Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w14 15/5 ipaax. 31-32
  • ‘Wookhala Muteko Muulupale wa Ohepha Onitthuneya Ovariwa’

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • ‘Wookhala Muteko Muulupale wa Ohepha Onitthuneya Ovariwa’
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
w14 15/5 ipaax. 31-32

MYAHA SA ARKIVO AHU

‘Wookhala Muteko Muulupale wa Ohepha Onitthuneya Ovariwa’

OLA mwaakha wa 1923. Nto enupa ya Conservatória Nacional de Música e Drama ya oSão Paulo aasareya atthu! Niireke munniiwa moolumo a George Young? Khula efrase ya mwaha awe, ennitaphuleliwa ni eKunya. Atthu otheene oowiiraka 585 anniwiriyana aryeene oomaaleleya. Aakhala maakina anooniherya vaxirini soolepa sa Biibiliya sootaphuleliwa ni nttaava na eKunya. Wookiseryani waya, ifolyeetu sinceene sirina muru oni: Milhões Que Agora Vivem Jamais Morrerão! sinnikaiwa mwa mattaava a Englexi, Alemau, ni Italiano. Mwaha olavuliwe ohaasivela atthu anceene! Atthu annivira alaleyaka mwaha ole. Nuuvira mahiku manli, enupa ele yaahisareiwa-tho. Masi exeeni yiirihale okhumelela ithu iya?

Mwaakha wa 1867, Sarah Bellona Ferguson, aahithaama ni emusi awe wEstados Unidos orowaka oBrasil. Mwaakha wa 1899 Sarah ahoona wira aahiphwanya ekeekhai nuumala osoma iliivuru vakhaani samutthokiherya Biibiliya saaruhiwe ni murokora awe aakhuma wEstados Unidos. Okhala wira waanimusivela osoma, aahivekela oruuheliwa khula mweeri erevista ya Owehaweha ya Engelexi. Mwaha woosiveliwa ni ekeekhai ya Biibiliya, aahimulepela munna C. T. Russell, khuhimya wira owo aari ethoonyeryo enooneya yoowi: “khuuvo mutthu onikhala ottaiwene vahinweryaneya aya olaleeriwa”.

Sarah Ferguson aahipaka sotheene saawerya awe wira aalaleerye atthu akina, masi ikwaha sinceene owo aanitikinihiwa mwaha woohimoonaka mutthu aarowa omukhaliherya owo ni emusi awe vamosa ni atthu akina ooreera murima oBrasil. Nto mwaakha wa 1912, eBetheli ya oBrooklyn yaahimuleela wira aamoorwa mutthu oSão Paulo okunxeene itratato sinceene saarina muru oni Where Are the Dead? (Alipa Ookhwa Ari Woowi?) nttaava na Ekunya. Eyaakha ya 1915, owo aahimyale wira aanitikinihiwa osuwela wira Alipa-oomusoma Biibiliya anceene, yaawehererya okuxiwa arowaniwaka wiirimu moohipisa. Olavulaka moonelo awe aalempe so: “Sai voohimya sa atthu ari oBrasil ni wAmérica do Sul? . .  Akhala wira munnoona moota sinnuwale aya muttetthe wAmérica do Sul, vanookhweya woona wira wookhala muteko muulupale wa ohepha onitthuneya ovariwa”. Tthiri waahikhala muteko muulupale woohepha waatthuneya ovariwa!

Mwaakha wa 1920, amiravo 8 a oBrasil, yamweettiha pakiti yaahirowa omuthukumanoni oNova York vaavo pakiti aya aalokihiwa awe. Nuumala otthikela oRio de Janeiro, awo yanaleela atthu akina ele yaaxuntte aya mBiibiliyani. Moohipisa, Marso a 1923, George Young, yoowo aari mutokweene ooweetteetta a mahiku ale, aahirowa oRio de Janeiro, nto ahaphwanya atthu yaasiveliwa ekeekhai. Aahipaka marehereryo wira sitaphuleliwe iliivuru sinceene mwa nttaava na eKunya. Munna Young naananoru aahirowa oSão Paulo, epooma yaakhaliwa ni atthu oowiiraka 600.000. Owo aahilavula mwaha ni okawa ifolyeetu sinceene seiye siromoliwe wanipacerya wa mwaha ola. Okhala wira owo aari ekhawe, owo aahimmye so: “Kaahaana orumeela ijornale wira kilaleye myaha saarowa olavuliwa. Ola waari mukwaha woopacerya wa olaleiwa myaha sa atthu otheene saalavuliwa ni I.B.S.A oBrasil”.a

Erevista ya Asentinela ya 15 a Dezembro 1923, elavulaka sa oBrasil, yaahimmye so: “Vaavo vaniweha ahu wira muteko opacenrye 1 a Junyo ni wira okathi ole, khiyaakhanle hata eliivuru emosa, nto ninnoona wira Pwiya ooreeliha vanceene muttetthe ola”. Erelatoorio ele yaahivikaniha ohimya wira myaha saalavuliwe ni munna Young oSão Paulo, saari miili eriyari ya myaha 21 saalavuliwe okhuma 1 a Junyo mpakha 31 a Setembro, seiyo saawiriyaniwe ni atthu 3.600. Vakhaani-vakhaani ekeekhai yaanimwareela oRio de Janeiro. Nto myeeri vakhaani paahi saahikaiwa iliivuru soovirikana saavikana 7.000 nttaava na Ekunya! Ohiya-vo, erevista Owehaweha ya Ekunya yaapacenrye okhumela mweeri wa Novembro ni Dezembro 1923.

George Young aahimwiihana Sarah Ferguson, nto erevista The Watch Tower yaahimyale so: “Murokora ole aahirwa okumana ni miyo, nto nuumala okoona khaawenrye ohimya etthu. Nto ovarelenle ene ntata na Munna Young, ni onwehexexaka owiitho, Sarah aahimyale so: ‘Kiireke etthu enoonaaka ekeekhai, nyuwo mwa mutokweene oneetta oxukuryaka mittetthe?’” Owo ni anaawe akina yaahibatiziwa moohipisa. Tthiri Sarah aahiwehererya wira obatiziwe etthu yowiiraka iyaakha 25! Erevista Watch Tower ya 1 a Agosto 1924, enihimya wira yaahibatiziwa atthu oophiyeryaka 50 oBrasil, anamunceene oRio de Janeiro.

Vano sivinre aya iyaakha 90, khivanreerela okoha wira: “Sai voohimya sa atthu ari oBrasil ni wAmérica do Sul?” Nenna-va Anamoona a Yehova oowiiraka 760.000 annilaleerya ihapari sa Omwene oBrasil. Nave wAmérica do Sul, muhupi wa Omwene onnilaleiwa mwa nttaava na Ekunya, Espanhola ni mattaava manceene a atthu anikhala mmawaani oBrasil. Tthiri mwaakha wa 1915, Sarah Ferguson aahihimya ekeekhai oriki ‘wookhala muteko muulupale wa ohepha onitthuneya ovariwa’.—Yoohimmwa ela ekumihiwe mwarkivo ahu oBrasil.

[Enoota]

a I.B.S.A enitaphulela International Bible Students Association (Nikhuuru na Alipa-oomusoma Biibiliya a Ilapo Sinceene).

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha