MWAHA ONITHOKORERIWA 42
“Ooreeriwa Taale Ahinihiya Okhala Oororomeleya wa Yehova”
“Òreriwa t’ale antthara makhalelo òrera: ale anettela ikano s’Apwiya”.—ESAL. 119:1.
NSIPO 124 Niroromeleyeke Okathi Wotheene
ELE NINROWA AHU WIIXUTTAa
Anna ni arokora aatthukweliwe ni akina yaatthukweliwe mwaha wookhaliherya okhulupale wa Yehova (Nwehe ittima 1-2)
1-2. (a) Moota xeeni makhulupale a elapo anaanyokha aya arumeyi a Yehova, nto arumeyi awo anoonela sai? (b) Xeeni ninreerela ahu okhala oohakalala hata nilupatthiwaka? (Nave mutthokiherye efootu eri vakaapani.)
OLELO-VA, ilapo sinivikana 30 onnikhoottihiwa muteko ahu. Anna ni arokora anceene aatthukweliwa ni makhulupale anihoolela ilapo iyo. Niireke apanke etthu yoohiloka? Nnaari. Nave Yehova onnisuwela wira anna awo khatthenke. Masi awo annitthukweliwa okhala wira annimusoma Biibiliya, annaaleela atthu akina itthu anaamini aya, ni annirowela mithukumano Empa ya Omwene. Nave awo annikhootta wiirela mpantta myaha sa epoliitika. Nnaamwi anna awo anyokhiwaka vanceene, awo khanihiya okhala oororomeleyab wa Yehova, eyo piiyo, omukokhorela Yehova paahi. Nto opaka eyo ennaakhaliherya okhala oohakalala!
2 Woonasa wene, nyuwo mootoko oweha ifootu sa anna awo masi mwaahiweha wira awo yaari oohakalala hata yaviriha mixankiho. Awo ari oohakalala maana annisuwela wira Yehova ori oohakalala mwaha woohihiya waya omuroromela yena. (1 Wah. 29:17) Yesu aahimmye so: “Oohakalala taale anlupatthiwa mwaha wa exariya . . . Mutteeliweke murima ni muhakalaleke vanceene, okhala wira otthuveliwa wanyu wiirimu ti wuulupale”. — Math. 5:10-12.
MATAKIHERYO NINREERELA AHU OTTHARA
Pedru ni Yohani anivaha ntakiheryo nooloka olelo-va, vakhala wira nnooroihiwa otribunaali wira naakiherye waamini wahu (Nwehe ittima 3-4)
3. Moovarihana ni Miteko 4:19, 20, exeeni arummwa yaapanke aya okathi yaalupatthiwa aya, nto exeeni yaawiirinhe opaka eyo?
3 Mixankiho sinaaphwanya anna ni arokora olelo-va, sinoolikana ni mixankiho saaphwanya arummwa a Yehova a eseekulu yoopacerya yaavilenle aya okathi yiixuttiha aya sa Yesu. Ikwaha sinceene makhulupale a etribunaali ya ayuda yahaaruma wira ‘ahitthikele-tho olavula mwa nsina na Yesu’. (Mit. 4:18; 5:27, 28, 40) Arummwa ale yoonenle sai? (Musome Miteko 4:19, 20.) Awo yaahikhootta owiiwelela makhulupale ale, okhala wira yaahisuwela wira ookhala mukhulupale muulupalexa ‘aarumme waalaleerya atthu ni waatthokiherya oratteene’ voohimya sa Yesu. (Mit. 10:42) Moolipa murima muhooleli aya Pedru ni Yohani, yaahihimya wira yaarowa omwiiwelela Muluku ohiya makhulupale ale ni khiyaarowa ohiya olaleerya voohimya sa Yesu. Eyo yaalikana ni waakoha makhulupale ale so: “Nyuwo muniphavela ohimya wira sooruma sanyu ti suulupale ovikana sooruma sa Muluku?”
