MURU 7
Mithukumano Sinnikhaliherya “Ophenta N’uvara Miteko Sorera”
OKHUMA KHALAI, atthu a Yehova annithukumana mwa enamuna yootthokiheya. Okathi wa aIsarayeli, alopwana otheene yaanirowa oYerusalemu wira yapake efesta yuulupale ya mahiku mararu. (Otum. 16:16) Eseekulu yoopacerya, maKristau yaamakela othukumana otepexa wene itthoko sa anna. (Fil. 1, 2) Olelo-va, hiyo ninnipaka mithukumano sa mmulokoni, asembeleya ni akonkresu. Exeeni eniwiiriha arumeyi a Muluku othukumana? Okhala wira othukumana mpantta muulupale wa okokhorela wahu.—Esal. 95:6; aKol. 3:16.
2 Nave, mithukumano sinnaakhaliherya vanceene ale anirowela. Voohimya sa ele yiiraneya khula iyaakha 7 okathi wa Efesta ya Maxaxa, aIsarayeli yaaleeliwe wira: “Mwathukumanye atthu othene: alopwana n’athiyana n’anamwane n’anamurwa ankhala mulaponi mwanyu, wira yiweke, esuweleke, yixutteke wattittimiha Apwiya Muluku anyu, yetteleke orattene molumo othene a ikano iya”. (Otum. 31:12) Vannooneya wira yoolakela yuulupale ya mithukumano sahu ori ‘wixuttihiwa’ ni Yehova. (Yes. 54:13) Waataana ninkhalana ahu mmithukumanoni onninikhaliherya osuwelana oratteene, omaalihiwa ni olipihana mukina ni mukhwaawe.
MITHUKUMANO SA MMULOKONI
3 Awiixutti yaathukumana nuumala Pentekoositi a 33, yaaniimananiha ovarexexa sowiixuttiha sa arummwa, nave “nihiku ti nihiku, yanlimalela othukumana mpani mwa Muluku ni murima mmosá”. (Mit. 2:42, 46) Muhoolo mwaya, okathi maKristau otheene yaathukumana aya wira amukokhorele Muluku, awo yaanisoma Soolempwa ohela muhina iwarakha sa arummwa ni awiixutti akina. (1 aKor. 1:1, 2; aKol. 4:16; 1 aTes. 1:1; Yak. 1:1) Okathi owo, awo yaanipaka mavekelo. (Mit. 4:24-29; 20:36) Nave okathi mukina, saanihimmwa itthu siiraneya mittetthe soolaleerya. (Mit. 11:5-18; 14:27, 28) Nave-tho yaanithokorerya sowiixuttiha sa mBiibiliyani ni wiiraneya wa iprofesia. Ohiya-vo, yaanivahiwa malakiheryo a mweettelo wa maKristau ni omurumeela waya Muluku. Atthu otheene yaanitumereriwa oluttuweliwa olaleya ihapari sooreera.—aRom. 10:9, 10; 1 aKor. 11:23-26; 15:58; aÉf. 5:1-33.
Mahiku ala ookiserya ni ooxankiha, nihaana olipihiwa vanceene okathi wa mithukumano vaavo nihinhiya ahu othukumana
4 Mahiku ahu ala, mithukumano sa maKristau sinipakiwa ntoko yaapaka aya arummwa. Hiyo ninnitthara malakiheryo oowuupuxeriwa ari aHéberi 10:24, 25 ani: “Nùpuxeryaneke mukina ni mukhw’awe, . . . nihijompeleké orowa omuthukumanoni, nihatthariheké ale ahinrowatho. Ohiya vo, nlipiheryaneke, votepa-tho vavo vanònanyu wira nihiku n’Apwiya nri vakhiviru”. Mahiku ala ookiserya ni ooxankiha, nihaana olipihiwa vanceene okathi wa mithukumano vaavo nihinhiya ahu othukumana. Othukumana onninlipiha momunepani ni ohihiya ororomeleya. (aRom. 1:11, 12) Hiyo, ninkhala olumwenku woohiloka ni wootakhala. Nave ninnikhootta muupuwelo wa atthu ahimphavela omwiiwelela Muluku ni soophavela sa olumwenku ola. (aFil. 2:15, 16; Tito 2:12-14) Okhala wira ti siiso, niireke yookhala etthu ekina enivikana eparakha nrina ahu ya othukumana ni atthu a Muluku? (Esal. 84:11) Nave ti vooloka osoma ni othokorerya vamosa ele Nuulumo na Muluku ninhimya aya. Vano, nrowe nithokorerye mithukumano nimpaka ahu seiyo sinniphwanyiha mireerelo sinceene.
MITHUKUMANO SA WANIKISA WA ESUMANA
5 Wanikisa wa esumana, mpantta woopacerya wa mithukumano sahu onnipakiwa mwaha wa atthu otheene ohinatthi ophiya okathi wa Yoosoma ya erevista Owehaweha. Muthukumano owo onnihimmwa okhala wa atthu otheene, maana mwaha onilavuliwa aniroiheliwa atthu otheene, woonasa wene atthu akina ekwaha yoopacerya orweela mithukumano sahu. Tthiri mwaha owo onnaakhaliherya vanceene momunepani atthu ale anipacerya orweela mithukumano sahu ni anna ni arokora.—Mit. 18:4; 19:9, 10.
6 Yesu Kristu, arummwa awe ni ale yaathukumana naawo yaanipaka mithukumano ntoko nimpaka ahu olelo-va mmulokoni mwa atthu a Yehova. Moohaanyiherya, Yesu aari mulipa oosuwela olavula myaha sa atthu otheene. Amuhimyaka Yesu, atthu akina yaahimmye so: “Khavo otonko olavula ntoko mulopwan’owo!” (Yoh. 7:46) Yesu aalavula ntoko mwaneene moolumo, nto atthu yanwiriyana yaanitikinihiwa vanceene. (Math. 7:28, 29) Atthu anceene yeemererya muhupi aalaleya awe yaanittottela mureerelo vanceene. (Math. 13:16, 17) Arummwa yaanitthara oratteene ntakiheryo na Yesu. Eliivuru ya Miteko 2:14-36, ninnisoma mwaha woolipiha murummwa Pedru aalavunle awe nihiku na Pentekoositi a 33, nuumala Kristu orwa. Atthu anceene yaahipaka etthu nuumala owiriyana mwaha ole waalavuliwe ni Pedru. Iyaakha vakhaani muhoolo mwaya, atthu anceene yaahipacerya omwaamini Yesu, nuumala owiriyana mwaha waalavuliwe ni murummwa Paulo wAthena.—Mit. 17:22-34.
7 Mwa enamuna emosaru, olelo-va imilyau sinceene sa atthu annittottela mureerelo muthukumano wa atthu otheene onipakiwa mmulokoni ni myaha sinilavuliwa okathi wa asembeleya ni kongresu. Myaha iyo sinninikhaliherya osuwela sowiixuttiha sa eKristau ni ohihiya ovara miteko sa Omwene. Vaavo nnaalattula ahu ale aniphavela ni atthu akina ninnaakhaliherya osuwela sowiixuttiha soopacerya sa Biibiliya.
8 Myaha sinithokoreriwa muthukumano wa atthu otheene ti soovirikana. Myaha iyo sinihela muhina sowiixuttiha sa Biibiliya, iprofesia, malakiheryo a mBiibiliyani, miruku sinivarihana ni makhalelo a vatthokoni, ekasamento, mixankiho aniwanana aya amiravo ni mweettelo wa maKristau. Myaha sikina sinittittimiherya itthu Yehova opattunxe awe. Vano sikina, sinittittimiherya waamini, olipa murima ni ororomeleya wa atthu anilavuliwa mBiibiliyani ohela muhina itthu anniixuttiha aya olelo-va.
9 Wira nittottele mureerelo mwaha wa atthu otheene, nihaana ovaha ephoole, waavya soolepa siniromoliwa ni mulipa-oolavula mwaha, otthara okathi onisoma awe ni onitthokiherya awe. (Luka 8:18) Vaavo ninkupali ahu wira myaha sithokoreriwe ti sekeekhai, nnoowerya ovarihela muteko mookumini mwahu.—1 aTes. 5:21.
10 Yakhala alipa-oolavula myaha anceene, sinoolavuliwaka myaha khula esumana mmulokoni. Okathi mukina pooti olattuliwa alipa-oolavula myaha a miloko sowaattamela. Masi yakhala alipa-oolavula myaha vakhaani, anoomananihaka olavula myaha mpakha vaniwerya aya.
11 Mpantta wa nenli wa mithukumano sa wanikisa wa esumana, Yoosoma ya erevista Owehaweha. Mpantta ola annikhala makoho anaakhuliwa ni alipa-oowiriyana, yaawo anikumihiwa erevista Owehaweha. Orumeelaka erevista Owehaweha, Yehova onninivaha yoolya ya omunepani.
12 Okhala wene, myaha sinithokoreriwa sinilavula malakiheryo a mBiibiliyani annikhaliherya khula nihiku. Malakiheryo awo anninikhaliherya okhootta munepa ni mweettelo wa olumwenku ola wootakhala. (1 aKor. 2:12) Erumeeliwaka erevista Owehaweha, ninnitthokiheriwa iprofesia ni sowiixuttiha sa mBiibiliyani. Eyo enninikhaliherya osuwela ekeekhai ni ohihiya weetta ephiro ya xariya. (Esal. 97:11; Mir. 4:18) Wiirela mpantta Yoosoma ya erevista Owehaweha, onninihakalaliha nlipelelaka olumwenku wa xariya Yehova onrowa awe onivaha. (aRom. 12:12; 2 Ped. 3:13) Muthukumano ola onninikhaliherya okhalana yoowiima ya munepa wowaarya wa Muluku ni onnilipiha yoolakela ahu ya omurumeela Yehova mooluttuweliwa. (aGal. 5:22, 23) Nave ninnilipihiwa wira niwerye ovilela mixankiho sahu ni olipiha makhalelo ‘ahinipweteya oholo’ wira ‘niphwanye ekumi yekekhai’.—1 Tim. 6:19; 1 Ped. 1:6, 7.
13 Ninrowa ottottela sai mureerelo yoolya eyo ya omunepani? Nihaana olokiherya oratteene vahinatthi yoosoma eyo, pooti okhala mekhihu wala ni emusi ahu. Okathi owo, nihaana osoma soolepa sotheene ni okomentari ni moolumo ahu. Niira siiso, ekeekhai enookela vamurimani vahu, ni atthu akina anoolipa vaavo anniiwa aya nikomentariki. Nave owiriyana oratteene ikomentaario sa atthu akina onoonikhaliherya ottottela mureerelo yoosoma ya esumana eyo.
MITHUKUMANO SA ERIYARI YA ESUMANA
14 Khula esumana, muloko wotheene onnithukumana Empa ya Omwene wira othokorerye eprokrama ya mithukumano Okumi ni Orummwa Ahu wa Ekristau. Muthukumano ola, orina ipantta tthaaru sinnikhaliherya ophwanelela wira nikhale arumeyi a Muluku. (2 aKor. 3:5, 6) Eprokrama ni malakiheryo ene annikumiheriwa khula mweeri, Okumi ni Orummwa Ahu wa Ekristau—Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni. Nave muthukumano Okumi ni Orummwa Ahu wa Ekristau, wookhalana malakiheryo a ovaanela voohimya sa Biibiliya annikhaliherya okathi ninlaleerya ahu.
15 Mpantta woopacerya wa muthukumano ola oniihaniwa Mihakhu Sinikhuma mBiibiliyani. Mpantta ola onninikhaliherya osuwela oratteene makhalelo ni ekontesto ya sowiiraneya sa mBiibiliyani ni moota sinnikhaliherya aya olelo-va. Nave mpantta ola wa muthukumano onihela muhina mwaha, osommwa wa Biibiliya ni makoho wira yaakhuliweke ni alipa-oowiriyana. Nave-tho, Okumi ni Orummwa Ahu wa Ekristau onihela muhina ifootu, ilatarato ni iviidiyu sinaakhaliherya anna ni arokora wunnuuherya mukhalelo aya wa omunepani. Tthiri omutokosa saana Biibiliya mwa enamuna eyo onninikhaliherya mookumi mwahu ni okathi nniixuttiha ahu wira ‘nlipiheriwe ovara miteko sothene sorera’.—2 Tim. 3:16, 17.
16 Mpantta wa nenli wa muthukumano ola, oniihaniwa Mukhaleleke Nthiti Muteko Woolaleerya, nto mpantta ola orina yoolakela ya onivaha eparakha ya wiirela mpantta muteko woolaleerya ni olokiherya inamuna sahu sa olaleerya ni wiixuttiha. Nave-tho mpantta ola, anna ni arokora anithanleliwa anniirela mpantta ni sinnooniheriwa iviidiyu sa ovaanela woopacerya. Tthiri mpantta ola onninikhaliherya okhalana “miruku” wira ‘nisuweleke omuhakalaliha oripiwe murima’.—Yes. 50:4.
17 Mpantta wa neeraru wa muthukumano Okumi ni Orummwa Ahu wa Ekristau, ninthokorerya malakiheryo anivarihana ni makhalelo ahu a khula nihiku. (Esal. 119:105) Mpantta wootthuneya wa mpantta ola wa muthukumano, ti Yoosoma ya Biibiliya ya Muloko. Ntoko Yoosoma ya Owehaweha, Yoosoma ya Biibiliya ya Muloko mpantta wa makoho ni waakhuliwa.
18 Khula mweeri vaavo ninvahiwa ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni esya, mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene, wala mutokweene mukina onimukhaliherya onnithokorerya oratteene ni onnipaka eprokrama. Nave khula esumana, mutokweene onisuwela wiixuttiha eemereriwe ni nikhuuru na axitokweene onnikhala muhooleli a mithukumano. Muteko awe onihela muhina ovaha ephoole wira mithukumano sipaceryeke ni omala okathi othanliwe, waattottopela ni waavaha malakiheryo anaxikola.
19 Wiilokiherya oratteene wira nirowe mithukumano Okumi ni Orummwa Ahu wa Ekristau ni wiirela mpantta, onoonikhaliherya osuwela Soolempwa, malakiheryo a mBiibiliyani ni nnimwiilipiha wira nalaleye ihapari sooreera ni olokiherya inamuna sahu sa waapaka awiixutti. Ale anirweela muthukumano ola ahikhanle Anamoona a Yehova annittottela mureerelo othukumana ni hiyo ni yoolya ya omunepani ninthokorerya ahu. Wira nikhaliheriwe olokiherya saana mithukumano, hiyo pooti omurumeela Watchtower Library, JW Library®, ni EBIBILIOTEKA ONLINE LIBRARY™ ya Watchtower (akhala wira sookhala nttaava nanyu), wala pooti orumeela ebibilioteka eri Empa ya Omwene. Ebibilioteka eri Empa ya Omwene erina iliivuru sotheene sikumiheriwe ni Anamoona a Yehova, Índice das Publicações da Torre de Vigia, Eliivuru Enaakhaliherya Anamoona a Yehova Otokosa Myaha Sikumiheriwe, aBiibiliya oovirikana, concordância, disionaario ni iliivuru sikina sinnikhaliherya vanceene. Khula mutthu oniphavela pooti orumeela ebibilioteka eyo sihinatthi ni nuumala mithukumano.
MITHUKUMANO SA MUTEKO WOOLALEERYA
20 Okathi woovirikana eriyari ya esumana ni wanikisa wa esumana, ikrupu sa anamalaleerya annithukumana wira arowe olaleerya. Okhala wene mithukumano iyosinipakiwa ittho ko sa anna wala ma puro makina anireerela. Nave Empa ya Omwene pooti orumeeliwa wira opakiwe muthukumano owo. Okhalana ikrupu saa mukhaani mapuro oovirikana onnaakhweela anamalaleerya waakuva ophiya opuro onrowa aya opakiwa muthukumano woorowa olaleerya ni ophiya muttetthe woolaleerya. Woonasa wene, muhooleli a ekrupu yoolaleerya onoowerya waathokorerya ni waakhapelela anna a ekrupu awe. Nave sookhala mireerelo, ikrupu soolaleerya okhumaka mapuro oovirikana, ohiya okhuma opuro omosa. Mwa ntakiheryo, akhala wira eriyari ya esumana anamalaleerya vakhaani tanrowa olaleerya, ikrupu pooti othukumanyiwa nipuro nimosa wala anamalaleerya otheene othukumana Empa ya Omwene wala nipuro nikina. Opaka eyo, enimwaakhaliherya anamalaleerya okhalana atthu oorowa olaleeryana. Nave muloko pooti woona oreerela othukumana Empa ya Omwene wira yalaleerye mahiku a iferiyatu. Wala pooti othanla opaka muthukumano woorowa olaleerya nuumala Yoosoma ya erevista Owehaweha.
21 Akhala wira ikrupu sinithukumana mapuro oovirikana, khula muhooleli a ekrupu ohaana opaka muthukumano wira yalaleerye. Okathi mukina, muhooleli a ekrupu pooti omuleela namakhaliherya awe wala munna mukina oophwanelela wira ohoolele muthukumano woorowa olaleerya. Ohiya othokorerya yoolepa ya nihiku nno, muhooleli ohaana wiilokiherya oratteene wira ovahe malakiheryo anrowa waakhaliherya anamalaleerya. Nuumala-vo, anamalaleerya ahaana okaiwa anli-anli, wanikisa waya ohaana ovekeliwa munna wira opake nivekelo. Nuumala opaka eyo, ekrupu ehaana orowa olaleerya. Muthukumano woorowa olaleerya ohaana opakiwa eriyari ya minutu 5 wala 7 paahi, nave muthukumano owo ohaana waakuveya akhala wira onipakiwa nuumala mithukumano. Ni ohaana okhala woolipiha, waatumererya ni waavaha malakiheryo ale anrowa olaleerya. Anamalaleerya a niinaano, ahaana ovara vamosa ni anamalaleerya a khalai wira yiixuttihiweke.
MITHUKUMANO SINIPAKIWA MILOKO SA NIINAANO WALA SAAMUKHAANI
22 Vaavo atthu anceene anikhala aya atthareli a Yesu, miloko sinnincerereya. Okhala wene, yooveka ya opakiwa muloko musya ehaana oroihiwa ni mutokweene a esirkwiitu. Masi pooti wira ikrupu saamukhaani sinnoona oreerela othukumana vamosa ni muloko.
23 Pooti wira miloko saamukhaani sirina paahi arokora. Akhala wira ti siiso, murokora onipaka nivekelo wala onihoolela muthukumano ohaana owara nleeso moovarihana ni malakiheryo a mBiibiliyani. (1 aKor. 11:3-16) Ikwaha sinceene, murokora owo ohaana okilaathi ohoolo wa ekrupu eyo. Arokora awo ahilavuleke myaha ari ene vatribuunani ntoko aniira aya anna. Ohiya-vo, arokora awo ahaana osoma ni okomentari myaha sinikumiheriwa ni mutthenkeso wala awo pooti othokorerya myaha iyo ni alipa-oowiriyana aahiiso opaka sowooniherya. EBetheli pooti omuthanla murokora mmosa wira aakheleke iwarakha sinikhuma oBetheli ni mithukumano. Akhala munna wala anna oophwanelela, awo tanrowa ovaraka miteko iyo.
ASEMBELEYA A ESIRKWIITU
24 Khula mwaakha, annipakiwa mareheryo wira miloko sa esirkwiitu sithukumane vamosa wira yaapake asembeleya a esirkwiitu a nihiku nimosa. Mithukumano iyo sinninivaha eparakha ya ‘otthukulelana murima’ okathi owo woohakalaliha. (2 aKor. 6:11-13) Wira nikhaliheriwe moovarihana ni okathi owo, mutthenkeso wa Yehova onnilokiherya myaha sa mBiibiliyani ni mipantta sikina sa eprokrama. Okathi owo sinnilavuliwa myaha, sowooniherya, wiilavulela ni okohiwa ni waakhula. Tthiri myaha iyo sinnaalipiha atthu otheene anikhala muthukumano owo. Nave okathi wa asembeleya, awiixutti a niinaano annikhalana eparakha ya opatisiwa yooniheryaka wira ahiivahererya wa Yehova.
AKONKRESU A MUTTETTHE
25 Khula mwaakha ninnikhalana mithukumano suulupale. Mithukumano iyo, sinaahela muhina akonkresu a mahiku mararu anipakiwa ni isirkwiitu soovirikana. Ifiliyaali saamukhaani pooti woonaka oreerela miloko sotheene sa efiliyaali eyo othukumana nipuro nimosa paahi. Nave ilapo sikina, mareheryo a konkresu pooti ovirikana moovarihana ni makhalelo wala moovarihana ni malakiheryo a mutthenkeso. Okathi mukina, annikhala akonkresu a ilapo sinceene ni akonkresu a vameekhaaya ilapo sikina, nto Anamoona anceene a ilapo sikina annirowela mithukumano iyo. Okhuma iyaakha sinceene, atthu anceene anniixutta ihapari sooreera sa Omwene mwaha wa olaleiwa mithukumano iyo suulupale sa Anamoona a Yehova.
26 Atthu oowiivahererya a Yehova, okathi wa konkresu okathi woohakalaliha arina aya eparakha ya omukokhorela Yehova mowiiraana. Moohaanyiherya okathi wa konkresu ninnileeliwa wiiwexexa wahu ekeekhai. Akonkresu akina sinnikumiheriwa iliivuru wira nisomeke mmensihu ni mmulokoni wala ninrumeela ahu okathi woolaleerya. Akonkresu otheene annipatisiwa atthu. Okathi wa konkresu ti wootepa otthuneya mwaha woowi ninnikhaliheriwa wuncererya waataana wahu ni Yehova ni olipa momunepani. Nave akonkresu annooniherya wira atthu a Yehova toowiiraana olumwenku wotheene ni onnooneya wira ninniphentana.—Yoh. 13:35.
27 Orowela mithukumano sa mmulokoni, asembeleya ni akonkresu anipakiwa ni atthu a Yehova, ninnilipiha yoolakela ahu ya opaka yootthuna ya Yehova. Nave ninniilipiha wira nisyakeke itthu saarowa ohonona waamini wahu. Ohiya-vo, mithukumano iyo sinninvuwiha vanceene Yehova. (Esal. 35:18; Mir. 14:28) Ninnimuxukhurela vanceene Yehova mwaha woonivaha mithukumano iyo sinaalipiha momunepani atthu a Yehova okathi ola wookiserya.
YOOLYA YA OHIYU YA APWIYA
28 Ekwaha emosa paahi vamwaakhani, nihiku Yesu Kristu iiviwa awe, miloko sotheene sa Anamoona a Yehova olumwenku wotheene Sinnuupuwelela Okhwa wa Kristu wala Yoolya ya Ohiyu ya Apwiya. (1 aKor. 11:20, 23, 24) Ola tori muthukumano wootepa otthuneya onipakiwa ni atthu a Yehova. Otheene ahu noorummwa Wuupuwelela okhwa wa Kristu.—Luka 22:19.
29 Nihiku na wuupuwelela nihaana okhala nimosaru ntoko nihiku na Paasikha, onilavuliwa mBiibiliyani. (Okhum. 12:2, 6; Math. 26:17, 20, 26) Paasikha naari niira naapakiwa vamwaakhani, vaavo aIsarayeli yuupuwelela aya okathi yoopoliwe aya wExiitu 1513, Kristu ohinatthi orwa. Okathi ole, Yehova aahithanla nihiku 14 na mweeri woopacerya wa aYuda wira aIsarayeli amulye Paasikha ni akhume wExiitu. (Okhum. 12:1-51) Ninnithanliwa nihiku nne akontariwaka mahiku 13 okhuma okathi onikhuma aya mweeri musya, onooneya aya oYerusalemu ni onaattamela aya equinócia da primavera. Okhala wene, Wuupuwelela onikhala mweeri woopacerya osareya nuumala equinócia da primavera.
30 Moolumo a Yesu aari Matheyo 26:26-28 annooniherya moota nikhanle aya oopakiwa niira na Wuupuwelela. Wuupuwelela khahiyo esatakha, masi yoolya ya nthoonyeryo, yeeyo aniirela aya mpantta paahi atthu ale athanliwe wira yalamuleleke vamosa ni Yesu Kristu Momweneni wiirimu. (Luka 22:28-30) Atthu otheene yiivaherenrye wa Yehova ni atthu akina annilattuliwa wira yaweheke paahi Yoolya ya Ohiyu ya Apwiya, ohiya wiirela mpantta. Mwaha woorowa, awo annooniherya wira annimuxukhurela vanceene Yehova mwaha wa waareerela murima apinaatamu omurumeelaka Mwanawe, Yesu Kristu. Nihinatthi ophiya nihiku na Wuupuwelela onnipakiwa Mwaha wa vameekhaaya. Mwaha owo ohaana owiiriha atthu ophavela orweela Wuupuwela ni Omusoma Biibiliya.
31 Okhala wira na Anamoona a Yehova, onninsivela okhala mmithukumanoni ni annihu. Okathi owo, hiyo ‘ninnupuxeryana mukina ni mukhw’awe, wira nakuviheryaneke ophenta n’uvara miteko sorera’. (aHéb. 10:24) Murumeyi oororomeleya ni ankhili onniimananiha wira nikhalane mithukumano iyo sinlipiha waataana wahu ni Yehova. Arumeyi otheene a Yehova annitumereriwa ottottela mureerelo mithukumano iyo. Akhala wira nnooxukhurela itthu sotheene Yehova onnivaha awe orumeelaka mutthenkeso awe, nnookhalana wiiraana wekeekhai ntoko arumeyi a Muluku. Nave, etthu yootepa otthuneya, ninrowa onvuwihaka Yehova.—Esal. 111:1.