Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • bt muru 13 ipaax. 114-121
  • “Yaahivaanyihana ni Awiixutti”

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • “Yaahivaanyihana ni Awiixutti”
  • ‘Mulaleyeke Oratteene’ Omwene wa Muluku
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • “Mwaahinnuwihiwe-ru” (Miteko 15:1)
  • “Yaahivaanyihana” ni Ohiiwanana (Miteko 15:2)
  • “Yaanaatthokiherya Oratteene” Soowiiraneya Soovara Murima (Miteko 15:3-5)
  • “Arummwa ni Axitokweene Yaahithukumana” (Miteko 15:6-12)
  • “Nihiiwanana” Opaka Yoothanla
    ‘Mulaleyeke Oratteene’ Omwene wa Muluku
  • “Muluku Khonaathanya Atthu”
    ‘Mulaleyeke Oratteene’ Omwene wa Muluku
  • Ti Pani Anaahoolela Atthu a Muluku Olelo-va?
    Owehaweha Elaleyaka Omwene Wa Yehova (Yoosoma)—2017
‘Mulaleyeke Oratteene’ Omwene wa Muluku
bt muru 13 ipaax. 114-121

MURU 13

“Yaahivaanyihana ni Awiixutti”

Mwaha wa winnuwihiwa waahiroihiwa wa nikhuuru noolamulela

Enivarihana ni Miteko 15:1-12

1-3. a) Mwaha xeeni waakumihenrye ohiiwanana waarowa okawanya muloko? b) Etthu xeeni ya efaita yinceene ninrowa ahu wiixutta okathi ninrowa ahu othokoreryaka eliivuru ya Miteko?

ATTEELIWE ENE murima vanceene, Paulo ni Baarnaba yiira ahokolonwe ene niinaano wAntiyokiya wa oSiria, akhumaka mukwaha aya wa omisionaario. Awo khiyaareere ohakalala mwaha wa moota Yehova “aatthukulenle awe mukhora atthu yahaakhanle ayuda, wira yaamini”. (Mit. 14:26, 27) Tthiri atthu ootheene a wAntiyokiya khiyaavaanela itthu sikina sihikhanle ihapari sooreera, nave “muttitthi muulupale” wa atthu yaahaakhanle ayuda yaahipacerya okela mmulokoni. — Mit. 11:20-26.

2 Ehapari ele yoovara murima yoowi atthu yaahaakhanle ayuda yaahikhala makristau yaahuulaana oYudeya wootheene. Masi ohiya waahakalaliha atthu ootheene, ihapari iye saahikumiherya ovaanyihana voohimya sa winnuwihiwa. Niireke ayuda ni ale yahaakhanle ayuda yaamukhalana waataana wooloka? Nave ale yahaakhanle ayuda, yaarowa woonelaka sai Nlamulo aavahiwe awe Moise? Muxankiho ole waahikumiherya ohiiwanana ni waahipacerya okawanya muloko wa ekristau. Nto mwaha ole waarowa ophukiwa sai?

3 Okathi ninrowa ahu othokoreryaka yoowiiraneya ela eri eliivuru ya Miteko, nnimwiixutta itthu sa efaita yinceene. Eyo enoonikhaliherya okhala atthu ankhili okathi sinikhumelela aya mixankiho sikhanle ookawanya muloko olelo-va.

“Mwaahinnuwihiwe-ru” (Miteko 15:1)

4. Etthu xeeni yoohiloka makristau makina yaapanke aya ni enikumiherya nikoho xeeni?

4 Mwiixutti Luka olempe so: “Vano alopwana akina yaahiphiya akhumaka oYudeya, anapacerya owiixuttiha anna, yiiraka: ‘Mwaahinnuwihiwe-ru ntoko ninruma aya nlamulo na Moise, khamunwerya woopowa’”. (Mit. 15:1) Khivanihimmwa akhala wiira “alopwana” a oYudeya yaari afarisi ahinatthi okhala makristau aahiiso nnaari. Hata yaari afarisi aahiiso nnaari, vanikhala ntoko wiira yaahihapuxiwa ni muupuwelo wa ayuda ale yaari afarisi. Nave, woonasa wene yaahoothererya wiira itthu yaalavula aya yaarummwale ni arummwa ni axitokweene a oYerusalemu. (Mit. 15:23, 24) Masi xeeni ayuda yaari makristau, nlelo yaakhaliherya aya mwaha wa winnuwihiwa nuuvira iyaakha 13 okhuma vaavale Muluku aamurumme awe Pedru owaakhela atthu yahaakhanle ayuda ni oohinnuwihiwa okela mmulokoni mwa ekristau?a — Mit. 10:24-29, 44-48.

