Niireke Iprofesia Sootheene Saamulavula Yesu Saanooniherya Wiira Aari Mesiya?
Moota Biibiliya onaakhula awe
Aayo, maana okathi Yesu aari awe elapo ya vathi, aahimaleliha iprofesia sinceene, saamulavula ‘Mukhulupale Mesiya,’ yoowo aarowa okhala “moopoli a olumwenku”. (Daniyeli 9:25; 1 Yohani 4:14) Nave hata nuumala okhwa, Yesu aahimaleliha iprofesia saamulavula Mesiya. — Esalimo 110:1; Miteko 2:34-36.
Nintaphulela-ni nuulumo noowi “Mesiya”?
Nuulumo na eheeberi noowi Ma·shiʹach (Mesiya), nave nuulumo na ekereku noowi Khri·stos (Kristu), oomanli aya antaphulela “Ole Othanliwe”. Nto nsina noowi “Yesu Kristu”, nintaphulela “Yesu Oothanliwa”, aahiiso “Yesu ti Mesiya”.
Khalai, okathi aalempwa awe Biibiliya, mutthu aanithanliwa ni aanoottihiwa makhura mmuruni, ethoonyeryaka wiira mutthu owo ookhalana okhulupale. (Onamukuttho 8:12; 1 Samuweli 16:13) Yesu oothanliwa ni Muluku wiira okhale Mesiya ni oovahiwa okhulupale ni owerya. (Miteko 2:36) Nto Muluku khomuthanlale omoottihaka makhura mmuruni, masi omuthanlale ni munepa woowaarya. — Matheyo 3:16.
Niireke vanweryaneya atthu anceene omaleliha iprofesia saamuhimya Mesiya?
Nnaari. Ntoko siisaale maakina a impressão digital animooniherya aya mutthu mmosa paahi, nave wiiraneya wa iprofesia sa mBiibiliyani saamuhimya paahi Mesiya, aahiiso Kristu. Nave Biibiliya aahihimya wiira ‘yaamukhumelela maprofeta manceene oowootha, yaarowa waahapuxaka atthu anceene’. — Matheyo 24:24.
Vanweryaneya Mesiya okhumelela muhoolo?
Nnaari, maana Biibiliya aahihimya wiira Mesiya aarowa paahi oyariwa nloko na Davidi a wIsarayeli. (Esalimo 89:4, 5) Masi iliivuru sinooniherya nloko na Davidi soorimeela. Vanikhala wiira sirimenle okathi aroma yaapanhe aya esidade ya oYerusalemu mwaakha wa 70 Nuumala Kristu Orwa.a Nto ti nthowa naya atthu olelo-va ahiniwerya aya osuwelexa akhala wiira Yesu aakhumme nloko na Davidi. Hata vari siiso, iliivuru iyo saahikhala okathi wa Yesu maana hata awanani awe yaanisuwela wiira Yesu aari a nloko na Davidi. — Matheyo 22:41-46.
MBiibiliyani siri iprofesia ikavi sinimuromola Mesiya?
Khivaniweryaneya osuwela mwaattelo wa iprofesia sootheene saamuhimya Mesiya. Mwa ntakiheryo, hata muliivuruni saamulavula saana Mesiya, moota wookontari iprofesia iyo pooti ovirikanaka. Yesaya 53:2-7, onnooniherya itthu sinceene saamuthoonya Mesiya. Nto atthu akina pooti woonaka mwaha wootheene onilavuliwa mpantta ole ntoko eprofesia emosa paahi. Masi akina pooti woonaka khula etthu enihimmwa ntoko iprofesia soovirikana.
Iprofesia sikina sa Mesiya Yesu aamalihenrye awe
Eprofesia |
Eri yoolepa ya |
Wiiraneya waya |
---|---|---|
Osuulu wa Abrahamu |
||
Osuulu wa Isakhi mwaana a Abrahamu |
||
Oyariwa wisarayeli nloko na Yuda |
||
Aarowa okhala a nloko na Mwene Davidi |
||
Aarowa oyariwa ni mwali |
||
Aarowa oyariwa oBethelehemu |
||
Aarowa wiitthaniwa Manuwelib |
||
Aarowa oyariwa etthoko yoohaawa |
||
Nuumala Mesiya oyariwa anamwane axilopwana yaamwiiviwa |
||
Aarowa wiitthaniwa wExiitu |
||
Arowa wiitthaniwa munazarethic |
||
Namitthaka aahilokiherya ephiro |
||
Oothanliwa okhala Mesiya mwaakha wa 29 Nuumala Orwa Kristud |
||
Muluku aahimuhimya okhala Mwanawe |
||
Aamuttittimiha empa ya Muluku |
||
Aamulaleya ihapari sooreera |
||
Olaleerya oGalileya waari muthuko muulupale |
||
Aahipaka miiriirya ntoko Moise |
||
Moolikanasa ni Moise, aalavunle itthu sa Muluku |
||
Aahaavoniha aretta anceene |
||
Khaaphavela wiivuwiha |
||
Aanaamorela ikharari atthu oohaawa |
||
Aahooniherya exariya ya Muluku |
||
Namavaha miruku ooloka |
||
Aahilaleya nsina na Yehova |
||
Aahiixuttiha ni malikanyiho |
||
Mukhulupale |
||
Atthu anceene khiyaamukupali |
||
Nluku ninkwattuliha |
||
Aahikhoottiwa ni atthu |
||
Aahinyokhiwa voohinthowa |
||
Aamurowa oYerusalemu onwenle ene puuru |
||
Aanivuwihiwa ni anamwane |
||
Aahirwa mwa nsina na Yehova |
||
Aahirukunuweliwa ni mpatthani awe |
||
Aahitumihiwa ni musurukhu 30 wa eparathae |
||
Apatthani awe yaahimutthyawa |
||
Aahootheriwa ni anamoona oowootha |
||
Aahimaala okathi ootheriwa awe |
||
Aahiseneliwa |
||
Yaahimmana vamuru |
||
Aahiwaxuliwa |
||
Khaakhoottale omaniwa |
||
Makhulupale a kuvernu yaahimootherya |
||
Inawu sawe ni matata saahikhomeliwa vamwirini |
||
Ikuwo sawe saahaavereriwa eparakha |
||
Aahikhomeliwa vamosa ni anatampi |
||
Aahiveehiwa |
||
Ohookhwa mwaha wa anatampi |
||
Vaakhala wiira aarooliyaliwa ni Muluku |
||
Aahivahiwa eviinyu yooheliwa makukhu oowaawa |
||
Aahivoliwa ntthona ohalaka vakhaani okhwa |
||
Aahimuroromela okumi awe Muluku |
||
Aahivahererya okumi awe |
||
Aahivaha okumi awe wiira omalihe itampi sahu |
||
Makhuva awe khiyaapwexiwe |
||
Aahihommwa |
||
Aahivithiwa ni athaaciri |
||
Aahihihimuxiwa mookhwaani |
||
Ole anvarinhe aahirantteliwa |
||
Aahikilaathi moono woolopwana wa Muluku |
a Ensiclopedia ya McClintock ni Strong ehimmye so: “Vanikhala wiira iliivuru sinilavula nloko ni emusi ya aYuda sirimenle nuumala opwetexiwa Yerusalemu, ohiya ohinatthi opwetexiwa”.
b Elavulelo ya eheeberi nsina noowi Manuweli, nintaphulela wiira: “Muluku ori ni hiyo”. Nto nsina nla, ninnooniherya saana muteko wa Yesu ntoko Mesiya. Orwa wawe valaponi ni itthu aapanke awe, sinnooniherya wiira Muluku ori ni arumeyi awe aahiiso ale animphenta. — Luka 2:27-32; 7:12-16.
c Nuulumo noowi:“Munazarethi” ninkhuma nttaava na eheeberi neʹtser nintaphulela ‘ophuwa’.
d Mwaaphavelaka osuwela soohimmwa sikina siniromola mwaakha wa 29 Nuumala Orwa Kristu, ntoko mwaakha aarowa awe orwa Mesiya, nwehe mwaha oni:“Como a profecia de Daniel predisse a chegada do Messias”.
e Eprofesia ela eri eliivuru ya Zakariya, masi mutthu olempe eliivuru ya Matheyo, aahimmye wiira “yaahiiraneya ele yaahimmwale ni profeta Yeremiya”. (Matheyo 27:9) Ela enooniherya wiira ikwaha sikina eliivuru ya Yeremiya yiirela mpantta iliivuru saitthaniwa “maprofeta”. (Luka 24:44) Moolikanasa, Matheyo ooromola eliivuru ya “Yeremiya” ophavelaka ohimya iliivuru iyo sootheene ohela muhina eliivuru ya Zakariya.