NYUWO MWAANISUWELA?

Niireke wIsarayeli khalai saahikhala itakhwa ntoko Biibiliya sinihimya awe?

BIIBILIYA onnihimya wira aakhala mapuro makina a Elapo Yooleiheriwa yaarina miri ni wira makina yaahikhala “etakhwa”. (1 Mam. 10:27; Yox. 17:15, 18) Hata vari siiso, okathi oniweha aya mapuro manceene ahikhanle miri olelo-va, anamavaanyiha anceene khanikupali wira mapuro ale saahikhala itakhwa khalai.

Eliivuru eni Life in Biblical Israel ennitthokiherya wira “itakhwa sa wIsarayeli khalai saari suulupale ovikana mahiku ala”. Mapuro ale oottukhuwa yaanikhuneeliwa ni miri siireliwa pinheiro-de-alepo (Pinus halepensis), carvalho (Quercus calliprinos), ni olmeiro (Pistacia palaestina). Muttetthe wa oSefela yoowo waahela muhina maxepa yaari eriyari ya myaako ni Ephareya ya oMediteraaneo saahikhala miri siireliwa sicômoro-figueira (Ficus sycomorus).

Eliivuru Plants of the Bible enihimya wira sookhala mittetthe nenna-va sihikhanle miri wIsarayeli. Nto exeeni ekumihenrye eyo? Etthokiheryaka wira eyo yiiranen’ye vakhaani-vakhaani, eliivuru eyo enilavula so: “Apinaatamu yaanikhoottiherya ikwaha sinceene wunnuwa miri sa mapuro ale, vanceenexa mwaha wa wunnuherya imatta saya, ni mapuro oolyiha inama, ohela muhina othaiwa ikhuni saatetheeriwa”.