MWAHA WA VAKAAPANI
Murumeeleke Saana Okathi Anyu
“Kaaniphavela kaarina okathi munceene!” Niireke nyuwo mootoko olavula moolumo awo? Okhala wene, apinaatamu otheene arina okathi omosaru, akhale atthu oovuwa ni oothaaciri arina okathi omosaru ntoko atthu oohaawa ni oowiiyeviha. Nave akhale athaaciri ni atthu oohaawa khaniwerya othukumanya okathi. Okathi wavira khonitthika-tho. Nto vanitthuneya okhalana ankhili wira murumeeleke mwa miruku okathi anyu. Moota xeeni? Nwehe inamuna tthaaru sinaakhaliherya atthu anceene orumeela okathi aya mwa miruku.
Enamuna 1: Mukhaleke Ootthokiheya
Nwehe itthu munireerela anyu ohela nipuro noopacerya. Biibiliya onihimya so: “Musuweleke othanla itthu sootepa oreerela”. (aFilipi 1:10) Mpakeke elista ya itthu muniphavela anyu opaka, nuumala-vo nwehe itthu siri sa faita yinceene, sinireerela opakiwa mowaakuveya ni akhala wira sootheene sihaana ovariwa moowaakuveya. Nave muupuweleke itthu sootepa okhala sa efaita, mwa ntakiheryo, othuma yoolya pooti ohikhala etthu yowaakuveya. Nave etthu enikhala ntoko wira ti yowaakuveya pooti ohikhala ya faita yinceene ntoko oweha eprokrama enoosivelani ya TV.a
Mumpakeke palano. Eliivuru ya Musuweli 10:10, Biibiliya onihimya so: “Nyuwo mwahiyaka epasó anyu eturyaka, muhinanona, munkukhumuwa vanli. Tivó nvare muteko vophwanela, mpajeryaka otthokelela”. Moolumo ala anniixuttiha exeeni? Akhala wira munoonona epaso anyu, nyuwo khamunrowa oviriha okathi munceene ni munoowerya orumeela oratteene okathi anyu ni ompaka palano ooloka. Muhiyeke wala nvareke okathi mukina miteko saarowa ovirihaka okathi munceene ni ikuru sinceene. Nto akhala wira munoohalana okathi, nuumala ovara miteko sotheene, muttotteleke mureerelo okathi owo wira nvare miteko sikina. Akhala wira munompaka palano, munoovaraka saana muteko anyu ni munrowa okhalaka ntoko wira munnona epaso anyu.
Mukhweiheryeke okumi anyu. Mwiixutteke okhootta wala ohiya itthu sihirina efaita wala siniviriha okathi munceene. Waatteliwa miteko pooti owiirihani onyoonyiheya ni ohihakalala.
Enamuna 2: Musyakeke Itthu Siniiya Okathi
Ohiyererya itthu ni ohipaka soothanla. Musuweli 11:4 onihimya so: “Ole onlipelela okathi worerexa n’ipheyo yorerexa wira àle ipyó sawe, onnimalela ohàla etthu, nnákhala ohepha”. Moolumo ala anniixuttiha exeeni? Omakela ohiyererya miteko onniviriha okathi ni itthu khasinikhumela saana. Mulimi onlipelela okathi wooreerexa wira aale, owo pooti ohaala nnakhala ohepha. Mwa enamuna emosaru, naahiivahe ephoole itthu soohiloka sinnikhumelela pooti oniiriha ohipaka soothanla. Nave pooti oniiriha wuupuwelaka wira nihaana osuwela itthu sotheene sa mwaha owo wira nipake yoothanla. Ekeekhai wira nihinatthi opaka yoothanla nihaana otokosa oratteene mwaha owo. Miruku 14:15 onihimya so: “Mulipa-ànkhili onniwehaweha mwettelo awe wothene”. Ohimya ekeekhai soothanla sinceene khaninsuwela itthu sotheene sinrowa okhumelela.—Musuweli 11:6.
Wuupuwela wira nihaana opaka itthu soomalela. Yakobo 3:17 onihimya so: “Ankhili anikhuma wiirimu [wala wa Muluku]” tooreerela murima. Ti vooloka vaavo mutthu oniimananiha awe! Masi vaavo nnuupuwela ahu wira nihaana opaka itthu soomalela, pooti onyoonyiheya ni ohiwerya opaka ele naaphavela ahu. Mwa ntakiheryo, mutthu oniixutta nttaava ohaana osuwela wira onoofalyariki ni ohaana wiixutta ni itthu iyo onfalyari awe. Nto akhala wira mutthu onuupuwela wira ohaana opaka itthu soomalela oovaka ohifalyari, mutthu owo khonkelela ohoolo. Tthiri ti vooloka okhala atthu oowiiyeviha ni okhalana moonelo wooloka! Miruku 11:2 onihimya so: “Vari wiyeviha, ankhili ari vavo”. Atthu owiisuumaaliha ni oowiiyeviha khanitepa oxanka vaavo anivonya aya ni annitheya soovonya saya.
“Ohimya ekeekhai nyuwo khamunliva itthu ni musurukhu, munliva ni okathi anyu”.—What to Do Between Birth and Death
Enamuna 3: Mukhalaneke Naakilili ni Moonelo Wooloka
Mukhalaneke naakilili eriyari ya muteko ni otthekula. Musuweli 4:6 onihimya so: “Halali okhalana itthu vakhani mmatatani ni murettele, ovikana otepa ovara muteko mahala”. Mutthu onimakela ovara muteko paahi pooti ohittottela mureerelo muteko onivara awe. Mutthu owo khonikhalana okathi ni ikuru. Mulipa oolosowa onnithanla omakela orupa ni khonittottela mureerelo okathi awe. Biibiliya onnintumererya okhalana naakilili, eyo piiyo, ovara muteko oratteene ni ottottela mureerelo muteko ninvara ahu. Akhala wira nnoopaka eyo nnimoona wira muteko yoovaha ya Muluku.—Musuweli 5:19.
Murupeke okathi munceene. Biibiliya onihimya so: “Kimpathikiru, kinnirupa ni murettele”. (Esalimo 4:9) Atthu aalupale ahaana oviriha iwoora 8 arupaka wira akhalane okumi wooloka ni muupuwelo wooloka. Nave orupa onnikhaliherya muupuwelo ahu, maana onninikhaliherya okhala oomaaleleya, wuupuwela saana ni waakuva wiixutta itthu. Ohirupa okathi munceene onnimwiiriha mutthu opisa wiixutta ni onnimwiiriha mutthu opaka soovonya, ompaka asitenti ni waakuva onyoonyiheya.
Mukhalaneke soolukama muniwerya anyu ophwanya. Biibiliya onihimya wira: “Halali otteliwa murima n’itthu vakhani sirinahu ovikana ophavela itthu sinjene”. (Musuweli 6:9) Moolumo ala anniixuttiha exeeni? Mutthu aankhili khoneemererya weettihiwa ni soolukama ni soophavela seiyo onoona awe wira khonrowa owerya ophwanya. Nto owo khoniwokiwa ni soohimmya sowoothiwa wala ophwanya musurukhu ohiimananinhe. Ohiya-vo, owo onniimananiha owehexexa ele oniwerya awe ophwanya, eyo piiyo, “ele maitho [awe] aniwerya aya oweha”.
Enamuna 4: Mukhalaneke Mweettelo Wooloka
Nweheke mweettelo anyu. Mweettelo anyu onimookhaliheryani osuwela itthu sooloka ni sirina efaita yinceene. Vaakhanle wira okumi anyu ori ntoko nttheere, nto mweettelo anyu waarowa oluluwanyaka ele muniphavela anyu. Nto okhalana mweettelo wooloka onimookhaliheryani osuwela itthu munireerela anyu ohela nipuro noopacerya mookumini mwanyu ni orumeela oratteene okathi anyu khula nihiku. Munrowa owerya sai okhalana mweettelo wooloka? Atthu anceene anniwerya okhalana mweettelo wooloka akhaliheriwaka ni Biibiliya, maana annisuwela wira ankhili ari mBiibiliyani taalupalexa.—Miruku 2:6, 7.
Ophenta ohaana okhala nipuro noopacerya. Ophenta “onniwiiraaniha atthu otheene voomalela”. (aKolosi 3:14) Hiyo khaniwerya ophwanya ohakalala wekeekhai nihiphentaka, otepexa wene vatthokoni. Mutthu onikhootta eyo, woonasa wene onnihela muteko nipuro noopacerya, nto eyo ennimwiiriha ohihakalala. Eyo ti etthu enimwiiriha Biibiliya ohimya ikwaha sinceene wira ophenta onninikhaliherya mookumini mwahu.—1 aKorinto 13:1-3; 1 Yohani 4:8.
Mwaavyeke okathi wira mmusuwele oratteene Muluku. Mulopwana oniihaniwa Geoff aaniphentiwa vanceene ni mwaarawe, aahikhalana anamwane anli oohakalala, apatthani ooloka ni aanisiveliwa vanceene muteko awe wa osereventi oxipitaali. Masi muteko ole aavara awe waaniwiiriha waaweha atthu anceene ahaawaka ni akhwaaka. Owo aaniikoha so: “Niireke okumi ene ti yoola?” Nto nihiku nimosa, owo aahisoma eliivuru enimutthokiherya Biibiliya yaakumiheriwe ni Anamoona a Yehova, nto aahiphwanya waakhuliwa wa nikoho nawe.
Geoff aahaaleela amwaarawe ni anaawe ele iixutta awe, awo yaahisiveliwa vanceene. Nto atthu otheene a etthoko awe yaahipacerya omusoma Biibiliya. Itthu yiixutta aya saahaakhaliherya vanceene mookumini mwaya ni sahaakhaliherya orumeela mwa miruku okathi aya. Nave yoosoma aya ya Biibiliya ehaakhaliherya okhalana nlipelelo noohakalaliha na okhala elapo esya ehirina mixankiho.—Wiisuupulula 21:3, 4.
Yowiiraneya ya Geoff enninuupuxerya moolumo a Yesu Kristu anihimya wira: “Oohakalala taale anisuwela wira ahaana omusuwela Muluku”. (Matheyo 5:3) Munoonela sai ophavelasa okathi wira mmusuwele oratteene Muluku? Opaka eyo enimookhaliheryani ohiya paahi ottottela mureerelo khula nihiku, masi-tho okumi anyu wotheene.
a Nwehe mwaha oni: “20 modos de criar mais tempo”, waakumiheriwe erevista Despertai! Abril 2010.