5, 6. a) Etthu xeeni yaawiirinhe makristau ayuda ovarexexa winnuwihiwa? b) Niireke nivarihano na winnuwihiwa niirela mpantta nivarihano na Abrahamu? Mutthokiherye. (Nwehe enoota.)

5 Woonasa wene yaahikhala mathowa manceene. Noopacerya, winnuwihiwa waakumiheriwe ni mwaneene ene Yehova ni wooniherya wiira mutthu owo aahikhalana waataana wooloka ni yena. Waakumiheriwe nihinatthi nivarihano na Nlamulo ni muhoolo mwaya naahiheliwa muhina mwa nivarihano nno, nto Abrahamu ni emusi awe ti yaapacenrye winnuwihiwa.b (Onam. 12:2, 3) Nlamulo aavahiwe awe Moise, anamurwa yaahaana winnuwihiwa ahinatthi ovahiwa iparakha sikina ntoko omwiirela mpantta Paasikha. (Okhum. 12:43, 44, 48, 49) Tthiri, ayuda yuupuwela wiira mutthu oohinnuwihiwa khaalonke. — Yes. 52:1.

6 Vannooneya wiira makristau yaahaana okhalana waamini ni wiiyeviha wiira yeemererye yoowiixuttiha ele ya niinaano. Nivarihano na Nlamulo naarantteliwe ni nivarihano na niinaano. Nto eyo yooniherya wiira oyariwa ntoko muyuda khiwaataphulela wiira mutthu owo aari a nloko na Muluku. Ntoko siisaale makristau a oYudeya, makristau ayuda yaawo yaakhala mittetthe sa ayuda yaahana olipa murima wiira amweemererye Kristu ni oweemererya makristau yahaakhanle ayuda okhala axinnaya. — Yer. 31:31-33; Luka 22:20.

7. Ikeekhai xeeni aahiiso soowiixuttiha “alopwana” a oYudeya yahiiwexenxe aya?

7 Ekeekhai wiira malamulo a Muluku khiyaaturukeyale. Etthu ennikupaliha eyo, okhala wiira nivarihano na niinaano naahikhalana makhalelo mamosaru a Nlamulo aavahiwe awe Moise. (Math. 22:36-40) Mwa ntakiheryo, olavulaka sa winnuwihiwa, muhoolo mwaya murummwa Paulo aahimmye so: “Muyuda eekeekhai, onooneya ni murima. Owo ohinnuwihiwa vamurimani ni munepa wa Muluku, ohiya ni Nlamulo”. (aRom. 2:29; Otum. 10:16) “Alopwana” a oYudeya khayiiwexenxe ikeekhai aahiiso soowiixuttiha iye sa niinaano, nto yaahimya wiira Muluku khaamala-malinhe nlamulo na winnuwihiwa. Niireke yaamwiiwelela malakiheryo ale?

SOOWIIXUTTIHA SA ALE YAAKHALIHERYA EYUDA

Hata nuumala nikhuuru noolamulela na okathi wa arummwa ophuka mwaha ole wa winnuwihiwa, atthu akina yiihimya okhala makristau yaanithipelela mwaha ole. Murummwa Paulo aahaahimya okhala “axinna oowootha” yaaphavela ‘ohonona ihapari sooreera sinimuhimya Kristu’. — aGal. 1:7; 2:4; Tito 1:10.

