Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • nwt Aphuki 1:1-21:25
  • Aphuki

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Aphuki
  • Biibiliya a Elapo Esya a Soolempwa Soowaarya
Biibiliya a Elapo Esya a Soolempwa Soowaarya
Aphuki

APHUKI*

1 Nuumala okhwa Yooxuuwa,+ aisarayeli* yaahimukoha Yehova,+ ariki: “Tani a hiyo onrowa opacerya owana ni akanaani?” 2 Yehova aahaakhula wiira: “Atthu a nihimo na Yuda tanrowa opacerya.+ Nto miyo kihaavahererya elapo ela mmatatani mwaya”. 3 Vano atthu a nihimo na Yuda yaahaahimeerya axinnaya a nihimo na Simeyoni wiira: “Nrowe hoothe muttetthe othanleliwe ahu,+ wiira nawane ni akanaani. Nuumala-vo, nnoorowa ni nyuwo muttetthe othanleliwe anyu”. Siiso, atthu a nihimo na Simeyoni, yaahirowa naawo.

4 Okathi atthu a nihimo na Yuda yaaronwe aya, Yehova aahaavahererya akanaani ni aperizi mmatatani mwaya.+ Nto atthu awo yaahaaxintta alopwana 10.000 oBezeki. 5 Awo yaahimphwanya Adonibezeki, oBezeki, nto yaahiwana nuuwo ni yaahaaxintta akanaani+ ni aperizi.+ 6 Okathi Adonibezeki aatthyawa awe, awo yaahimoomola, anvara, ni amwiikittha ikatha suulupale ni ilipwi suulupale. 7 Vano Adonibezeki aahihimya wiira: “Mamwene 70 kiwiikintthe aka ikatha saya suulupale ni ilipwi saya suulupale, yaanittotta yoolya yaamora vameesa vaka. Muluku ookiiriha etthu emosa-ru, ntoko kaawiirinhe aka mamwene awo”. Nuumala-vo, yaahimuroiha oYerusalemu,+ okhwa weiwo.

8 Nave-tho, atthu a nihimo na Yuda yaahiwana ni atthu a oYerusalemu,+ akuxa epooma eyo. Awo yaahiwiiva ni espaata* atthu a epooma eyo, apaha epooma eyo. 9 Nuumala-vo, atthu a nihimo na Yuda yaahirowa owana ni akanaani yaakhala muttetthe wa omiyaakoni, eyo piiyo, oNegebi ni oXefela.+ 10 Nto, atthu a nihimo na Yuda, yaahirowa owana ni akanaani yaakhala oHebroni (nsina noowi Hebroni khalai naihaniwa Kiriyathi-Araba). Atthu awo yaahimwiiva Xexayi, Ahimani, ni Talimayi.+

11 Atthu a nihimo na Yuda yaahikhuma oHebroni anarowa owana ni atthu yaakhala oDebiri.+ (Khalai oDebiri waihaniwa oKiriyathi-Seferi.)+ 12 Vano Kalebi+ aahihimya wiira: “Mulopwana onrowa otuphela muttetthe wa oKiriyathi-Seferi ni okuxa muttetthe owo, kinoomutheliha mwanaka mwaamuthiyana, Akisa”.+ 13 Nto Otiniyeli,+ mwaana a muhima awe Kalebi, aihaniwa Kenazi,+ aahikuxa muttetthe owo. Siiso, Kalebi aahimutheliha mwanawe mwaamuthiyana, Akisa. 14 Okathi Akisa aarowa awe owaani, aahithipelela omuleela iyawe, Otiniyeli, wiira onvekele ematta paapa awe, Kalebi. Akisa owo aahikhuruwa vapuuruni anwenle awe. Nto Kalebi aahimukoha wiira: “Muniphavela-ni?” 15 Akisa owo aahimwaakhula wiira: “Kihoovarani metto, mukireelihe. Okhala wiira mookivaha mpantta mmosa wa elapo ya osuuli,* mukivahe-tho muttetthe wa oGulothi-Mayimi”.* Siiso, Kalebi aahinvaha Akisa owo, muttetthe wa oGulothi wa Ota ni muttetthe wa oGulothi wa Ohitto.

16 Vano osuulu wa mukenewu,+ taata awe Moise,+ waahivenya epooma ya miri sa korooro*+ ni atthu a nihimo na Yuda, anarowa woothakoni wa oYuda, osuuli wa Aradi.+ Yaahirowa weiwo anakhala ni atthu a weiwo.+ 17 Masi atthu a nihimo na Yuda, yaahivenya ni axinnaya, a nihimo na Simeyoni, yaatuphela atthu a oKanaani, yaawo yaakhala oSefathi, apwetexa epooma eyo.+ Nto awo yaahivaha epooma eyo nsina noowi oHorma.*+ 18 Moottharelana, atthu a nihimo na Yuda yaahikuxa epooma ya oGaza+ ni mittetthe saya, epooma ya wAxikeloni+ ni mittetthe saya ni epooma ya wEkironi+ ni mittetthe saya. 19 Yehova aari ni atthu a nihimo na Yuda, nto atthu awo yaahikuxa muttetthe wa omiyaakoni, masi khiyaawoomonle atthu yaakhala opuro woowaataleya, maana yaahikhalana ikaaro sa ekhotto saarina icampeya sa eyuuma.+ 20 Kalebi aahivahiwa muttetthe wa oHebroni, ntoko Moise aamuleihenrye awe.+ Nto Kalebi aahiwoomola muttetthe owo anamwane araru a Anaki.+

21 Masi, atthu a nihimo na Beniyamini khiyaawoomonle ayebusi yaakhala oYerusalemu. Siiso, ayebusi annikhala ni atthu a nihimo na Beniyamini oYerusalemu, mpakha olelo-va.+

22 Vano, osuulu wa Yosefe+ waahirowa owana ni atthu a oBeteli, nto Yehova aari ni osuulu wa Yosefe.+ 23 Osuulu wa Yosefe waahirowa ohottela oBeteli (Khalai epooma eyo yiihaniwa oLuzi).+ 24 Nto anamahottela ale, yaahimoona mulopwana mmosa aakhuma mpooma-mme. Siiso, yaahimuhimeerya wiira: “Xontte munooniherye ephiro enrowa mpooma, nave hiyo nnimooreerelani murima”. 25 Siiso, mulopwana owo aahiwooniherya ephiro yaarowa mpooma-mme. Nto osuulu wa Yosefe waahiwiiva atthu a epooma eyo ni espaata, masi, yaahimuhiya mulopwana owo ni emusi awe ari ene akumi.+ 26 Mulopwana owo aahirowa elapo ya aheti, ni aahiteka epooma, ovaha nsina na Luzi. Nlo ti nikhanle nsina na epooma eyo mpakha olelo-va.

27 Atthu a nihimo na Manase khiyaakunxe epooma ya oBethi-Xeyani ni mittetthe saya saamukhaani, oTaanaki+ ni mittetthe saya saamukhaani, oDori ni mittetthe saya saamukhaani, wIbileyami ni mittetthe saya saamukhaani, ni oMegido ni mittetthe saya saamukhaani.+ Tivo akanaani yaahithipelela okhala elapo ele. 28 Okathi aisarayeli yaarina aya owerya, yaahaakhanyereriha akanaani ovara muteko ntoko ipottha.+ Masi khiyaawoomonle moomalela.+

29 Atthu a nihimo na Efrayimi, khiyaawoomonle akanaani yaawo yaakhala oXezeri. Tivo, akanaani yaahithipelela okhala ni atthu a nihimo na Efrayimi, oXezeri.+

30 Nave-tho, atthu a nihimo na Zabuloni, khiyaawoomonle atthu yaakhala oKitironi ni oNahaloli.+ Akanaani yaahithipelela okhala ni atthu a nihimo na Zabuloni, nto akanaani awo yaahikhanyereriwa ovara muteko ntoko ipottha.+

31 Atthu a nihimo na Axeri, khiyaawoomonle atthu yaakhala wAko, ni oSiidoni,+ ni wAhalabi, ni wAkazibi,+ ni oHeliba, ni wAfiki,+ ni oRehobi.+ 32 Atthu a nihimo na Axeri, yaanikhala ni akanaani, yaawo yaakhala elapo ele, mwaha woowi atthu a nihimo na Axeri khiyaawoomonle akanaani awo.

33 Atthu a nihimo na Nefetali, khiyaawoomonle atthu yaakhala oBethi-Xemexi ni oBethi-Hanathi,+ masi atthu a nihimo na Nefetali yaanikhala ni akanaani yaakhala elapo ele.+ Siiso, atthu yaakhala oBethi-Xemexi ni oBethi-Hanathi, yaahikhanyereriwa ovara muteko ntoko ipottha.

34 Atthu a wAmori, yaahaakhanyereriha atthu a nihimo na Dani, okhala muttetthe wa omiyaakoni, maana khiyaaweemererya okhuruwela opuro woowaataleya.+ 35 Atthu a wAmori yaahithipelela okhala omwaako Heresi, wAiyaloni,+ ni oXaalabimi.+ Nto okathi osuulu wa Yosefe waarina aya owerya wuulupale, waahaakhanyereriha atthu a wAmori ovara muteko ntoko ipottha. 36 Mukano wa muttetthe wa Amori, waapacerya etturuuru ya wAkarabimi+ ni oSela, nuumala-vo khiyawela orowaka muttetthe wa omiyaakoni.

2 Nlaikha na Yehova+ naahikhuma oXiligali+ nnarowa oBokimi, ni nnahimya wiira: “Kihookumihani wExiitu kooruuhakani elapo ela kaaleihenrye aka amuhavinre anyu.+ Miyo kaahihimya-tho wiira: ‘Nkinkhala-khala kihononaka nivarihano kaapanke aka ni nyuwo.+ 2 Vano, muhipakeke nivarihano ni atthu a elapo ela,+ nave mwaapwexakase altaari aya’.+ Masi nyuwo khamukiiwelenle.+ Mwiirenleni siiso? 3 Tivo koohimenryaakani wiira: ‘Nkinrowa owoomola atthu awo ohoolo wanyu,+ awo animooreyani muraakho,+ nave amuluku aya animoowokani’”.+

4 Okathi nlaikha na Yehova naalenle aya aisarayeli ootheene moolumo ala, atthu awo yaahipacerya wunla akhuwelaka. 5 Siiso, opuro ole yaahivaha nsina noowi Bokimi.* Nave, yaahinvaha mukuttho Yehova opuro ole.

6 Nuumala Yooxuuwa waamwarya atthu ale, aisarayeli ootheene yaahirowa elapo aya yeeyo yaavahiwe aya ntoko etthu yoohiyeriwa.+ 7 Atthu khiyaahiyale omurumeela Yehova mahiku ootheene, Yooxuuwa aari awe mukumi, ni mahiku ootheene a axitokweene yaawo yaakhanle akumi nuumala Yooxuuwa okhwa, ni yaasuwela itthu sootheene Yehova aapanke awe wiira aaphwanyihe mureerelo atthu a Isarayeli.+ 8 Yooxuuwa, mwaana a Nuuni, murumeyi a Yehova, aahikhwa orina ene iyaakha 110.+ 9 Nto owo, aahivithiwa muttetthe aavahiwe awe ntoko etthu yoohiyeriwa, oTiminathi-Heresi,+ yoowo waari muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi, onorti wa mwaako Gaaxi.+ 10 Atthu ootheene a mahiku ale, yaahikhwa, nto yaahikhumelela atthu akina yahaamusuwela Yehova, aahiiso yahaasuwela itthu aawiirenle awe atthu a Isarayeli.

11 Siiso aisarayeli yaahipaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova, ni yaahaakokhorela* amuluku yaihaniwa Bayaali.+ 12 Siiso, awo yaahimunyanyala Yehova, Muluku aaxipaapa aya, yoowo aakuminhe elapo ya wExiitu.+ Vano, yaahaatthara amuluku akina, eyo piiyo, amuluku a atthu ootheene yaarukurenrye.+ Siiso, yaanaakokhorela amuluku awo, enveehaka Yehova.+ 13 Awo yaahimunyanyala Yehova, anamurumeela Bayaali, ni ilatarato sa Astoreti.+ 14 Yehova aahinanariwa vanceene ni atthu a Isarayeli, vano, aahiweemererya awanani aya waaxintta.+ Nto awanani awo yaahikuxa mireerelo sa atthu a Isarayeli,+ ahinawerya-tho waaxintta awanani aya.+ 15 Khula opuro yaarowa aya, ntata na Yehova naanaavirikanya, naakumiheryaka ehasara,+ ntoko siisaale Yehova aahimmye awe, ni ntoko siisaale Yehova aalaphenle awe.+ Nto, awo yaahivela-vela vanceene.+ 16 Siiso, Yehova aanaakumiherya makhulupale, yaawo yaawaakiherya mmatatani mwa awanani aya.+

17 Masi, awo yaahikhootta waawiriyana hata makhulupale, ni yaanaakokhorela amuluku akina awuuramelaka. Moohipisa yaahihiya otthara iphiro seiyo amuhavinre aya yaatthara aya, yaawo yaiwelela sooruma sa Yehova.+ Awo yaahivirikana ni amuhavinre aya. 18 Khula okathi Yehova aakumiherya awe makhulupale wiira yaahooleleke,+ Yehova aanikhala ni mukhulupale owo ni aaniwaakiherya mmatatani mwa awanani aya, mahiku ootheene a mukhulupale owo. Tthiri, Yehova aaniiwa wiikhupanyerya waya mwaha wa atthu ale yaahaaxa+ ni yaawiirela itthu sootakhala, onawoonela othunku.*+

19 Masi, okathi mukhulupale owo aakhwa awe, aisarayeli yaanitthikela opaka itthu soohiloka waavikana axipaapa aya, yaattharaka amuluku akina, yaarumeelaka yaawo, ni owuuramela.+ Awo khiyaahiya soolema saya, ni mweettelo aya woohiloka. 20 Tivonto, Yehova aahinanariwa vanceene ni atthu a Isarayeli,+ ni aahaaleela wiira: “Okhala wiira atthu a nloko nna aahonona nivarihano+ kaapanke aka ni amuhavinre aya, ni khakiiwelenle,+ 21 miyo nkinrowa woomola ohoolo waya, nnakhala nloko nimosa, Yooxuuwa ohiyale awe nuumala okhwa.+ 22 Kinimwiira siiso wiira kiwehe akhala wiira atthu a Isarayeli, animweettelaka ephiro ya Yehova,+ ntoko amuhavinre aya yeettenle aya”. 23 Siiso, Yehova aaheemererya wiira maloko awo akhaleke eriyari ya aisarayeli. Owo khaakuvenle owoomola atthu a maloko awo, nnakhala khaavaherenrye mmatatani mwa Yooxuuwa.

3 Yehova aaheemererya ohala maloko, wiira oweehererye atthu ootheene a Isarayeli yahaatonko owana ekhotto ni akanaani.+ 2 (Eyo yaahiiraneya wiira maloko yaarowa okhumelela muhoolo a aisarayeli, awane ekhotto, yaawo yahaatonko waakhumelela itthu iyo.) 3 Maloko awo taala: Anamalamulela athanu afilisti,+ ni akanaani ootheene, asiidoni,+ ni ahivi+ yaawo yaakhala mittetthe sa omiyaakoni sa oLiibano,+ okhuma omwaako Bayaali-Hermoni mpakha oLebo-Hamati.+ 4 Mwaha wa maloko awo, atthu a Isarayeli yaaheehereriwa wiira yooniwe vakhala wiira atthu awo yaamwiiwelela sooruma sa Yehova, seiyo aavanhe awe amuhavinre aya, omurumeelaka Moise.+ 5 Siiso, atthu a Isarayeli yaakhala eriyari ya akanaani,+ aheti, amori, aperizi, ahivi, ni ayebusi. 6 Aisarayeli yaanaathela anamwane axithiyana a maloko awo, nave yaanaavahererya anaaya axithiyana wiira atheliwe ni anamwane axilopwana a maloko awo. Nto aisarayeli, yaahipacerya waakokhorela amuluku a maloko awo.+

7 Siiso aisarayeli yaahipaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova, nto yaahimuliyala Yehova Muluku aya, ni yaahipacerya omurumeela Bayaali+ ni miri soowuuma sinikokhoreliwa.*+ 8 Tivo Yehova aahinanariwa vanceene ni atthu a Isarayeli, ni aahaavahererya mmatatani mwa Kuxani-Rixatayimi, mwene a oMesopotaamia.* Nto atthu a Isarayeli yaahimurumeela Kuxani-Rixatayimi iyaakha 8. 9 Okathi aisarayeli yanvekenle aya Yehova wiira aakhaliherye,+ Yehova aahimukumiherya moopoli wiira owoopole aisarayeli.+ Moopoli owo, aari Otiniyeli,+ mwaana a Kenazi, muhima awe Kalebi. 10 Ikuru sa Yehova saari ni Otiniyeli,+ nto Otiniyeli owo, aahikhala mukhulupale a Isarayeli. Okathi Otiniyeli aaronwe awe okhottoni, Yehova aahinvahererya mmatatani mwawe Kuxani-Rixatayimi, mwene a oMesopotaamia.* Nto owo aahimuxintta Kuxani-Rixatayimi. 11 Vano, elapo yaahimumula* iyaakha 40. Nuumala-vo Otiniyeli, mwaana a Kenazi, aahikhwa.

12 Aisarayeli yaahitthikela-tho opaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova.+ Tivo, Yehova aaheemererya wiira Egloni, mwene a oMowabi,+ aaxintte aisarayeli, okhala wiira awo yaahipaka itthu sootakhala vamaithoni va Yehova. 13 Nave-tho mwene Egloni, aahaataana ni atthu a wAmoni+ ni a wAmaleki.+ Nto awo yaahaatuphela atthu a Isarayeli, akuxa epooma ya oYeriko.+ 14 Aisarayeli yaahimurumeela Egloni, mwene a oMowabi, iyaakha 18.+ 15 Vano aisarayeli yaahinvekela Yehova wiira aakhaliherye,+ nto Yehova aahimukumiherya moopoli.+ Moopoli owo aari Ehuudi,+ mwaana a Gera, a nihimo na Beniyamini,+ yoowo aari noonyootho.+ Nuuvira okathi, aisarayeli yaahimuruma omuroihela Egloni, mwene a oMowabi, itthu aavekela awe. 16 Vano, Ehuudi aahipaka espaata eniitha* ninno-ninno, yeeyo orakama waya waari wa isentiimeturu 38,* iipithiha vathi va nlaya nawe, etara ya moono woolopwana. 17 Vano Ehuudi aahinvahererya Egloni, mwene a oMowabi, itthu aavekela awe. Egloni aari mulopwana ooneneva vanceene.

18 Nuumala Ehuudi omaliha ovahererya itthu saavekeliwa, aahirowa vamosa ni atthu yaakunxe itthu saavekeliwa. 19 Masi, nuumala ophiya opuro vaari aya ilatarato soopatthiwa, waattamela oXiligali,+ Ehuudi aahitthika, onahimya wiira: “Xontte mwene, yookhala esiiri eniphavela aka woohimeeryani”. Nto mwene aahihimya wiira: “Vamaaliwe!” Siiso arumeyi awe ootheene yaahikhuma. 20 Nto Ehuudi aahimwaattamela mwene opuro aakilanthi awe, ekwartu yooriirya ya osulu. Moottharelana Ehuudi aahihimya wiira: “Kookhalana ihapari sinikhuma wa Muluku kiniphavela aka wooleelani”. Vano mwene aahivenya veehiceni* vawe. 21 Vano Ehuudi, ni ntata nawe noothiyana, aahikumiha espaata awe aavinthe awe etara ya moono woolopwana, omuhoma erukulu mwene. 22 Ewiha* ya espaata yaahikela mweerukuluni, esama mukortuurani. Ehuudi khaakuminhe espaata eyo veerukuluni ya mwene, nto yaahikhuma mavi. 23 Nto Ehuudi aahikhumela vate, owala oratteene mikhora sa ekwartu ya osulu. 24 Nuumala Ehuudi okhuma, arumeyi a mwene yaahitthika, aphwanya mikhora sa ekwartu ya osulu siwaliwe ene. Nto yaahihimya wiira: “Woonasa wene, mwene onimwiixaakiha* okwartu wawe ya muhina yooriirya”. 25 Arumeyi awo yaahilipelela anapacerya oxankiheya. Masi, voonale aya wiira nlelo mwene aanipisa ohula mikhora sa ekwartu ya osulu, arumeyi awo yaahikuxa ixaavi, ahula mikhora iyo, nto yaahimphwanya pwiya aya, omorenle ene vathi, ookhwa ene.

26 Okathi arumeyi awo yaapisa aya, Ehuudi aahitthyawa. Owo aahivira opuro vaari aya ilatarato soopatthiwa,+ ophiya oSeyira, ori ene mukumi. 27 Nuumala ophiya, Ehuudi aahoopa nlope+ muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi.+ Nto aisarayeli yaahikhuruwa muttetthe wa omiyaakoni, anamutthara Ehuudi. 28 Nuumala-vo, Ehuudi aahaaleela aisarayeli wiira: “Mukitthareke, okhala wiira Yehova ohoovahereryani mmatatani mwanyu awanani anyu, eyo piiyo, atthu a oMowabi”. Siiso aisarayeli yaahimutthara Ehuudi ni yaahirowa mapuro yaalapuwa aya atthu, muro Yordani, wiira yaakhoottiherye atthu a oMowabi olapuwa, ahimuhiyaka nnakhala mutthu mmosa olapuwaka. 29 Okathi ole, aisarayeli yaahiwiiva alopwana 10.000 a oMowabi,+ ootheene aya ootupa ni aikuru. Khuuvo nnakhala mmosa ooponwe.+ 30 Siiso, atthu a oMowabi yaahiweriwa ni atthu a Isarayeli. Nto elapo yaahimumula* iyaakha 80.+

31 Ehuudi aahirantteliwa ni Xamigari,+ mwaana a Anathi, yoowo aawiivale alopwana 600 afilisti+ ni mwiri woothokolowa* wa ipooyi.+ Nave, owo aahiwoopola aisarayeli.

4 Nuumala Ehuudi okhwa, aisarayeli yaahitthikela opaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova.+ 2 Nto Yehova aahaavahererya aisarayeli mmatatani mwa Yabini, mwene a oKanaani,+ yoowo aalamulela oHasori. Mukhulupale a anakhotto a mwene Yabini, aari Siisera, yoowo aakhala oHaroxethi+ wa amalapo.* 3 Vano aisarayeli yaahimukhuwelela Yehova,+ okhala wiira Yabini aahikhalana ikaaro sa ekhotto 900, saarina icampeya sa eyuuma.+ Nave Yabini owo aahaahaaxa vanceene aisarayeli+ iyaakha 20.

4 Vano okathi ole, Deebora, profeta muthiyana,+ mwaarawe Lapidothi, taahoolela aisarayeli. 5 Owo aakilaathi vathi va mwiri wa korooro wa Deebora, eriyari ya oRama+ ni oBeteli,+ muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi. Nto aisarayeli yaanirowa weiwo wiira yaleeliweke ophukela wa Muluku. 6 Owo aahimwiihaniha Baraki,+ mwaana a Abinowami, aari oKedexi-Nefetali,+ omuhimeerya wiira: “Yehova, Muluku a Isarayeli, khoorummeni? ‘Murowe omwaako Tabori, ni mwaakuxe alopwana 10.000 a nihimo na Nefetali ni na Zabuloni. 7 Kinimooruuhelani Siisera, mukhulupale a anakhotto a Yabini, omuro Kixoni,+ vamosa ni ikaaro sawe sa ekhotto ni atoropa awe. Nto miyo kinimoovahereryani mmatatani mwanyu’”.+

8 Nto, Baraki aahimuleela wiira: “Mwarowa ni miyo, nto kinoorowa. Masi, mwaahirowe ni miyo, weeso nkinrowa”. 9 Deebora aahaakhula wiira: “Tthiri kinoorowa ni nyuwo. Masi, ekampaanya ela ya ekhotto khenrowa woovuwihani, okhala wiira Yehova onrowa omurumeela muthiyana wiira onvahererye Siisera”.+ Nuumala-vo, Deebora aahivenya onarowa ni Baraki, oKedexi.+ 10 Baraki aahaathukumanya alopwana a nihimo na Zabuloni ni na Nefetali,+ oKedexi, nto alopwana 10.000 yaahimutthara. Nave Deebora aahirowana hoothe.

11 Heeberi, mukenewu, aahivalaana ni akenewu,+ osuulu wa Hobabi, taata awe Moise.+ Nto etenta* awe eemenxe waattamela mwiri muulupale a oSaananimi, yoowo ori oKedexi.

12 Siisera aahileeliwa wiira Baraki, mwaana a Abinowami, aahiwela mwaako Tabori.+ 13 Moowaakuveya Siisera aahithukumanya ikaaro sawe sootheene sa ekhotto, eyo piiyo, ikaaro 900 saarina icampeya sa eyuuma. Nave, aahaathukumanya atoropa ootheene yaari nuuwo, okhuma oHaroxethi wa amalapo, wiira arowe omuro Kixoni.+ 14 Deebora, aahimuhimeerya Baraki wiira: “Nvenye, okhala wiira olelo Yehova onimoovahereryani Siisera mmatatani mwanyu. Kiira Yehova tonoohoolelani?” Nto Baraki aahikhuruwa mwaako Tabori, nave alopwana 10.000 yaanimutthara. 15 Vano, Yehova aahimwaakanyerya Siisera, ikaaro sawe sootheene sa ekhotto, ni anakhotto awe ootheene+ ohoolo wa Baraki. Nuumala-vo, Siisera aahikhuruwa mukaaroni mwawe, onatthyawa mwentto. 16 Nto, Baraki aahoomola ikaaro sa ekhotto, ni anakhotto aya, mpakha oHaroxethi wa amalapo. Siiso, anakhotto ootheene a Siisera, yaahiiviwa ni espaata,* khaahanle nnakhala mutthu mmosa mukumi.+

17 Masi, Siisera aahitthyawa mwentto mpakha mutentani mwa Yayeli,+ mwaara a Heeberi,+ mukenewu, okhala wiira Yabini,+ mwene a oHasori, aahikhalana murettele ni atthu a etthoko ya Heeberi, mukenewu. 18 Vano, Yayeli aahikhumela ota onarowa omphwanya Siisera, omuhimeerya wiira: “Mukeleke pwiyaka, murwe-va. Muhoove etthu”. Nto, Siisera aahikela mutentani mwa Yayeli, vano Yayeli aahimukhuneela ni manta. 19 Moottharelana, Siisera aahimuhimeerya Yayeli wiira: “Xontte, mukivahe maasi vakhaani wiira kiwurye, ntthona khanireere okivola”. Nto, Yayeli aahitthukula murupa* waarina eleeti ni aahinvaha wiira owurye.+ Nuumala-vo, aahimukhuneela-tho Siisera. 20 Siisera aahimuleela Yayeli wiira: “Mweemele vamukhora wa etenta. Akhala mutthu onrowa wookohani wiira: ‘Ookhala mulopwana orwiiye-va?’ Mmwaakhule wiira: ‘Nnaari!’”

21 Vano, Yayeli mwaara a Heeberi, aahiphela ekhomo* emosa ya etenta awe, ni aahimukuxa maritelo. Nto, Siisera okhulumunwe ene, ni orupaka vanceene, Yayeli aahimwaattamela vakhaani-vakhaani ni aahimukhomela ekhomo* eyo vamuruni vawe, omanaka ni maritelo mpakha vathi. Nto Siisera aahikhwa.+

22 Vano Baraki aahirowa weiwo omwaavyaka Siisera. Nto Yayeli aahikhumela vate onarowa omphwanya Baraki, omuhimeerya wiira: “Murwe, miyo kinoowooniheryani mulopwana onimwaavya anyu”. Nto Baraki aahikela mutentani mwa Yayeli, omphwanya Siisera ommaathale ene, ookhwa ene, ni okhomeliwe ene ekhomo* vamuru.

23 Siiso, nihiku nle Muluku aahimuxintta Yabini, mwene a oKanaani, ohoolo wa aisarayeli.+ 24 Nto, aisarayeli yaamutepa okhalana owerya onvikana Yabini, mwene a oKanaani,+ mpakha ompwetexa Yabini owo.+

5 Nihiku nle, Deebora+ ni Baraki,+ mwaana a Abinowami, yaahiipa nsipo nla:+

 2 “Ottottopeliwe Yehova!

Mwaha woowi atthu a Isarayeli yaahitaphula ikharari saya,

Ni mwaha woowi yaahiivahererya+ wiira yawane ekhotto.

 3 Nwiriyane, nyuwo mamwene! Mwiiwe, nyuwo anamalamulela!

Kinoomwiipela Yehova.

Kinoomwiipela isipo Yehova,+ Muluku a Isarayeli.+

 4 Yehova, okathi mwaakhuma anyu oSeyiri,+

Okathi mweettale anyu okhuma muttetthe wa wEdomi,

Elapo yaahitetereya, ni yaahimora epula ekhumaka wiirimu,

Meeku yaahimoroxa maasi.

 5 Miyaako saahitothowa* ohoolo wa Yehova,+

Hata mwaako Sinayi, ohoolo wa Yehova,+ Muluku a Isarayeli.+

 6 Mahiku a Xamigari,+ mwaana a Anathi,

Ni mahiku a Yayeli,+ istaraata khisaaviriwa;

Alipa-ooweetta mukwaha, yaavira istaraata sikina.

 7 Alimi yaahimala-mala wIsarayeli;

Yaahimala-mala, mpakha miyo Deebora,+ okhumelela,

Mpakha miyo okhumelela ntoko maama a wIsarayeli.+

 8 Awo yaahaakokhorela amuluku eethiru;+

Moottharelana, yaahikhumelela ekhotto va mikhora sa ipooma.+

Nikula na wiixaakihana,* nnakhala nivaka, khinooneya,

Eriyari ya alopwana 40.000 a Isarayeli.

 9 Miyo kiri mpantta wa makumantanti a Isarayeli,+

Yaawo yaivaherenrye vamosa ni atthu awo.+

Ottottopeliwe Yehova!

10 Nyuwo munaawela apuuru a ekoore yoowaarya,

Nyuwo munkilaathela itapeti soorika,

Nave nyuwo muneetta mustaraatani,

Muupuwelele itthu iya!

11 Mapuro aniwuriwa maasi, ahiiwanyeya masu a atthu anrika maasi;

Miteko sa xariya sa Yehova soolavuliwa opuro owo,

Soolavuliwa-tho miteko sa xariya sa alimi anikhala wIsarayeli.

Nto, atthu a Yehova aakhuruwela vamikhora sa ipooma.

12 Nvenye, nvenye, nyuwo Deebora!+

Nvenye, nvenye, mwiipe nsipo!+

Mweemele, nyuwo Baraki!+ Mukuxe ipottha sanyu, nyuwo mwaana a Abinowami!

13 Ale yooponwe yaahirowa wa atthu oovuwa.

Atthu a Yehova yaahikirweela, wiira ewane ni atthu ootupa.

14 Alopwana yaari oxepani,* yaakhuma nihimo na Efrayimi;

Awo yaari ni nyuwo, Beniyamini, eriyari ya anakhotto anyu.

Muttetthe wa Makiri,+ yaahikhuma makumantanti,

Nave alopwana yaakeliha etoropa atthu,* yaakhuma nihimo na Zabuloni.

15 Makhulupale a Isakari, yaari ni Deebora,

Siisaale Isakari, aari awe ni Baraki.+

Owo aahirummwa orowa mwentto oxepani.*+

Eriyari ya atthu a nihimo na Rubeni, mirima saya saanihoverya.

16 Xeeni mukilanthe anyu eriyari ya miritti mili,*

Mwaawiriyanaka amakampusi anoopa iphivi,* yiipelaka ipwittipwitthi* saya?+

Tthiri eriyari ya atthu a nihimo na Rubeni mirima saya saanihoverya.

17 Atthu a oXileyaadi, yaahithipelela okhala mpantta mukina wa muro Yordani.+

Vano nyuwo Dani, mwaahalenle-ni ni apakiti?+

Atthu a nihimo na Axeri, yaahanle yiikhuranne ene okerekhere wa ephareya,

Nave yaahithipelela okhala opoortu* waya.+

18 Atthu a nihimo na Zabuloni, yaahileva ikumi saya mpakha anahala okhwa.

Nave atthu a nihimo na Nefetali,+ yaahiira siiso, mapuro oottukhuwa.+

19 Mamwene yaahirwa, ni yaahiwana;

Nave, mamwene a oKanaani, yaahiwana,+

OTaanaki, opuro oniphattuwa maasi a oMegido.+

Awo khiyaawenrye okuxa eparatha.+

20 Wiirimu, itheneeri saahiwana ekhotto;

Siri ene mphironi mwaya, saahiwana ekhotto ni Siisera.

21 Muro Kixoni waahaakhupa,+

Muro wa khalai, eyo piiyo, muro Kixoni.

Miyo kaahaanyakelasa atthu ootupa.

22 Vano, inawu sa ikhavalo, saahithukumeliha etthaya,

Okathi yoowo, ikhavalo saya sa ekhotto saatthimaka aya moowaakuveya wiira soopowe.+

23 Nlaikha na Yehova naahihimya wiira: ‘Mmutakhalihe Merozi,

Tthiri mwaatakhalihe atthu a muttetthe owo,

Okhala wiira khiyaamukhalihenrye Yehova,

Khiyaamukhalihenrye Yehova, ni anakhotto aya’.

24 Yayeli+ ti muthiyana ootepa oreelihiwa,

Mwaara a Heeberi,+ mukenewu.

Muthiyana owo, tootepa oreelihiwa, eriyari ya axithiyana anikhala mutentani.*

25 Siisera aahiveka maasi; Yayeli aahinvaha eleeti.

Muthiyana owo, aahinvaha eleeti yootikana, muhasa wooreera.+

26 Muthiyana owo, aahookola ntata ni aahikuxa ekhomo ya etenta,

Aahimukuxa maritelo oolemela ni ntata nawe noolopwana.

Omurumeelaka maritelo owo, aahimukhomela vamuru Siisera,

Nave aahithorola ni aahikawanya muru wa Siisera.+

27 Owo aahimora vakhiviru vawe; khaavennye opuro aamorenle awe;

Aahimora vakhiviru vawe, ni khaavennye opuro aamorenle awe;

Opuro aamorenle awe aaxinttiwe vaavo.

28 Muthiyana mmosa aaniweha vaxanelani,

Maama awe Siisera, aanithurumela vaxanelani ohimyaka wiira:

‘Xeeni ekaaro awe enipisa aya?

Xeeni oruma wa inawu sa ikhavalo sawe onipisa aya?’+

29 Axithiyana a miruku eriyari ya axithiyana awe oottittimiheya, yaanimwaakhula;

Tthiri, owo aaniilavulela ikwaha sinceene oriki:

30 ‘Kinoona wiira ankawana itthu aphwanye aya:

Mwali mmosa,* aximwali anli,* wa khula nakhotto,

Ikuwo sa ikoore sinceene wiira owareke Siisera, ikuwo sa ikoore sinceene wiira owareke,

Nlaya nimosa nootthaviwa,* ekuwo ya ikoore sinceene, malaya manli ootthaviwa,

Wiira yiiphwaneliheke muxikoni, alopwana akunxe itthu iyo’.

31 Nto, nyuwo Yehova mwaapwetexe awanani anyu,+

Masi ale anoophentani yaaryeke ntoko nsuwa”.

Nto elapo yaahimumula* iyaakha 40.+

6 Masi, aisarayeli yaahitthikela-tho opaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova,+ nto Yehova aahaavahererya mmatatani mwa atthu a oMidiyani mpakha iyaakha 7.+ 2 Atthu a oMidiyani yaanaahaaxa atthu a Isarayeli.+ Mwaha wa atthu a oMidiyani, aisarayeli yaaniipitha omiyaakoni, mmakhukuni, ni mapuro ooxankiha ophiya.+ 3 Okathi atthu a Isarayeli yaala aya ipyo saya, atthu a oMidiyani, ni a wAmaleki,+ ni atthu yaakhala mpantta onikhuma nsuwa,+ yaanaatuphela. 4 Awo yaanirowa omuttettheni wa aisarayeli, wiira yaatuphele ni ahonone mireerelo saya sootheene sa mmatta, mpakha oGaza. Nave khiyaahiyerya etthu atthu a Isarayeli wiira alyeeke, nnakhala khiyaahiyerya ipwittipwitthi saya, ipooyi saya, ni apuuru aya.+ 5 Atthu awo yaanirwa ni inama saya, ni itenta* saya, oowaatta ntoko nasope.+ Nave atthu awo ni ikamelo saya khiyaakontareya.+ Tthiri yaanirwa muttetthe ole wa aisarayeli wiira ahonone. 6 Tivo, atthu a Isarayeli yaahihaawa vanceene mwaha wa atthu a oMidiyani. Nto aisarayeli awo yaahinvekela Yehova wiira aakhaliherye.+

7 Okathi aisarayeli yanvekenle aya Yehova wiira aakhaliherye mwaha wa atthu a oMidiyani,+ 8 Yehova aahaaroihela aisarayeli awo profeta mmosa, yoowo aahimeenrye wiira: “Etthu onihimya awe Yehova, Muluku a Isarayeli, tiila: ‘Miyo kihookumihani wExiitu, siiso kihookumihani elapo mwaari anyu ipottha.+ 9 Miyo kaahiwoopolani mmatatani mwa atthu a wExiitu, ni atthu ootheene yoohaaxani, kiwoomola ohoolo wanyu, ni koovahani elapo aya.+ 10 Nto kaahooleelani wiira: “Miyo ka Yehova, Muluku anyu.+ Muhaakokhoreleke* amuluku a wAmori, a elapo yeeyo enikhala anyu”.+ Masi khamukiiwelenle’”.*+

11 Muhoolo mwaya, nlaikha na Yehova naahirwa,+ nikilaathi vathi va mwiri muulupale, waari wOfra, yoowo waari wa Yowaxi, osuulu wa Abiyezeri.+ Mwanawe Yowaxi, aihaniwa Gideyoni,+ iira eepetthaka etiriku nipuro naanyakattiwa ewuuva, wiira ehooniwe ni atthu a oMidiyani. 12 Nlaikha na Yehova naahimukhumelela Gideyoni, nimuhimeerya wiira: “Yehova ori ni nyuwo,+ nyuwo nakhotto ootupa”. 13 Siiso, Gideyoni aahihimeerya nlaikha nle wiira: “Mukilevelele, pwiyaka, masi vakhala wiira Yehova ori ni hiyo, xeeni siniiranenle aya itthu iya sootheene?+ Siri woowi miteko sawe sootheene sootikiniha, axipaapiihu anihimenrye aya,+ ariki: ‘Kiira Yehova tonikuminhe elapo ya wExiitu?’+ Vano Yehova oonihiya,+ ni oonivahererya mmatatani mwa atthu a oMidiyani”. 14 Yehova aahinwehexexa Gideyoni omuhimeerya wiira: “Murowe ni ikuru murina anyu, munoowoopola atthu a Isarayeli mmatatani mwa atthu a oMidiyani.+ Kiira ti miyo kinoorumani?” 15 Gideyoni aahimwaakhula wiira: “Mukilevelele, Yehova. Kinrowa owerya sai owoopola atthu a Isarayeli? Etthoko aka ti yootepexa oyeva eriyari ya nihimo na Manase, nave miyo nkihiyo etthu etthoko ya paapa aka”. 16 Masi Yehova aahimuhimeerya Gideyoni wiira: “Okhala wiira miyo kinrowa okhala ni nyuwo,+ munimwaamala-maliha atthu a oMidiyani anakhala ntoko ari mutthu mmosa”.

17 Nto Gideyoni aahimuleela wiira: “Vano, vakhala wiira munookikhaliherya, mukivahe esinaale enooniherya wiira ti nyuwo munilavula ni miyo. 18 Xontte, muhikhume-va, mpakha miyo otthika ni yoovaha aka, ni woovahereryani ohoolo wanyu”.+ Nto owo aahihimya wiira: “Nkinkhuma-va, mpakha nyuwo otthika”. 19 Siiso Gideyoni aahikela mpaani, aapeya epuri, ni aahikuxa ikiilu 11* sa otthu, opaka iphaawu soohiheliwa eferemento.+ Owo aahihela enama musestuni,* nave muhusi aahiitthela mpanelani. Nuumala-vo, aahikumiherya vate, ompweherya vathi va mwiri muulupale.

20 Vano nlaikha na Muluku eekeekhai naahimuleela wiira: “Mukuxe enama eyo ni iphaawu iyo soohiheliwa eferemento, mpwehe vasulu va mwala ole muulupale, mwiitthele muhusi”. Nto Gideyoni aahiira siiso. 21 Vano nlaikha na Yehova naahookola ntata, nikwata enama eyo ni iphaawu soohiheliwa eferemento, ni oponta wa ttootto naamukunxe aya. Nto waahikhumelela mooro vamwala vale, opaha enama eyo ni iphaawu soohiheliwa eferemento.+ Nuumala-vo, nlaikha na Yehova naahilakaseya. 22 Vano Gideyoni aahisuwela wiira naari nlaikha na Yehova.+

Okathi ene yoowo Gideyoni aahihimya wiira: “Kootakhaliwa, Pwiya Muulupalexa Yehova, okhala wiira kooweha nlaikha na Yehova niitho-nniitho!”+ 23 Masi Yehova aahimuhimeerya wiira: “Murettele okhale ni nyuwo. Muhoove etthu.+ Nyuwo khamunrowa okhwa”. 24 Siiso Gideyoni aahimutekela altaari Yehova opuro ole. Nto altaari owo oniihaniwa Yehova-Xalomi*+ mpakha olelo-va. Altaari owo nlelo ori wOfra wa osuulu wa Abiyezeri.

25 Ohiyu yoole, Yehova aahimuleela Gideyoni wiira: “Mukuxe epooyi ya paapa anyu, eyo piiyo, epooyi ya nenli erina iyaakha 7. Nuumala-vo, mwaapwexakase altaari a Bayaali a paapa anyu ni mwiikitthe mwiri woowuuma onikokhoreliwa,* waattamenle valtaari vaavo.+ 26 Nuumala omutekela altaari Yehova, Muluku anyu, muthataka maluku vasulu va mwaako ola woolipihiwa, mukuxe epooyi eyo ya nenli, nvahe ntoko yoovaha para opahiwa, mpahaka vasulu va ikhuni sa mwiri woowuuma waakokhoreliwa,* yoowo mwiikintthe anyu”. 27 Siiso, Gideyoni aahaakuxa alopwana 10 a arumeyi awe, ni aahiira ntoko aarummwale awe ni Yehova. Masi owo aaniwoova vanceene atthu a etthoko ya paapa awe, ni alopwana a epooma ele. Tivonto aavanre awe muteko owo ohiyu, ohiya othana.

28 Okathi alopwana a epooma ele yaavennye aya mmeeloni mwaya voosiisu, yaahoona wiira altaari a Bayaali aahipwexakasiwa, nave mwiri woowuuma waakokhoreliwa* waattamenle altaari awo, waahiikitthiwa. Nave-tho, yaahoona wiira epooyi ya nenli yaahipahiwa vasulu va altaari mukina aatekiwe. 29 Awo yaahikohana yaaworu ariki: “Tani opanke etthu ela?” Nuumala otokosa, yaahihimya wiira: “Gideyoni, mwaana a Yowaxi, topanke etthu ela”. 30 Siiso alopwana a epooma ele yaahimuleela Yowaxi wiira: “Mmukumiherye mwaninyu ota, wiira nimwiive, okhala wiira ohaapwexakasa altaari a Bayaali ni ohiikittha mwiri woowuuma waakokhoreliwa* waattamenle altaari awo”. 31 Vano Yowaxi+ aahaahimeerya atthu ootheene yaamurowenle, wiira: “Xeeni munimwaakiha anyu Bayaali? Xeeni muniphavela anyu omoopola? Ole onimwaakiha Bayaali ohaana wiiviwa voosiisu yoola.+ Vakhala wiira Bayaali muluku, mmuhiye iisaakiheke mmansawe,+ okhala wiira ohaavo mutthu ompwexakanse altaari awe”. 32 Nihiku nenle, Yowaxi aahinvaha Gideyoni nsina noowi Yerubayali,* oriki: “Mmuhiye Bayaali iisaakiheke mmansawe, okhala wiira ohaavo mutthu ompwexakanse altaari awe”.

33 Atthu ootheene a oMidiyani,+ ni a wAmaleki,+ ni atthu ootheene a mpantta onikhuma nsuwa,+ yaahithukumana wiira yawane. Nave, yaahilapuwa muro, arowaka oxepani wa* oYezireyeli, amaka weiwo. 34 Vano, ikuru sa Yehova saahimukela Gideyoni.+ Nto Gideyoni aahoopa nlope.+ Siiso, osuulu wa Abiyezeri+ waahimutthara. 35 Gideyoni aahaaruma anamitthaka orowa mittetthe sootheene sa nihimo na Manase, nto awo yaahimutthara. Nuumala-vo, aahaaruma-tho anamitthaka orowa muttetthe wa nihimo na Axeri, Zabuloni, ni Nefetali, nto awo yaahirowa okumana nuuwo.

36 Moottharelana, Gideyoni aahimuleela Muluku eekeekhai wiira: “Vakhala wiira munoowoopola atthu a Isarayeli mukirumeelaka miyo, ntoko muleihenrye anyu,+ 37 kinoopweha manri a epwittipwitthi* opuro oneepetthiwa etiriku. Wakhumelela okame vamanrini paahi, masi vathi vootheene vakhala voowuuma, nto kinoosuwela wiira munoowoopola atthu a Isarayeli mukirumeelaka miyo, ntoko muleihenrye anyu”. 38 Nto ti yeeyo yaakhumelenle. Mmeeloni mwaya voosiisu, okathi Gideyoni aavennye awe, aahiwama manri awo a epwittipwitthi, osariha maasi a okame, etixela yuulupale. 39 Nto, Gideyoni aahimuleela Muluku eekeekhai wiira: “Muhinanariwe ni miyo, masi mukihiye koovekeleni-tho etthu emosa paahi. Koovara metto mukeemererye-tho weehererya ni manri a epwittipwitthi ekwaha emosa paahi. Xontte, ekwaha ela manri a epwittipwitthi akhale oowuuma, masi vathi vootheene vasareye okame”. 40 Eyo ti etthu Muluku aapanke awe ohiyu ole. Manri a epwittipwitthi yaahuuma, masi vathi vootheene vaahisareya okame.

7 Moottharelana, Yerubayali, eyo piiyo, Gideyoni,+ vamosa ni atthu ootheene aarina awe, yaahivenya voosiisu, arowa omaka ehime ya Harodi. Atthu a oMidiyani yaamanke onorti wa opuro aari awe Gideyoni, eyo piiyo, etturuuru ya More, opuro woowaataleya. 2 Yehova aahimuleela Gideyoni wiira: “Alopwana murina anyu khareere waatta, wiira kaavahererye atthu a oMidiyani mmatatani mwaya.+ Alopwana awo yakhala oowaatta aisarayeli anrowa wiivuwihaka ni ohimya wiira ikuru saya ti siwooponle.+ 3 Vano, xontte, mulavule moolumo ala ohoolo wa atthu, wiira: ‘Ole onoova ni onithukumela otthikeleke owaani’”.+ Siiso, Gideyoni aahiweehererya atthu. Nuumala-vo, alopwana 22.000 yaahitthikela owaani, nave alopwana 10.000 yaahihala.

4 Yehova aahitthikela-tho omuleela Gideyoni oriki: “Nlelo alopwana awo khareere waatta. Mwaaroihe omuro, wiira kaweehererye weiwo. Nto, kooleelani wiira: ‘Ola onoorowa ni nyuwo’, owo onoorowa ni nyuwo; masi kooleelani wiira: ‘Ola khonrowa ni nyuwo’, owo khonrowa ni nyuwo”. 5 Nto, Gideyoni aahaakuxa atthu aaroiha omuro.

Yehova aahimuhimeerya Gideyoni oriki: Mwaavalaanye alopwana ootheene anwurya maasi alatelaka ntoko mwalapwa, ni ale anwurya akokhonre ene”. 6 Ale yaalatenle maasi arikaka ni matata aya aroihaka mwaano mwaya, yaari alopwana 300. Alopwana akina yaahanle, yaahikokhora wiira awurye maasi.

7 Yehova aahimuleela Gideyoni wiira: “Kinoowopolani ni alopwana 300 yaawo alatenle maasi, nave kinimwaavahererya atthu a oMidiyani mmatatani mwanyu.+ Masi alopwana akina atthikeleke owaani”. 8 Nuumala okuxa yoolya ni malope a atoropa akina, Gideyoni aahiwiirela alopwana akina a Isarayeli wiira atthikeleke owaani. Owo aahanle paahi ni alopwana 300. Atthu a oMidiyani yaamanke oxepani,* eyo piiyo, osuuli wa opuro Gideyoni aamanke awe.+

9 Ohiyu ene yoole, Yehova aahimuleela Gideyoni wiira: “Nvenye mwaatuphele amidiyani, okhala wiira kihoovahereryani mmatatani mwanyu.+ 10 Vakhala wiira munimoova waatuphela, murowe opuro ori aya ni murumeyi anyu, Pura. 11 Mwawiriyane etthu enihimya aya, nuumala-vo munoowerya olipa murima wiira mwaatuphele atthu a oMidiyani”. Siiso, Gideyoni ni murumeyi awe, Pura, yaahirowa okerekhere wa opuro waamanke aya awanani aya.

12 Vano atthu a oMidiyani ni a wAmaleki, ni atthu ootheene anikhala mpantta onikhuma nsuwa,+ yaahimwareela mukerekhere mwa nxepa,* ntoko nasope oowaatta. Nave ikamelo saya khisaakontareya,+ waatta waya waalikana ni mihaava sa ophareya”. 13 Nuumala Gideyoni ophiya, aahimwiiwa mulopwana mmosa omuleelaka mukhwaawe etthu aalonhe awe. Owo aahimmye so: “Nwiriyane etthu elonhe aka. Kaahiweha ephaawu* ephirikeyaka, enarowa opuro yaamanke aya atthu a oMidiyani. Yaahimana ni ikuru etenta* emosa mpakha omora.+ Nuumala-vo, ephaawu eyo yaahipittula etenta, nto etenta eyo emorela vathi”. 14 Siiso, mukhwaawe owo aahihimya wiira: “Vannooneya oratteene wiira ephaawu eyo enithoonyerya espaata* ya Gideyoni,+ mwaana a Yowaxi, mulopwana a Isarayeli. Muluku onvahererya mmatatani mwawe atthu a oMidiyani, ni atthu ootheene amanke opuro ola”.+

15 Nuumala Gideyoni wiiwa oloha iwo, ni yootaphulela aya,+ aahimukokhorela Muluku. Moottharelana, aahitthikela opuro yaamanke aya atthu a Isarayeli, onahimya wiira: “Nvenye, okhala wiira Yehova ohoovahereryani atthu a oMidiyani mmatatani mwanyu”. 16 Nuumala-vo, Gideyoni aahaakawanya alopwana ale 300, ikurupu tthaaru, aavahererya ootheene aya malope+ ni mirinki* saarina mithuko muhina mwaya. 17 Moottharelana, Gideyoni aahaahimeerya alopwana ale wiira: “Mukiweheke, ni mwiireke ntoko siniira aka. Kaphiya okerekhere wa opuro wa awanani ahu, mwavareke ele kinrowa aka ovaraka. 18 Okathi kinrowa aka woopa nlope, ni atthu ootheene ari ni miyo woopa malope, ni nyuwo-tho muhaana woopa malope mapuro ootheene amanke aya atthu awanani ahu, mukhuwelaka wiira: ‘Ekhotto ti ya Yehova ni ti ya Gideyoni!’”

19 Gideyoni ni alopwana 100 aarina awe, yaahiphiya okerekhere wa opuro yaamanke aya awanani aya ohiyu eriyari,* nuumala makwarta oranttelana. Gideyoni ni alopwana awo yaahoopa malope+ ni yaahipwexakasa mirinki* yaakunxe aya.+ 20 Nto ikurupu iye tthaaru saahoopa malope ni saahipwexakasa mirinki. Awo yaahivarela mithuko saya moono woothiyana ni yaahivarela malope moono aya woolopwana, akhuwelaka wiira: “Ekhotto ti ya Yehova ni ti ya Gideyoni!” 21 Khula mulopwana aaheemela opuro awe, arukurenrye ene mapuro ootheene yaamanke aya awanani aya. Nto awanani ootheene yaahipacerya otthimaka, akhuwelaka, ephavelaka otthyawa.+ 22 Okathi alopwana ale 300 yoopa aya malope aya, Yehova aahiwiiriha awanani aya ootheene orukunuwelana,+ nto yaahipacerya wiivanana yaawo-ru. Vano awanani ale yaahitthyawa mpakha oBethi-Xita, nuumala-vo anarowa oSerera, mpakha omukanoni wa Abeli-Mehola,+ waattamela oTabathi.

23 Nto alopwana a Isarayeli yaahiihaniwa, okhuma nihimo na Nefetali, na a Axeri, ni alopwana ootheene a nihimo na Manase,+ vano awo yaahiwoomola atthu a oMidiyani. 24 Gideyoni aahaaruma atthu orowa muttetthe wootheene wa omiyaakoni wa Efrayimi, oriki: “Murowe mwatuphele oMidiyani, ni mwakuxe mapuro aniphattuwa maasi mpakha oBethi-Bara ni muro Yordani”. Siiso alopwana ootheene a Efrayimi yaahithukumana, ni yaahikuxa mapuro aniphattuwa maasi mpakha oBethi-Bara ni muro Yordani. 25 Nave-tho, yaahaavara makhulupale manli a oMidiyani, eyo piiyo, Orebi+ ni Zeebi. Awo yaahimwiiva Orebi vamwala wa Orebi, nave yaahimwiiva Zeebi opuro oninyakattiwa ewuuva wa Zeebi. Awo yaahithipelela owoomola atthu a oMidiyani,+ ni yaahimuroihela Gideyoni miru sa Orebi ni Zeebi waattamela muro Yordani.

8 Vano alopwana a Efrayimi yaahimukoha Gideyoni ariki: “Exeeni ela eniirenle anyu? Xeeni mwahaaniihana anyu okathi mwaaronwe anyu owana ni atthu a oMidiyani?”+ Nto awo yaahinyakulihana vanceene ni Gideyoni.+ 2 Masi Gideyoni aahiwaakhula wiira: “Exeeni epanke aka kalikanyiha ni ele epanke anyu? Kiira ihalahala sa ewuuva sihemphwale ni nihimo na Efrayimi+ ti sootepexa oreera ovikana itthu sihemphwale ni osuulu wa Abiyezeri?+ 3 Muluku ohoovahereryani mmatatani mwanyu makhulupale a oMidiyani, eyo piiyo, Orebi ni Zeebi.+ Nto exeeni epanke aka kalikanyiha ni ele epanke anyu?” Okathi Gideyoni aalavunle awe siiso,* alopwana a Efrayimi yaahimaaleleya.

4 Gideyoni aahiphiya oYordani, nuumala-vo olapuwa muro owo. Vano owo ni alopwana 300 arina awe, yaahikhulumuwa, masi yaahithipelela owoomola awanani aya. 5 Nto Gideyoni aahaahimeerya alopwana a oSukothi wiira: “Xontte, mwaavahe ephaawu atthu ala anikitthara, okhala wiira awo aakhulumuwa, nave miyo kinimoomola Zebahi ni Salimuna, mamwene a oMidiyani”. 6 Masi makhulupale a oSukothi yaahimwaakhula wiira: “Niireke monvara Zebahi ni Salimuna wiira naavahe iphaawu anakhotto anyu?” 7 Siiso Gideyoni aahaahimeerya wiira: “Mwaha wa yeeyo, okathi Yehova onrowa awe okivahererya Zebahi ni Salimuna mmatatani mwaka, kinoowarakhula irutthu sanyu ni miiwa ni maroka a moothakoni”.+ 8 Vano Gideyoni aahikhuma muttetthe ole onarowa oPenuweli, onavekela etthu emosa-ru. Masi alopwana a oPenuweli yaahimwaakhula ntoko yaamwaakhunle aya alopwana a oSukothi. 9 Nave Gideyoni aahaaleela alopwana a oPenuweli wiira: “Katthika ni murettele, kinoopwexakasa empa ela yoolipihiwa ni yoorakamela osulu”.+

10 Vano Zebahi ni Salimuna yaari oKarikori ni anakhotto aya, alopwana oowiiraka 15.000. Ala yaari anakhotto yaahanle a mpantta onikhuma nsuwa,+ okhala wiira alopwana 120.000 yaakunxe ispaata* yaahiiviwa. 11 Gideyoni aaheetteetta ephiro ya atthu yaakhala mutentani,* mpantta onikhuma nsuwa wa oNobahi ni oYogoboha.+ Nave aahituphela muttetthe owo, yoowo wahiilokihenrye wiira owane ekhotto. 12 Okathi Zebahi ni Salimuna yaatthyanwe aya, Gideyoni aahiwoomola ni aahaavara mamwene awo manli a oMidiyani, eyo piiyo, Zebahi ni Salimuna. Nave aahiwiiriha awanani ootheene yaari opuro ole woova vanceene.

13 Gideyoni, mwaana a Yowaxi, aahitthika okhottoni oviraka ephiro yaawela erowaka oHeresi. 14 Mphironi Gideyoni aahinvara ni aahimukohakoha mmiravo mmosa a oSukothi. Nto mmiravo owo aahilepa masina a makhulupale ni ahooleli a oSukothi, alopwana 77, onvahererya Gideyoni. 15 Siiso, Gideyoni aahirowa opuro yaari aya alopwana a oSukothi, aakoha wiira: “Ala khahiyo Zebahi ni Salimuna, yaawo mwaakiveehale anyu, muriki: ‘Niireke monvara Zebahi ni Salimuna wiira naavahe iphaawu alopwana anyu ookhulumuwa?’”+ 16 Vano Gideyoni aahaavara ahooleli a epooma ele, nto aahikuxa miiwa ni maroka a moothakoni, aasomiha alopwana a oSukothi.+ 17 Nave, aahipwexakasa empa yoolipihiwa ni yoorakamela osulu ya oPenuweli,+ ni aahiwiiva alopwana a epooma ele.

18 Gideyoni aahimukoha Zebahi ni Salimuna wiira: “Alopwana yaawiivale anyu oTabori yaari oowi sai?” Awo yaahimwaakhula wiira: “Yaari ntoko nyuwo, khula mmosa aalikana ni mwaana a mwene”. 19 Siiso Gideyoni aahaahimeerya wiira: “Awo yaari axinnaka, anamwane a amaama. Tthiri, siisaale Yehova onikhala awe, mwahaawiivale, miyo nkaarowa owiivani”. 20 Nuumala-vo, Gideyoni aahimuhimeerya Yeteri, mwanawe oopacerya oyariwa, wiira: “Nvenye, nwiive”. Masi mmiravo owo khaatholonle espaata* awe. Owo aanoova, okhala wiira nlelo aari mmiravo. 21 Siiso Zebahi ni Salimuna yaahimuhimeerya Gideyoni wiira: “Murweeke muniiveke yeenyu, okhala wiira mulopwana oniphukeliwa mwaha wa ikuru sawe”. Nto Gideyoni aahimwiiva Zebahi ni Salimuna,+ nave aahikuxa itthu saareeriha muxikoni mwa ikamelo saya, seiyo saalikana ni mweeri.

22 Muhoolo mwaya alopwana a Isarayeli yaahimuleela Gideyoni wiira: “Nyuwo, ni mwaninyu, ni musulu anyu, munilamuleleke, okhala wiira moonoopola mmatatani wa atthu a oMidiyani”.+ 23 Masi Gideyoni aahaahimeerya wiira: “Miyo nkinrowa woolamulelani, nnakhala mwanaka khonrowa woolamulelani. Yehova tonrowa woolamulelakani”.+ 24 Gideyoni aahaaleela-tho wiira: “Kinoovekelani etthu emosa: Khula mmosa a nyuwo okivahe ekharawa* emosa wa itthu sikunxe awe”. (Atthu a wIximayeli+ yaaniwara ekharawa ya eweero vaphulani.) 25 Awo yaahaakhula ariki: “Tthiri hiyo nnimoovahani”. Siiso awo yaahaatala ekuwo, nave khula mulopwana aahirihela ekharawa emosa wa itthu aakunxe awe. 26 Vano ikharawa Gideyoni aavekenle awe, saalemela ixeekele* 1.700 sa eweero, ohikontari itthu saaphwaneliha seiyo saalikana ni mweeri, ipirinku, malaya ooriipelela,* yaawo yaawara aya mamwene oMidiyani, ni ikolaari saari muxikoni mwa ikamelo.+

27 Gideyoni aahirumeela eweero eyo wiira opake eefodi*+ ni aahiwooniherya atthu a epooma awe, wOfra.+ Nave atthu ootheene a Isarayeli yaahipacerya okokhorela ntoko elatarato.+ Mwaha wa opaka eefodi, Gideyoni aahiikumiherya mixankiho, vamosa ni atthu a etthoko awe.+

28 Vano, atthu a oMidiyani+ yaahiweriwa ni aisarayeli, nave awo khiyaatthikenle-tho waakumiherya mixankiho aisarayeli. Siiso, mahiku a Gideyoni, elapo yaahimumula* iyaakha 40.+

29 Nto Yerubayali,+ mwaana a Yowaxi, aahitthikela owannyawe, onakhala weiwo.

30 Gideyoni aahaayara anamwane 70, okhala wiira aahaathela axithiyana anceene. 31 Muthiyana mukina* aamuthenle awe, aakhala oSikhemi, aahimuyarela-tho mwaana, yoowo anvanhe awe nsina na Abimeleki.+ 32 Nave Gideyoni, mwaana a Yowaxi, aahikhwa uuluvanle ene vanceene. Siiso, aahivithiwa mahiye a paapa awe, Yowaxi, wOfra wa osuulu wa Abiyezeri.+

33 Nuumala okhwa Gideyoni, aisarayeli yaahitthikela-tho waakokhorela* amuluku Bayaali.+ Nave yaahimuthanla Bayaali-Berithi wiira okhale muluku aya.+ 34 Aisarayeli yaahimuliyala Yehova, Muluku aya,+ yoowo aawaakihenrye mmatatani wa awanani aya ootheene yaarukurenrye.+ 35 Nave khiyaawoonihenrye ophenta woororomeleya atthu a etthoko ya Yerubayali, eyo piiyo, Gideyoni, wiira exukhurele itthu sootheene sooreera aawiirenle awe atthu a Isarayeli.+

9 Nuuvira okathi, Abimeleki+ mwaana a Yerubayali, aahirowa okumana ni axinnawe a woomaamani oSikhemi, ni amusi ootheene a taata awe, aahimeerya wiira: 2 “Xontte, mwaakohe ahooleli* ootheene a oSikhemi wiira: ‘Exeeni enoona anyu oreerela? Niireke olamuleliwa ni anamwane ootheene 70 a Yerubayali,+ aahiiso olamuleliwa ni mulopwana mmosa? Muupuweleke wiira hiyo nirina ephome emosa-ru’”.*

3 Tivo axinnawe a woomaamani, yaahaaleela ahooleli ootheene a oSikhemi moolumo a Abimeleki. Nto mirima sa ahooleli awo, saahiphavela omutthara Abimeleki, maana yaanihimya wiira: “Owo munnihu”. 4 Vano ahooleli awo, yaahinvaha Abimeleki musurukhu 70 wa eparatha, yaakunxe aya mpaani* mwa Bayaali-Berithi.+ Nto, Abimeleki aahirumeela musurukhu owo wiira aathukumanye alopwana ootakhala ni alavilavi, aalivaka wiira amutthareke. 5 Nuumala-vo Abimeleki aahirowa etthoko ya paapa awe, wOfra,+ owiivakasa axinnawe vanlukuni,+ eyo piiyo, anamwane a Yerubayali, alopwana 70. Ooponwe paahi aari Yotami, mwaana ookiseriwa a Yerubayali, okhala wiira aarimwiipitha.

6 Moottharelana, ahooleli ootheene a oSikhemi ni atthu ootheene a oBethi-Milo, yaahithukumana, ni yaahimukhaliha mwene Abimeleki,+ vakhiviru wa mwiri muulupale, yoowo waattamenle epilaari yaari oSikhemi.

7 Nuumala Yotami oleeliwa, aahirowa moowaakuveya omwaako Xerizimi,+ eemela weiwo, onakhuwela ni nsu noowiiwanyeya oriki: “Mukiwiriyane, nyuwo ahooleli a oSikhemi, nave Muluku onimoowiriyanani.

8 “Nihiku nimosa, miri saahithukumana wiira simuthanle mwene aya. Siiso, saahihimeerya mwiri wa olivera wiira: ‘Mukhale mwene ahu’.+ 9 Masi mwiri wa olivera waahaakhula oriki: ‘Miyo kakhala mwene,* nkinrowa-tho okumiherya makhura anirumeeliwa wiira ovuwihiweke Muluku ni atthu. Miyo nkimphavela okhala mwene. 10 Vano miri saahihimeerya mwiri wa ifigu wiira: ‘Murwe mukhale mwene ahu’. 11 Masi mwiri wa ifigu waahaakhula wiira: ‘Miyo kakhala mwene* nkinrowa-tho wiimaka mihokorokho soosiva ni mihokorokho sooreera. Miyo nkimphavela okhala mwene’. 12 Moottharelana, miri saahihimeerya mwiri wa ewuuva wiira: ‘Murwe mukhale mwene ahu’. 13 Nto mwiri wa ewuuva waahaakhula oriki: ‘Miyo kakhala mwene,* nkinrowa-tho okumiherya eviinyu ya niinaano, yeeyo enimutteeliha murima Muluku ni atthu. Miyo nkimphavela okhala mwene. 14 Wookiseryani waya, miri sootheene saahihimeerya mwiri wa miiwa wiira: ‘Murwe, mukhale mwene ahu’.+ 15 Siiso, mwiri wa miiwa waahaakhula wiira: ‘Vakhala wiira muniphavela tthiri okithanla wiira kikhale mwene anyu, murwe, mutthyawele vamuuttutthini vaka. Masi mwaahiphaveleke, okhumelele mooro vamwirini wa miiwa ni opahe miri suulupale sa oLiibano’.

16 “Vano niireke muhooniherya ororomeleya, nave moopaka etthu yooloka, mmukhalihaka Abimeleki mwene?+ Niireke moomureerela murima Yerubayali ni atthu a etthoko awe, ni moomuthokorerya ntoko aaphwanela awe? 17 Okathi paapa aka aawanne awe mwaha wa nyuwo,+ aahileva okumi awe wiira owoopoleni, mmatatani mwa atthu a oMidiyani.+ 18 Masi, olelo moovirikanya etthoko ya paapa aka, nave moowiiva anaawe, eyo piiyo, alopwana 70, vanlukuni.+ Nuumala-vo moomukhaliha mwene Abimeleki, mwaana a epottha yoothiyana ya apaapa,+ wiira aalamuleleke ahooleli a oSikhemi, mwaha woowi owo munninyu. 19 Tthiri, akhala wiira olelo-va munooniherya ororomeleya, nave etthu enimwiirela anyu Yerubayali ni atthu a etthoko awe ti yooloka, weeso muhakalaleke ni Abimeleki, vano owo ohakalaleke ni nyuwo. 20 Masi vahaakhanle siiso, weeso okhume mooro wa Abimeleki, ni waapahe ahooleli a oSikhemi ni oBethi-Milo.+ Nave okhume mooro wa ahooleli a oSikhemi ni oBethi-Milo, ompahe Abimeleki”.+

21 Nuumala-vo, Yotami+ aahitthyawela oBeeri, onakhala weiwo mwaha wa munnawe, Abimeleki.

22 Abimeleki aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha tthaaru. 23 Vano Muluku aahikumiherya ohiiwanana eriyari ya Abimeleki ni ahooleli a oSikhemi. Nto ahooleli a oSikhemi awo, yaahimurukunuwela Abimeleki. 24 Tthiri vaanireerela wiira wiiviwa wa anamwane 70 a Yerubayali wunleliwe ikuhu: Munnaya, Abimeleki, akumiheriwe mulattu mwaha woowiivakasa axinnawe,+ vano ahooleli a oSikhemi ekumiheriwe mulattu mwaha woomukhaliherya Abimeleki owiiva axinnawe. 25 Siiso, ahooleli a oSikhemi, yaahaapweha alopwana vasulu va miyaako wiira amwiipithele Abimeleki. Alopwana awo yaaniwiiyerya atthu ootheene yaavira mustaraatani. Muhoolo mwaya, etthu eyo aahileeliwa Abimeleki.

26 Nto Gayaali, mwaana a Ebedi, ni axinnawe, yaahirowa oSikhemi.+ Nto ahooleli a oSikhemi yaahimuroromela. 27 Awo yaahirowa omatta, arukula ni anyakela ewuuva ya mmatta mwaya, nto apaka efesta. Nuumala-vo, yaahikela mpaani mwa muluku aya,+ analya, anawurya, ni anamutakhaliha Abimeleki. 28 Nuumala-vo, Gayaali mwaana a Ebedi, aahihimya wiira: “Abimeleki tani? Nave, Sikhemi tani wiira nimurumeeleke? Kiira Abimeleki mwaana a Yerubayali,+ nave Zebuli, mukhulupale awe? Naarumeeleke anamwane a Hamori, paapa awe Sikhemi. Xeeni nimmurumeela ahu Abimeleki? 29 Vaakhanle wiira atthu ala anilamuleliwa ni miyo, kammoomola Abimeleki”. Moottharelana, Gayaali aahimuhimeerya Abimeleki wiira: “Muncererye nummeru na anakhotto anyu, murwe nwane ni miyo”.

30 Okathi Zebuli, mukhulupale a epooma, aiwale awe moolumo a Gayaali, mwaana a Ebedi, aahinanariwa vanceene. 31 Vano Zebuli, voohisuweliwa, aahaaruma atthu wiira yamuleele Abimeleki ariki: “Mooneke! Gayaali, mwaana a Ebedi, ni axinnawe, vano ari oSikhemi. Owo onaatumererya atthu a opooma woorukunuwelani. 32 Vano, nyuwo ni anakhotto anyu, murwe ohiyu, nto mwaipithe mmatta. 33 Nsuwa nikhumaka-ru voosiisu, nvenye ni mutuphele epooma. Okathi Gayaali ni alopwana awe anrowa aya wootuphelani, mpake itthu sootheene muniwerya* anyu wiira mmuxintte”.

34 Nto, Abimeleki ni atthu ootheene aarina awe, yaahivenya ohiyu, yiipitha oSikhemi ikurupu ixexe. 35 Okathi Gayaali, mwaana a Ebedi, aakhumenle awe ota, ni eemela vamukhora va epooma, Abimeleki ni atthu aarina awe yaahikhuma vaipinthe aya. 36 Gayaali vaawoonale awe alopwana, aahimuleela Zebuli oriki: “Mooneke! Aakhala alopwana anikhuruwa vasulu va miyaako ”. Masi Zebuli aahimuleela wiira: “Nnaari, muniweha iruku sa miyaako, ohiya alopwana”.

37 Gayaali aahithipelela oriki: “Moone! Aakhala atthu anikhuruwa akhumaka eriyari ya muttetthe, nave ekurupu emosa ya atthu enikhuma ephiro ya mwiri muulupale wa oMeyonenimi. 38 Zebuli aahimwaakhula wiira: “Moolumo anyu oowiittottopa ari woowi, vaavale mwaahimya anyu wiira: ‘Abimeleki tani, wiira nimurumeeleke?’+ Ale khahiyo atthu yaale mwaakhoottale anyu? Murowe mwawaneke ni atthu awo”.

39 Siiso, Gayaali aahivenya onaahoolela ahooleli a oSikhemi, onarowa owana ni Abimeleki. 40 Abimeleki aahimoomola Gayaali, nto Gayaali aahimutthyawa. Nave atthu anceene yaahiiviwa mphironi, mpakha vamukhora va epooma.

41 Abimeleki aahithipelela okhala wAruma, nto Zebuli+ aahimoomola Gayaali ni axinnawe oSikhemi. 42 Mmeeloni mwaya, atthu yaahirowa omatta, vano Abimeleki aahileeliwa eyo. 43 Siiso Abimeleki aahaakuxa atthu awe, aakawanya ikurupu tthaaru, owiipithela atthu mmatta. Okathi Abimeleki aawoonale awe atthu ekhumaka opooma aahaatuphela ni owiiva. 44 Abimeleki ni ikurupu saari nuuwo, yaahirowa ohoolo ni yaaheemela vamukhora va epooma. Vano, ikurupu piili saahaatuphela atthu ootheene yaari mmatta, ewiivakasa. 45 Abimeleki aahiwana ni atthu a epooma ele, nihiku nle nootheene, nto aahikuxa epooma eyo. Owo aahiwiiva atthu ootheene yaari mpooma-mme, nuumala-vo aahipwexakasa epooma ele,+ ni aahimwara-mwarya maakha.

46 Okathi ahooleli ootheene a empa yoolipihiwa ni yoorakamela osulu ya oSikhemi vaasuwenle aya eyo, vowaakuveya yaahitthyawela opuro woolipihiwa wa empa* ya Eli-Berithi.+ 47 Voohipisa, Abimeleki aahihimeeriwa wiira ahooleli ootheene a empa yoolipihiwa ni yoorakamela osulu ya oSikhemi yaahithukumana opuro omosa. 48 Vano Abimeleki ni alopwana awe ootheene, yaahiwela omwaako Salimoni. Abimeleki aahimukuxa maxatto, aahiikittha eritta ya mwiri, ni aahikapatta mmakhatani, aaleela atthu aarina awe wiira: “Mwaakuveke! Mpake etthu emosa-ru kipanke aka!” 49 Siiso alopwana ootheene yaahiikittha iritta, anamutthara Abimeleki. Moottharelana, yaahirukureriha iritta iyo opuro ole woolipihiwa, ni yaahipattiha ni mooro opuro owo. Siiso atthu ootheene yaari empa yoolipihiwa ni yoorakamela osulu ya oSikhemi yaahikhwa, alopwana ni athiyana oowiiraka 1.000.

50 Moottharelana, Abimeleki aahirowa oTebesi. Owo aahimaka wiira otuphele oTebesi, nuumala-vo aahikuxa epooma eyo. 51 Eriyari ya epooma ele, yaahikhala empa yoolipihiwa ni yoorakamela osulu, nto alopwana ootheene ni athiyana, ni ahooleli ootheene a epooma ele, yaahitthyawela memmo. Awo yaahiiwalela mpaani-mmo, awela mpakha osulu wa empa eyo. 52 Abimeleki aahirowa mpakha empa eyo yoolipihiwa ni yoorakamela osulu, wiira otuphele. Owo aahaattamela vamukhora wa empa eyo, wiira opahe ni mooro. 53 Nto muthiyana mmosa, aahimurihela Abimeleki vamuru, nluku na nxilo, omunyakatta muru.+ 54 Voowaakuveya, Abimeleki aahimwiihana mulipa aamukhaliherya oteexa ikaruma sawe sa ekhotto, omuhimeerya wiira: “Mutholole espaata* anyu, mukiive, wiira atthu ahihimyeke wiira: ‘Ola iiviwe ni muthiyana’”. Siiso, mulipa-aamukhaliherya, aahimuhoma, nto Abimeleki aahikhwa.

55 Nuumala alopwana a Isarayeli woona wiira Abimeleki aahikhwa, ootheene aya yaahitthikela owaani. 56 Siiso, Muluku aahimuliva Abimeleki mwaha wa etthu yootakhala aamwiirenle awe paapa awe, owiivaka axinnawe 70.+ 57 Nave-tho, Muluku aahaattikiherya itthu sootheene sootakhala, yaapanke aya alopwana a oSikhemi. Siiso, moolumo ootakhaliha, Yotami,+ mwaana a Yerubayali+ aalavunle awe, yaahaakhumelela atthu awo.

10 Nuumala Abimeleki okhwa, aahikhumelela mulopwana mmosa a wIsakari aihaniwa Tola, mwaana a Puwa, mwaana a Dodo, wiira owoopole atthu a Isarayeli.+ Owo aakhala oXamiri, muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi. 2 Owo aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha 23. Nuumala-vo aahikhwa, ovithiwa oXamiri.

3 Nuumala Tola okhwa, aahikhumelela Yayiri a oXileyaadi, yoowo aalamulenle atthu a Isarayeli iyaakha 22. 4 Yayiri aahikhalana anamwane 30 yaawo yaaweettiha apuuru 30, ni yaarina ipooma 30, seiyo siniihaniwa Hawothi-Yayiri+ mpakha olelo-va. Ipooma iyo siniphwanyaneya muttetthe wa oXileyaadi. 5 Nuumala-vo Yayiri aahikhwa, ni aahivithiwa oKamoni.

6 Aisarayeli yaahitthikela-tho opaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova,+ awo yaahipacerya waarumeela amuluku Bayaali,+ ilatarato sa Astoreti, amuluku a wArami,* amuluku a oSiidoni, amuluku a oMowabi,+ amuluku a wAmoni,+ ni amuluku a afilisti.+ Awo yaahimunyanyala Yehova, ahinamurumeela. 7 Vano, Yehova aahinanariwa vanceene ni atthu a Isarayeli, nto aahaavahererya mmatatani mwa afilisti ni atthu a wAmoni.+ 8 Awo yaahaahaaxa ni yaahaalupattha vanceene atthu a Isarayeli eyaakha ele. Saahivira iyaakha 18 yaahaaxaka aisarayeli ootheene yaakhala mpantta mukina wa muro Yordani, elapo yeeyo khalai yaari ya atthu a wAmori, oXileyaadi. 9 Nave-tho, atthu a wAmoni yaahilapuwa muro Yordani wiira yawane ni atthu a nihimo na Yuda, ni na Beniyamini ni etthoko ya Efrayimi. Nto atthu a Isarayeli yaahihaawa vanceene. 10 Nto aisarayeli yaahinvekela Yehova wiira aakhaliherye,+ ahimyaka wiira: “Nihootthekelani, okhala wiira noomuhiya Muluku ahu, nnaarumeela amuluku Bayaali”.+

11 Masi Yehova, aahaahimeerya aisarayeli wiira: “Kiira ti miyo kiwooponleni okathi mwaahaaxiwa anyu ni atthu a wExiitu,+ ni a wAmori,+ ni a wAmoni, ni afilisti,+ 12 ni atthu a oSiidoni, ni a wAmaleki, ni atthu a oMidiyani? Okathi mwaakikhuwelela anyu, miyo kaahiwoopolani mmatatani mwaya. 13 Masi nyuwo mookinyanyala, munaarumeela amuluku akina.+ Tivo miyo nkinwoopolani-tho.+ 14 Muroweke wa amuluku mwaathanlale anyu, mwaavekeleke yaawo wiira yookhaliheryeni.+ Yaawo anoowopolani okathi ola munihaawa anyu”.+ 15 Masi aisarayeli yaahimuhimeerya Yehova wiira: “Hiyo noottheka. Muniiriheke ele munoona anyu okhala yooloka vamaithoni vanyu. Munoopole olelo paahi, noovara metto”. 16 Vano aisarayeli yaahaakumiha amuluku a amalapo eriyari aya, anamurumeela Yehova.+ Nto owo khaawerya-tho ovilela waaweha atthu a Isarayeli ehaawaka.+

17 Nuuvira okathi, atthu a wAmoni+ yaahithukumana, amaka oXileyaadi. Nave aisarayeli yaahithukumana, amaka oMisipa. 18 Atthu ni makhulupale a oXileyaadi, yaahikohana wiira: “Tani onrowa ohoolela ekhotto enrowa ahu owana ni atthu a wAmoni?+ Mutthu owo, onrowa okhala muhooleli a atthu ootheene a oXileyaadi”.

11 Vano, Yefte,+ a oXileyaadi, aari nakhotto ootupa. Owo aari mwaana a muthiyana namararuwa,* nave Xileyaadi aari paapa awe Yefte. 2 Nto, mwaara a Xileyaadi, nave aahimuyarela Xileyaadi anamwane. Okathi anamwane a mwaarawe yainunwe aya yaahimoomola Yefte, amuhimeerya wiira: “Nyuwo khamurina etthu yoohiyeriwa etthoko ya paapa ahu, okhala wiira mwa mwaana a muthiyana mukina”. 3 Siiso, Yefte aahaatthyawa axinnawe, onarowa okhala elapo ya oTobi. Nave alopwana yahaarina muteko yaahitakaahana ni Yefte, anamutthara.

4 Muhoolo mwaya, atthu a wAmoni yaahiwana ni atthu a Isarayeli.+ 5 Okathi atthu a wAmoni yaapacenrye aya owana ni atthu a Isarayeli, axitokweene a oXileyaadi yaahimurowela Yefte moowaakuveya, elapo ya oTobi. 6 Awo yaahimuhimeerya Yefte wiira: “Murwe mukhale kumantanti ahu, wiira nawane ni atthu a wAmoni. 7 Masi Yefte aahaaleela axitokweene a oXileyaadi wiira: “Khahiyo ti nyuwo mwaakinyonkhe vanceene mpakha okoomola etthoko ya paapa aka?+ Xeeni munikirweela anyu okathi ola munihaawa anyu?” 8 Nto axitokweene a oXileyaadi yaahimuleela Yefte wiira: “Tivo nnoorweelaahuni. Mwarowa ni hiyo, wiira mwawane ni atthu a wAmoni, nyuwo munookhala muhooleli a atthu ootheene a oXileyaadi”.+ 9 Nto Yefte aahaaleela axitokweene a oXileyaadi wiira: “Mwakikuxa wiira kawane ni atthu a wAmoni, vano Yehova aaxintta atthu awo, okirumeelaka miyo, tthiri kinookhala muhooleli anyu!” 10 Axitokweene a oXileyaadi yaahimuleela Yefte wiira: “Yehova onikhalele onamoona* naahipake ele ehimmye anyu”. 11 Siiso, Yefte aahirowa ni axitokweene a oXileyaadi, nto atthu yaahimukhaliha muhooleli ni kumantanti aya. Nave Yefte aahitthikela-tho olavula oMisipa,+ itthu sootheene aalavunle awe, ohoolo wa Yehova.

12 Moottharelana, Yefte aahaaruma alopwana omukoha mwene a wAmoni,+ wiira: “Exeeni erina anyu ni miyo* muhalaka otuphela elapo aka?” 13 Siiso, mwene a wAmoni aahaaleela alopwana ale yaarummwale ni Yefte, omuhimeerya wiira: “Atthu a Isarayeli aakuxa elapo aka okathi yaakhumme aya wExiitu,+ eyo piiyo, okhuma muro Arinoni+ mpakha muro Yaboki, omalela muro Yordani.+ Vano mukittikiherye elapo eyo ni murettele”. 14 Masi Yefte aahaaruma-tho alopwana ale omuleela mwene a wAmoni, 15 wiira:

“Enihimya awe Yefte tiila: ‘Atthu a Isarayeli khakunxe elapo ya atthu a oMowabi+ ni elapo ya atthu a wAmoni.+ 16 Okathi yaakhumme aya wExiitu, atthu a Isarayeli yaaheetta moothakoni mpakha ephareya Yooxeerya,+ aphiya oKadexi.+ 17 Moottharelana, atthu a Isarayeli yaahaaruma alopwana omuleela mwene a wEdomi,+ wiira: “Xontte muneemererye nivire elapo anyu”. Masi mwene a wEdomi khaaphavenle owiriyana. Nave-tho yaahinvekela etthu emosa-ru mwene a oMowabi,+ masi owo kheemerenrye. Siiso atthu a Isarayeli yaahimaka oKadexi, anakhala weiwo.+ 18 Okathi atthu a Isarayeli yeetta aya moothakoni, khiyaavinre elapo ya wEdomi+ ni elapo ya oMowabi. Awo yaahivira mpantta onikhuma nsuwa wa elapo ya oMowabi,+ amaka mpantta mukina wa muro Arinoni. Nave khiyaalapunwe mukano wa oMowabi,+ okhala wiira muro Arinoni waari mukano wa oMowabi.

19 “‘Moottharelana, atthu a Isarayeli yaahaaruma alopwana orowa wa Sihoni, mwene a wAmori, mwene a oHexeboni. Atthu a Isarayeli yaahimuhimeerya wiira: “Xontte, muneemererye nivire elapo anyu, nirowaka opuro ahu”.+ 20 Masi Sihoni, khaaroromenle atthu a Isarayeli ovira muttetthe awe. Nto Sihoni aahaathukumanya atthu awe ootheene, ni aahimaka oYahasa wiira awane ni atthu a Isarayeli.+ 21 Siiso, Yehova, Muluku a Isarayeli, aahaavahererya Sihoni ni atthu awe ootheene mmatatani mwaya. Nto aisarayeli yaahaaxintta ni yaahikuxa elapo yootheene ya wAmori, eyo piiyo, atthu a elapo eyo.+ 22 Tivonto, aisarayeli yaahikuxa muttetthe wootheene wa wAmori, okhuma wArinoni mpakha oYaboki, ni okhuma woothakoni mpakha muro Yordani.+

23 “‘Yehova, Muluku a Isarayeli, towoomonle atthu a wAmori ohoolo wa atthu a Isarayeli.+ Vano, mumphavela owoomola atthu a Isarayeli? 24 Kiira mookuxa itthu sootheene seiyo muluku anyu Kemoxi+ oovanhaaweni? Tivonto hiyo nnoowoomola atthu ootheene anrowa woomoliwa ni Yehova, Muluku ahu.+ 25 Nyuwo khamurina etireitu onvikana Balaki,+ mwaana a Sipori, mwene a oMowabi. Owo khotonko owana ni atthu a Isarayeli mwaha wa elapo yaakhala aya. 26 Okathi atthu a Isarayeli yaakhala aya oHexeboni ni mittetthe saya saamukhaani,+ ni wAroweri ni mittetthe saya saamukhaani, ni ipooma sootheene saakhala mukerekhere wa muro Arinoni iyaakha 300, xeeni mwahaakuxa anyu mittetthe iyo okathi ene yoowo?+ 27 Miyo nkootthekenleni, masi nyuwo munnipaka etthu yoohiloka mwaha wookituphela. Yehova, yoowo ori mulipa-oophuka milattu,+ ophuke milattu olelo-va eriyari ya atthu a Isarayeli ni atthu a Amoni’”.

28 Masi, mwene a wAmoni, khaaphavenle wiiwa moolumo, yaawo Yefte aaruminhe awe.

29 Ikuru sa Yehova saahimukela Yefte,+ nto Yefte owo aaheetteetta oXileyaadi wootheene, ni elapo ya Manase, nuumala-vo aahirowa oMisipa wa oXileyaadi.+ Nto aahikhuma oMisipa wa oXileyaadi onaarowela atthu a wAmoni.

30 Vano Yefte aahimmanela natiri+ Yehova, oriki: “Mwakivahererya atthu a wAmoni mmatatani mwaka, 31 ni katthika ni murettele ekhotto enrowa aka owana ni atthu a wAmoni, nto ole onrowa okhuma vamukhora wa empa aka wiira okitthimakele, onrowa okhala awinyu, Yehova.+ Nave kinonvahererya wiira okhale yoovaha para opahiwa”.+

32 Siiso, Yefte aahirowa owana ni atthu a wAmoni. Nto Yehova aahaavahererya mmatatani mwawe. 33 Yefte aahiwiiva atthu a wAmoni, okhuma wAroweri mpakha oMinithi, orowa omalela wAbeli-Keramimi. Tthiri aahiwiiva atthu anceene, nto Yefte aahixintta ipooma 20. Siiso atthu a wAmoni yaahiweriwa ni aisarayeli.

34 Okathi Yefte aaphiyale awe owannyawe oMisipa,+ aahikhumela ota mwanawe mwaamuthiyana onamutthimakela paapa awe, oopaka nlapa naamukhaani ni iinaka! Owo aari mwanawe mmosa ene. Voohikhala owo khaarina mwaana mwaamulopwana nnakhala mwaana mwaamuthiyana. 35 Omoonaka-ru mwanawe owo, Yefte aahikhera malaya awe onahimya wiira: “Kootakhaliwa mwanaka! Nyuwo moohonona murima aka, okhala wiira nyuwo muhiikhaliha ole kinrowa aka onvahererya. Miyo kommanela natiri* Yehova, nto nkinwerya otthikela ottuli.+

36 Masi owo aahimuleela paapa awe wiira: “Paapa, akhala wiira mommanela natiri Yehova, mukiirihe ntoko simuleihenrye anyu,+ okhala wiira Yehova oowunlelani ikuhu awanani anyu, atthu a wAmoni”. 37 Nto aahimuleela paapa awe oriki: “Mukihiye kirowe omwaako miyeeri miili, wiira kanle ni axaapara aka axithiyana, okhala wiira nkinrowa otheliwa”.

38 Paapa awe aahimwaakhula wiira: “Muroweke”. Siiso aahimuhiya orowaka miyeeri miili. Owo aahirowa omwaako ni axaapara awe wiira anle mwaha woowi khaarowa otheliwa. 39 Simanle ene miyeeri miili, owo aahitthikela wa paapa awe. Vano paapa awe owo aahimmaliherya natiri ammanenle awe.+ Siiso, mwali owo khaatonko orupa ni mulopwana. Ela yaari yoolema ya atthu a Isarayeli: 40 Khula mwaakha, mahiku maxexe vamwaakhani, imwali sa atthu a Isarayeli saanirowa omuxukurya mwaana mwaamuthiyana a Yefte, a oXileyaadi, wiira samuttottopele.

12 Nuumala-vo, alopwana a Efrayimi yaahithukumana, alapuwela oZafoni,* anamuhimeerya Yefte wiira: “Xeeni mwahaanihanne anyu wiira nirowe ni nyuwo, okathi mwaalapunwe anyu wiira mwawane ni atthu a wAmoni?+ Hiyo nnoopaha empa anyu muri ene mpaani memmo. 2 Masi Yefte aahiwaakhula wiira: “Miyo ni atthu aka, naahikhalana mulattu muulupale ni atthu a wAmoni. Kaahiwiihanani wiira mukikhaliherye, masi nyuwo khimwaakooponle mmatatani mwaya. 3 Okathi koonale aka wiira khimwaarowa okoopola, kaahilakela oleva okumi aka wiira kawane ni atthu a wAmoni.+ Nto Yehova aahikivahererya mmatatani mwaka. Vano xeeni muhalaka orwa owana ni miyo olelo-va?

4 Moottharelana, Yefte aahaathukumanya alopwana ootheene a oXileyaadi+ onarowa owana ni atthu a Efrayimi. Alopwana a oXileyaadi yaahaaxintta atthu a Efrayimi, yaawo yaahimya wiira: “Nyuwo atthu a oXileyaadi munikhala eriyari ya mahimo a Efrayimi ni Manase, nyuwo mwa atthu atthyanwe muttetthe wa Efrayimi”. 5 Atthu a oXileyaadi, yaahikuxa mapuro yaalapuwa aya atthu muro Yordani,+ ni yaahaapweha alopwana mapuro awo, wiira yaakhoottiheryeke atthu a nihimo na Efrayimi otthyawa. Nto, okathi alopwana a nihimo na Efrayimi yaamananiha aya otthyawa, yaanihimya wiira: “Mukihiye kilapuwe”. Vano, alopwana a oXileyaadi yaanimukoha khula mmosa, ariki: “Niireke nyuwo munikhuma nihimo na Efrayimi?” Okathi yaakhula aya wiira, “nnaari”, 6 atthu a oXileyaadi yaanaahimeerya wiira: “Xontte, mwiire Xibolethi”. Masi awo yaanihimya wiira: “Sibolethi”, okhala wiira khiyaawerya oromola oratteene nuulumo nlo. Nto atthu a oXileyaadi yaaninvara mutthu owo, enamwiiva mapuro yaalapuwa aya atthu muro Yordani. Siiso, atthu a nihimo na Efrayimi oowiiraka 42.000 yaahikhwa okathi ole.

7 Yefte aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha 6. Nuumala-vo, Yefte, muXileyaadi, aahikhwa, ovithiwa epooma awe oXileyaadi.

8 Nuumala okhwa Yefte, Ibisani a oBetelehemu, aahaalamulela atthu a Isarayeli.+ 9 Owo aahikhalana anaawe axilopwana 30 ni axithiyana 30. Nto aahaatheliha anaawe axithiyana ni alopwana a emusi ekina, nave-tho aahaaruuha axithiyana 30 wiira atheliwe ni anaawe axilopwana. Ibisani aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha 7. 10 Wookiseryani waya, Ibisani aahikhwa, ni aahivithiwa oBetelehemu.

11 Nuumala Ibisani okhwa, Eloni, a nihimo na Zabuloni, aahaalamulela atthu a Isarayeli. Owo aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha 10. 12 Wookiseryani waya, Eloni, a nihimo na Zabuloni, aahikhwa, ni aahivithiwa wAiyaloni, elapo ya nihimo na Zabuloni.

13 Nuumala Eloni okhwa, Abidoni mwaana a Hileli, a oPiratoni, aahaalamulela atthu a Isarayeli. 14 Owo aarina anamwane axilopwana 40 ni axisulwaawe 30, yaawo yaaweettiha apuuru 70. Owo aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha 8. 15 Wookiseryani waya, Abidoni mwaana a Hileli, a oPiratoni, aahikhwa ni aahivithiwa oPiratoni, elapo ya nihimo na Efrayimi, mwaako wa atthu a wAmaleki.+

13 Aisarayeli yaahitthikela-tho opaka itthu soohiloka vamaithoni va Yehova,+ nto Yehova aahaavahererya mmatatani mwa afilisti+ iyaakha 40.

2 Okathi ene yoole, aahikhala mulopwana mmosa a oSoreya,+ a emusi ya Dani,+ nsina nawe aihaniwa Manowa.+ Mwaarawe khaayara. Tthiri khaatonko omuyara mwaana.+ 3 Nlaikha na Yehova, naahimukhumelela mwaarawe Manowa nimuleela wiira: “Mwiiwe ela, nnaamwi muhiyaraka munrowa orupala ni munrowa omuyara mwaana mwaamulopwana.+ 4 Okhuma olelo vaava, muhiwuryeke eviinyu nnakhala soowurya sikina sinihapala.+ Nave muhilyeeke etthu yoohiloka.+ 5 Nyuwo munrowa orupala ni omuyara mwaana mwaamulopwana. Owo ahimetthiwe ikharari sawe,+ okhala wiira mwaana owo onrowa okhala munaziri* a Muluku, okhuma arupaliwaka-ru. Owo tonrowa owoopola atthu a Isarayeli mmatatani mwa afilisti”.+

6 Muthiyana owo aahirowa omuleela iyawe wiira: “Mulopwana mmosa a Muluku eekeekhai, oolavula ni miyo. Nto makhalelo awe yaari oowoopiha vanceene, ntoko nlaikha na Muluku eekeekhai. Nkimukonhe opuro aakhuma awe, nnakhala khokileelale nsina nawe.+ 7 Masi ookileela wiira: ‘Mwiiwe ela, nyuwo munrowa orupala ni munrowa omuyara mwaana mwaamulopwana. Vano muhiwuryeke eviinyu nnakhala soowurya sikina sinihapala. Nave muhilyeeke etthu yoohireerihiwa, okhala wiira mwaana owo onrowa okhala munaziri a Muluku okhuma arupaliwaka-ru, mpakha nihiku ninrowa awe okhwa’”.

8 Manowa aahimuxonttela Yehova oriki: “Mukilevelele Yehova. Xontte mmweemererye mulopwana a Muluku eekeekhai, yoowo mwaamurumme anyu, wiira otthike-tho ni onilakiherye etthu ninrowa ahu omwiiriha mwaana owo ayariwa vale”. 9 Siiso, Muluku eekeekhai aahinwiriyana Manowa. Nto nlaikha na Muluku eekeekhai naahimukhumelela-tho muthiyana owo okathi aakilaathale awe mmatta. Iyawe muthiyana owo, Manowa, khaakhanle nuuwo. 10 Moowaakuveya, muthiyana ole aahitthimaka orowaka omuleela iyawe wiira: “Mwiiwe, mulopwana yoole aarwiiye nihiku nikina, ookikhumelela-tho”.+

11 Moottharelana, Manowa aahivenya onarowa ni mwaarawe. Nto aahimphwanya mulopwana owo onamukoha wiira: “Mulopwana aalavunle ni mwaaraka ti nyuwo?” Owo aahaakhula wiira: “Aayo, ti yoomi”. 12 Vano, Manowa aahimuhimeerya wiira: “Yiiraneye ntoko mulavunle anyu! Okumi wa mwaana owo onrowa okhalaka sai? Nave onrowa ovaraka muteko xeeni?”+ 13 Siiso, nlaikha na Yehova naahimuleela Manowa wiira: “Mwaarinyu okhootteke itthu sootheene kimuhimenrye aka.+ 14 Ohilyeeke itthu sootheene sinipakiwa ni ewuuva, ni ohiwuryeke eviinyu nnakhala soowurya sikina sinihapala.+ Nave ohilyeeke itthu soohireerihiwa.+ Mwaarinyu owo ohaana weettela itthu sootheene kimuhimenrye aka”.

15 Vano Manowa aahihimeerya nlaikha na Yehova wiira: “Xontte muhale vaava, niwaapeeleni epuri”.+ 16 Masi nlaikha na Yehova naahimuhimeerya Manowa wiira: “Kahala vaava, nkinrowa olya yoolya anyu. Masi mwaaphavelaka onvaha Yehova yoovaha para opahiwa, nyuwo munvaheke”. Manowa khaasuwela wiira mulopwana ole aari nlaikha na Yehova. 17 Moottharelana, Manowa aahikoha nlaikha na Yehova wiira: “Nsina nanyu ti pani,+ wiira noottittimiheni okathi moolumo anyu anrowa aya wiiraneya?” 18 Nto, nlaikha na Yehova naahimwaakhula Manowa wiira: “Xeeni munikikoha anyu nsina naka, nri ene nootikiniha?”

19 Nuumala-vo, Manowa aahikuxa epuri ni yoovaha ya ipyo onvaha Yehova vamwala. Muluku aahipaka etthu yootikiniha, okathi Manowa ni mwaarawe yaaweha aya. 20 Okathi malumi a mooro yaakhuma aya valtaari anarowa osulu, Manowa ni mwaarawe yaahoona nlaikha na Yehova niwelaka osulu, mmooroni memmo yoowo waakhuma valtaari. Moowaakuveya, Manowa ni mwaarawe yaahuurama mpakha vathi. 21 Nlaikha na Yehova khinaatthikenle-tho omukhumelela Manowa ni mwaarawe. Vano Manowa aahisuwela wiira mulopwana ole, aari nlaikha na Yehova.+ 22 Moottharelana, Manowa aahimuleela mwaarawe wiira: “Tthiri, nnimookhwa, okhala wiira noomoona Muluku”.+ 23 Nto mwaarawe aahimuleela wiira: “Vaakhanle wiira Yehova aaphavela wiira nikhwe, khaarowa weemererya yoovaha para opahiwa+ ni yoovaha ya ipyo ninvahale ahu. Nave, khaanooniherya itthu iya sootheene, ni khaarowa onileela itthu iya sootheene”.

24 Muhoolo mwaya, muthiyana owo aahimuyara mwaana mwaamulopwana, ni aahinvaha nsina na Sansoni.+ Nto mwaana owo aaninnuwa nave Yehova aanimureeliha. 25 Nuuvira okathi, ikuru sa Yehova saahipacerya omweettiha Sansoni+ oMahane-Dani,+ eriyari ya oSoreya ni wExitawoli.+

14 Vano, Sansoni aahirowa oTiimina, nto oTiimina weiwo aahimoona muthiyana nfilisti.* 2 Siiso, Sansoni aahirowa omuleela paapa awe ni maama awe wiira: “Konweha muthiyana nfilisti oTiimina, kimphavela wiira mmwiirihe okhala mwaaraka”. 3 Masi paapa awe ni maama awe, yaahimuhimeerya wiira: “Niireke khamunwerya omphwanya muthiyana eriyari ya emusi anyu, ni eriyari ya atthu ahu ootheene?+ Niireke muhaana orowa omukuxa muthiyana eriyari ya afilisti oohinnuwihiwa?” Vano Sansoni aahimuhimeerya paapa awe wiira: “Mmwiirihe okhala mwaaraka, maana owo tokisivenle”.* 4 Paapa awe ni maama awe khiyaasuwela wiira yoothanla awe yeettihiwa ni Yehova, okhala wiira owo* aavya enamuna ya waatuphela afilisti, maana okathi ole afilisti ti yaalamulela atthu a Isarayeli.+

5 Siiso, Sansoni aahirowa oTiimina ni paapa awe ni maama awe. Nuumala ophiya imatta sa ewuuva sa oTiimina, niinaano-ru kharamu aahimukhumelela Sansoni, oopaka murukulu. 6 Vano ikuru sa Yehova saahinvaha owerya Sansoni.+ Nto owo aahimukawanya kharamu owo ipantta piili, siisaale mutthu onikawanya awe epuri ipantta piili ni matata awe. Masi khaamulenle paapa awe nnakhala maama awe etthu aapanke awe. 7 Moottharelana, Sansoni aahirowa oTiimina, olavula ni muthiyana owo. Nto Sansoni nlelo aanisiveliwa ni muthiyana owo.+

8 Muhoolo mwaya, okathi Sansoni aatthikenle awe wiira amukuxe muthiyana owo, ni omuroiheke owaani,+ aahihapuwa wiira amoone kharamu aamwiivale awe. Nto muhina mwa kharamu ole aamwiivale awe, yaahikhala mahepepe a enuyi ni oravo aya. 9 Nto Sansoni aahikuxa oravo owo mmatatani mwawe onalya eettaka. Nuumala omphwanya paapa awe ni maama awe, aahaavaha oravo owo wiira alye. Masi khaalenle wiira oravo ole aakuminhe muhina mwa kharamu aamwiivale awe.

10 Paapa awe Sansoni aahirowa wa muthiyana owo, nto Sansoni aahipaka efesta weiwo, okhala wiira eyo ti etthu amiravo yaamakela aya opaka. 11 Okathi yaamonale aya Sansoni, atthu awo yaahaaruuha amiravo 30 wiira amuhooleke. 12 Moottharelana, Sansoni aahaaleela wiira: “Xontte, mukihiye kooleeleni ethale emosa. Vakhala wiira muhina mwa mahiku 7 a efesta ela munoosuwela entaphulela aya, ni munookaakhula, kinimoovahani malaya a muhina 30 a eliinyu ni malaya 30 a ota. 13 Masi vakhala wiira khamunwerya okaakhula, nyuwo muhaana okivaha malaya a muhina 30 a eliinyu ni malaya 30 a ota”. Awo yaahihimya wiira: “Munileele ethale anyu. Nimphavela owiriyana. 14 Nto Sansoni aahaahimeerya wiira:

“Muhina mwa ole onkhura, yookhuma etthu enlyiwa,

Nave muhina mwa ole ootupa, yookhuma etthu yoonaya”.+

Vano yaahivira mahiku mararu, awo ahiweryaka omwaakhula. 15 Nihiku na neexexe, yaahimuhimeerya mwaarawe Sansoni wiira: “Munwoke iyanyu+ wiira onisuwelihe yootaphulela ya ethale awe. Mwaahiire siiso, nnimoopahani, ni nnoopaha empa ya paapa anyu. Niireke munilattunle wiira mukuxe mireerelo sahu?” 16 Siiso, mwaarawe Sansoni aahipacerya wunla ohoolo wawe, ohimyaka wiira: “Nyuwo munnikinyokha, khamunikiphenta.+ Muhaaleela ethale atthu aka, masi khamukilenle yootaphulela aya”. Vano Sansoni aahimwaakhula wiira: “Miyo nkaalenle hata apaapa wala amaama! Nto kihaana wooleelani nyuwo?” 17 Masi muthiyana owo, aahithipelela wunla ohoolo wawe mahiku yaahanle a efesta ele ya mahiku 7. Nihiku na neethanu nenli, Sansoni aahimuleela yootaphulela aya, okhala wiira aanimukhanyererya. Moottharelana, muthiyana owo aahaaleela atthu awe yootaphulela ya ethale ele.+ 18 Nto nihiku na neethanu nenli nsuwa nihinatthi okela, alopwana a epooma ele yaahimuhimeerya Sansoni wiira:

“Exeeni eri yoonaya ovikana oravo,

Nave exeeni eri yootupa onvikana kharamu?”+

Owo aahiiwaakhula wiira:

“Mwahaarumenle epooyi aka wiira mulime mmatta,+

Khimwaasuwela yootaphulela ya ethale aka”.

19 Vano ikuru sa Yehova saahinvaha owerya Sansoni.+ Nto owo aahirowa wAxikeloni,+ owiiva alopwana 30 a weiwo, okuxa ikuwo saya, aavaha malaya a ota atthu ale yaakhunle ethale awe.+ Owo aahitthikela etthoko ya paapa awe onanariwe ene vanceene.

20 Nuumala-vo, mwaara a Sansoni+ aahithelihiwa mmiravo mmosa wa amiravo ale yaamuhoola Sansoni.+

15 Nuuvira okathi vakhaani, mahiku yaahemphwa aya etiriku, Sansoni aahirowa omuxukurya mwaarawe, okunxe ene epuri. Owo aahihimya wiira: “Kimphavela orowa okwartu ni amwaaraka”. Masi paapa awe muthiyana owo, khaamweemerenrye. 2 Paapa awe muthiyana owo, aahimuleela wiira: “Kuupuwela wiira munoomunyokha,+ tivonto kimuthelinhe aka mmiravo mmosa wa yaale yoohoolani.+ Kiira muhima awe tooreera onvikana owo? Mmukuxeke yoowo nipuro na muulupale awe”. 3 Nto, Sansoni aahaaleela atthu awo wiira: “Ekwaha ela, nkinrowa okhalana mulattu mwaha wa itthu kinrowa aka owiiriha afilisti”.

4 Siiso, Sansoni aahaavara akhwatte 300. Nuumala-vo, aahaatthukwelela miila anli-anli, otthukwelela mithuko eriyari ya miila iyo. 5 Moottharelana, aahipattiha mithuko iyo, ni aahaataphula akhwatte awo mmatta mwa ipyo sa afilisti. Owo aahipaha sootheene, eyo piiyo, mitathi sa etiriku soohattiwa ni soohihattiwa, nave aahipaha-tho ematta ya ewuuva ni miri sa olivera.

6 Afilisti yaahikoha wiira: “Ti pani opanke etthu ela?” Awo yaahaakhula wiira: “Sansoni, mutthepa a mutiimina topanke etthu ela, okhala wiira mutiimina owo oomukuxa mwaara a Sansoni omutheliha mpatthani awe Sansoni”.+ Siiso, afilisti yaahirowa ompaha muthiyana owo vamosa ni paapa awe.+ 7 Moottharelana, Sansoni aahaaleela wiira: “Mwaha woopaka eyo, nkinimumula mpakha owunlelani ikuhu”.+ 8 Nto aahiwiiva atthu anceene. Nuumala-vo, aahikhuruwa onakhala mukhukuni wa mwala Etami.

9 Muhoolo mwaya, afilisti yaahirwa, amaka muttetthe wa oYuda, anapacerya weetteetta oLehi.+ 10 Moottharelana, alopwana a oYuda yaahaakoha wiira: “Xeeni muhalaka onirweela?” Afilisti yaahaakhula wiira: “Naarwenle onvara* Sansoni, wiira nimwiirihe etthu emosa-ru oniirinhe awe”. 11 Vano, alopwana 3.000 a oYuda, yaahirowa okumana ni Sansoni mukhukuni wa mwala Etami, anamukoha ariki: “Khamunsuwela wiira afilisti tannilamulela?+ Xeeni muhalaka oniirela etthu ela?” Owo aahiwaakhula wiira: “Koowiirela etthu emosa-ru ekiirenle aya”. 12 Masi awo yaahimuhimeerya wiira: “Naarwenle woovarani* wiira noovahereryeni mmatatani mwa afilisti. Nto Sansoni aahiwaakhula wiira: “Mukilaphele wiira khamunrowa okiiriha etthu yootakhala”. 13 Awo yaahimuhimeerya wiira: “Nnaari, khaninrowa owiivani, masi ninrowa wootthukwani ni woovahereryani mmatatani mwaya”.

Siiso, awo yaahimutthukwa ni mikhoyi miili isya, ni yaahimukumiha mukhukuni-mmo. 14 Nuumala Sansoni opixiwa oLehi, afilisti yaahikhuwela yoopaka elulu okathi yanwenhe aya. Vano, ikuru sa Yehova saahinvaha owerya Sansoni,+ nto mikhoyi saatthukwaniwe awe mmoononi saahikhala ntoko maliinya a eliinyu ooreviwa. Nuumala-vo, mikhoyi iyo saahimora mmoononi mwawe.+ 15 Owo aahiphwanya nttere* nikithi na puuru, aahookola ntata nawe ni aahittotta. Orumeelaka nttere nlo, aahiwiiva alopwana 1.000.+ 16 Moottharelana, Sansoni aahihimya wiira:

“Kirumeelaka nttere nimosa na puuru, koowiiva awanani anceene, kiwuukela opuro omosa!

Kirumeelaka nttere nimosa na puuru, koowiiva alopwana 1.000”.+

17 Nuumala ohimya moolumo ala, Sansoni aahiriha nttere nlo, ni aahivaha opuro ole, nsina noowi oRamathi-Lehi.*+ 18 Nuumala-vo, Sansoni aahivoliwa ntthona vanceene, nto aahimukhuwelela Yehova oriki: “Ti nyuwo mmukhalihenrye murumeyi anyu oxintta ekhotto ela yuulupale. Xontte muhikihiye kikhwaaka ntthona. Nave muhikihiye kimorelaka mmatatani mwa atthu oohinnuwihiwa”. 19 Siiso, Muluku aahikawanya opuro woothipeya waari oLehi, ni waahikhuma maasi.+ Nuumala Sansoni owurya, aahitthikela-tho ophwanya ikuru ni aahikhala saana. Tivo opuro ole aavanhe nsina noowi wEni-Hakore,* opuro yoowo ori oLehi mpakha olelo-va.

20 Sansoni aahaalamulela atthu a Isarayeli mahiku a afilisti, iyaakha 20.+

16 Nihiku nimosa, Sansoni aahirowa oGaza, ni aahinweha weiwo muthiyana namararuwa.* Nto Sansoni aahikela mpaani mwa muthiyana owo. 2 Atthu a oGaza, yaahileeliwa wiira: “Sansoni ori wenno”. Nto yaahimurukurerya Sansoni, amwiipithela, ni akhala vamukhora wa epooma ohiyu wootheene. Awo yaahimaaleleya ohiyu wootheene, yuupuwelaka wiira: “Vaxa vale, nnoomwiiva”.

3 Masi, Sansoni aahimpaathi opuro owo mpakha ohiyu eriyari. Nuumala-vo, aahivenya ohiyu eriyari ni aahivara mikhora sa epooma, ni maripu oomanli a mukhora owo. Vano aahiphela maripu awo hoothe ni etaranka. Owo aahikapatta itthu iyo mmakhatani, oroiha mpakha vasulu va mwaako onikhala ohoolo wa oHebroni.

4 Nuumala-vo, Sansoni aahisiveliwa ni muthiyana mmosa a oxepani wa oSoreki, yoowo aihaniwa Dalila.+ 5 Vano ahooleli a afilisti, yaahimwaattamela Dalila anamuhimeerya wiira: “Munwoke Sansoni,+ wiira nisuwele etthu enimwiiriha okhalana ikuru sinceene, ni moota nikhanle ahu onwerya, omutthukwa, ni omuxintta. Mwiira siiso, khula mmosa a hiyo, onimoovahani musurukhu wa eparatha 1.100”.

6 Nuuvira okathi, Dalila aahimuleela Sansoni wiira: “Xontte mukileele: Ikuru sinceene murina anyu sinikhuma vai? Exeeni ekhanle oorumeeliwa wiira mutthukiwe ni nweriwe?” 7 Sansoni aahimwaakhula Dalila oriki: “Vakhala wiira atthu anookitthukwa ni mikhoyi 7 ikithi sintthukwaniwa inama, nlelo sihuumale, kinootteettheya ntoko alopwana akina”. 8 Siiso, ahooleli a afilisti, yaahimuruuhela Dalila mikhoyi 7 ikithi, sintthukwaniwa inama, nlelo sihuumale. Vano Dalila owo aahimutthukwa Sansoni ni mikhoyi iyo. 9 Vano alopwana awo yaahimwiipithela Sansoni okwartu, nto Dalila aahimukhuwelela Sansoni oriki: “Sansoni, afilisti ahoorweelani!” Sansoni aahikwasa mikhoyi iyo, siisaale vanikhweya aya okwaseya nliinya na eliinyu okathi onikwata aya mooro.+ Siiso, esiiri ya ikuru sawe khiyaasuweliwe.

10 Dalila aahimuleela Sansoni wiira: “Nyuwo mookithweeliha ni mookiwoka. Xontte, vano mukileele: Exeeni ekhanle oorumeeliwa wiira mutthukiwe?” 11 Sansoni aahimwaakhula wiira: “Vakhala wiira atthu anookitthukwa ni mikhoyi sikithi sihitonko ovareliwa muteko, kinootteettheya ntoko alopwana akina”. 12 Siiso, Dalila aahikuxa mikhoyi sikithi, ni aahimutthukwa Sansoni onakhuwela wiira: “Sansoni, afilisti ahoorweelani!” (Okathi owo, alopwana yiira emwiipithenle ene okwartu.) Sansoni aahikwasa mikhoyi iyo mmoononi mwawe, ntoko maliinya.+

13 Nuumala-vo, Dalila aahimuhimeerya Sansoni wiira: “Mpakha-va munookithweeliha ni munookiwoka.+ Mukileele: Exeeni ekhanle oorumeeliwa wiira mutthukiwe?” Owo aahimwaakhula wiira: “Mphitaanye ikhampala 7 sa ikharari saka, murumeelaka maliinya antthavaniwa ikuwo”. 14 Siiso, Dalila aahilipiha ikhampala iyo orumeelaka ekopo yaamukhaani, onakhuwela oriki: “Sansoni, afilisti ahoorweelani!” Vano, Sansoni aahivenya vaarupa awe, ophela ekopo eyo vamosa ni nliinya nintthavaniwa ikuwo.

15 Dalila aahimuhimeerya Sansoni wiira: “Khamunuuliwa muru mwaahimyaka wiira: ‘Kinnoophentani’,+ variki murima anyu ohikhanle ni miyo? Ikwaha iya tthaaru mookiwoka, nave khamukilenle opuro sinikhuma aya ikuru sanyu sinceene”.+ 16 Nihiku ti nihiku, Dalila aanithipelela omukoha ni omukhanyererya Sansoni, mpakha Sansoni owo ophweeleya.+ 17 Wookiseryani, Sansoni aahimuleela ekeekhai Dalila, oriki: “Ikharari saka khasitonko ometthiwa, okhala wiira miyo ka munaziri a Muluku, okhuma kirupaliwaka-ru.+ Kametthiwa vale, ikuru saka sinookihiya, kinootteettheya, ni kinookhala ntoko alopwana akina”.

18 Okathi Dalila oonale awe wiira Sansoni aahimuleela ekeekhai, Dalila owo aahiwiihana ahooleli afilisti,+ oriki: “Murwaase, ekwaha ela ookileela ekeekhai”. Siiso, ahooleli afilisti yaahirwa wa yena, akunxe ene musurukhu. 19 Dalila aahimwiiriha Sansoni orupa vamettoni vawe. Moottharelana, aahimwiihana mulopwana mmosa, ommettha Sansoni ikhampala 7 sa mmuru mwawe. Nuumala-vo, Dalila aahipacerya onwerya Sansoni, okhala wiira ikuru sawe saaninvukuwa. 20 Vano Dalila aahikhuwela oriki: “Sansoni, afilisti ahoorweelani!” Sansoni aahivenya vaarupa awe onahimya wiira: “Kinimwiira ntoko ikwaha sikina,+ ni kinimoopowa”. Masi, khaasuwela wiira aahinyanyaliwa ni Yehova. 21 Siiso afilisti yaahinvara Sansoni ni yaahisyoola maitho awe. Nto yaahimuroiha oGaza ni yaahimutthukwa ni ikwirinti piili sa ekoopiri. Vano Sansoni aahikhala mulipa-ooxila etiriku mukhatteya. 22 Nuumala Sansoni ometthiwa, ikharari sawe saahitthikela-tho wunnuwa.+

23 Ahooleli afilisti yaahithukumana wiira anvahe mukuttho muulupale muluku aya, Dagoni,+ ni wiira atthape, maana yaanihimya wiira: “Muluku ahu oonivahererya mmatatani mwahu, nwanani ihu Sansoni!” 24 Okathi atthu yaamoonale aya, yaahinvuwiha muluku aya anahimya wiira: “Muluku ahu, oonivahererya mmatatani mwahu nwanani ihu, yoole aahonona elapo ahu+ ni aawiiva atthu ahu anceene”.+

25 Okhala wiira murima aya waahaatteela, yaanihimya wiira: “Mmuruuhe Sansoni wiira nimuthweeliheke”. Siiso, yaahimukumiha mukhatteya Sansoni wiira amuthweeliheke. Vano yaahimweemexa eriyari ya ipilaari. 26 Vano, Sansoni aahimuhimeerya mmiravo anvarelenle ntata, wiira: “Mukihiye kikwannye ipilaari sinlipiha empa, wiira kivarelele”. 27 (Empa ele yaahisareya alopwana ni athiyana. Ahooleli ootheene afilisti yaari mpaani memme. Nave, osulu wa empa ele yaahikhala alopwana ni athiyana oowiiraka 3.000, yaawo yanweha Sansoni okathi aathweelihiwa awe.)

28 Vano Sansoni+ aahimukhuwelela Yehova oriki: “Pwiya Muulupalexa Yehova, xontte, mukuupuwele, ni mukivahe ikuru,+ koovara metto, ekwaha yeela paahi, khoo Muluku aka. Mukihiye kiwunlele ikuhu afilisti, kiliveryaka nnakhalaka-ru niitho naka nimosa paahi”.+

29 Moottharelana, Sansoni aahivarelela ipilaari piili sa eriyari seiyo saalipiha empa. Epilaari emosa aavarelenle ni moono awe woolopwana, epilaari ekina ni moono awe woothiyana. 30 Sansoni aahikhuwela oriki: “Kikhweeke vamosa ni afilisti!” Moottharelana, aahikakha ipilaari iyo ni ikuru sawe sootheene, nto empa yaahaamorela ahooleli afilisti ni atthu ootheene yaari mpaani-mme.+ Siiso okathi aakhwa awe, aahiwiiva atthu anceene, ovikana atthu aawiivale awe okathi ari awe mukumi.+

31 Muhoolo mwaya, axinnawe ni amusi ootheene a paapa awe yaahirowela murutthu awe. Awo yaahikuxa ni yaahivitha eriyari ya oSoreya+ ni wExitawoli, mahiye a Manowa,+ paapa awe. Sansoni aahaalamulela atthu a Isarayeli iyaakha 20.+

17 Muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi,+ aahikhala mulopwana mmosa aihaniwa Mika. 2 Owo aahimuhimeerya maama awe wiira: “Musurukhu 1.100 wa eparatha mwiiyeriwe anyu, yoowo kiwiiwalyaakani mmutakhalihaka mulipa-oowiiya, ori ni miyo. Ti miyo kikunxe”. Nto maama awe aahimuhimeerya wiira: “Yehova omureelihe mwanaka”. 3 Siiso, owo aahimuttikiherya maama awe musurukhu wa eparatha 1.100, masi maama awe aahihimya wiira: “Moohaanyiherya kinonvaha Yehova eparatha, kinvahereryaka mwanaka wiira opake ilatarato soohaniwa.+ Vano kinnoottikiheryani musurukhu ola wa eparatha.

4 Nuumala omuttikiherya musurukhu maama awe, maama awe aahikuxa musurukhu wa eparatha 200, onvahererya mulipa-oohana eparatha. Owo aahipaka ilatarato soopatthiwa. Nto ilatarato iyo saahipwehiwa owannyawe Mika. 5 Mulopwana owo, Mika, aahikhalana empa ya amuluku eethiru. Nave aahimpaka eefodi,*+ ni ilatarato sinrumeeliwa vatthokoni,+ ni aahimuthanla mwanawe mmosa wiira omurumeeleke ntoko namukuttho.+ 6 Mahiku ale, khaakhanle mwene wIsarayeli.+ Khula mutthu aapaka ele oona awe okhala yooloka vamaithoni vawe.+

7 Vano, aahikhala mmiravo mmosa a oBetelehemu+ wa oYuda, yoowo aari a emusi ya Yuda. Owo aari mulevi,+ nave aahiviriha okathi munceene okhalaka opuro ole. 8 Mulopwana owo aahikhuma epooma ya oBetelehemu wa oYuda, orowaka waavya opuro mukina wookhala. Okathi eetta awe mukwaha, aahiphiya muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi, owannyawe Mika.+ 9 Vano Mika aahimukoha wiira: “Munikhuma vai?” Owo aahaakhula wiira: “Miyo ka mulevi a oBetelehemu wa oYuda, kinaavya opuro wiira kikhaleke”. 10 Siiso, Mika aahimuhimeerya wiira: “Mukhaleke ni miyo, ni mukirumeeleke ntoko paapa* ni namukuttho. Khula mwaakha kinimoovahakani musurukhu 10 wa eparatha, ikuwo sinceene, ni yoolya”. Nto mulevi owo aahikela mpaani. 11 Siiso, mulevi aaheemererya okhala ni Mika, nto Mika aanimuthokorerya ntoko mwanawe. 12 Nave-tho, Mika aahimuthanla mulevi owo wiira omurumeeleke ntoko namukuttho,+ nto owo aanikhala owannyawe Mika. 13 Mika aahihimya wiira: “Vano koosuwela wiira Yehova onookireerela murima, maana kookhalana namukuttho mulevi”.

18 Mahiku ale khaakhanle mwene wIsarayeli.+ Nave-tho, atthu a nihimo na Dani+ yaanaavya opuro wookhala, okhala wiira mpakha okathi ole, khiyaavahiwe etthu yoohiyeriwa eriyari ya nihimo na Isarayeli.+

2 Atthu a nihimo na Dani, yaahaathanla alopwana athanu a emusi aya, yaawo yaari alopwana oororomeleya a oSoreya ni wExitawoli,+ wiira yahottele elapo ni weettelela. Awo yaahaahimeerya wiira: “Murowe, mweettelele elapo”. Nuumala ophiya muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi, owannyawe Mika,+ yaahiviriha ohiyu weiwo. 3 Okathi yaattamela aya owannyawe Mika, awo yaahisuwela elavulelo ya mmiravo mmosa mulevi, nto yaahimwaattamela anamukoha wiira: “Tani ooruuhaleni-va? Muniira-ni opuro ola? Xeeni munikhala anyu-va?” 4 Mmiravo owo aahaaleela etthu yaamwiirinhe okhala opuro ole, oriki: “Mika ookivaha muteko wiira kimurumeeleke ntoko namukuttho”.+ 5 Vano alopwana awo yaahimuhimeerya wiira: “Xontte, mmukohe Muluku akhala wiira nnimweetta saana mukwaha ahu”. 6 Namukuttho owo aahaahimeerya wiira: “Muroweke ni murettele. Yehova onookhala ni nyuwo mukwaha anyu owo”.

7 Siiso, alopwana ale athanu yaahivenya, aphiya oLayixi.+ Vano, yaahiwoona atthu yaakhala weiwo wiira khiyaaroromela atthu akina, ntoko atthu a oSiidoni. Atthu a oLayixi yaari oomaaleleya ni khiyaaxankiheya ni etthu,+ nave khuuvo aaxinttale elapo ele wiira yaapuheryeke ni yaahaaxeke. Atthu awo yaahirakamelana ni atthu a oSiidoni, nave khiyaiwanana ni atthu akina.

8 Okathi yaatthikenle aya oSoreya ni wExitawoli,+ axinnaya yaahaakoha wiira: “Ihaali xeeni siniruuhenle anyu? 9 Awo yaahaakhula wiira: “Nrowe naatuphele, okhala wiira elapo noonale ahu ti yooreera. Xeeni munihoverya anyu? Nihipise, nrowe nakuxe elapo eyo. 10 Mwaphiya, munimwaaphwanya atthu ahinixankiheya ni etthu,+ nave elapo eyo ti yoowunnuwa. Muluku ohoovahereryani mmatatani mwanyu, elapo ehinthowa etthu”.+

11 Vano alopwana 600 a emusi ya Dani, yaakhuma oSoreya ni wExitawoli,+ yaahikuxa ikaruma saya sa ekhotto. 12 Awo yaahirowa, amaka waattamela oKiriyathi-Yarimi,+ oYuda. Tivo, opuro ole, mpantta onikela nsuwa wa oKiriyathi-Yarimi, oniihaniwa aya oMahane-Dani+ mpakha olelo-va. 13 Nto yaahivenya opuro ole arowaka muttetthe wa omiyaakoni wa Efrayimi, nto yaahiphiya owannyawe Mika.+

14 Moottharelana, alopwana ale athanu yaaronwe ohottela elapo ya oLayixi,+ yaahaaleela axinnaya wiira: “Mwaanisuwela wiira ipa iya sookhala eefodi,* ilatarato sinirumeeliwa vatthokoni, ni ilatarato soohaniwa?+ Weeso muupuweleke ele enrowa anyu opaka”. 15 Nto awo yaaheemela opuro ole, arowa etthoko ya mmiravo ole mulevi,+ owannyawe Mika, anamukoha ehaali awe. 16 Alopwana ale 600 a nihimo na Dani,+ yaawo yaakunxe ikaruma sa ekhotto, yaaheemela vamukhora. 17 Alopwana ale athanu yaaronwe ohottela elapo,+ yaahikela mpaani wiira yakuxe ilatarato soopatthiwa, eefodi,+ ilatarato sinirumeeliwa vatthokoni+ ni ilatarato soohaniwa.+ (Namukuttho+ eemenle vamukhora ni alopwana 600, yaawo yaakunxe ikaruma sa ekhotto.) 18 Awo yaahikela mpaani mwa Mika, ni yaahikuxa ilatarato soopatthiwa, eefodi, ni ilatarato sinirumeeliwa vatthokoni. Nto namukuttho aahaakoha wiira: “Exeeni eyo eniira anyu?” 19 Masi yaahimuhimeerya namukuttho owo wiira: “Mmaale. Nwale eyano anyu eyo, nave murwe ni hiyo, mukhale paapa* ahu ni namukuttho ahu. Exeeni enoona anyu oreerela? Niireke okhala namukuttho a etthoko ya mulopwana mmosa,+ aahiiso okhala namukuttho a nihimo ni emusi ya atthu a Isarayeli?”+ 20 Etthu ele yaahimusivela namukuttho, nto aahikuxa eefodi, ilatarato sinirumeeliwa vatthokoni, ni ilatarato soopatthiwa,+ onarowa vamosa ni atthu ale.

21 Atthu a nihimo na Dani, yaahitthikela mukwaha aya, nave yaahahooliha anamwane, mihuwo saya, ni itthu saya sa efaita. 22 Vaarakamenle aya owannyawe Mika, alopwana yaattamanne ni Mika yaahithukumana, ni yaahaatthimakela atthu a nihimo na Dani. 23 Okathi yaakhuwelenle aya atthu a nihimo na Dani, awo yaahitthika, anamukoha Mika wiira: “Exeeni eniwiirani? Xeeni muhalaka waathukumanya atthu ala?” 24 Nto Mika aahaakhula wiira: “Nyuwo muhaakuxa amuluku kaapantthe aka, nave-tho moomukuxa namukuttho. Exeeni enikihaleela? Vano munwerya sai okikoha wiira: ‘Exeeni eniwiirani?’” 25 Atthu a nihimo na Dani yaahimwaakhula wiira: “Muhinaakhuleke, mwiira siiso alopwana ala oowali animootuphelani, ni anoowiivani vamosa ni atthu a etthoko anyu”. 26 Nto atthu a nihimo na Dani yaahitthikela mukwaha aya. Vano Mika, voonale awe wiira atthu ale yaari ootupa onvikana yena, aahitthika, onarowa owannyawe.

27 Nuumala waakuxa amuluku yaapatthiwe ni Mika, ni omukuxa namukuttho, yaahirowa oLayixi,+ weiwo yaakhala aya atthu oomaaleleya ni yaahaaxankiheya.+ Awo yaahiwiivakasa atthu a epooma eyo ni espaata,* ni yaahipaha epooma eyo. 28 Khuuvo aaronwe waakiherya epooma ele, okhala wiira yaakhala ottaiwene wa oSiidoni, nave atthu a epooma ele khiyaiwanana ni atthu akina. Epooma eyo yaakhala oxepani wa* oBethi-Rehobi.+ Moottharelana atthu a nihimo na Dani yaahiteka-tho epooma eyo, anakhala memmo. 29 Muhoolo mwaya, yaahivaha epooma ele nsina noowi Dani,+ nsina na muhavinre aya, Dani, yoowo aayariwe ni Isarayeli.+ Khalai epooma ele yaihaniwa Layixi.+ 30 Nuumala-vo, atthu a nihimo na Dani yaaheemexa elatarato ele yoopatthiwa+ opuro ole. Nave, Yonathani,+ mwaana a Gerisomi,+ mwaana a Moise, ni anaawe, yaahikhala anamukuttho a nihimo na Dani, mpakha nihiku atthu a elapo ele yaaroihiwe aya weepotthani. 31 Awo yaaheemexa opuro ole elatarato yoopatthiwa, yeeyo Mika aapanke awe. Nto eyo yaahikhala weiwo mahiku ootheene empa ya Muluku eekeekhai yaari aya oSilo.+

19 Mahiku ale, okathi ahaakhanle awe mwene wIsarayeli,+ mulevi mmosa aakhala mpantta woorakamela wa muttetthe wa omiyakoni wa Efrayimi,+ aahimukuxa muthiyana* a oBetelehemu+ wa oYuda, onakhala mwaarawe. 2 Masi, muthiyana owo, khaamoonihenrye ororomeleya iyawe. Vano, aahimuhiya iyawe, onarowa vatthokoni va apapawe oBetelehemu wa oYuda. Muthiyana owo aahikhala weiwo mpakha miyeeri mixexe. 3 Vano, iyawe aahimutthimakela wiira omuttikiherye owaani. Mulopwana owo aahimukuxa murumeyi awe, ni apuuru awe anli. Vaaphiyale awe, mwaarawe aahimwaakhela vatthokoni va apapawe. Paapa awe vaamoonale awe mutthepa awe, aahitteeliwa murima, khurowa omwaakhelela. 4 Siiso, taata awe, eyo piiyo, paapa awe muthiyana owo, aahimuthipelela okhala nuuwo mahiku mararu. Vano awo yaanilya ni yaaniwurya, nuumala-vo mulopwana owo aahiviriha ohiyu weiwo.

5 Nihiku na neexexe, okathi yaavennye aya voosiisu ene wiira aroweke, paapa awe muthiyana owo, aahimuleela mutthepa awe wiira: “Mulye etthu wiira mphwanye ikuru, nuumala-vo muroweke”. 6 Siiso, yaahikilaathi, nuumala-vo yaahilya ni yaahiwurya hoothe. Moottharelana, paapa awe muthiyana owo, aahimuleela mulopwana ole wiira: “Xontte murupe vaava, ni mpuheke”.* 7 Okathi mulopwana ole aavennye awe wiira orowe, taata awe aahimuxonttela wiira ohikhume. Siiso, aahiviriha ohiyu mukina weiwo.

8 Okathi mulopwana owo aavennye awe voosiisu, nihiku na neethanu wiira oroweke, paapa awe mwali owo aahimuhimeerya wiira: “Xontte mulye etthu wiira mphwanye ikuru”. Siiso, awo yaahikhala opuro ole mpakha wiila. Vano oowanli aya yaanilya. 9 Okathi mulopwana ole aavennye awe wiira oroweke ni amwaarawe vamosa ni murumeyi awe, taata awe, eyo piiyo, paapa awe mwali ole, aahimuhimeerya wiira: “Mooneke, nsuwa nihanle okela. Xontte, murupe vaava, vanniila, nvirihe ohiyu vaava, mpuheke. Meelo voosiisu munanvenyaka wiira mutthikele mukwaha anyu, murowaka owannyu”.* 10 Masi, mulopwana owo khaaphavenle oviriha ohiyu mukina, siiso aahivenya onarowa mpakha oYebusi, eyo piiyo, oYerusalemu.+ Owo aahirowa vamosa ni apuuru awe anli, amwaarawe, ni murumeyi awe.

11 Okathi yaattamela aya oYebusi, waahala vakhaani wiila. Nto, murumeyi awe aahimukoha pwiya awe wiira: “Neemeleke epooma ela ya ayebusi wiira nivirihe ohiyu wenno?” 12 Masi, pwiya awe aahimuhimeerya wiira: “Niheemele epooma ya amalapo, yaawo ahikhanle aisarayeli. Nrowe mpakha oXibeya”.+ 13 Moottharelana, aahimuhimeerya murumeyi awe wiira: “Nrowe neette mpakha oXibeya wala oRama. Navirihe ohiyu oXibeya aahiiso oRama”.+ 14 Siiso, yaahirowa, nto nsuwa naahipacerya okela okathi yaattamela aya oXibeya, yoowo waari muttetthe wa nihimo na Beniyamini.

15 Siiso, awo yaaheemela oXibeya, akela mpooma-mmo wiira avirihe ohiyu weiwo. Ari ene mpooma-mme yaahikilaathi opuro woowaatta atthu, masi khuuvo mutthu aawaakhenle owannyawe wiira avirihe ohiyu.+ 16 Okathi vaila aya, aahirwa mulopwana mmosa oowuuluvala okhumaka omatta. Owo aari a muttetthe wa omiyakoni wa Efrayimi,+ ni aahiviriha okathi munceene okhalaka oXibeya. Masi atthu a epooma ele yaari a nihimo na Beniyamini.+ 17 Nuumala mulopwana ole oowuuluvala owehaweha, aahiwoona atthu ale yeetta mukwaha, akilanthi ene opuro woowaatta atthu wa epooma ele, onaakoha wiira: “Munkela vai? Wala munkhuma vai?” 18 Owo aahaakhula wiira: “Ninkhuma oBetelehemu wa oYuda, ninrowa muttetthe woorakamela wa omiyakoni wa Efrayimi, miyo kinikhala weiwo. Kaaronwe oBetelehemu wa oYuda,+ nave kinrowa empa ya Yehova,* masi khuuvo mutthu okaakhenle owannyawe. 19 Nookhalana malaxi ni eyoolya yoowaahelela apuuru ahu.+ Nave nookhalana iphaawu+ ni eviinyu enkiphiyerya miyo, amwaaraka, ni murumeyi ahu. Khiivo ennihaleela”. 20 Vano mulopwana ole oowuuluvala aahimuleela wiira: “Murettele okhale ni nyuwo! Kinimoovahani itthu sootheene mumphavela anyu. Masi, muhirupe opuro ola woowaatta atthu”. 21 Siiso, mulopwana owo oowuuluvala, aahaakuxa atthu awo, aaroiha owannyawe. Nave-tho aahaavaha eyoolya apuuru a mulopwana owo. Nuumala-vo, yaahirapiha inawu saya, analya, ni anawurya.

22 Elyaasaka siisaale ni opuha, yaahirwa alopwana oohifai a epooma ele, arukurerya empa, anapacerya omana mukhora, amuleelaka mulopwana ole oowuuluvala, eyo piiyo, mwaneene etthoko wiira: “Mmukumiherye ota nno mulopwana okenle mpaani mwanyu, wiira nimurupihe”.+ 23 Vano, mwaneene etthoko aahikhumela ota, onaahimeerya alopwana ale wiira: “Nnaari axinnaka, muhiire etthu eyo yootakhala. Koovara metto, mulopwana ola muletto owannyaka. Muhiire etthu eyo yoowuuliha muru. 24 Mpaani-mme kookhalana mwanaka mwaamuthiyana ohitonko orupa ni mulopwana, ni mwaarawe mulopwana owo. Kinimwaakumiherya ota, wiira mwaahaaxeke ni nwiiriheke ele enoona anyu oreerela vamaithoni vanyu.+ Masi muhimwiirihe etthu yoowuuliha muru mulopwana owo”.

25 Masi, alopwana ale khiyaaphavenle onwiriyana mwaneene etthoko. Siiso, mulopwana ole mulevi aahinvara mwaarawe,+ omukumiherya ota aavahererya alopwana ale. Awo yaahimutuphela muthiyana owo, ni yaahimuhaaxa ohiyu wootheene mpakha oxaka. Okathi nsuwa naakhumme aya, yaahimuhiya onarowa. 26 Voosiisu ene, muthiyana ole aahirwa ni aahimorela vamukhora va empa ya mwaneene etthoko, weiwo aari awe iyawe,* ni aahimmaathi vaavo mpakha nsuwa okhuma. 27 Okathi iyawe* aavennye awe voosiisu, ohula mikhora sa empa eyo, wiira otthikeleke mukwaha awe, aahimoona muthiyana owo, eyo piiyo, mwaarawe, ommaathale ene ohoolo wa empa eyo, nave matata awe avarenle ene mukhora. 28 Siiso, mulopwana owo aahimuhimeerya muthiyana ole wiira: “Nvenye. Nrooke”. Masi muthiyana owo khaakhunle etthu. Nto mulopwana owo aahinweliha vapuuruni, onarowa owaani.

29 Vaaphiyale awe owaani, mulopwana owo aahikuxa mwaalo, aahiikittha murutthu wa mwaarawe ipetaaso 12, oroiha epetaaso emosa khula muttetthe wa atthu a Isarayeli. 30 Atthu ootheene yaawenhe etthu ele, yaahihimya wiira: “Okhuma okathi aisarayeli akhumme aya elapo ya wExiitu mpakha olelo-va, khetonko wiiraneya etthu siisa, aahiiso khanitonko oweha etthu siisa. Muupuwelele etthu eyo, mukohane miruku,+ nuumala-vo munileele etthu yoopaka”.

20 Vano, aisarayeli ootheene okhuma muttetthe a nihimo na Dani+ oBeri-Xeba ni elapo ya oXileyaadi,+ ni muloko wootheene, yaahithukumana moowiiwanana* ohoolo wa Yehova, oMisipa.+ 2 Siiso, ahooleli a atthu ni mahimo ootheene a Isarayeli, yaahirwa muthukumano* ola wa atthu a Muluku, eyo piiyo, anakhotto* 400.000 yaakunxe ispaata.*+

3 Atthu a nihimo na Beniyamini yaahiiwa wiira alopwana a Isarayeli yaahithukumana oMisipa.

Vano, alopwana a Isarayeli yaahikoha wiira: “Munileele, etthu ela yootakhala ekhumelenle sai?+ 4 Siiso, mulopwana ole mulevi,+ iyawe muthiyana ole, ahaakhula wiira: “Miyo ni mwaaraka,* naahiphiya oXibeya+ wa Beniyamini wiira nivirihe ohiyu weiwo. 5 Atthu* a oXibeya yaahikirukunuwela, nto ohiyu, yaahirukurerya empa kaamanke aka. Awo yaaphavela okiiva, masi, yaahaahaaxa amwaaraka, vano awo yaahikhwa.+ 6 Siiso kaahikuxa murutthu wa amwaaraka, kiikittha ipetaaso, kiroiha epetaaso emosa khula muttetthe wa atthu a Isarayeli yaavahiwe aya ntoko etthu yoohiyeriwa,+ okhala wiira awo yaahipaka etthu yoowuuliha muru ni yootakhala wIsarayeli. 7 Vano nyuwo atthu ootheene a Isarayeli, muhimye moonelo anyu ni nvahe miruku”.+

8 Nto atthu ootheene yaaheemela moowiiwanana,* anahimya wiira: “Khuuvo nnakhala mutthu mmosa, onrowa otthikela otentani* wawe aahiiso owannyawe. 9 Ela ti etthu ninrowa ahu wiiriha oXibeya: Ninrowa otuphela muttetthe owo nivonyaka esoorti.*+ 10 Mahimo ootheene a Isarayeli, eriyari ya alopwana 100 ninrowa waakumiha alopwana 10, eriyari ya alopwana 1.000 ninrowa waakumiha alopwana 100, nave eriyari ya alopwana 10.000 ninrowa waakumiha alopwana 1.000. Awo anrowa waaruuhelaka yoolya anakhotto, yaawo anrowa otuphela muttetthe wa oXibeya wa Beniyamini, mwaha wa etthu yoowuuliha muru epakiwe wIsarayeli”. 11 Siiso, alopwana ootheene a Isarayeli yaahithukumana moowiiwanana,* wiira yatuphele epooma ya oXibeya.

12 Moottharelana, mahimo a Isarayeli yaahaaruma alopwana orowa okumana ni alopwana ootheene a nihimo na Beniyamini, ni waakoha wiira: “Otakhala xeeni nno opakiwe eriyari anyu? 13 Vano, munivahererye alopwana oohifai a oXibeya,+ wiira niwiive ni nimala-malihe etthu eyo yootakhala wIsarayeli”.+ Masi, atthu a nihimo na Beniyamini yaahikhootta waawiriyana axinnaya, aisarayeli.

14 Atthu a nihimo na Beniyamini, yaahikhuma mpooma mwaya anarowa othukumana oXibeya, wiira yawane ni alopwana a Isarayeli. 15 Nihiku nle, atthu a nihimo na Beniyamini yaahaathukumanya anakhotto 26.000 a ipooma saya, yaawo yaakunxe ispaata, ohaakontari anakhotto 700 oosuwela owana ekhotto a oXibeya. 16 Eriyari ya anakhotto ale, yaahikhala anakhotto 700 yaari anoonyootho. Khula mmosa a yaawo aaniwerya ovonya nluku ni fiska ni oluluwanya ekharari emosa, khulukama.

17 Alopwana a Isarayeli yahaathukumanya alopwana 400.000 yaarina ispaata,+ ohaakontari atthu a nihimo na Beniyamini. Khula mmosa a yaawo, aari nakhotto oosuwela owana ekhotto. 18 Awo yaahivenya, arowa oBeteli wiira yamukohe Muluku.+ Vano atthu a Isarayeli yaahikoha wiira: “Tani a hiyo onrowa opacerya owana ni atthu a nihimo na Beniyamini?” Yehova aahaakhula wiira: “Yuda tonrowa opacerya”.

19 Nuumala-vo, aisarayeli yaahivenya voosiisu, amaka waattamela oXibeya, wiira yawane ni atthu a weiwo.

20 Vano alopwana a Isarayeli yaahirowa owana ni atthu a nihimo na Beniyamini. Awo yaahithukumana wiira yawane ekhotto ni atthu a nihimo na Beniyamini, oXibeya. 21 Vano atthu a nihimo na Beniyamini yaahikhuma oXibeya ni yaahiwiiva nihiku nenle alopwana a Isarayeli 22.000. 22 Masi, alopwana anakhotto a Isarayeli, yaahooniherya olipa murima, ni yaahitthikela-tho othukumana wiira yawane ekhotto, opuro yoole yaathukumanne aya nihiku noopacerya. 23 Moottharelana, aisarayeli yaahirowa, ananla ohoolo wa Yehova mpakha wiila, anamukoha Yehova wiira: “Niireke nihaana otthikela owana ni axinnihu, atthu a nihimo na Beniyamini?”+ Siiso Yehova aahaakhula wiira: “Murowe mwawanane”.

24 Siiso, aisarayeli yaahaarowela atthu a nihimo na Beniyamini, nihiku na nenli. 25 Vano, atthu a nihimo na Beniyamini, yaahikhuma oXibeya anarowa okumana ni aisarayeli nihiku na nenli, nave yaahiwiiva aisarayeli 18.000+ yaakunxe ispaata. 26 Siiso, alopwana ootheene a Isarayeli yaahirowa oBeteli. Awo yaahinla ni yaahikilaathi ohoolo wa Yehova,+ ni yaahitthukwa+ nihiku nle mpakha wiila. Nave yaahivaha soovaha para opahiwa+ ni soovaha sa opatthani+ ohoolo wa Yehova. 27 Nuumala-vo, alopwana a Isarayeli yaahimukoha Yehova,+ okhala wiira mahiku ale, Nivuku na Nivarihano na Muluku eekeekhai naari oBeteli. 28 Vano, Pineha+ mwaana a Eleyazari, mwaana a Aroni taarumeela ntoko namukuttho ohoolo wa nivuku nlo mahiku ale. Awo yaahikoha wiira: “Niireke nihaana otthikela owana ni axinnihu, alopwana a nihimo na Beniyamini? Aahiiso naahiyeke?”+ Yehova ahaakhula wiira: “Murowe, okhala wiira meelo kinimoovahereryani mmatatani mwanyu”. 29 Moottharelana, atthu a Isarayeli yaahaapweha alopwana wiira yiipithele+ muttetthe wootheene wa oXibeya.

30 Aisarayeli yaahaarowela atthu a nihimo na Beniyamini nihiku na neeraru, nto aisarayeli awo yaahithukumana wiira yawane ekhotto oXibeya, ntoko ikwaha sikina.+ 31 Okathi atthu a nihimo na Beniyamini yaakhumme aya wiira yakumane ni anakhotto a aisarayeli, yaahiirihiwa orakamela epooma.+ Vano, ntoko ikwaha sikina, atthu a nihimo na Beniyamini yaahipacerya waatuphela ni yaahiwiiva alopwana akina a Isarayeli mustaraatani: Estaraata emosa yaawela erowaka oBeteli, ni estaraata ekina yaarowa oXibeya. Nave, yaahiwiiva mmathalani, alopwana a Isarayeli oowiiraka 30.+ 32 Nto atthu a nihimo na Beniyamini yaahileelana wiira: “Nihaaxintta ntoko woopaceryani”.+ Masi aisarayeli yaahileelana wiira: “Nrowe nitthyawe, ni niwiirihe orakamela epooma, wiira arowe mustaraatani”. 33 Siiso, alopwana ootheene a Isarayeli yaahivenya opuro waari aya, nave yaahithukumana wiira yawane ekhotto oBayali-Tamari. Vano aisarayeli yaipinthe, yaahikhuma opuro waipinthe aya, waattamela oXibeya. 34 Vano, anakhotto 10.000 yaathanliwe eriyari ya atthu ootheene a Isarayeli, yaahirowa ohoolo wa oXibeya, nto ekhotto khiyaareere oviha. Masi atthu a nihimo na Beniyamini khiyaasuwela wiira yaahala vakhaani waakhumelela ehasara.

35 Yehova aahaaxintta atthu a nihimo na Beniyamini+ ohoolo wa atthu a Isarayeli. Nto nihiku nle aisarayeli yaahiwiiva alopwana a nihimo na Beniyamini 25.100, ootheene aya yaarina ispaata.+

36 Masi, atthu a nihimo na Beniyamini, yuupuwela wiira alopwana a Isarayeli yaamuxinttiwa okathi yaatthyawa aya atthu a nihimo na Beniyamini.+ Aisarayeli yaahaatthyawa, mwaha woowi yaaroromela anakhotto yaipinthe waattamela oXibeya.+ 37 Alopwana ale yaipinthe yaahikhuma moowaakuveya ni yaahituphela oXibeya. Nto awo yaahimwara-mwareya ni yaahiwiiva atthu ootheene a epooma ele ni espaata.

38 Vano, alopwana a Isarayeli yaahiiwanana ni ale yaipithenle epooma, wiira yaahaana otthuwiha mwiixi ntoko esinaale.

39 Okathi aisarayeli yaatthyawa aya ekhotto, alopwana a nihimo na Beniyamini yaahipacerya waatuphela ni yaahiwiiva alopwana a Isarayeli oowiiraka 30,+ anahimya wiira: “Tthiri, ninnaaxintta ntoko ikwaha sikina”.+ 40 Masi, okathi owo yaahikhumelela esinaale: Neeku na mwiixi naahipacerya owela mpooma. Okathi alopwana a Beniyamini yaawenhe aya ottuli, yaahoona epooma yootheene epattaka mooro, nave mwiixi owelaka osulu. 41 Moottharelana, alopwana a Isarayeli yaahirukunuwa, vano alopwana a Beniyamini yaahikhulumuwa, okhala wiira yaahoona wiira ehasara yaahaaphwanya. 42 Siiso, yaahaatthyawa alopwana a Isarayeli, arowaka woothakoni, masi anakhotto awo yaahiwoomola. Vano, alopwana yaakhuma ipooma soowaattamela, yaaniwiiva atthu a nihimo na Beniyamini. 43 Awo yaahaarukurerya atthu a nihimo na Beniyamini, ni yaahiwoomola voohaahiyererya. Nto yaahaamala-maliha ohoolo wa oXibeya, mpantta onikhuma nsuwa. 44 Wookiseryani waya, alopwana a nihimo na Beniyamini 18.000 yaahikhwa, ootheene aya yaari anakhotto ootupa.+

45 Alopwana a nihimo na Beniyamini yaahirukunuwa, anatthyawela woothakoni, omwala wa oRimoni.+ Vano aisarayeli yaahiwiiva atthu a nihimo na Beniyamini 5.000 mustaraatani nave yaahithipelela owoomola mpakha oXidomi. Nto awo yaahiwiiva-tho alopwana 2.000. 46 Atthu ootheene a nihimo na Beniyamini yaakhwiye nihiku nle yaari 25.000, alopwana yaarina ispaata,+ ootheene aya yaari anakhotto ootupa. 47 Masi alopwana 600 yaahitthyawela woothakoni, omwala wa oRimoni. Nave yaahikhala omwala wa oRimoni mpakha miyeeri mixexe.

48 Vano alopwana a Isarayeli yaahitthikela-tho waatuphela atthu a nihimo na Beniyamini, ni yaahiwiivakasa atthu ootheene yaahanle mpooma ni espaata, okhuma alopwana mpakha inama. Nave-tho, yaanipaha ipooma sootheene yaavira aya.

21 Vano, alopwana a Isarayeli, yaahilapha oMisipa+ ariki: “Khuuvo a hiyo onrowa onvahererya mwanawe mwaamuthiyana, wiira otheliwe ni mulopwana a nihimo na Beniyamini”.+ 2 Moottharelana, aisarayeli yaahirowa oBeteli,+ akilaathi ohoolo wa Muluku eekeekhai mpakha wiila, akhuwelaka ni yinlaka vanceene. 3 Awo yaanihimya wiira: “Yehova, Muluku a Isarayeli, xeeni ehalaka wiiraneya etthu ela wIsarayeli? Xeeni olelo nihalaka omala-malihiwa nihimo nimosa wIsarayeli?” 4 Mmeeloni mwaya, aisarayeli yaahivenya voosiisu ni yaahimuteka altaari opuro ole, avaha soovaha para opahiwa ni soovaha sa opatthani.+

5 Atthu a Isarayeli yaahikoha wiira: “Eriyari ya mahimo ootheene a Isarayeli, nihimo xeeni nahaarwiiye othukumana ohoolo wa Yehova?” Tthiri awo yaahilapha wiira ale yahaarwiiye ohoolo wa Yehova oMisipa, moohaanyiherya yaahaana wiiviwa. 6 Siiso, atthu a Isarayeli yaahiriipiwa murima mwaha wa ele yaawiiranenle axinnaya, atthu a nihimo na Beniyamini. Aisarayeli yaahihimya wiira: “Olelo, nihimo nimosa na Isarayeli, noomala-mala. 7 Nipake exeeni wiira naavahe axithiyana alopwana a nihimo na Beniyamini ahanle, wiira akhale axaaraya? Hiyo naahilapha ohoolo wa Yehova,+ wiira khinaarowa waavaha aniihu axithiyana, wiira atheliweke naawo”.+

8 Awo yaahikoha wiira: “Eriyari ya mahimo a Isarayeli, nihimo xeeni nahaarwiiye ohoolo wa Yehova oMisipa?”+ Awo yaahoona wiira khuuvo mutthu a oYabexi-Xileyaadi, aarwiiye opuro ole waathukumaniwe. 9 Okathi atthu yaakontariwe aya, yaahoona wiira khuuvo mutthu a oYabexi-Xileyaadi aari opuro ole. 10 Aisarayeli yaathukumanne, yaahaaruma alopwana oowerya 12.000, yaahimeerya wiira: “Murowe, mwawiive ni espaata* atthu ootheene a oYabexi-Xileyaadi, hata athiyana ni anamwane.+ 11 Enrowa anyu opaka tiila: Mwaviiwe alopwana ootheene ni athiyana ootheene. Masi muhiwiive athiyana ahitonko orupa ni mulopwana”. 12 Eriyari ya atthu a oYabexi-Xileyaadi yaahaaphwanya aximwali 400, yaawo yahaatonko orupa ni mulopwana. Nto yaahaaroiha oSilo,+ opuro waathukumaniwe, elapo ya oKanaani.

13 Siiso, atthu ootheene yaathukumanne, yaahiruma olaleeriwa murettele atthu a nihimo na Beniyamini, omwala wa oRimoni.+ 14 Nto, alopwana a nihimo na Beniyamini yaahitthika okathi ene yoole. Vano, aisarayeli yaahaavaha alopwana a nihimo na Beniyamini, athiyana yoopoliwe a oYabexi-Xileyaadi.+ Masi athiyana awo khiyaaphiyerya alopwana a nihimo na Beniyamini. 15 Aisarayeli yaathukumanne, yaahiriipiwa murima mwaha wa ele yaawiiranenle atthu a nihimo na Beniyamini,+ okhala wiira Yehova aahivalaanya mahimo a Isarayeli. 16 Ahooleli a atthu a Isarayeli yaathukumanne yaahihimya wiira: “Nipake exeeni wiira naavahe axithiyana alopwana a nihimo na Beniyamini ahanle, wiira akhale axaaraya, okhala wiira axithiyana a nihimo na Beniyamini aamala-malihiwa?” 17 Awo yaahaakhula wiira: “Nlelo atthu a nihimo na Beniyamini ahalaneke elapo avahiwe aya ntoko etthu yoohiyeriwa, wiira nihikhale nihimo ninrowa omala-malihiwa wIsarayeli. 18 Masi, khanneemereriwa, waavaha aniihu axithiyana wiira akhale axaaraya, okhala wiira atthu a Isarayeli yaahilapha wiira: ‘Ootakhaliwa ole onrowa waavaha anaawe axithiyana, wiira atheliwe ni alopwana a nihimo na Beniyamini’”.+

19 Vano, yaahuupuwela wiira: “Khula mwaakha yookhala efesta enipakeliwa Yehova, oSilo.+ Muttetthe owo, onikhala onorti wa oBeteli, ni mpantta onikhuma nsuwa wa estaraata eniwela ekhumaka oBeteli erowaka oSikhemi, ni osuuli wa oLebona”. 20 Nto aisarayeli yaahaaruma alopwana a nihimo na Beniyamini wiira: “Murowe mwaipithe mmatta mwa ewuuva. 21 Okathi munrowa anyu owoona anamwane axithiyana* a oSilo, arwaaka wiira yiine, khula mmosa a nyuwo okhume mmatta ni onvare muthiyana a oSilo wiira okhale mwaarawe. Nuumala-vo, mutthikeleke elapo ya nihimo na Beniyamini. 22 Akhala wiira axipapaya aahiiso axirokoraya animoorwa onikumiherya mulattu, nnimwaaleela wiira: ‘Munimorele ikharari mwaha wa alopwana a nihimo na Beniyamini, okhala wiira khinaaphwannye athiyana anaaphiyerya ootheene aya, okathi naaronwe ahu owana ekhotto.+ Nave nyuwo khamwaawerya waatheliha aniinyu axithiyana, voohikhalana mulattu’”.+

23 Vano, alopwana a nihimo na Beniyamini yaahiira siiso. Khula mmosa a yaawo, aahimukuxa muthiyana eriyari ya axithiyana ale yiina, wiira okhale mwaarawe. Nuumala-vo, yaahitthikela elapo yaavahiwe aya ntoko etthu yoohiyeriwa, ateka-tho ipooma,+ anakhala memmo.

24 Okathi yoowo, aisarayeli yaahikhuma opuro ole, nto khula mmosa aahitthikela nihimo nawe, ni emusi awe. Nuumala okhuma opuro ole, khula mmosa aahitthikela elapo awe avahiwe awe ntoko etthu yoohiyeriwa.

25 Mahiku ale, khaakhanle mwene wIsarayeli.+ Khula mutthu aapaka ele onna awe okhala yooloka vamaithoni vawe.

 Nsina noowi ‘Aphuki’, nnaahimya alopwana yaakumiheriwe ni Yehova wiira owoopole atthu awe, ahinatthi okhumelela mamwene a Isarayeli. Awo anniitthaniwa-tho okhala Alipa-oophuka milattu.

Eheeperi, “anamwane a Isarayeli”.

Aahiiso, “xoowa”.

Aahiiso, “oNegebi”.

Nsina nintaphulela, “ihime sa maasi”.

Eyo piiyo, “oYeriko”.

Nsina nintaphulela, “opwetexiwa”.

Nsina nintaphulela, “anawunle”.

Aahiiso, “waarumeela”.

Aahiiso, “onaamorela ikharari”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Eheeperi, “Araami Naharayimi”.

Eheeperi, “wAraami”.

Aahiiso, “yaahikhalana murettele”.

Aahiiso, “xoowa oniitha”.

Woonasa wene, ekoovatu yookhuveya. Munwehe Apentise B14.

Aahiiso, “opuro aakilaathale awe”.

Aahiiso, “Ettuutta”. Mpantta enivareliwa aya espaata.

Aahiiso, “onimwiitthuuwa; onoomumula”.

Aahiiso, “yaahikhalana murettele”.

Waakhala mwiri waathokoliwa mpantta mmosa, yoowo waarumeeliwa wiira sikukhuliweke ipooyi.

Aahiiso, “oHaroxethi-Hakoyimi”.

Aahiiso, “eheema”.

Aahiiso, “xoowa”.

Murupa waapakiwa ni esapala ya enama.

Eyo piiyo, mwiri waakhomakeliwa vathi wiira olipiheke eheema.

Eyo piiyo, mwiri waakhomakeliwa vathi wiira olipiheke eheema.

Eyo piiyo, mwiri waakhomakeliwa vathi wiira olipiheke eheema.

Aahiiso, woonasa wene: “saahithukumela”.

Aahiiso, “Eskuutu”.

Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.

Aahiiso, woonasa wene: “Ale yaarumela ikaruma sa mulipa-oowixuttiha nlamulo”.

Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.

Eyo piiyo, miritti saakuxiwa ni inama saateexa miritti.

“Iflauta”.

Aahiiso, “nikoto”.

Aahiiso, “opantari”.

Aahiiso, “muheemani”.

Eheeperi, “erukulu emosa”.

Eheeperi, “irukulu piili”.

Aahiiso, “nooxoriwa”.

Aahiiso, “yaahikhalana murettele”.

Aahiiso, “iheema”.

Eheeperi, “Muhiwooveke”.

Eheeperi, “khanwiriyanne nsu naka”.

Eheeperi, “eefa emosa”. Munwehe Apentise B14.

Aahiiso, “muttankani”.

Nsina nintaphulela “Yehova ti murettele”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Nsina nintaphulela, “mmuhiye Bayaali aakiheryeke mulattu awe”.

Aahiiso, “nipuro noowaataleya na”.

Eyo piiyo, manri oonaana yaasuliwe vapwittipwitthini.

Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.

Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.

Eyo piiyo, ephaawu yaapakiwe ni esevaata.

Aahiiso, “eheema”.

Aahiiso, “xoowa”.

Aahiiso, “ixaaro”.

Okhuma 10 oora ya ohiyu mpakha 2 oora ya voosiisu.

Aahiiso, “ixaaro”.

Eheeperi, “nuulumo nlo”.

Aahiiso, “axoowa”.

Aahiiso, “muheemani”.

Aahiiso, “xoowa”.

Aahiiso, “anela oniwariwa vaphulani”.

Exeekele emosa yaalemela ikarama 11.4. Munwehe Apentise B14.

Aahiiso, “ekoore violeeta”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Aahiiso, “yaahikhalana murettele”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Muthiyana Mukina”.

Aahiiso, “oraruwa ni”.

Aahiiso, woonasa wene: “axineene elapo”.

Nwehe enoota ya Maphattuwelo 29:14.

Aahiiso, “mutemplo”.

Eheeperi, “kaittikinya ohoolo wa miri sikina”.

Eheeperi, “kaittikinya ohoolo wa miri sikina”.

Eheeperi, “kaittikinya ohoolo wa miri sikina”.

Aahiiso, “mmwiirihe itthu sootheene ntata nanyu ninwerya aya”.

Aahiiso, “etemplo”.

Aahiiso, “xoowa”.

Aahiiso, “oSiiriya”.

Onihimmwa muthiyana onirupihiwa ni mulopwana ophavelaka musurukhu.

Eheeperi, “ole oniiwa”.

Eheeperi, “Exeeni eri yawinyu ni yawaka”.

Eheeperi, “koohula eyano aka”.

Aahiiso, woonasa wene: “yaahilapuwa arowaka mpantta wa onorti”.

Nuulumo nintaphulela, “mutthu ovahereriwe, aahiiso othanleliwe”.

Eheeperi, “muthiyana a anamwane a afilisti”.

Eheeperi, “owo tooloka vamaithoni vaka“.

Woonasa wene, onihimmwa Muluku.

Aahiiso, “omutthukwa”.

Aahiiso, “wootthukwani”.

Ninhimmwa nikhuva ninkhala vathi va eyano, nenlo ninvarelela maino, pooti okhala a mutthu wala a mwaamunama.

Nsina nintaphulela, “opuro woottukhuwa wa nttere”.

Nsina nintaphulela, “opuro omphattuwa maasi wa ole onikhuwela”.

Onihimmwa muthiyana onirupihiwa ni mulopwana ophavelaka musurukhu.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Aahiiso, “mulipa-onivaha miruku”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.

Aahiiso, “Mulipa onivaha miruku”.

Aahiiso, “xoowa”.

Aahiiso, “nipuro noowaataleya na”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Muthiyana Mukina”.

Aahiiso, “mutteeliheke murima anyu”.

Eheeperi, “oheemani wanyu”.

Aahiiso, woonasa wene: “kinrumeela empa ya Yehova”.

Eheeperi, “pwiyawe”.

Eheeperi, “pwiyawe”.

Eheeperi, “ntoko mutthu mmosa”.

Eheeperi, “muloko”.

Aahiiso, “anakhotto yeetta mwentto”.

Aahiiso, “axoowa”.

Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Muthiyana Mukina”.

Aahiiso, woonasa wene: “Axineene elapo”.

Eheeperi, “ntoko mutthu mmosa”.

Aahiiso, “oheemani”.

Aahiiso, “nittharaka esoorti”.

Eheeperi, “ntoko mutthu mmosa”.

Aahiiso, “xoowa”.

Aahiiso, “iharusi”.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha