽ thiếu trầm trọng trong những ngày sau cùng. Từ eʹros, tức tình yêu lãng mạn giữa hai người khác phái, không được dùng trong phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp, dù loại tình yêu này được nói đến trong Kinh Thánh.—Châm ngôn 5:15-20.
b Những câu Kinh Thánh khác cũng có cấu trúc tương tự. Chẳng hạn, “Đức Chúa Trời là ánh sáng” và “Đức Chúa Trời… là ngọn lửa thiêu nuốt” (1 Giăng 1:5; Hê-bơ-rơ 12:29). Nhưng vì những câu này ví Đức Giê-hô-va với vật chất nên chúng ta phải hiểu theo nghĩa ẩn dụ. Đức Giê-hô-va như là ánh sáng, vì ngài là thánh khiết và chính trực. Trong ngài không có “bóng tối”, tức sự ô uế. Ngài có thể được ví như ngọn lửa vì ngài sử dụng quyền năng hủy diệt.