EPAPHELO PAULO AALEPENLE AWE AHEEPERI
1 Khalai, Muluku aahilavula ni amuhavinre ahu ikwaha sinceene ni mwa inamuna sinceene, aarumeelaka maprofeta.+ 2 Vano, mahiku ala ookiserya,* Muluku oolavula ni hiyo omurumeelaka Mwanawe,+ yoowo omuthanlale awe wiira omuhiyerye itthu sootheene+ ni yoowo-tho omurumenle awe wiira opattuxe olumwenku.*+ 3 Mwaana owo ti eruku ya ovuwa wa Muluku+ ni ti ethoonyeryo yoomalela ya makhalelo a Muluku.+ Mwaana owo tonlipiha itthu sootheene ni owerya wa nuulumo nawe. Nave, nuumala onireeriha itampi sahu,+ ookilaathi moono woolopwana wa Muluku Muulupale, wiirimu.+ 4 Siiso, ookhalihiwa muulupale ovikana malaikha,+ okhala wiira oovahiwa nsina nooreerexa, ovikana masina a malaikha awo.+
5 Mwa ntakiheryo, niireke Muluku ootoko ohimeerya nlaikha nikina wiira: “Nyuwo mwa mwanaka. Olelo, miyo ka paapa anyu”?+ Aahiiso: “Miyo kinookhala paapa awe, nave owo onrowa okhala mwanaka”?+ 6 Masi olavulaka sa okathi onrowa awe omuruma-tho Mwanawe oopacerya opattuxiwa+ orwa moolumwenkuni, owo onihimya wiira: “Malaikha ootheene a Muluku amuttittimihe”.*
7 Nave-tho, olavulaka sa malaikha, owo onihimya wiira: “Nyuwo munniiriha malaikha anyu okhala oowerya ni munniwiiriha arumeyi anyu+ okhala ntoko malumi a mooro”.+ 8 Masi olavulaka sa Mwaana, owo onihimya wiira: “Muluku tori ehice anyu+ mahiku ootheene. Nyuwo mookhalana ekopo ya Omwene anyu ni munrowa olamulelaka mwa xariya. 9 Ehoosivelani exariya ni moonyokha itthu sootakhala. Tivonto, Muluku ohoothanlani,+ owiitthelakani makhura ni ootepa otteeliwa murima, waavikana mamwene makina”.+ 10 Nave soolempwa sa Muluku sinihimya wiira: “Nyuwo Apwiya, muhaathipela alisenso a elapo khalai ene, nave ti nyuwo mpanke erimu ni matata anyu. 11 Elapo ni erimu sinoovira, masi nyuwo munoohala. Elapo ni erimu sinoomala-mala, siisaale nlaya ninkhucuwa aya. 12 Nto munookhuna iyo ntoko nlaya noorakama ni sinooturukiwa ntoko ikuwo. Masi nyuwo khamunturukeya, nave iyaakha sanyu khasinikhala-khala simalaka”.+
13 Niireke wiira Muluku ootoko ohimeerya nlaikha nikina wiira: “Mukilaathi moono aka woolopwana, mpakha miyo waapweha awanani inyu vathi va inawu sanyu”?+ 14 Kiira malaikha* ootheene anivara muteko wa Muluku?+ Kiira ti yaawo Muluku oniruma awe wiira yaakhaliherye ale anrowa woopoliwa?
2 Tivo, nihaana otepa ovaha ephoole itthu niiwale ahu,+ wiira nihikhala-khale nihiyaka waamini.+ 2 Vakhala wiira nuulumo naalavuliwe arumeeliwaka malaikha+ naahiiraneya tthiri, nave khula mutthu onipaka etampi ni ohiniiwelela ohaakhela ehukhumu mwa xariya,+ 3 nto ninrowa woopowa sai ohukhummwa, nakhootta ehapari enihimya etthu Muluku opanke awe wiira onoopole?+ Pwiya ahu topacenrye olavula ehapari eyo,+ nto atthu yiiwale ehapari eyo, aanileela. 4 Nave, Muluku ohooniherya wiira etthu ahimmye aya ekeekhai,* ovahaka ithoonyeryo, ovaraka miteko sootikiniha+ ni miiriirya soovirikana. Nave-tho, ookawa ikuru soowaarya, ntoko ophavenle awe.+
5 Mweekeekhai, Muluku khorumme malaikha wiira elamuleleke elapo enirwa,+ yeeyo enilavula ahu. 6 Mutthu mmosa aakhalenle onamoona, aahimmye so: “Pinaatamu ti pani, wiira mmuupuweleke, aahiiso mwaana a mutthu ti pani, wiira mmukhapeleleke?+ 7 Nyuwo moomukhaliha mwaamukhaani ovikana malaikha. Nave monvaha ovuwa ni nttittimiho, wiira okhapeleleke itthu sootheene mpanke anyu. 8 Moopweha itthu sootheene vathi va inawu sa Kristu”.+ Okathi aamweemerenrye awe olamulela itthu sootheene,+ khiivo etthu Muluku aahiyale awe ehilamuleliwaka ni Yesu.+ Hata vari siiso, nlelo khanninweha Yesu olamulelaka itthu sootheene.+ 9 Masi ninninweha Yesu, yoowo aakhalihiwe mwaamukhaani ovikana malaikha.+ Yesu owo, vano oovahiwa ovuwa ni nttittimiho, mwaha wa ohaawa mpakha okhwa.+ Siiso, mwaha wa oreera murima wuulupale wa Muluku, owo ohookhwa mwaha wa atthu ootheene.+
10 Itthu sootheene sookhalihiwa wiira sinvuwiheke Muluku, nave iyo sinnikhala mwaha wa yoowo. Tivonto, wiira anamwane anceene yaakhele ovuwa,+ vaanireerela wiira Murumeyi Muulupale okhalihiwe oomalela, ohaawaka.+ Muluku onniwoopola+ omurumeelaka Murumeyi ola Muulupale. 11 Yesu vamosa ni ale aakhalinhe awe oowaarya,+ ootheene aya arina tiithi mmosa-ru.+ Tivonto ohinuuleliwa awe muru owiirela “axinnawe”,+ 12 ohimyaka wiira: “Kinimwaasuweliha axinnaka nsina nanyu. Kinimoottottopelani ni masipo eriyari ya muloko”.+ 13 Nave-tho onnihimya wiira: “Miyo kinoomuroromela yoowo”.+ Onnihimya-tho wiira: “Mukooneke! Miyo kiri-va ni anamwane, yaawo Yehova okivahale awe”.+
14 Tivo, okhala wiira “anamwane” awo atthu arina ephome ni erutthu, siiso-tho, owo aahikhala mutthu aarina ephome ni erutthu,+ wiira mwaha wa okhwa wawe, ommala-malihe ole orina owerya wa okumiherya okhwa,+ eyo piiyo, Diabo,+ 15 nave wiira aataphule ootheene ale yaari ipottha okumi aya wootheene, mwaha wa woova okhwa.+ 16 Mweekeekhai, owo khonikhaliherya malaikha, masi onikhaliherya osuulu wa Abrahamu.+ 17 Siiso, owo aahiilikanyiha ni “axinnawe” mwa itthu sootheene.+ Aahipaka eyo wiira okhale namukuttho muulupale oomoriwa ikharari ni oororomeleya, onivara muteko wa Muluku. Nto anwerya ovaha mukuttho+ wa oleveleliwa itampi sa atthu,*+ ni owiiriha atthu awo okhala ni murettele ni Muluku. 18 Okhala wiira owo aahihaawa okathi eehereriwa awe,+ nto onoowerya waakhaliherya ale aneehereriwa.+
3 Tivo, nyuwo axinnaka oororomeleya,* mwiihaneliwe* orowa wiirimu,+ muupuweleke ntakiheryo na Yesu, yoowo nimwaakhenle ahu* ntoko murummwa ni namukuttho muulupale.+ 2 Owo aahimwiiwelela Muluku, yoowo anvanhe muteko awe,+ siisaale Moise aiwelela awe okathi aavara awe muteko mpaani mwa Muluku.+ 3 Masi owo* tootepa ovuwa+ onvikana Moise, okhala wiira ole oniteka empa, onnitepa ottittimihiwa ovikana empa eyo. 4 Mweekeekhai, khula empa enitekiwa ni mutthu, masi Muluku topattunxe itthu sootheene. 5 Moise aari murumeyi oororomeleya a empa yootheene ya Muluku. Muteko awe waari okhalela onamoona itthu Muluku aarowa awe olavula muhoolo. 6 Masi Kristu aari oororomeleya ntoko mwaana+ a empa ya Muluku. Hiyo na empa ya Muluku,+ naahihiye-ru olavula nihoovaka etthu ni naahihiye ovarexexa nlipelelo nahu mpakha wookiseryani, nave naahihiye otteeliwa murima mwaha wa nlipelelo nenlo.
7 Tivonto, siisaale ikuru soowaarya sinihimya aya wiira:+ “Olelo, nyuwo mwawiriyana nsu nawe, 8 muhuumihe mirima sanyu, ntoko okathi kiirihiwe aka onanariwa vanceene, nihiku nenne keehereriwe aka moothakoni.+ 9 Moothakoni memmo, amuhavinre anyu yaahikeehererya, nnaamwi yaawenhe miteko saka mwa iyaakha 40.+ 10 Tivonto miyo kinanariwe aka ni nloko nla, kihimya wiira: ‘Okathi wootheene, awo annikhootta vamurimani vaya itthu kinihimya aka, nave awo khatthanre iphiro saka’. 11 Siiso, kaahilapha kinanariwe ene, kiiraka: ‘Awo khanrowa okela opuro aka woophumurya’”.+
12 Axinnaka mwiikasoope, wiira ohikhale hata mutthu mmosa a nyuwo onrowa okhalana murima wootakhala ni woohaamini, omuhiyaka Muluku mukumi.+ 13 Masi muhihiye olipihana mukina ni mukhwaawe khula nihiku, nlelo okhanle ene okathi oniiriwa “olelo”,+ wiira ohikhale hata mutthu mmosa a nyuwo onrowa wuumiha murima awe, owokiwaka ni owerya wa etampi. 14 Hiyo nnimwaakhela* etthu Kristu aakhenle awe, akhala wiira tthiri nnoovarexexa mpakha wookiseryani, nroromelo nrina ahu okhuma woopaceryani.+ 15 Tivo vanihimmwa aya wiira: “Olelo, nyuwo mwawiriyana nsu nawe, muhuumihe mirima sanyu, ntoko okathi kiirihiwe aka onanariwa vanceene”.+
16 Tani yaiwale nsu na Muluku ni yaamwiirinhe onanariwa vanceene? Niireke khahiyo atthu yaale yaakhumme wExiitu ahooleliwaka ni Moise?+ 17 Tani Muluku aaviruwenle awe mwa iyaakha 40?+ Khahiyo atthu yaale yaapanke etampi, akhwa moothakoni?+ 18 Nave tani aalaphenle awe wiira khiyaarowa okela opuro awe woophumurya? Niireke khahiyo atthu yaale yahaamwiiwelenle? 19 Tthiri, ninnoona wiira awo khiyaawenrye okela opuro awe woophumurya, mwaha woowi khiyaarina waamini.+
4 Tivonto, okhala wiira nlelo ookhala natiri a okela opuro awe woophumurya, niikasoopeke* wiira nihimooceele natiri owo.+ 2 Hiyo-tho noolaleeriwa ihapari sooreera,+ ntoko awo alaleeriwe aya. Masi nuulumo yaiwale aya khinaaphwanyinhe mureerelo, okhala wiira khiyaarina waamini woolipa ntoko ale yaiwale. 3 Hiyo nnooniherya waamini, nnookela opuro awe woophumurya. Masi aahimyaka atthu akina, owo oolavula wiira: “Siiso, kaahilapha kinanariwe ene, kiiraka: ‘Awo khanrowa okela opuro aka woophumurya’”,+ nnaamwi owo aamalinhe miteko sawe, okhuma okathi aapattunxe awe olumwenku.*+ 4 Opuro omosa, owo oolavula sa nihiku na neethanu nenli, oriki: “Nihiku nenlo na neethanu nenli, Muluku aahiphumurya ovara miteko sawe sootheene”.+ 5 Nave onnihimya-tho wiira: “Awo khanrowa okela opuro aka woophumurya”.+
6 Ale yaapacenrye olaleeriwa ihapari sooreera khiyaakenle opuro owo woophumurya, okhala wiira khiyaiwelenle.+ Masi, nlelo vanniweryaneya atthu akina okela opuro owo. 7 Tivonto, nuuvira okathi munceene, musaalimuni mwa Davidi, owo aahihimya-tho nihiku nimosa nniiriwa “olelo”, ntoko vahimmwale aya ottuli wiira: “Olelo, nyuwo mwawiriyana nsu nawe, muhuumihe mirima sanyu”.+ 8 Vaakhanle wiira Yooxuuwa+ aahaakeliha atthu opuro woophumurya, Muluku khaarowa olavula ohimyaka nihiku nikina. 9 Tivo, nlelo atthu a Muluku aakhalana nihiku noophumurya, nenlo ninlikana ni nihiku na saabadu.+ 10 Nto, mutthu okenle opuro woophumurya wa Muluku, oophumurya miteko sawe, siisaale Muluku aaphumunrye awe miteko sawe.+
11 Tivonto, niimananihe okela opuro woophumurya, wiira ohikhale mutthu onrowa otthara ntakiheryo na ohiiwelela.+ 12 Tthiri, nuulumo na Muluku ti nikumi, ni nookhalana owerya wuulupale.+ Nave ti noowiitha vanceene ovikana espaata* eniitha ninno-ninno.+ Nlo ninnikela muhina mwa mutthu, nnooniherya mukhalelo awe wa muhina ni wa ota. Nave-tho ninnivolowa mapuro anilupanyiwa aya makhuva, mpakha muhina mwa makhuva awo. Nlo ninniwerya wooniherya miyuupuwelo ni itthu siniphavela murima. 13 Khiivo etthu epattuxiwe, Muluku ohinoona awe.+ Masi itthu sootheene sihooniheriwa, nave owo onnoona sootheene. Ti yoowo-tho onrowa oniphukela ottharaka miteko sahu.+
14 Nto, okhala wiira nookhalana namukuttho muulupale, Yesu Mwaana a Muluku,+ yoowo okenle wiirimu, nihihiye ohimya wiira ninnimwaamini yoowo.+ 15 Tthiri, namukuttho muulupale nrina ahu, onnisuwela otteettheya wahu,+ okhala wiira oheehereriwa mwa inamuna sootheene ntoko nneehereriwa ahu, masi owo khorina etampi.+ 16 Mwaha wa yeeyo, hiyo nnoowerya omwaattamela Muluku nihoovaka etthu,+ wiira nimoreliwe ikharari ni nikhaliheriwe okathi wooreerela, mwaha wa Muluku onireerela murima vaalupale.
5 Khula mutthu onithanliwa wiira okhale namukuttho muulupale, onnaavarela muteko atthu, aakhaliheryaka myaha sinivarihana ni omukokhorela waya Muluku.+ Nto, owo onnivaha itthu ni mikuttho mwaha wa itampi saya.+ 2 Onniwerya waareerela murima ale anittheka* ahisuwelaka, okhala wiira nave-tho owo tootteettheya. 3 Mwaha wa yeeyo, owo ohaana ovaha mikuttho mwaha wa itampi sawe, siisaale onivaha awe mwaha wa itampi sa atthu akina.+
4 Khuuvo oniwerya wiikhaliha namukuttho muulupale mmansawe, masi Muluku paahi tonimuthanla, ntoko aamuthanlale awe Aroni.+ 5 Siiso-tho, Kristu khaivuwinhe mmansawe,+ aikhalihaka namukuttho muulupale. Masi, aahivuwihiwa ni Muluku, yoowo aamuhimenrye wiira: “Nyuwo mwa mwanaka. Olelo, miyo ka paapa anyu”.+ 6 Nave Muluku oohimya opuro mukina, wiira: “Nyuwo mwa namukuttho a mahiku ootheene, ntoko Melikhisedeki”.+
7 Okathi Kristu aari awe elapo ya vathi, aahimuxonttela ni onvekela Muluku, yoowo aawerya omoopola mookhwaani, okhuwelaka vanceene ni anlaka.+ Nto aahiwiriyaniwa, okhala wiira aanimoova Muluku. 8 Nnaamwi aari mwaana a Muluku, aahiixutta wiiwelela mwaha wa itthu aahaawale awe.+ 9 Nuumala okhalihiwa oomalela,+ ootheene ale animwiiwelela+ anoowerya woopowa, 10 okhala wiira oothanliwa ni Muluku wiira okhale namukuttho muulupale, ntoko Melikhisedeki.+
11 Nookhalana itthu sinceene sa Kristu naaphavela ahu woohimeeryani, masi vannivila wootthokiheryani, maana muhiikhaliha atthu oopisa wiiwa. 12 Mweekeekhai, okathi ola nyuwo mwaahaana okhala alipa-oowiixuttiha, masi muhaana otthikela-tho wiixuttihiwa itthu+ soopacerya sa nuulumo noowaarya na Muluku. Nave-tho, mootthikela ophavela waamwa nipele, ohiya olya yoolya yoolipa. 13 Tthiri, ole onaamwa nipele, khonisuwela nuulumo na Muluku, nenno nniixuttiha etthu yooreera, okhala wiira owo mwaana mwaamukhaani.+ 14 Masi atthu arina waamini woolipa, tanilya yoolya yoolipa. Nto, mwaha woowi aalimalela orumeela saana muupuwelo aya,* annisuwela ovirikanyiha etthu yooloka ni yoohiloka.
6 Vano nikupanli ahu soowiixuttiha soopacerya+ sinimuhimya Kristu, nroweke ohoolo wiira nikhalane waamini woolipa.+ Nihitthikele-tho itthu soopacerya niixuntte ahu, eyo piiyo, ottharuwa miteko seethiru ni omwaamini Muluku, 2 ni mwiixuttiho wa inamuna soovirikana sa opatiso, owiixaatherya matata atthu,+ ohihimuxiwa wa alipa-ookhwa+ ni ophukeliwa ohinimala. 3 Nikhaliheriwaka ni Muluku, nnoowerya okhalana waamini woolipa.
4 Atthu akina aakhootta soowiixuttiha seekeekhai, nave khuuvo oniwerya waakhaliherya orukunuxa murima aya. Awo aamwaleeliwa.+ Aavahiwa etthu enikhuma wiirimu, nave ahaakhela ikuru soowaarya. 5 Ahaakhela nuulumo nooreera na Muluku ni mareeliho* a olumwenku* onirwa. 6 Nto, khivanweryaneya waakhaliherya, okhala wiira annimukhomela-tho+ Mwaana a Muluku vamwirini ni anniwiiriha atthu omutheya.+ 7 Etthaya, yeeyo enrupeliwa epula ikwaha sinceene, enanuula maasi a epula eyo, enaruwerya mihokorokho sinaakhaliherya atthu alimme, ennireelihiwa ni Muluku. 8 Masi vakhala wiira etthaya eyo enniimiha miiwa ni malaxi, khenvareleya muteko, nave voohipisa Muluku onrowa olapha. Nto wookiseryani waya, enoopahiwa.
9 Vano, axinnaka oophentiwa, nnaamwi nilavulaka siiso, ninnikupali itthu sooreera sinrowa wookhumelelani, seiyo sinrowa owiirihani woopoliwa. 10 Tthiri, Muluku naxariya, owo khonrowa oliyala muteko anyu ni ophenta wanyu nsina nawe,+ mwaarumeelaka ni muhihiyaka waarumeela ale oororomeleya.* 11 Masi, nimphavela wiira khula mmosa a nyuwo okhalaneke nthiti, wiira ororomeleke voomalela+ mpakha wookiseryani.+ 12 Siiso, khamunrowa okhala oowoolowa,*+ masi munimwaatakiha ale anaakhela itthu sileiheriwe, mwaha wa waamini ni opixa murima.
13 Okathi Muluku ammanenle awe natiri Abrahamu, khaakhanle mutthu mukina muulupale aarowa awe omulaphela, tivo owo aahiilaphela mmansawe,+ 14 oriki: “Mweekeekhai, miyo kinimooreelihani ni kinimuncererya osuulu anyu”.+ 15 Nto, nuumala Abrahamu wooniherya opixa murima, aahimwaakhela natiri aamaneliwe awe. 16 Okathi mutthu onimmana awe natiri, onnilipiherya eyo omuromolaka mutthu muulupale. Eyo ennimaliha onyakulihana wootheene, maana enooniherya wiira ele onihimya awe ekeekhai.+ 17 Siiso-tho, Muluku ophavelaka owooniherya oratteene ale yaarowa omwaakhela natiri,+ wiira khaarowa wunteerya etthu aalakenle awe opaka,* aahilipiherya eyo olaphaka. 18 Itthu iyo piili Muluku opanke awe,* khasinturukeya, nave Muluku khonikhala-khala oothaka.+ Itthu iya sinninlipiha hiyo nitthyawenle wa Muluku, wiira nivarexexe nlipelelo nrina ahu. 19 Hiyo nookhalana nlipelelo nla,+ nenno nri ntoko nankura a okumi ahu, ninnikhaliherya okhala oolipa, nihihoveryaka etthu. Nlipelelo nlo, ninninroiha muhina mwa ekortiina,+ 20 memmo Yesu okenle awe mwaha wa hiyo,+ onihulelaka ni onilokiheryaka ephiro. Owo ookhala namukuttho muulupale a mahiku ootheene, ntoko Melikhisedeki.+
7 Melikhisedeki aari mwene a oSalemi ni namukuttho a Muluku Muulupalexa. Owo aahikumana ni Abrahamu, okathi Abrahamu owo aatthika awe mukwaha aaronwe awe owiivakasa mamwene. Nto Melikhisedeki aahimureeliha Abrahamu.+ 2 Nave Abrahamu aahinvaha* Melikhisedeki owo mpantta wa namuloko wa itthu sootheene aarina awe. Opacerya wene, nsina nawe nintaphulela “mwene a xariya”. Nave-tho mwene a oSalemi, nintaphulela “mwene a murettele”. 3 Owo khorina paapa awe, hata maama awe, nnakhala khalempwale masina aamuhavinre awe. Khosuweliwe okathi oyariwe awe nnakhala okhwiiye awe. Owo oolikanyihiwa ni Mwaana a Muluku, tivonto ori awe namukuttho mahiku ootheene.+
4 Tthiri, mulopwana owo aari mukhulupale! Tivonto, muhavinre ahu Abrahamu anvanhe awe epantta ya namuloko ya itthu soolokexa aakunxe awe okhottoni.+ 5 Mweekeekhai, nitthariwaka Nlamulo, anamwane a Levi,+ yaawo anirumeela ntoko anamukuttho, aarummwa waakhela epantta ya namuloko ya itthu anivahiwa aya ni atthu,+ eyo piiyo, axinnaya, nnaamwi ari ene osuulu wa Abrahamu. 6 Mulopwana ola ahaakhanle a nloko na Levi, aahaakhela epantta ya namuloko ya itthu sa Abrahamu ni aahimureeliha ole aamaneliwe natiri.+ 7 Atthu ootheene anneemererya wiira mutthu ohirina okhulupale, onnireelihiwa ni ole orina okhulupale. 8 Alevi yaahaakhela epantta ya namuloko, masi awo yaari atthu yaarowa okhwa. Nto mulopwana owo mukina aakhenle epantta ya namuloko, Soolempwa sinooniherya wiira owo mukumi.+ 9 Nave pooti ohimmwa wiira, hata Levi, yoowo onaakhela epantta ya namuloko, ooliva epantta ya namuloko, okathi Abrahamu aalinve awe, 10 okhala wiira Levi iira nlelo ohikhanle osuulu wa Abrahamu, okathi Melikhisedeki aakumanne awe ni Abrahamu owo.+
11 Onamukuttho wa nloko na Levi wiirela mpantta+ Nlamulo na Moise, nenno naavahiwe aisarayeli. Nto, akhala wiira anamukuttho a nloko na Levi yanwerya owiiriha atthu okhala oomalela, niireke nlelo ninnimpirisari namukuttho ntoko Melikhisedeki?+ Niireke khivaniphiyerya okhalana namukuttho ntoko Aroni? 12 Waaturukiwaka muteko wa namukuttho, vannireerela-tho oturuka Nlamulo.+ 13 Tthiri, mulopwana onihimmwa mwaha wa itthu iya, ta nihimo nikina, nenlo nihitonko orumeela valtaari.+ 14 Mweekeekhai, vannooneya saana wiira Pwiya ahu ta nihimo na Yuda,+ masi Moise khotonko ohimya wiira anamukuttho yaarowa okhuma nihimo nenlo.
15 Eyo ennooneya oratteene okathi onikhumelela awe namukuttho+ mukina ori ntoko Melikhisedeki.+ 16 Owo onnirumeela ntoko namukuttho, ohiya mwaha wa nihimo onikhuma awe ntoko Nlamulo naahimya aya, masi mwaha wa owerya oninvaha okumi ohinihononeya.+ 17 Tivonto, yoolepa emosa enihimya wiira: “Nyuwo mwa namukuttho a mahiku ootheene, ntoko Melikhisedeki”.+
18 Tivo, Muluku oomaliha yooruma ya khalai, okhala wiira khelimpe ni khenwerya onikhaliherya.+ 19 Khiivo etthu Nlamulo nikhalinhe aya yoomalela,+ masi etthu Muluku okumihenrye awe ti yoolokexa ni tenlipelela ahu,+ yeeyo eniiriha itthu sootheene okhala soomalela. Nave, mwaha wa yeeyo, hiyo ninnimwaattamela Muluku.+ 20 Okhala wiira Muluku aahilapha okathi aamukhalinhe awe Yesu namukuttho 21 (tthiri aakhala atthu ari anamukuttho nnaamwi ohikhanle mutthu olamphe, masi ola ookhalihiwa namukuttho nuumala olapheliwa ni Muluku, yoowo aahimmye wiira: “Yehova oolapha, nave khonrowa oturuka muupuwelo awe,* ‘Nyuwo mwa namukuttho a mahiku ootheene’”),+ 22 tivonto, Yesu ookhala nlipiheryo* na nivarihano nooreerexa.+ 23 Nave mwaha wa okhwa, anamukuttho anceene annihiya ovara muteko aya, anarantteliwa+ ni atthu akina. 24 Masi okhala wiira Yesu onnikhala mukumi mahiku ootheene,+ khuuvo onimuranttela. 25 Owo onniwerya owoopola voomalela ootheene ale aninvekela Muluku mwa nsina nawe, mwaha woowi onnikhala mukumi mahiku ootheene, wiira onvekeleke Muluku wiira aakhaliherye.+
26 Tthiri vannikhalela hiyo okhalana namukuttho muulupale ntoko owo, yoowo ori oororomeleya, oohittheka, ohirina etthu yoonanara,+ ovalaanyiwe ni anatampi, khuvuwihiwa osulu ovikana erimu.+ 27 Owo khonlikana ni anamukuttho aalupale akina, maana khonvekeliwa ovaha mikuttho khula nihiku,+ opacerya wene mwaha wa itampi sawe, nuumala-vo mwaha wa itampi sa atthu akina.+ Owo oovaha mukuttho ekwaha emosa paahi, okathi aivaherenrye awe mmansawe.+ 28 Atthu anithanliwa ni Nlamulo wiira akhale anamukuttho aalupale, aakhalana etampi.+ Masi natiri aamaniwe+ nuumala Nlamulo, aahimuthanla Mwaana, yoowo okhalihiwe oomalela+ mahiku ootheene.
8 Vano, etthu yuulupale ya mwaha ninlavula ahu, tiila: Hiyo nookhalana namukuttho muulupale ntoko owo,+ nave ookilaathi moono woolopwana wa Muluku wiirimu.+ 2 Owo murumeyi a nipuro noowaarya+ ni a etenta* yeekeekhai, yeeyo yeemexiwe ni Yehova, ohiya ni mutthu. 3 Khula namukuttho muulupale, onithanliwa wiira ovaheke itthu ni ovaheke mikuttho. Tivonto, vaanireerela namukuttho owo okhalana etthu yoovaha.+ 4 Vaakhanle wiira owo aari mulaponi, khaarowa okhala namukuttho,+ okhala wiira aakhala alopwana anivaha itthu attharaka Nlamulo. 5 Muteko alopwana awo anivara aya, onithoonyerya ni onooniherya+ itthu sa wiirimu paahi.+ Eyo yaahooniheriwa okathi Muluku aamuhimenrye awe Moise moota aarowa awe oteka etenta. Muluku aahimmye so: “Mpake itthu iyo muttharaka oratteene itthu kiwoonihenryaakani vamwaako-va”.+ 6 Masi Yesu ohaakhela muteko wootepa oreera, okhala wiira owo-tho mulipa-oowaataaniha+ a nivarihano nooreerexa.+ Nivarihano nlo, ninnitthara nlamulo ni noolipihiwa ni anatiri ootepa oreera.+
7 Vaakhanle wiira nivarihano noopacerya naari noomalela,* khinaarantteliwa ni nivarihano na nenli.+ 8 Tthiri owo onnoona wiira atthu ootheene aattheka, tivo onihimya awe wiira: “Yehova onihimya so: ‘Mwiiwe! Anoophiya mahiku, kinrowa aka opaka nivarihano na niinaano ni atthu a nloko na Isarayeli, vamosa ni atthu a nihimo na Yuda’. 9 Yehova onnihimya-tho wiira: ‘Nivarihano nlo khaninrowa olikana ni nle kaapanke aka ni amuhavinre aya, nihiku kaavarenle aka ntata wiira kaakumihe elapo ya wExiitu,+ okhala wiira awo yaahihiya nivarihano naka. Siiso, miyo kaahihiya waakhapelela’.
10 “Yehova onihimya wiira: ‘Nla ti nivarihano kinrowa aka opaka ni atthu a nloko na Isarayeli yavira mahiku awo. Kinoohela malamulo aka mmuupuweloni mwaya, nave kinoolepa vamurimani vaya.+ Miyo kinookhala Muluku aya, nto awo anrowa okhala atthu aka.+
11 “‘Khula mutthu khontthikela omwiixuttiha mukhwaawe, nave khula mutthu khontthikela omwiixuttiha munnawe, oriki: “Mmusuwele Yehova!”, okhala wiira ootheene aya anookisuwela, okhuma acikhaani mpakha aalupale. 12 Kinimwaamorela ikharari mwaha wa miteko saya sootakhala, nave nkinrowa-tho wuupuwela itampi saya’”.+
13 Aahimyaka wiira “nivarihano na niinaano”, enitaphulela wiira oomaliha nivarihano na khalai.+ Vano, etthu emalihiwe ni yuuluvanle, ehanle vakhaani orimeela.+
9 Nivarihano nne noopacerya, naahikhalana malamulo, yaawo namukuttho aatthara awe, okathi aavara awe muteko wa Muluku opuro woowaarya+ mulaponi. 2 Etenta* ele yaatekiwe, yaarina ipantta piili. Epantta yoopacerya, waahikhala-mo muthuko,*+ meesa ni iphaawu saavahiwa Muluku.+ Nipuro nlo, naihaniwa Nipuro Noowaarya.+ 3 Masi ottuli wa ekortiina ya nenli,+ naahikhala nipuro na etenta naihaniwa Nipuro Noowaaryexa.+ 4 Nipuro nno, naahikhala altaari a eweero,+ yaapahiwa aya erupani, nave naahikhala Nivuku na Nivarihano+ naapakiwe ni eweero,+ memmo mwaari aya murinki wa eweero waarina emana+ ni ekopo ya Aroni, yeeyo yaaphunwe ifilori.+ Nave-tho, saahikhala-mo ithaapwa+ sa nivarihano. 5 Vasulu va nivuku nlo, yaahikhala makerubi oovuwa, yaawo yaakhuneela etampa* ya nivuku ni mapupha aya.+ Masi ola khahiyo okathi woolavula itthu iya, kamosa-kamosa.
6 Nuumala itthu iyo otekiwa siiso, anamukuttho yaanikela khula nihiku epantta yoopacerya ya etenta, wiira evareke miteko sa Muluku.+ 7 Masi namukuttho muulupale aanikela mekhawe epantta ya nenli ya etenta, ekwaha emosa khula mwaakha+ ni aahaana okuxa ephome,+ yeeyo aavaha awe mwaha wa itampi sawe+ ni itampi atthu+ yaapaka aya ahisuwelaka. 8 Siiso, ikuru soowaarya sinnooniherya wiira khuuvo aatonko wooniheriwa ephiro yaaroiha nipuro noowaarya, okathi etenta yoopacerya yaakhanle aya.+ 9 Etenta ela, nlikanyiho na itthu siniiraneya okathi ola.+ Eyo ennooniherya wiira soovaha vamosa ni mikuttho saavahiwa,+ khasinwerya omwiiriha mutthu onivara muteko wa Muluku, okhalana murima wooloka.+ 10 Masi soovaha iyo ni mikuttho, sinivarihana paahi ni soolya, soowurya ni inamuna soovirikana sa oreeriha itthu ni waareeriha atthu.*+ Itthu iyo, saanivekeliwa ni Nlamulo na Moise, nave saavarihana ni erutthu+ ni saaneetteliwa mpakha ophiya okathi waarowa aya olokiheriwa itthu.
11 Okathi Kristu aarwiiye awe, aari namukuttho muulupale a itthu sooreera saavinre. Nave, owo aahikela muhina mwa etenta yuulupalexa ni yooreerexa, yeeyo ehipakiwe ni atthu ni ehikhanle ya elapo yeela ya vathi. 12 Owo ookela nipuro noowaarya, okunxe ene ephome awe.+ Kookunxe ephome ya ipuri ni ipooyi saamukhaani. Ookela ekwaha emosa paahi ni oonoopola voohimala.+ 13 Anamukuttho annirumeela ephome ya ipuri ni ya ipooyi+ ni annaatathela ettuurwa ya mwaaxana a epooyi, ale ananarihiwe. Nto eyo enniwiiriha atthu awo okhala ooreera vamaithoni va Muluku.+ 14 Masi ephome ya Kristu+ yootepa okhalana efaita. Okhaliheriwaka ni ikuru soowaarya sihinimala, Kristu ohiivahererya wa Muluku, ntoko mukuttho woomalela. Ephome awe enniiriha murima ahu okhala wooloka ni khaninvara-tho miteko seethiru.*+ Siiso, nnoowerya onvarela muteko Muluku mukumi.+
15 Tivonto owo ori awe mulipa-oowaataaniha a nivarihano na niinaano.+ Owo ookhala mulipa-oowaataaniha wiira ale yiihaniwe, yaakhele etthu aleiheriwe aya, yeeyo ehinimala. Itthu iyo sootheene sinniweryaneya mwaha wa okhwa wawe ni mukuttho onoopola+ ovanhe awe, seiyo siwiirinhe woopoliwa itampi yaapanke aya, okathi yeettela aya nivarihano na khalai.+ 16 Tthiri, okathi mutthu onipaka awe nivarihano ni Muluku, mutthu owo ohaana okhwa, wiira nivarihano nlo nilipe, 17 okhala wiira nivarihano ninlipa akhala wiira mutthu owo opanke ohookhwa, maana nivarihano nlo khaninrowa olipa, mutthu owo opanke nlelo ori ene mukumi. 18 Tivonto, nivarihano na khalai naapacerihiwe-tho ni ephome. 19 Nuumala Moise waaleela atthu sooruma sootheene sa Nlamulo, owo aahikuxa ephome ya ipooyi saamukhaani ni ya ipuri, khutakaaherya maasi. Nto, aahikuxa ekuwo yooxeerya, khutthukwelela vamutathini mwaamukhaani,* onatathela ephome eliivuru* ya nivarihano ni onaatathela atthu ootheene, 20 ohimyaka wiira: “Ela ti ephome ya nivarihano, nenno Muluku oorumalyaaweni osuka”.+ 21 Siiso-tho, aahitathela ephome+ eyo etenta ni mihasa sootheene saarumeeliwa ovariwaka muteko wa Muluku. 22 Tthiri, nitthariwaka Nlamulo, itthu sinceene sinireerihiwa ni ephome.+ Nave-tho, yaahimwaraxiwe ephome, khivaniweryaneya oleveleliwa itampi.+
23 Tivo, itthu siri eruku+ ya itthu sa wiirimu sihaana oreerihiwa siisa,+ masi itthu sene sa wiirimu, sinivekela mikuttho sootepexa oreera. 24 Kristu khokenle nipuro noowaarya nipakiwe ni matata,+ nenno nri nlikanyiho na nipuro noowaarya neekeekhai.+ Masi ookela wiirimu,+ tivonto, onniwerya orowa ohoolo wa* Muluku, iirelaka mureerelo ahu.+ 25 Owo khaarowa wiivahererya ikwaha sinceene, ntoko oniira awe namukuttho muulupale, okathi onikela awe nipuro noowaarya, khula mwaakha,+ okunxe ene ephome ehikhanle yawawe. 26 Vaakhanle wiira ti siiso, weeso owo aahaana ohaawa ikwaha sinceene, okhuma okathi opattuxiwe aya olumwenku.* Vano, ohiixooniherya ekwaha emosa paahi, wookiseryani wa olumwenku,* wiira omalihe etampi, orumeelaka mukuttho awe.+ 27 Siisaale mutthu onikhwa awe ekwaha emosa paahi, nuumala-vo onaphukeliwa, 28 siiso-tho, Kristu aahivahereriwa ekwaha emosa paahi, wiira okuxe itampi sa atthu anceene.+ Ekwaha ya nenli onirwa awe, khonirweela itampi, nave onoowehiwa ni ale animwaavya ni murima wootheene wiira yoopoliwe.+
10 Nlamulo ti eruku+ ya itthu sooreera sinirwa,+ masi khahiyo etthu ene. Nto, Nlamulo* ni mikuttho saamakela ovahiwa khula mwaakha, khasinwerya owiiriha ale animukokhorela Muluku okhala ahirina etampi.+ 2 Vaakhanle wiira mikuttho sanwerya waakhaliha ahirina etampi, weeso khiyaarowa-tho ovekeliwa ovaha mikuttho. Niireke awo khiyaarowa wiivahaka nthowa mwaha woosuwela wiira anatampi? 3 Ohiya-vo, mikuttho iyo sinniwuupuxerya khula mwaakha+ wiira aakhalana etampi, 4 maana khivaniweryaneya ephome ya ipooyi saamukhaani ni ya ipuri omaliha itampi.
5 Tivo, okathi Kristu aarwiiye awe mulaponi, aahimmye wiira: “‘Nyuwo khamphavenle mikuttho nnakhala itthu wiira nvahiwe, masi mookilokiherya erutthu. 6 Nyuwo khamweemerenrye soovaha para opahiwa ni soovaha para oleveleliwa itampi’.+ 7 Vano, kaahihimya wiira: ‘Moone! Miyo kihoorwa. Murooluni, yoolempwa etthu kihimmwaka miyo. Khoo Muluku,+ miyo kihoorwa opaka etthu muniphavela anyu’”. 8 Owo onipacerya ohimyaka wiira: “Nyuwo khamphavenle, nnakhala khamweemerenrye mikuttho, soovaha, soovaha para opahiwa ni soovaha para oleveleliwa itampi”. Mikuttho iyo, sinivahiwa ntthariwaka Nlamulo. 9 Nto onnihimya-tho wiira: “Moone! Miyo kihoorwa opaka etthu muniphavela anyu”.+ Nave onnimaliha etthu yoopacerya wiira okhalihe etthu ya nenli. 10 Mwaha wa “ele muniphavela anyu”,+ hiyo nooreerihiwa nivahiwaka erutthu ya Yesu Kristu, ekwaha emosa paahi.+
11 Nave-tho, mahiku ootheene khula namukuttho onnivenya wiira ovareke muteko wa Muluku+ ni ovaheke mikuttho simosa-ru ikwaha sinceene,+ mikuttho seiyo sihiniwerya omaliha itampi.+ 12 Masi Kristu, oovaha mukuttho onittipiha itampi mahiku ootheene, nave ookilaathi moono woolopwana wa Muluku.+ 13 Okhuma okathi owo, aanilipelela mpakha okathi Muluku aarowa awe waapweha awanani awe vathi va inawu sawe.+ 14 Mwaha wa mukuttho mmosa, owo ohaakhaliha ootheene ale anireerihiwa, okhala atthu ahirina etampi,+ mahiku ootheene. 15 Nave-tho, ikuru soowaarya sinninikhalela onamoona, sihimyaka wiira: 16 “Yehova onihimya wiira: ‘Nla ti nivarihano kinrowa aka opaka naawo, yavira mahiku awo. Kinoohela malamulo aka vamurimani vaya ni kinoolepa mmuupuweloni mwaya’”.+ 17 Onnihimya-tho wiira: “Nkinrowa-tho wuupuwela itampi saya, nave nkinrowa wuupuwela miteko saya sootakhala”.+ 18 Vano, okathi Muluku onilevelela awe itampi iya sootheene, khivanivekeliwa ovaha etthu wiira sileveleliwe itampi.
19 Tivonto, axinnaka, mwaha wa ephome ya Yesu, ninniroromela ovira ephiro eniroiha nipuro noowaarya.+ 20 Yesu owo, oonihulela* ephiro esya ni enivaha okumi, oviraka mukortiinani,+ eyo piiyo, erutthu awe. 21 Nave, okhala wiira nookhalana namukuttho muulupale, yoowo onaakhapelela atthu a Muluku,+ 22 nrowe nimwaattamele ni murima weekeekhai, nimwaamini voomalela. Mirima sahu sirapihiwe ene mwaha wa okhalana murima wootakhala.+ Nave-tho irutthu sahu sirapihiwe ni maasi ooreera.+ 23 Nilipiheryeke olaleya nlipelelo nahu nihitthikelaka ottuli,+ okhala wiira ole onileihenrye toororomeleya. 24 Nto, nithokoreryaneke* mukina ni mukhwaawe, wiira nitumereryaneke* wooniherya ophenta ni miteko sooreera.+ 25 Nihihiyeke othukumana,+ ntoko akina alimalenle aya. Masi, nlipihaneke mukina ni mukhwaawe,+ vanceenexa okathi nnoona ahu wiira nihiku na Muluku ninnaattamela.+
26 Akhala wiira ninnipaka etampi voolakelela, nuumala osuwela saana ekeekhai,+ khuuvo-tho mukuttho oniwerya ottipiha etampi eyo.+ 27 Masi nlipeleleke ohukhummwa noovaka. Nave nlipeleleke onanariwa onipaha ntoko mooro, weiwo onrowa waapwetexa ale aninvirikanya Muluku.+ 28 Khula mutthu ohiniiwelela Nlamulo na Moise, ohaana wiiviwa ohimoreliwaka ikharari, vakhala wiira annikhumelela anamoona anli aahiiso araru.+ 29 Munoonela sai? Niireke khoniphwanela ovahiwa ehukhumu yuulupalexa, mutthu yoole onimunyakela Mwaana a Muluku ni ohinivaha efaita ephome ya nivarihano+ yeeyo emureerinhe, nave oniveeha ni oninyohola ikuru soowaarya sa Muluku, seiyo onirumeela awe wiira onooniherye oreera wawe murima wuulupale?+ 30 Tthiri, hiyo ninnimusuwela Muluku, yoowo onihimya wiira: “Ti miyo kininla ikuhu; miyo kinimwaattikiherya”. Nave onihimya-tho wiira: “Yehova onrowa waaphukela atthu awe”.+ 31 Mweekeekhai, ti vootepa woopiha omorela mmatatani mwa Muluku mukumi.
32 Tivo, muupuweleke mahiku a khalai, nuumala omwaleeliwa ni muthuko wa Muluku.+ Okathi owo, mwaahivilela mixankiho suulupale, hata mwaahaawa. 33 Ikwaha sikina nyuwo mwaaniveehiwa,* mwaanihaaxiwa vamaithoni va atthu ootheene ni ikwaha sikina mwaanihaawa vamosa ni ale yaahaaxiwa. 34 Nyuwo moowoonela othunku axinna yaari mukhatteya, nave muheemererya okuxiwa mireerelo sanyu mutteeliwe ene murima,+ musuwelaka wiira etthu murina anyu ti yooreerexa ni khenimala.+
35 Tivonto, muhihiye olipa wanyu murima,* okhala wiira mwaha wa yeeyo, nyuwo munootthuveliwa vanceene.+ 36 Nto muhaana ovilela,+ wiira nuumala opaka etthu Muluku oniphavela awe, mwaakhele etthu oleihenrye awe. 37 Siiso, “okathi vakhaanixa”,+ nto “ole onirwa onoophiya tthiri ni khonrowa opisa”.+ 38 “Masi naxariya aka, onookhala mukumi mwaha wa waamini wawe”,+ nave “owo atthikela ottuli, khivanrowa okisivela”.+ 39 Hiyo khanihiyo atthu anitthikela ottuli wiira apwetexiwe,+ masi na atthu nnaamini wiira nikhaleke akumi.
11 Waamini ti ororomela weekeekhai wiira itthu ninlipelela ahu+ sinimwiiraneya tthiri, nave ti etthu ennikupaliha wiira ele ehinoona ahu, yookhala tthiri. 2 Mwaha woowi atthu a khalai* yaahikhalana waamini siiso, Muluku aahooniherya wiira awo yaanimusiveliha.
3 Mwaha wa waamini, hiyo noosuwela wiira olumwenku* woopwehiwa opuro aya nirumeeliwaka nuulumo na Muluku. Siiso, Muluku oorumeela itthu sihinwerya ahu woona, wiira opake itthu sinwerya ahu woona.
4 Mwaha wa waamini, Abeli aahinvaha Muluku mukuttho waarina efaita yuulupale ovikana mukuttho wa Kayini.+ Nave, mwaha wa waamini iwo, aahihimmwa okhala naxariya, maana Muluku aaheemererya etthu anvahale awe.+ Nto, hata okhwiiye ene, owo nlelo onnilavula+ mwaha wa waamini wawe.
5 Mwaha wa waamini, Enooki+ aahithaamihiwa wiira ohihaawe okathi aarowa awe okhwa. Owo khaaphwanyiwe, okhala wiira Muluku aahimuthaamiha.+ Masi, ohinatthi othaamihiwa, Muluku aahimukhalela onamoona wiira aahimusiveliha. 6 Nave-tho, khivanweryaneya omusiveliha Muluku nihaaminiki, okhala wiira ole onimwaattamela Muluku, ohaana okupali wiira Muluku ookhala ni wiira onnaatthuvela ale animwaavya ni murima aya wootheene.+
7 Mwaha wa waamini, Nowe+ aahooniherya wiira aanimoova Muluku, okathi aaleeliwe awe itthu saarowa wiiraneya, nlelo sihinatthi wooneya.+ Nto, aahiteka ekalawa+ wiira owoopole atthu a vatthokoni vawe. Nave, mwaha wa waamini wawe, aahilamula olumwenku+ ni aahihimmwa okhala naxariya.
8 Mwaha wa waamini, okathi Abrahamu+ aihaniwe awe ni Muluku, aahiiwelela ni aahirowa opuro Muluku aamuleihenrye awe wiira aarowa onvaha. Owo aahirowa, hata ahaasuwela opuro aarowa awe.+ 9 Mwaha wa waamini, owo aahikhala ntoko namurwa elapo aaleiheriwe awe,+ okhalaka mutentani*+ vamosa ni Isaakhi ni Yakobe, yaawo-tho Muluku aaleihenrye awe etthu emosa-ru.+ 10 Tthiri, owo aanilipelela epooma yaarina alisenso eekeekhai, yeeyo etekiwe ni epattuxiwe ni Muluku.+
11 Nave, mwaha wa waamini, nnaamwi Sara aavirinhe iyaakha sa oyara,+ aahivahiwa owerya wa oyara, okhala wiira aanikupali wiira Ole aamuleihenrye toororomeleya. 12 Tivo, mwaha wa mutthu mmosa, yoowo atthu yaamoona aya wiira khaawerya okhalana osuulu,+ aakhumelela anamwane,+ yaawo ahireere waatta ntoko itheneeri sa wiirimu ni ahinkontareya ntoko mihaava sa ophareya.+
13 Ootheene ala ahookhwa yaaminiki, hata yahaakhenle itthu yaaleiheriwe aya.+ Nnaamwi itthu iyo saarowa wiiraneya muhoolo,+ para atthu ala, waakhala ntoko ahaakhela. Nave yaahilaleya ohoolo wa atthu, wiira awo yaari anamurwa ni yanvira elapo ele. 14 Ale anilavula siiso, annooniherya wiira annaavya ni murima aya wootheene opuro wookhala. 15 Vaakhanle wiira awo yaanuupuwela opuro yaakhumme aya,+ yanwerya otthikela weiwo. 16 Masi, awo anniphavela ophwanya opuro wooreera, eyo piiyo, opuro onikhuma wiirimu. Tivonto, Muluku khonuuliwa muru, mwaha wa wiireliwaka Muluku aya,+ okhala wiira ohaalokiherya epooma emosa.+
17 Mwaha wa waamini, okathi Abrahamu eehereriwa awe,+ aahooniherya waamini wawe, onahala vakhaani onvaha Isaakhi ntoko mukuttho. Abrahamu, yoowo aakhenle itthu aaleiheriwe awe otteeliwe ene murima, aaheererya onvaha mwanawe mmoseene,+ 18 nnaamwi Muluku aamuhimenrye wiira: “Ole onrowa ohimmwa okhala osuulu anyu, onrowa okhuma nloko na Isaakhi”.+ 19 Masi aanikupali wiira Muluku anwerya omuhihimuxa mwanawe, nto aahimwaakhela mwaana owo, okhalaka ntoko aaroohihimuxiwa mookhwaani. Eyo yaahooniherya etthu yaarowa wiiraneya muhoolo.+
20 Mwaha wa waamini, Isaakhi aahimureeliha Yakobe+ ni Esawu,+ aaleelaka itthu saarowa okhumelela muhoolo.
21 Mwaha wa waamini, Yakobe ohalaka vakhaani okhwa,+ aahaareeliha anamwane ootheene a Yosefe,+ ni aahimukokhorela Muluku iilipiheryaka ni ttootto awe.+
22 Mwaha wa waamini, Yosefe ohalaka vakhaani okhwa, aahilavula sa okhuma wa aisarayeli wExiitu, nave aahivaha malakiheryo* a etthu yaarowa wiirihiwa makhuva* awe.+
23 Mwaha wa waamini, apapawe ni amamawe Moise, yaahimwiipithiha miyeeri miraru nuumala oyariwa,+ okhala wiira yaanoona wiira mwaana ole aari ooreera,+ nave khiyoovale ele mwene aarumme awe.+ 24 Mwaha wa waamini, Moise vannuwale awe,+ aahikhootta wiireliwa mwaana a mwaana mwaamuthiyana a Farawo.+ 25 Masi aahithanla ohaaxiwa vamosa ni atthu a Muluku, ohiya opuha vakhaani miteko sa etampi, 26 maana owo aahoona wiira othanyiwa wa Kristu, yaari etthu yootepa oreera ovikana mihakhu sa wExiitu. Owo aaniwehexexa oratteene etthu aarowa awe ovahiwa muhoolo. 27 Mwaha wa waamini, owo aahikhuma wExiitu,+ ohoovaka onanariwa wa mwene,+ maana khaahiyale ovilela mixankiho ooniheryaka opixa murima, okhalaka ntoko aanimoona Ole ohinooneya.+ 28 Mwaha wa waamini, owo aahimpaka Paasikha ni aahittikitthela ephome vasulu va mikhora, wiira nlaikha na Muluku nihiwiivakase anaaya oopacerya oyariwa.+
29 Mwaha wa waamini, atthu a Muluku yaahilapuwa ephareya Yooxeerya,+ okhalaka ntoko yeetta vatthayani voowuuma. Masi atthu a wExiitu aphavelaka olapuwa, yaahimireya mphareya-mmo.+
30 Mwaha wa waamini, ixiri sa oYeriko saahimorela vathi, nuumala atthu orukurerya mahiku 7.+ 31 Mwaha wa waamini, Rahabi, yoowo aari namararuwa,* khaiviwe vamosa ni atthu ale yahaamwiiwelenle Muluku, okhala wiira aahiwaakhela ni murettele anamahottela.+
32 Nto kihimye-tho exeeni? Miyo nkaarowa okhalana okathi wiira kilavule sootheene sa Gideyoni,+ Baraki,+ Sansoni,+ Yefte,+ Davidi,+ vamosa ni Samuweli+ ni maprofeta makina. 33 Mwaha wa waamini, awo yaahiwana ni yaahaawerya mamwene,+ yaaheettela exariya, yaahaakhela etthu yaaleiheriwe aya,+ yaahiwala iyano sa akharamu,+ 34 khiyaaviiye ni mooro,+ yaahitthyawa wiiviwa ni espaata,*+ yaari atthu yahaawerya masi khukhalihiwa oowerya,+ yaari oowerya okhottoni,+ yaahaaxintta awanani aya.+ 35 Athiyana yaahiwaakhela atthu aya yaakhwiiye, yaawo yaahihimuxiwe mookhwaani.+ Masi atthu akina, khiyaaphavenle ohiya waamini waya, yiirelaka otaphuliwa paahi, maana yaaniphavela ohihimuxiwa wootepa oreera. 36 Tthiri, atthu akina yaahiveehiwa ni yaahiwaxuliwa. Ohiya-vo, yaahitthukiwa ni ekwirinti,+ nave yaahiriheliwa mukhatteya.+ 37 Akina yaahivonyiwa maluku,+ yaaheehereriwa, yaahikawanyiwa eriyari, yaahiiviwa ni espaata,+ yaaneetta ewanre ene isapala sa ipwittipwitthi ni sa ipuri,+ yaahithoiwa, yaahilupatthiwa,+ yaahihaaxiwa.+ 38 Awo yaari ootepa oreera murima, ahinareerela okhala olumwenku ntoko ole. Yaanivira moothakoni, mmiyaakoni, mmakhukuni+ ni mmalittini.
39 Nave, nnaamwi ootheene aya yaakhaleliwe onamoona ni Muluku mwaha wa waamini waya, awo khiyaakhenle etthu yaaleiheriwe aya, 40 okhala wiira Muluku aahoona etthu yootepa oreera aanilokihenrye awe.+ Siiso, awo anookhalihiwa atthu ahirina etampi vamosa ni hiyo.
12 Tivonto, okhala wiira noorukureriwa ni anamoona oowaatta ntoko meeku, nirihe itthu sootheene sinnilemela ni etampi enaakuva onihopha.+ Nave nitthimakeke nivilelaka mukwaha nithanleliwe ahu ni Muluku.+ 2 Nave ninwehexexeke oratteene Murumeyi Muulupale ni Mulipa-onimaleliha waamini wahu, Yesu.+ Mwaha wa etthu yootteeliha murima aalipelela awe waakhela, aahivilela okhwa vamwirini wa nihaaxeryo,* nnakhala khuuliwe muru. Vano, owo ookilaathi moono woolopwana wa ehice ya Muluku.+ 3 Mweekeekhai, mmuupuweleke saana ole aavilenle moolumo ootakhala yaalavuliwa ni anatampi,+ yiirelaka wiikumiherya maxakha. Mwiira siiso, nyuwo khamunrowa wooceya, nnakhala otthikela ottuli.+
4 Ekhotto eniwana anyu ni etampi eyo, nyuwo nlelo khanvilenle mpakha vaniphiyerya anyu okhwa. 5 Nave nyuwo mooliyala voomalela etthu Muluku ootumerenryaaweni ntoko anaawe, oriki: “Mwanaka, muhooneke wiira ottaruxiwa ni Yehova khorina efaita, nnakhala muhooceyeke mwaattaruxiwaka nuuwo, 6 okhala wiira Yehova onnimuttaruxa ole onimphenta awe. Tthiri, owo onninwaxula* ole onimwaakhela awe ntoko mwanawe”.+
7 Nvileleke ohaawa ni muthokoreryeke ntoko enamuna emosa enittaruxiwa* anyu. Muluku onnoothokoreryani ntoko anaawe.+ Mweekeekhai, mwaana xeeni ohinttaruxiwa ni paapa awe?+ 8 Masi akhala wiira Muluku khonoottaruxani ntoko onaattaruxa awe akina, weeso nyuwo khamuhiyo anaawe, masi mwa anamwane a mutthu mukina. 9 Axipapihu aniyanre* yaaninttaruxa, nave hiyo naanaattittimiha. Nto, niireke khivanireerela otepa omwiiwelela Tiithi ihu, yoowo oneettiha okumi ahu ni ikuru sawe soowaarya, wiira nikhale akumi?+ 10 Axipapihu yaaninttaruxa okathi vakhaani, attharaka ele yoona aya okhala etthu yooreerela. Masi Tiithi ihu a wiirimu, onninttaruxa okathi wootheene wiira niphwanyeke mureerelo. Siiso, nnookhala atthu oowaarya ntoko owo.+ 11 Mweekeekhai, khuuvo onihakalala okathi onittaruxiwa awe, masi onnoona owereya.* Vano ale aniphavela wiixutta etthu, anniphwanya mureerelo. Nuumala-vo, awo anniwerya ovara miteko sa xariya ni okhala ni murettele.
12 Tivonto, mulipihe matata ahilimpe ni makutha atteettheyale,+ 13 nave mookololeke iphiro sinvira anyu,+ wiira ole onituthunya ohitepe, masi okhale saana. 14 Mphaveleke okhalana murettele ni atthu ootheene+ ni okhalihiwa oowaarya,+ maana mutthu aahikhalihiwe oowaarya, khonrowa waaweha Apwiya. 15 Mwiikasoope wiira mwaakhele oreera murima wuulupale wa Muluku, wiira ohikhumelele mutathaari orina eveneno, oniwerya waakumiherya maxakha atthu. Mutathaari owo, onnaahapala* atthu anceene.+ 16 Nave mwiikasoope wiira eriyari anyu ohikhale mutthu onirupihana voohiloka,* nnakhala ohinivaha efaita itthu sa Muluku, ntoko iirale awe Esawu, yoowo aalenve etireitu aarina awe ya okhala mwaana oopacerya oyariwa, oturuka ni eparatho emosa ya yoolya.+ 17 Nyuwo moosuwela wiira ohoolo waya, okathi aaphavenle awe oreelihiwa, owo aahikhoottiwa. Owo aninla, eereryaka vanceene omwiiriha paapa awe oturuka muupuwelo.+ Hata vari siiso, eerenrye mahala ene.
18 Nave, nyuwo khimwaattamenle mwaako mwaawerya anyu ovara,+ yoowo waapatta mooro,+ waarina meeku ooriipa, epiphi yuulupale, epheyo yuulupale,+ 19 oruma wa nlope,+ ni moolumo+ yaawiriyaniwa akhumaka wiirimu. Nuumala wiiwa moolumo awo, atthu yaahimuxonttela Moise wiira ehitthikele-tho wiiwa.+ 20 Tthiri, atthu ale yaanoova vanceene yooruma yaahimya wiira: “Hata mwaamunama akwannya mwaako ola, ohaana ovonyiwa maluku”.+ 21 Nave-tho, etthu ele yoonale aya yaahitepa woopiha, mpakha Moise ohimya wiira: “Kinnoova ni kinnittettemela”.+ 22 Masi nyuwo muhaattamela mwaako Siyoni+ ni epooma ya Muluku mukumi, eyo piiyo, Yerusalemu a wiirimu,+ ni malaikha ahinkontareya 23 athukumanne ene+ ni muloko wa ale oopacerya oyariwa a Muluku, yaawo masina aya alempwale wiirimu. Nave moomwaattamela Muluku, yoowo ori Mphuki a atthu ootheene+ ni moowaattamela anaxariya, yaawo aneettihiwa ni ikuru soowaarya+ ni akhalihiwe atthu ahirina etampi,+ 24 ni moomwaattamela Yesu, mulipa-oowaataaniha+ a nivarihano na niinaano.+ Nave-tho, nyuwo muhaattamela ephome Yesu onitathenle awe, yeeyo erina efaita yuulupale ovikana ephome ya Abeli.+
25 Mwiikasoope wiira muhikhootte onwiriyana ole onilavula. Vakhala wiira atthu yaale yaakhontte onwiriyana ole aalopola vathi-va ni moolumo a Muluku khiyooponwe, nave-tho hiyo khaninrowa woopowa, nakhootta onwiriyana ole onilavula ori ene wiirimu!+ 26 Okathi ole, nsu na Muluku naahithukumeliha elapo ya vathi,+ masi vano owo ooleiherya wiira: “Nave-tho, nkinrowa othukumeliha elapo ya vathi paahi, masi kinoothukumeliha-tho erimu”.+ 27 Nuulumo noowi “nave-tho”, nnooniherya wiira Muluku onrowa okumiha itthu sithukumelihiwe, seiyo sihipakiwe ni Muluku, wiira sihale iye sihithukumelihinwe. 28 Tivonto, niimananiheke wiira nihihiye ottottela mureerelo oreera murima wuulupale wa Muluku, weiwo onnikhaliherya omurumeela Muluku ntoko oniphavela awe, nimoovaka ni nimuttittimiha. 29 Tthiri, Muluku ahu onlikana ni mooro onipwetexa.+
13 Muhihiye ophentana wanyu ntoko axinna.+ 2 Muhiliyale owaakhela aletto,*+ okhala wiira mwaha wa yeeyo, akina yaahaakhela malaikha ehisuwelaka.+ 3 Nwuupuweleke ale atthukweliwe mukhatteya,*+ mukhalaka ntoko mutthukweliwe hoothe naawo.+ Nave, nwuupuweleke ale anihaaxiwa, okhala wiira nyuwo-tho mwa apinaatamu.* 4 Ekasamento ettittimihiweke ni atthu ootheene. Nave ekasamento eyo ehinanarihiweke,+ okhala wiira Muluku onimwaaphukela ale anirupihana voohiloka* ni anamararuwa.+ 5 Muhiphenteke musurukhu,+ masi muhakalaleke ni itthu murina anyu,+ maana Muluku onihimya wiira: “Miyo nkinikhala-khala koohiyakani, nave nkinikhala-khala koonyanyalakani”.+ 6 Tivo, nihimyeke ni nroromelo wiira: “Yehova tonikikhaliherya. Miyo nkinrowa woova etthu. Exeeni mutthu oniwerya awe okiiriha?”+
7 Nwuupuweleke ale anoohoolelani,+ yaawo anoohimeeryani nuulumo na Muluku. Nto mwaweha itthu sinikhumelela mwaha wa mweettelo aya, mutakiheke waamini waya.+
8 Yesu Kristu ti yoole a nsana, a olelo ni a mahiku ootheene.
9 Muhihapuxiwe ni soowiixuttiha sinceene ni sihinisuweliwa. Muroromeleke oreera murima wuulupale wa Muluku, ohiya ororomela yoolya.* Ale antepa ovaha efaita eyoolya, khanittottela mureerelo eyoolya eyo.+
10 Ale anivara muteko wa Muluku mutentani,* khaneemereriwa* olya itthu siri valtaari nrina ahu.+ 11 Inama sookhwa saavahiwa ni atthu awo, saapahiwa ota wa muttetthe waakhala atthu. Masi ephome aya yaaniroihiwa nipuro noowaarya ni namukuttho muulupale, wiira atthu aleveleliwe itampi saya.+ 12 Siiso-tho, Yesu aahihaawa ota wa epooma+ wiira aareerihe atthu ni ephome awe.+ 13 Vano, nrowe opuro ori awe, ota wa muttetthe, wiira ni hiyo-tho navilele wuuliwa muru, ntoko owo ovilenle awe,+ 14 okhala wiira hiyo khanrina epooma enikhala mahiku ootheene, masi ninniphavela ni murima wootheene epooma enrowa otekiwa ohoolo.+ 15 Mwaha wa omwaamini Yesu, nihaana omuttottopela Muluku okathi wootheene. Eyo enlikana ni onvaha mukuttho Muluku.+ Nirumeeleke iyano sahu+ wiira nilaleyeke nsina nawe,+ eriyari ya atthu anceene. 16 Nave-tho, muhiliyale owiirela itthu sooreera atthu akina ni okawana naawo itthu murina anyu.+ Itthu iyo siri ntoko mikuttho ni sinnimuhakalaliha vanceene Muluku.+
17 Nwiiweleleke ale anoohoolelani+ ni mwiireke siiso muhinlaseyaka,+ okhala wiira awo annookhapelelani, nave animwaakhula ohoolo wa Muluku.+ Siiso, awo anoovara muteko aya atteeliwe ene murima, ohiya ariipiwe ene murima, wiira eyo ehookumiheryeni mixankiho.
18 Muhihiye onivekelela, maana ninniroromela wiira nookhalana murima wooloka, nave ninniphavela okhala oororomeleya mwa itthu sootheene.+ 19 Masi kinnitepa wootumereryani wiira nvekeleke wiira kihokoloxeriwe wa nyuwo voohipisa.
20 Muluku a murettele, oomuhihimuxa Pwiya Yesu mookhwaani. Nave, ephome ya nivarihano na mahiku ootheene, eri ni Yesu. Owo ti makampusi muulupale+ a ipwittipwitthi. Vano, Muluku a murettele, 21 oovaheeni itthu sootheene sooreera wiira mpakeke etthu eniphavela awe. Omurumeelaka Yesu Kristu, owo onniniiriha opaka itthu sinimusivela. Ovuwihiwe Muluku mahiku ootheene. Amen.
22 Axinnaka, kinnootumereryani wiira nvahe ephoole moolumo ala oolipiha, okhala wiira epaphelo koolepenlyaakani ti yookhuveya. 23 Kiniphavela woosuwelihani wiira munnihu Timootheyo ootaphuliwa. Aphiya niinaano, nnimoorwa hoothe nooxukuryeni.
24 Mwaavahe makhomaso aka ale anoohoolelani ni arumeyi ootheene oororomeleya.* Axinna ari wItaalia nno,+ annookhomasani.
25 Oreera murima wuulupale wa Muluku okhale ni nyuwo ootheene.
Ekereku, “wookiseryani wa mahiku ala”.
Aahiiso, “okathi”. Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Olumwenku”.
Aahiiso, “akokhore ohoolo wawe”.
Ekereku, “pneúma”. Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “ookhalela onamoona”.
Aahiiso, “mukuttho wiira atthu yeemereriwe ni Muluku”.
Ekereku, “oowaarya”.
Aahiiso, “mulattuleliwe”.
Aahiiso, “nimmuhimya ahu”.
Eyo piiyo, Yesu.
Aahiiso, “nnookawana”.
Ekereku, “nooveke”.
Nuulumo noowi olumwenku ohinatthi opattuxiwa, anihimmwa anamwane a Adamu ni Eva.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “ahiniiwelela”.
Aahiiso, “owerya waya wuupuwela”.
Ekereku, “ikuru”.
Aahiiso, “okathi onirwa”. Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Olumwenku”.
Ekereku, “ale oowaarya”.
Aahiiso, “oolosowa”.
Aahiiso, “miruku sawe”.
Itthu iyo sinimuhimya natiri a Muluku ni olapha wawe.
Ekereku, “aahikawanya”.
Aahiiso, “khonrowa othanana”.
Aahiiso, “neemexeryo”.
Aahiiso, “eheema”.
Ekereku, “nooloka”.
Aahiiso, “Eheema”.
Muthuko owo, waari wa eyuuma ni waahikhalana mavatta 7, yaapwehiwa ixamaniiya.
Aahiiso, “etampa ya waataana”. Nuulumo na ekereku noowi ‘etampa’, pooti otaphulela mukuttho mutthu onivaha awe wiira oleveleliwe ni Muluku.
Aahiiso, “opatiso woovirikana”.
Ekereku, “sookhwa”.
Ekereku, “isopo”. Waari mwiri.
Aahiiso, “eroolu”.
Ekereku, “vamaithoni va”.
Anihimmwa anamwane a Adamu ni Eva.
Aahiiso, “okathi ola”. Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Olumwenku”.
Aahiiso, woonasa wene: “atthu”.
Ekereku, “oopaceriha”.
Aahiiso, “nuupuwelaneke; nivahaneke ephoole”.
Aahiiso, “nilipiheryaneke”.
Ekereku, “mwaanooniheriwa ntoko eteyaaturu”.
Ekereku, “olavula muhoovaka”.
Aahiiso, “amuhavinre ahu”.
Aahiiso, “okathi ola”. Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Olumwenku”.
Aahiiso, “muheemani”.
Aahiiso, “aahiruma”.
Aahiiso, “masikho”.
Onihimmwa muthiyana onirupihiwa ni mulopwana ophavelaka musurukhu.
Aahiiso, “xoowa”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “onnimuhukhumu”.
Aahiiso, “eniixuttihiwa”.
Ekereku, “axipaapa a erutthu ahu”.
Aahiiso, “ninnoona owereya”.
Aahiiso, “onnaananariha”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Orupihana woohiloka”.
Aahiiso, “waareerela murima ale muhinaasuwela anyu”.
Ekereku, “otthukiwa”.
Aahiiso, woonasa wene: “okhalaka ntoko munihaawa naawo”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa ani: “Orupihana woohiloka”.
Eyo piiyo, malamulo a yoolya.
Aahiiso, “muheemani”.
Ekereku, “kharina owerya wa”.
Ekereku, “oowaarya”.