4. Moovarihana ni Miteko 5:27-29, ntakiheryo xeeni arummwa yaavanhe aya makristau a olelo-va, nto ninrowa otthara sai?
4 Arummwa ale ahaavaha ntakiheryo nooloka makristau ootheene a ekeekhai wira atthareke, okhala wira yaahilakela “omwiiwelela Muluku, ohiya atthu”. (Musome Miteko 5:27-29.) Nuumala owaxuliwa mwaha wa wooniherya ororomeleya waya, arummwa ale yaahikhuma oSineedrio “atteeliwe ene murima, okhala wira yaahoona okhala eparakha ohaawa, mwaha wa nsina na Yesu”, ni khiyaahiyale olaleerya. — Mit. 5:40-42.
5. Makoho xeeni ninreerela waakhula?
5 Ntakiheryo arummwa avanhe aya nookumiherya makoho manceene. Mwa ntakiheryo, arummwa ale yaarowa owerya sai omwiiwelela Muluku ohiya atthu ni okathi omosaru ntoko soolempwa siniruma aya ‘owiiwelela makhulupale a mulaponi?’ (aRom. 13:1) Olelo-va ninrowa owerya sai ‘omwiiwelela kuvernu ni makhulupale’ ntoko murummwa Paulo ohimmye awe, okathi omosaru nnooniherya ororomeleya wa Muluku? — Tito 3:1.
“MAKHULUPALE A MULAPONI”
6. (a) Tani anihimmwa okhala “makhulupale a mulaponi” eliivuru ya aRoma 13:1, nave ninrowa wooniherya sai wira ninniwiiwelela? (b) Niireke anniwerya opaka itthu sootheene?
6 Mmusome aRoma 13:1. Moovarihana ni eversiikulu ela, nuulumo noowi “makhulupale a mulaponi” anihimmwa atthu arina owerya ni anaalamulela akina. Makristau ahaana owiiwelela makhulupale a mulaponi. Okhala wira ikwaha sikina anamalamulela awo a mulaponi annikumiherya murettele, annaaweha ale ahiniiwelela malamulo, nave ikwaha sikina anniwaakiha arumeyi a Yehova. (Wiis. 12:16) Nto ti nthowa naya, hiyo nintumereriwa ahu waaliva mpoosito, owoova ni waattittimiha. (aRom. 13:7) Masi makhulupale awo annilamulela okhala wira aheemereriwa ni Yehova. Nave Yesu aahiiwanyeiha saana mwaha owo, okathi kuvernatoro oRoma Ponsio Pilato aamukohakoha awe. Okathi kuvernatoro Pilato aahimmye awe wira aahikhalana owerya woomutaphula Yesu aahiiso omuhiya iiviwaka, Yesu aamwaakhunle so: “Nyuwo khimwaarowa okhalana owerya wookiiriha etthu, mwahaavahiwe ni Muluku”. (Yoh. 19:11) Ntoko siisaale okhulupale wa Pilato, makhulupale ootheene a valaponi ni a ipoliitika aakhalana mukano.
7. Okathi xeeni nihinreerela ahu owiiwelela makhulupale a elapo, nto etthu xeeni ahinreerela aya oliyala?
7 Makristau anniiwelela malamulo anikumiheriwa ni kuvernu, vakhala wira khanivirikanya malamulo a Muluku. Masi ninnikhootta opaka itthu annivekela aya seiyo sinikhoottihiwa ni Muluku. Mwa ntakiheryo, awo pooti waaruma amiravo okuxa ikapwitthi wira yawaneke ekhotto.c Aahiiso awo pooti onikhoottiherya omusoma Biibiliya ni iliivuru sahu sinimutthokiherya Biibiliya, onikhoottiherya olaleerya ni omukokhorela Muluku ahu. Okathi anamalamulela anirumeela aya moohiloka okhulupale aya, sintoko yaalupattha aka arumeyi a Kristu animwaakhula ohoolo wa Muluku. Okhala wira Yehova onniwoona! — Mus. 5:8.
8. Ovirikana xeeni okhanle Yehova ni makhulupale a mulaponi, nave xeeni ninreerela ahu osuwela eyo?
8 Nuulumo noowi ‘mukhulupale’ nintaphulela “okhala vasulu va atthu akina”. Masi eyo khenitaphulela wira “mutthu owo muulupalexa aahiiso tooweryexa onvikana Muluku”. Nnaamwi apinatamu anilamulela yiitthaniwaka ntoko “makhulupale a mulaponi”, ookhala mukhulupale oomalela ni muulupalexa waavikana awo. Mbiibiliyani Yehova onnihimmwa ikwaha xexe ntoko mukhulupale a anamalamulela ootheene. — Dan. 7:18, 22, 25, 27.
“MUKHULUPALE MUULUPALEXA”
9. Itthu xeeni profeta Daniyeli aawenhe awe moolohani mwawe?
9 Profeta Daniyeli aahinweha moolohani mwawe Yehova okilaathale ene veehiceni vawe wiirimu, orina ene owerya ni okhulupale waavikana makhulupale ootheene a valaponi. Woopaceryani Daniyeli aahilohihiwa inama xexe suulupale seiyo saathoonyerya mamwene oovirikana a okathi awe ni omwene mukina wa okathi ahu ola. Omwene wa okathi awe waahela muhina Babilonia, Medo-Persia, oGresia, ni oRoma nave omwene wa okathi ahu onihela muhina Anglo-Americana. (Dan. 7:1-3, 17) Nuumala-vo Daniyeli aahinweha Yehova okilaathale ene veehiceni vawe yoophukela. (Dan. 7:9, 10) Etthu profeta ole oororomeleya aalonhe awe moottharelana enooniherya etthu enrowa owiiranela anamalamulela a olelo-va.
10. Moovarihana ni Daniyeli 7:13, 14, 27, tani Yehova onrowa awe waavaha omwene wira alamuleleke valaponi, nto eyo enooniherya exeeni voohimya sa Yena?
10 Mmusome Daniyeli 7:13, 14, 27. Moottharelana Daniyeli onniloha Muluku owaakhaka omwene makhulupale a mulaponi ni aavahaka atthu akina arina owerya ni aniphwanelela. Atthu xeeni anrowa ovahiwa omwene? Ole onrowa ovahiwa omwene ti ‘ole onlikana ni mwaana a mutthu’, yoowo okhanle Yesu Kristu, ni “atthu òwarya a Muluku” akhanle 144.000 yaawo anrowa olamulelaka ‘moohimala’. (Dan. 7:18) Okhala wira Yehova tokhanle Muluku, ookhalana owerya wonvaha omwene khula mutthu onimphavela awe.
11. Etthu xeeni ekina Daniyeli aalempe enooniherya wira Yehova ookhalana owerya ovikana maloko ootheene?
11 Yoowiiraneya Daniyeli aawenhe awe moolohani ennivarihana ni etthu aahimmye awe khalai. Nave owo aalempe so: “Muluku a wirimu owo t’onakhaliha mamwene, owo t’onakumiha”. Nave owo onnincererya ohimyaka so: “Muluku a wirimu onniruma omwene wothene wa valaponi: Muluku onnavaha omwene ale onatthuna awe”. (Dan. 2:19-21; 4:14) Niireke khalai Yehova ootoko owaakha omwene mamwene, khwaavaha ale aathanla awe? Aayo!
Yehova aahikuxa omwene wa Balthazari khwaavaha a Media ni atthu ooPersia (Nwehe ettima 12)
12. Nvahe ntakiheryo na moota Yehova aawaakhale awe mamwene okhulupale aya khalai. (Nwehe elatarato.)
12 Yehova ootoko wooniherya wira ookhalana owerya waavikana “makhulupale a mulaponi”. Nrowe nithokorerye matakiheryo mararu. Farawo a wExiitu aahaakhaliha ipottha arumeyi a Yehova nave aanikhootta waataphula. Masi Yehova aahiwoopola arumeyi awe ni aahimusamiha Farawo Ephareya Yooxeerya. (Okhum. 14:26-28; Esal. 136:15) Mwene oBabilonia Balthazari, aahipaka efesta ni okathi aapaka awe efesta ‘owo khaiyevihale ni ahinveha Muluku a wirimu’ ni ‘ahaattottopela a Muluku a ewero ni eparatha’ omuhiya Yehova. (Dan. 5:22, 23) Masi Muluku aahimuhukhumu mulopwana ole oowiixinnuuha. “Ohiyu ene yole”, Balthazari mwene a oBabilonia aahiiviwa ni omwene awe yaahivahiwa atthu a oMedo oopersia. (Dan. 5:28, 30, 31) Mwene Herodi Agripa I a elapo ya oPalestina, aahimwiiva murummwa Yakobo nuumala-vo aahimutthukwela mukhatteya murummwa Pedru, nave ophavelaka omwiiva. Masi Yehova kheemyale wira Herodi omwiive Pedru. “Nlaikha na Yehova naahimukumiherya eretta Herodi” nuumala-vo owo aahikhwa. — Mit. 12:1-5, 21-23.
13. Nvahe ntakiheryo na moota Yehova aapwetenxa awe mamwene yataanale.
13 Yehova aahooniherya owerya wawe okathi mamwene a maloko oovirikana, yataanale aya wira yaatuphele aisarayeli. Yehova aahaakhaliherya aisarayeli waaxintta mamwene 31 yaataanale oKanaani ni okuxa opuro munceene wa Elapo Yooleiheriwa. (Yox. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Nave-tho Yehova ahaakhaliherya aisarayeli, ompwetexa Beni-Hadadi ni mamwene makina 32 oSiriya. — 1 Mam. 20:1, 26-29.
14-15. (a) Exeeni Mwene Nabukhodonosori ni Dario aahimmye aya voohimya sa Yehova? (b) Exeeni nasalimo olempe awe voohimya sa Yehova ni arumeyi Awe?
14 Khula okathi Yehova onnooniherya okhala Muluku ooweryexa! Okathi omosa mwene Nabukhodonosori a oBabilonia, aahixunnuuha mwaha wa owerya wawe, ovuwa wawe ni okhulupale awe ohiya omuttittimiha Yehova, nto Muluku aahimwiiriha okhala namukhwanepa. Nuumala openuwa Nabukhodonosori ‘aahimuttottopela mwene a wiirimu’ nave ahoona wira omwene wa Yehova “onolekela mpakha woohimala-tho” Nave owo aahincererya oriki: “Khavo oniwerya omukhottiherya”. (Dan. 4:30, 33-35) Nuumala Daniyeli weehereriwa ororomeleya wawe ni Yehova omoopola munlittini mwa akharamu, mwene Dario aahimmye so: “Momweneni mwaka mothene, mutthu ti mutthu amuttittimiheke n’umova Muluku a Daniyeli. Muluk’uwo ti Muluku mukumi, owo onniruma wa mahiku othene”. — Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.
15 Nasalimo aalempe so: “Apwiya [Yehova] annitepanya sinivanela aya atthu: annihonona miteko sinùpuwelaya ovara”. Nave owo, aahincererya oriki: “Noreriwa nloko Muluku aya akhanle Apwiya [Yehova]: nenlo Muluku nìthanlale awe okhala nawawe”. (Esal. 33:10, 12) Ala mathowa ooloka anniiriha ohihiya okhalana waataana wooloka ni Yehova!
EKHOTTO YOOKISERYA
Anakhotto a Yehova a wiirimu anoopwetexa maloko anrowa othukumana wira amunyokhe Yehova ni waalupattha arumeyi awe! (Nwehe ittima 16-17)
16. Xeeni nihinreerela ahu woova okathi wa “maxakha maalupale”, ni mwaha wa xeeni? (Nwehe elatarato.)
16 Ekeekhai wira nootoko osoma wira Yehova aahaapwetexa mamwene a khalai. Nto exeeni ninlipelela ahu muhoolo? Nikupaliki wira Yehova onoorowa owoopola arumeyi awe ootheene oororomeleya okathi wa “maxakha maalupale”. (Math. 24:21; Dan. 12:1) Owo onoorowa opaka okathi maloko anrowa ya othukumana yaawo anisuweliwa okhala Gogi oMagogi, wira yaatuphele arumeyi oororomeleya a Yehova. Hata wuurana iwo ahela muhina mamwene ootheene 193 a Nações Unidas, awo khanirowa owerya omuxintta Yehova ni anakhotto awe a wiirimu! Yehova onileiherya wira: “Kinowoniherya owerya waka n’uvuwa waka: Kinimwisuweliha w’atthu a maloko manjene. Okathi owo, anosuwela wira miyo k’Apwiya [Yehova]”. — Ezek. 38:14-16, 23; Esal. 46:10.
17. Exeeni Biibiliya onihimya awe enrowa wiiraneya muhoolo voohimya sa mamwene a mulaponi ni ale anooniherya ororomeleya wa Yehova?
17 Okathi Gogi a oMagogi onrowa awe waatuphela arumeyi a Muluku, Yehova onoorowa okumiherya ekhotto ya Harmagedoni yeeyo enrowa waapwetexa “mamwene a mulaponi motheene”. (Wiis. 16:14, 16; 19:19-21) Nto, “mutthu òloka onophwanya elapo y’okhala. Mutthu àxariya onokhala mulaponi-memmo”.—Mir. 2:21.
NIHIHIYE OKHALA OOROROMELEYA
18. Etthu xeeni makristau ekeekhai alakenle aya opaka ni mwaha wa xeeni? (Daniyeli 3:28)
18 Okhuma khalai, makristau manceene a ekeekhai annileva otaphuwa waya hata okumi aya mwaha womphenta Yehova. Makristau awo ekeekhai aalakela ohihiya ororomeleya wa Yehova. Awo anlikana Ni aHeeberi ale araru yaawo yaalakenle ohihiya ororomeleya wa Yehova ni yoopoliwe okathi yaariheliwe aya munlittini na mooro.—Mmusome Daniyeli 3:28.
19. Exeeni Yehova onrowa awe otthara wira aaphukele arumeyi awe, nto exeeni nikhanle ahu oopaka nenna-va?
19 Nasalimo Davidi ohooniherya efaita erina aya ohihiya omuroromela Yehova Muluku. Owo aahimmye so: “Nyuwo, Apwiya, mwá mphuki àtthu othene: Apwiya, mukilamule, muttharaka exariy’aka: Muhimyé wira nkitthenke etthu”. (Esal. 7: 9) Nave Davidi onnincererya ohimyaka so: “Orera waka murima n’uloka okisukeke”. Etthu nikhanle oopaka ori ohihiya omuroromela Yehova hata sinikhumelelaka mixankiho! Niira siiso, nnimoona ntoko siisaale nasalimo oonela awe, okathi aalempe awe so: “Òreriwa t’ale antthara makhalelo òrera: Ale anettela ikana s’Apwiya”.—Esal. 119:1.
NSIPO 122 Nikhaleke Oowiilipiha, ni Oohittikinyeya!
a Biibiliya onaatumererya makristau owiiwelela makhulupale a mulaponi, eyo piiyo, ale aneettiha elapo. Masi anamalamulela akina annimunyokha Yehova ni arumeyi awe. Nto ninrowa owerya sai owiiwelela anamalamulela ni otthara makhalelo ooloka a Yehova?
b MOOLUMO OOTTHOKIHERIWA: Ohihiya okhala oororomeleya wa Yehova, ontaphulela ohiirela mpantta myaha sa mulaponi, ni ottittimiha okhulupale wa Yehova hata nivirihaka mixankiho.
c Nwehe mwaha onihimya so: “Xeeni Aisarayeli a Khalai Yaawana Aya Ikhotto, Nave Xeeni maKristau a Olelo-va Ahinwana Aya?” Ori mwaha yoola.