Vanikhala ntoko wiira, yoolakela ya atthu ale yaakhaliherya eyuda waari waamaaliha ayuda wiira ahaalupattheke makristau mwa enamuna yootakhala. (aGal. 6:12, 13) Atthu ale yaakhaliherya soowiixuttiha sa eyuda, yaanithipelela wiira mutthu aanikhala ooloka vamaithoni va Muluku akhala wiira aanitthara Nlamulo ohela muhina moota woolya, winnuwihiwa ni opaka ifesta sa ayuda. — aKol. 2:16.

Tthiri atthu yaarina moonelo owo, khiyaakhala saana akhala wiira makristau yahaakhanle ayuda yaanikhala opuro owo. Mooriipiha murima, makristau makina oottittimihiwa yaanikhalana moonelo owo woohiloka. Mwa ntakiheryo, okathi anna yaarummwale ni muloko wa oYerusalemu yaaphiyale aya wAntiyokiya, awo khiyeetta vamosa ni axinnaya makristau yahaakhanle ayuda. Hata Pedru, yoowo eetta hoothe ni makristau yahaakhanle ayuda, aahikhalana moonelo owo hata aalya naawo. Tthiri aahipaka etthu yaavirikanya moolumo aalavunle awe okathi wa muthukumano oYerusalemu. Nto eyo, yaahimwiiriha Paulo omukhaliherya Pedru. — aGal. 2:11-14.

“Yaahivaanyihana” ni Ohiiwanana (Miteko 15:2)

8. Xeeni mwaha wa winnuwihiwa waaroiheliwa aya nikhuuru noolamulela na oYerusalemu?

8 Luka aahilepa-tho wiira: “Paulo ni Baarnaba yaahivaanyihana ni awiixutti ale [alopwana yaakhumme oyudeya]. Tivo, axitokweene yaahiiwanana omuruma Paulo ni Baarnaba vamosa ni anna akina, waaroihela mwaha ole arummwa ni axitokweene, yaawo yaari oYerusalemu”.c (Mit. 15:2) ‘Ovaanyihana’ ni ohiiwanana iwe, waanooniherya etthu yaari vamurimani ni yaakupali aya ayuda ni ale yahaakhanle ayuda. Nto muloko wa wAntiyokiya khiwaawerya omaliha mwaha ole. Wiira akumiherye murettele ni wiiwanana mmulokoni, awo yaahoona wiira mwaha ole waahaana ophukiwa ni “arummwa ni axitokweene” yaari oYerusalemu, yaawo yiirela mpantta nikhuuru noolamulela na okathi ole. Axitokweene a wAntiyokiya, anniixuttiha exeeni?

Atthu akina a mmulokoni okathi wa arummwa avaanyihanaka ni Paulo ni Baarnaba.

Atthu akina yaanithipelela ohimya wiira: Atthu ahikhanle ayuda “ahaana orummwa wiiwelela Nlamulo na Moise”

9, 10. Ntakiheryo xeeni anna a wAntiyokiya, Paulo ni Baarnaba anivanhe aya?

9 Etthu yuulupale nniixutta ahu ti yoowi nihaana ororomela ni murima wootheene mutthenkeso wa Muluku. Nkahaya muupuwele ela: Anna a wAntiyokiya yaanisuwela wiira anna yiirele mpantta nikhuuru noolamulela yaari makristau ayuda. Hata vaari siiso, awo yaanikupali wiira anna ale yamphuka mwaha wa winnuwihiwa arumeelaka Soolempwa. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi anna a muloko ole yaanikupali wiira Yehova amphuka mwaha ole orumeelaka munepa awe woowaarya ni Muhooleli a muloko wa ekristau, Yesu Kristu. (Math. 28:18, 20; aEef. 1:22, 23) Olelo-va, okathi sinikhumelela aya myaha suulupale ninnitthara ntakiheryo nooloka na makristau a wAntiyokiya, niroromelaka mutthenkeso wa Muluku ni Nikhuuru Noolamulela na makristau oothanliwa.

10 Nave ninnuupuxeriwa efaita orina aya wiiyeviha ni opixa murima. Paulo ni Baarnaba yaathanliwe ni munepa woowaarya wiira yalaleeryeke ilapo sikina, masi awo khayiikuxerenrye, nnakhala wiivaha okhulupale wiira aphuke muxankiho ole wa winnuwihiwa waakhumelenle wAntiyokiya. (Mit. 13:2, 3) Ohiya-vo, muhoolo mwaya Paulo aalempe so: “Kaahirowa oYerusalemu iwo, okhala wira Apwiya yaahikisuweliha wira kaahaana wira siiso”, yooniheryaka wiira aahivahiwa malakiheryo ni Muluku voohimya sa mwaha ole. (aGal. 2:2) Olelo-va, axitokweene anniimananiha wiiyeviha ni opixa murima okathi onikhumelela aya mwaha waarowa okawanya muloko. Ohiya othipelela moonelo aya, awo annaavya malakiheryo a Yehova amusomaka Biibiliya ni malakiheryo ninvahiwa ahu ni murumeyi oororomeleya. — aFil. 2:2, 3.

11, 12. Xeeni vari aya vooloka omulipelela Yehova?

11 Okathi mukina nihaana omulipelela Yehova wiira onikhaliherye wiiwexexa mwaha mmosa. Muhiliyale wiira anna a okathi wa Paulo yaahaana olipelela mpakha ophiya mwaakha 49 nuumala Kristu orwa, eyo enooniherya wiira saahivira iyaakha 13 okhuma vaavale Korneelio aathanliwe awe ni munepa woowaarya mwaakha 36 nuumala Kristu orwa wiira Yehova ophuke moomalela muxankiho ole wa winnuwihiwa atthu yahaakhanle ayuda. Xeeni sihalaka ovira iyaakha sinceene? Woonasa wene, Muluku aaphavela wiira ayuda alokiherye muupuwelo aya voohimya sa yoowiixuttiha ele esya. Tthiri nivarihano na winnuwihiwa aavahiwe awe Abrahamu, yoowo yamphenta aya vanceene, naahiviriha iyaakha 1.900 ni omala wa nivarihano nle khahiyo waari mwaha wahaarina efaita! — Yoh. 16:12.

12 Eparakha yuulupale wiixuttihiwa ni okhaliheriwa ni Tiithi ahu a wiirimu ooreera murima ni oopixa murima! Eyo ennikumiherya mireerelo ni enninikhaliherya vanceene. (Yes. 48:17, 18; 64:8) Nto nihimakeleke othipelela moonelo ahu aahiiso okhootta marukunuxo anipakiwa mmutthenkesoni aahiiso okathi onirukunuxiwa aya moota naiwexexa ahu soolepa sa mbiibiliyani. (Mus. 7:8) Akhala wiira hata vakhalaka vakhaani munoona wiira munnikhalana moonelo woohiloka, munoonela sai wuupuwelela oratteene malakiheryo ari Miteko ekapiitulu 15?d

13. Ninrowa otakiha sai opixa murima wa Yehova okathi ninlaleerya ahu?

13 Woonasa wene, nihaana opixa murima okathi nnaasomiha ahu Biibiliya atthu onaaxankiha ohiya soolema soohiloka ni soowiixuttiha seethiru yeettela aya okhuma khalai. Vanooreerela ohiya okathi oviraka wiira munepa wa Muluku, onvare murima naxikola owo a Biibiliya. (1 aKor. 3:6, 7) Nave, ti vooloka onvekelela naxikola ahu owo a Biibiliya. Nto okathi wooreerela, Muluku onoonikhaliherya oweha etthu yoopaka. — 1 Yoh. 5:14.

‘SOOKUPALI SA ANAMOONA A YEHOVA SINIKHUMA MBIIBILIYANI’

Ntoko niwenhe ahu oratteene ni muloko wa makristau a okathi wa arummwa, yoowiiraneya ya okokhorela wekeekhai enihela muhina okathi wootheene wiiwexexa Nuulumo na Muluku. (Mir. 4:18; Dan. 12:4, 9, 10; Mit. 15:7-9) Olelo-va, arumeyi a Yehova annilokiherya sookupali saya moovarihana ni ikeekhai siri mbiibiliyani. Awo khaneererya wiira Soolempwa sivarihaneke ni moonelo aya. Atthu akina ahikhanle arumeyi a Yehova annisuwela eyo. Eliivuru awe Truth in Translation (Ekeekhai ya Otaphulela), Jason David BeDuhn, prusoore a etiini a wUniversidade do Norte do Arizona wEstados Unidos, ohimyaka moota Anamoona a Yehova animoonela aya Biibiliya ohimmye so: “Mwa enamuna yooloka, soowiixuttiha saya, sookupali saya ni itthu anipaka aya sinikhuma mbiibiliyani, vooheererya ohimya etthu Biibiliya aakhanle awe oohimya”.

“Yaanaatthokiherya Oratteene” Soowiiraneya Soovara Murima (Miteko 15:3-5)

14, 15. Anna a wAntiyokiya yoonihenrye sai wiira yaanimphenta Paulo, Baarnaba ni atthu akina aarina awe? Mphironi, anna ale yooniherya sai okhala mareeliho para annaya?

14 Luka onnihimya-tho so: “Siiso, anna a muloko yaahaahoola vakhaani. Paulo ni Baarnaba vamosa ni anna akina, yaahitthikela mukwaha aya arowaka oFeniisia ni oSamariya. Awo yaanaatthokiherya oratteene anna otheene, moota atthu yahaakhanle ayuda yaapacenrye aya omukokhorela Muluku. Nuumala wiiwa ihapari iyo, anna otheene yaahitteeliwa murima vanceene”. (Mit. 15:3) Okhala wiira anna a muloko ole yaahimuhoola vakhaani Paulo ni Baarnaba ni atthu akina yaarina aya, eyo enooniherya wiira yaanaaphenta vanceene ni yaaphavela wiira Muluku aareelihe vanceene. Tthiri anna a wAntiyokiya aanivaha ntakiheryo nooloka ninreerela ahu otthara olelo-va. Niireke munnaavaha efaita anna “vanceenexa [axitokweene] ale anivara muteko ni nthiti, alavulaka nuulumo na Muluku ni yiixuttihaka”? — 1 Tim. 5:17.

15 Mphironi, anna ale yaahooniherya okhala mareeliho manceene para annaya a oFeniisia ni oSamariya, maana “yaanaatthokiherya oratteene” soowiiraneya soovara murima saawiiranenle atthu yahaakhanle ayuda. Woonasa wene, atthu akina yiiwale soowiiraneya iyo, yaari makristau ayuda yaatthyawenle ilapo iyo nuumala wiiviwa Siteefano. Mwa enamuna emosaru, olelo-va, irelatoorio sinnooniherya moota Yehova onireeliha awe muteko ahu wowiixuttiha atthu ni sinnaalipiha vanceene axinnihu, otepexa wene ale anlupatthiwa. Niireke munnittottela mureerelo irelatoorio iyo murowelaka mithukumano, asembeleya, akonkresu ni osoma soowiiraneya sinikumiheriwa iliivuru sahu ni esaiti ahu jw.org?

16. Etthu xeeni enooniherya wiira mwaha ole wa winnuwihiwa waari mwaha muulupale?

16 Nuumala weetta ikiloomo 550 arowaka osuuli, ekurupu ele yaakhuma wAntiyokiya yaahiphiya opuro yaarowa aya. Luka olempe so: “Nuuphiya oYerusalemu, awo yaahaakheliwa oratteene ni muloko, ni arummwa, ni axitokweene. Vano yaahihimya itthu sinceene Muluku aapanke awe aarumeelaka awo”. (Mit. 15:4) Masi “ale khalai yaatthara soowiixuttiha sa afarisi, yaawo vano yaari awiixutti, yaaheemela anahimya wira: ‘Atthu awo ahaana winnuwihiwa ni ahaana orummwa wiiwelela Nlamulo na Moise’”. (Mit. 15:5) Vannooneya wiira mwaha ole wa winnuwihiwa makristau yahaakhanle ayuda waari mwaha muulupale ni waahaana ophukiwa.

“Arummwa ni Axitokweene Yaahithukumana” (Miteko 15:6-12)

17. Ti pani yiirela mpantta nikhuuru noolamulela oYerusalemu? Etthu xeeni yiirinhe “axitokweene” orumeela hoothe ni arummwa?

17 Miruku 13:10, onihimya so: “Ankhili annaholela ale anvekela miruku”. Attharaka malakiheryo ala, “arummwa ni axitokweene yaahithukumana wira athokorerye mwaha [ole wa winnuwihiwa]”. (Mit. 15:6) “Arummwa ni axitokweene” ti yaahoolela muloko wootheene, ntoko Nikhuuru Noolamulela nimpaka aya olelo-va. Xeeni “axitokweene” yaarumeela aya hoothe ni arummwa? Muupuweleke wiira murummwa Yakobo aahiiviwa ni mwa okathi vakhaani murummwa Pedru aahitthukweliwa mukhatteya. Ankhi akhala wiira etthu emosaru yaanwiiraneela arummwa akina? Nto ovara hoothe ni alopwana oothanliwa ni oophwanelela waamukhaliherya wiira mmulokoni akhaleke alopwana yaarowa ohoolelaka.

18, 19. Moolumo xeeni oovara murima Pedru aalavunle awe? Etthu xeeni yaawenhe aya atthu ale yanwiriyana?

18 Luka onnivikaniha oriki: “Nuumala ovaanyihana vanceene, Pedru aaheemela, onahimya wira: ‘Anna, nyuwo moosuwela oratteene wira Muluku ookithanla eriyari anyu, wira kipacerye waalaleerya ihapari sooreera ale ahikhanle ayuda, wira yaamini. Muluku, yoowo onisuwela mirima sa atthu, ohooniherya eyo aavahaka atthu awo munepa woowaarya, ntoko onivanhe awe hiyo. Muluku khonikhalinhe oovirikana naawo, masi ooreeriha mirima saya, mwaha wa waamini waya’”. (Mit. 15:7-9) Moovarihana ni eliivuru emosa, nuulumo na ekereku noowi “ovaanyihana vanceene” niri eversiikulu 7 ninnooniherya-tho “ophavelasa; ni okoha”. Vanikhala ntoko wiira anna yaari ootaphuwa, ahimyaka miyoonelo saya.

19 Moolumo oovara murima a Pedru yaahiwuupuxerya atthu ootheene wiira Pedru aahikhala okathi atthu oopacerya oohinnuwihiwa yahaakhanle ayuda, Korneelio ni emusi awe yaathanliwe aya ni munepa woowaarya mwaakha 36 nuumala Kristu orwa. Nto eyo enooniherya wiira Yehova aahihiya waavirikanyiha ayuda ni ale yahaakhanle ayuda, nto xeeni apinaatamu yaarowa aya waavirikanyihaka atthu? Nto, omwaamini Kristu ohiya wiiwelela Nlamulo ti waareeriha murima wa atthu oowaamini. — aGal. 2:16.

20. Moota xeeni atthu ale yaakhaliherya winnuwihiwa yaamwiiriha aya “Muluku onanariwa”?

20 Okhaliheriwaka ni Nuulumo na Muluku ni munepa wowaarya, Pedru aahimaliha olavula oriki: “Vano, xeeni munimwiiriha anyu Muluku onanariwa, mwaareyaka awiixutti muritti woolemela, yoowo amuhavinre ahu nnakhala hiyo nihiwenrye ahu okuxa? Ohiya-vo, hiyo ayuda ninnaamini wira ninrowa woopowa mwaha wa oreera murima wuulupale wa Pwiya Yesu. Nave-tho, awo ahikhanle ayuda, annaamini etthu emosa-ru”. (Mit. 15:10, 11) Atthu ale yaakhaliherya winnuwihiwa yaanimwiiriha “Muluku onanariwa” aahiiso ntoko Biibiliya mukina onihimya awe “yaaneehererya opixa wawe murima”. Awo yaaneererya waakhanyererya ale yahaakhanle ayuda wiiwelela malamulo, nnakhala ayuda axineene yahaawenrye aya wiiwelela oratteene, nto yaarowa wiiviwa. (aGal. 3:10) Ohiya okhaliheryaka winnuwihiwa, ayuda ale yanwiriyana Pedru yaahaana omuxukhurelaka Muluku mwaha wa oreera wawe murima wooniheriwe mwa Yesu.

21. Baarnaba ni Paulo yaakhalihenrye sai muthukumano ole?

21 Vanikhala ntoko wiira moolumo a Pedru yaahaakhaliherya vanceene atthu ale, maana yaahiwiiriha ‘ootheene aya omaala’. Moottharelana, Baarnaba ni Paulo yaahihimya “miiriirya ni miteko sootikiniha, Muluku aapanke awe aarumeelaka awo, eriyari ya atthu ahikhanle ayuda”. (Mit. 15:12) Nto arummwa ni axitokweene yaahikhalana eparakha ya ovarerya itthu sootheene ni opaka yoothanla yooniherya ele Muluku oniphavela awe voohimya sa winnuwihiwa.

22-24. a) Nikhuuru Noolamulela na olelo-va, nintthara sai ntakiheryo na nikhuuru noolamulela na okathi wa arummwa? b) Axitokweene ootheene anrowa wooniherya sai wiira annittittimiha malakiheryo a mmutthenkesoni?

22 Olelo-va, okathi Nikhuuru Noolamulela ninthukumana aya, ninnaavya malakiheryo a Nuulumo na Muluku ni annivekela munepa woowaarya wiira waakhaliherye. (Esal. 119:105; Math. 7:7-11) Wiira apake yoothanla yooloka, nihinatthi ophiya nihiku na muthukumano, khula munna a Nikhuuru Noolamulela onnaakhela epauta ya myaha sinrowa othokoreriwa wiira oweryeke wuupuwelela ni ovekela. (Mir. 15:28) Mithukumano iyo, anna awo oothanliwa aanihimya moonelo aya mootaphuwa ni mwa nttittimiho. Ikwaha sinceene animurumeela Biibiliya.

23 Axitokweene a mmulokoni ahaana otthara ntakiheryo nlo. Akhala wiira nuumala muthukumano, nlelo wookhala mwaha muulupale ahiwenrye aya ophuka, nikhuuru na axitokweene nihaana waakoha anna a ofiliyaali aahiiso anna akina athanliwe, ntoko axitokweene a esirkwiitu. Nto vaareerelaka, efiliyaali enoolepa ekarta ekohereryaka Nikhuuru Noolamulela.

24 Tthiri Yehova onnaareeliha atthu ale anitthara malakiheryo a mmutthenkesoni ni aniiyeviha, ororomeleya ni opixa murima. Ntoko ninrowa ahu oweha muru onittharelana, Muluku onninireeliha onivahaka murettele wekeekhai, olipiha ompatthani ni yena ni ninnikhala moowiiraana.

a Nwehe ekaaxa eni: “Soowiixuttiha sa Ale Yaakhaliherya Eyuda”, eri epaaxina 117.

b Nivarihano na winnuwihiwa khaniirela mpantta nivarihano na Abrahamu, nenlo niphiyale olelo-va. Maana nivarihano na Abrahamu naapacenrye ovara muteko mwaakha wa 1943 Kristu ohinatthi orwa, okathi Abramu (Abrahamu) aalapunwe awe muro Eufarati orowaka elapo ya oKanani. Okathi ole, owo aarina iyaakha 75. Nto nivarihano na winnuwihiwa naakumiheriwe muhoolo mwaya mwaakha wa 1919 Kristu ohinatthi orwa, okathi Abrahamu aarina awe iyaakha 99. — Maph. 12:1-8; 17:1, 9-14; aGal. 3:17.

c Vanikhala ntoko wiira atthu ale yaarummwale aahikhala Tito, yoowo aari mukristau mukereku ni muhoolo mwaya aari mpatthani ni namuhupi a Paulo. (aGal. 2:1; Tito 1:4) Tito aari ntakiheryo nuulupale na mutthu ahaakhanle muyuda ni ahinnuwihiwe aathanliwe ni munepa woowaarya. — aGal. 2:3.

d Nwehe ekaaxa eni: “Sookupali sa Anamoona a Yehova Sinikhuma Mbiibiliyani”, eri epaaxina 119.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha