MURU 5
Axitokweene Anaakhapelela Atthu a Muluku
OKATHI wa muteko awe woolaleerya valaponi, Yesu aahooniherya wira aari “makampusi òrera murima”. (Yoh. 10:11) Nuumala woona muttitthi waamutthara, “ahakhupanyerya n’uthunku, okhala wira yari òthwelela ni ònyanyaliwa, ntoko ipwittipwitthi sihikhalanne makampusi aya”. (Math. 9:36) Pedru ni arummwa akina yaahoona ophenta wa Yesu. Tthiri Yesu aahivirikana ni amakampusi akina owootha a wIsarayeli! Maana amakampusi ale khiyaathokorerya saana ipwittipwitthi sa Muluku, nto iyo saanivoliwa etala ya omunepani. (Ezek. 34:7, 8) Yesu aanikhapelela ni aniixuttiha saana ipwittipwitthi sa Muluku mpakha ovaha okumi awe wira oopole ipwittipwitthi iyo. Nto aahaavaha ntakiheryo nooloka arummwa wira yaahaana waakhaliherya ale yaarina waamini ohokolowela wa Yehova, yoowo ori “makampusi onsuka mirima sanyu”.—1 Ped. 2:25.
2 Okathi omosa, olavulaka ni murummwa Pedru, Yesu aahittittimiherya otthuneya waya olyiha ni okhapelela ipwittipwitthi. (Yoh. 21:15-17) Moohaanyiherya, eyo yaahimukhaliherya vanceene Pedru, maana muhoolo mwaya ahaatumererya axitokweene a muloko wa eseekulu yoopacerya wira: “Mulyiheke orattene ipwittipwitthi sinnyereriwanyu ni Muluku. Musukeke n’utthuna wanyu wothene, ntoko Muluku sintthunawe, vohikhala ntoko munokhanyereriwa. Muhisukeké mphavelaka musurukhu, masi vowivahererya seiyo. Muhikhaliheké mapwiya w’ale avahiwanyu wasuka, masi mwetteke vophwanela wira yotthareni”. (1 Ped. 5:1-3) Moolumo a Pedru annaakhaliherya axitokweene olelo-va. Amutakihaka Yesu, axitokweene annaavaha ntakiheryo nooloka anna ni arokora a mmulokoni ni annivara ni murima wotheene muteko wa Yehova.—aHéb. 13:7.
Amutakihaka Yesu, axitokweene annaavaha ntakiheryo nooloka anna ni arokora a mmulokoni ni annivara ni murima wotheene muteko wa Yehova
3 Nihaana waaxukhurela ni murima wotheene axitokweene yaawo anithanliwa ni munepa wowaarya wa Muluku. Awo anninikhaliherya mwa inamuna soovirikana. Mwa ntakiheryo, awo annimulipiha ni omukhapelela khula mutthu a mmulokoni. Nave khula esumana, awo anniluttuweliwa ohoolela mithukumano wira alipihe waamini wa atthu otheene mmulokoni. (aRom. 12:8) Awo anniimananiha vanceene wira ipwittipwitthi sihihapuxiwe ni atthu ootakhala, nto eyo ennikhaliherya okhala oovareleleya momunepani. (Yes. 32:2; Tito 1:9-11) Ohiya-vo, oluttuweliwa waya ohoolela muteko woolaleerya onnilipiha ni onninikhaliherya olaleerya moohihiyererya khula mweeri. (aHéb. 13:15-17) Orumeelaka “sovaha sawe”, Yehova onnilipiha muloko.—aÉf. 4:8, 11, 12.
ITTHU SINIVEKELIWA WIRA MUTTHU OKHALE MUTOKWEENE
4 Wira muloko okhapeleliweke saana, alopwana anithanliwa wira akhaleke axitokweene ahaana okhalana mikhalelo sinivekeliwa mBiibiliyani. Nto onnihimmwa wira athanliwe ni munepa wowaarya wa Muluku akhala wira aakhalana itthu iyo sotheene sinivekeliwa. (Mit. 20:28) Ekeekhai wira itthu sinivekeliwa mBiibiliyani wira mutthu okhale mutokweene ti suulupale mwaha woowi, okhala mutokweene muritti muulupale. Masi mikhalelo iyo khisitempe oxankiha vahinweryaneya aya okhalana mulopwana muKristau onimphenta Yehova ni oniphavela orummwa ni yena. Atthu otheene ahaana osuwela wira axitokweene anneettela malakiheryo a mBiibiliyani khula nihiku.
Wira muloko okhapeleliweke saana, alopwana anithanliwa wira akhaleke axitokweene ahaana okhalana mikhalelo sinivekeliwa mBiibiliyani
5 Ewarakha yoopacerya aamulepenle awe Timootheyo ni Tito, murummwa Paulo aahilepa itthu sinivekeliwa wira mutthu okhale mutokweene. Yoolepa ya 1 Timótheyo 3:1-7, ninsoma so: “Akhalá mutthu omphavela muteko wo wettiha muthukumano, muteko worera t’umphavelawe. Mulipa-òwettiha aKristu ohana okhala òhàkanyereya, mulopwana a muthiyana mmosá pahi; asuweleke wiphimela; akhaleke mutthu a miruku ni òttittimiheya, asiveliweke owakhela aletto; asuweleke owixuttiha atthu. Ahikhaleké namuhapaliwa walá nowali, masi akhaleke omàla ni a murettele. Ahiphavelexeké muhakhu. Asuweleke owettiha sana atthu ètthoko awe, akhalanaka an’awe òrumeya ni nttittimiho nothene: okhala wira, ahisuweleke wettiha etthoko awe, ontthuna owerya sai okhapelela ekereja y’aKristu? Ahikhalé mutthu obatiziwe nanano, wira ahisoneké, ahiphwanyé mulattu ophwanyalyawe Satana. Ohana okhala òttittimiheya hatá vamaithoni v’ale ahikhanle aKristu, wira ahithanyiweke, ahimorelé mmurakhoni mwa Satana”.
6 Vano Paulo aamulepenle so Tito: “Miyo kihohiyani oKereta wira mmalelihe sipajenryaka ovara, ni wira mwakhalihe alipa-òwèttiha aKristu mwa khula muttetthe, muttharaka solènlyakani. Vano, khula muholeli akhale òhàkanyereya, mulopwana a muthiyana mmosá pahi, orina an’awe òwamini, ohinanyiheriwa okhala òhìsumaliha nnákhala òhìwelela. Vekekhai, mulipa-owèttiherya aKristu oninvarela muteko Muluku: tivó ohana okhala òhàkanyereya. Ahikhaleké òwìsona walá òviruwa walá namuhapaliwa nnákhala òwali walá namilili. Masi awakheleke orattene aletto, aphavelaxeke sorera, asuweleke ovaha miruku sorera, etteleke exariya, amuttittimiheke Muluku, asuweleke wisumaliha, atthareke ni nthiti ehapari y’ekekhai, ahipahulaka sixuttihiwawe. Siso, onowerya walipiha murima akhw’awe, athonyeryaka mwixuttiho worera, ni wavanya ale anvirikanya mwixuttiho yowo”.—Tito 1:5-9.
7 Itthu sinivekeliwa wira mutthu okhale mutokweene, pooti woonaka wira ti soovila wira mutthu okhalane. Hata vari siiso, vaavo alopwana maKristau anikhalana aya mikhalelo iyo, annaatumererya atthu akina mmulokoni opaka etthu emosaru. Paulo aalempe wira “sovaha” iyo sookumiheriwa “wira àlikanyiherye aKristu muteko w’orumela n’uteka erutthu ya Kristu. Siso, othene ahu vamosá ninrowa okhalana wamini omosaru, ntepaka omusuwela Mwana a Muluku, nikhalaka atthu òkhomala murohoni, nikaweliwaka munnuwelo womalela wa Kristu”.—aÉf. 4:8, 12, 13.
8 Axitokweene ahitepeke okhala amiravo aahiiso mulopwana opatisiwe niinaano. Ohiya-vo, axitokweene atthu anisuwela itthu sinceene ntoko muKristau, annisuwela sowiixuttiha sa mBiibiliyani, anniiwexexa oratteene Soolempwa ni anniphenta vanceene muloko. Ahaana okhala atthu oolipa murima wira aweryeke waapwapwela ale anttheka ni okhapelela ipwittipwitthi wira sihiirihiwe itthu sootakhala. (Yes. 32:2) Atthu otheene mmulokoni annisuwela wira axitokweene atthu oolipa momunepani ni annithokorerya oratteene ipwittipwitthi sa Muluku.
9 Ale aniphwanelela okhala axitokweene annooniherya mookumini mwaya wira aakhalana ankhili. Akhala wira oothela, mutokweene owo ohaana otthara oratteene malakiheryo a mBiibiliyani voohimya sa ekasamento, owo okhaleke mulopwana orina muthiyana mmosa paahi ni oneettiha saana etthoko awe. Akhala wira mutokweene owo ooyara, okhalaneke anamwane aniiwelela ni arina mweettelo wooloka aahiiso ooleleya, iira siiso, atthu akina anrowa onvekelaka miruku ni malakiheryo voohimya sa makhalelo a vatthokoni. Nave mutokweene ohaana okhala mutthu ohinihimyaniwa mulattu, onooniwa saana ni atthu ahikhanle a mmulokoni wira ohilavuliweke voohikhalela. Ehikhaleke etthu mutokweene owo onihimyaniwa awe enrowa ohonona muloko. Owo ohikhale mutthu opwapweliwe niinaano mwaha woopaka etampi yuulupale. Atthu akina ahaana ootthara ntakiheryo nawe nooloka ni woona wira anookhapeleliwa oratteene momunepani.—1 aKor. 11:1; 16:15, 16.
10 Muteko wa alopwana awo oophwanelela mmulokoni onoolikana ni muteko wa axitokweene a wIsarayeli, yaawo yaari atthu “a miruku ni òsuwela ni òroromeleya”. (Otum. 1:13) Ekeekhai wira axitokweene atthu oohimalela, masi hata vari siiso, annisuweliwa mmulokoni ni mmuttettheni wira alopwana animoova Muluku. Nave akhumme khalai wooniherya wira anneettela malakiheryo a Muluku mookumini mwaya. Nto mweettelo aya wooloka onnaakhaliherya olavula ekeekhai mmulokoni.—aRom. 3:23.
11 Alopwana anithanliwa wira akhale axitokweene mmulokoni ahaana wiiphimela itthu sotheene ni okhala saana ni atthu akina. Awo khahiyo atthu antepa ovarexexa moonelo aya aahiiso oothipelela. Ohiya-vo, annooniherya wira atthu arina moonelo wooloka ni oowiihiiha. Nto annooniherya wira aakhalana moonelo wooloka mwa enamuna anilya aya, owurya, otthekula ni axooku. Awo khaniwurya eviinyu mootepana wira ohikhale mutthu onrowa waahimyaka okhala anamuhapaliwa. Namuhapaliwa khoniwerya wiihiiha ni khonrowa owerya okhapelela myaha somunepani mmulokoni.
12 Wira muloko okhapeleliweke saana, ahaana okhala alopwana oowiitthokiha oratteene. Awo annooniherya eyo mwa enamuna aniitthokiha aya, etthoko aya ni miteko saya sa khula nihiku. Nave annisyaka omakela ohiyererya miteko wira avareke muhoolo, maana annoona etthu enireerela opaka anaapaka yeeyo. Nave annivarexexa malakiheryo a mBiibiliyani.
13 Mutokweene ohaana okhala ooreerela murima. Ohaana osuwela ovara mowiiraana ni wiiwanana ni nikhuuru na axitokweene. Owo ohaana osyaka wuupuwela wira ookhalana efaita waavikana akina ni oorumexa. Okhala wira tooreerela murima, mutokweene khonuupuwela wira moonelo ni muupuwelo awe ti wa faita waavikana atthu akina. Pooti wira atthu akina annisuwela ni aakhalana mikhalelo sinceene onvikana yena. Nave mutokweene onnooniherya wira tooreerela murima vaavo itthu onihimya awe sinivarihana aya ni Soolempwa ni onniimananiha otthara ntakiheryo na Yesu Kristu. (aFil. 2:2-8) Mutokweene khonimusivela onyakulihana ni khahiyo mutthu oowali, ohiya-vo, owo onnaattittimiha atthu akina ni onniwoona okhala aalupale onvikana yena. Owo khahiyo mutthu oothipelela, uupuwelaka wira okathi wotheene enamuna onipaka awe itthu ni moonelo awe ohaana otthariwa ni atthu akina. Nave mutokweene khonaakuva onanariwa, masi owo mutthu a murettele ni toopatthaneya.
14 Nave ale aniphwanelela okhala axitokweene a mmulokoni ahaana okhala a miruku. Eyo enooniherya wira owo onnuupuwelela ni khonaakuvela waaphukela akina. Onnisuwela oratteene malakiheryo a Yehova ni onnivarihela muteko mookumini mwawe. Mutthu a miruku onneemererya ovahiwa ankhili ni malakiheryo. Owo khahiyo namanriya wala namirima miili.
15 Paulo aahimuupuxerya Tito wira mutokweene ohaana ophenta itthu sooloka. Nave owo ohaana okhala a xariya ni oororomeleya. Mikhalelo iyo sinnooneya vaavo onaathokorerya awe atthu akina ni moota onivarexexa awe itthu sooloka. Owo onniluttuweliwa omurumeela Yehova ni onnaakiherya malakiheryo a xariya a Yehova. Nave onnisuwela osuka isiiri. Ohiya-vo, mutokweene onnisuwela owaakhela aletto ni onnivaha mireerelo sawe wira aakhaliherye atthu akina.—Mit. 20:33-35.
16 Wira ovare saana miteko sawe, mutokweene ohaana osuwela wiixuttiha. Ntoko Paulo aamulepenle awe Tito, mutokweene “atthareke ni nthiti ehapari y’ekekhai, ahipahulaka sixuttihiwawe. Siso, onowerya walipiha murima akhw’awe, athonyeryaka mwixutiho worera, ni wavanya ale anvirikanya mwixuttiho yowo”. (Tito 1:9) Owo onniwerya otthokiherya, wooniherya itthu sinimukupaliha, oxintta ovaanyihana ni onnisuwela ovarihela muteko malakiheryo a mBiibiliyani wira olipihe waamini wa atthu ale aninwiriyana. Mutokweene onnisuwela wiixuttiha saana okathi wa mixankiho ni okathi wooreerela. (2 Tim. 4:2) Moopixa murima, mutokweene onnaapwapwela ale anipaka itthu soohiloka ni onnimukhaliherya mutthu onaanyiherya wira ovareke itthu sooloka moovarihana ni waamini. Mutokweene onnooniherya wira onnisuwela wiixuttiha vaavo oniixuttiha awe saana nipuro noowaatta atthu aahiiso ori ene mutthu mmosa.
17 Mutokweene ohaana oluttuweliwa olaleerya. Atthu otheene aahaana woona wira onniimananiha omutakiha Yesu, maana Yesu aanihela nipuro noopacerya muteko woolaleerya. Nave Yesu aahooniherya wira aanaathokorerya awiixutti awe aakhaliheryaka okhala anamalaleerya ooloka. (Mar. 1:38; Luka 8:1) Vaavo axitokweene aniluttuweliwa aya olaleerya hata arina ene miritti sinceene, anniwiiriha atthu otheene mmulokoni oluttuweliwa olaleerya. Nave, vaavo anilaleerya aya ni etthoko aya ni atthu akina a mmulokoni ‘annilipihana’ vanceene.—aRom. 1:11, 12.
18 Itthu iyo sotheene sinnooniherya ele anireerela aya opaka ale anirumeela ntoko axitokweene mmulokoni. Ekeekhai wira khuuvo mutokweene oniwerya omaleliha oratteene ni moomalela mikhalelo iyo sotheene sinivekeliwa mBiibiliyani, masi khuuvo mutokweene onithanliwa ohimalelihaka mikhalelo iyo, aahiiso oheettelaka. Axitokweene akina pooti osuwela itthu sikina, vano akina anasuwela itthu sikina. Nto eyo, enniiriha nikhuuru notheene na axitokweene okhalana mikhalelo sooloka wira ahooleleke ni ovara saana miteko saya mmulokoni.
19 Vaavo nikhuuru na axitokweene, aniphavela aya omurekomentari munna wira okhale mutokweene, awo ahaana wuupuwela oratteene moolumo a murummwa Paulo ani: “Kinohimeryani nyuwo othene, mutthu ti mutthu wira: ahikhalé onìsona ovikana simphwanelawe, nto mwisupuwele muttharihaka miruku ni mweryo wo wamini, Muluku omukawenlyawe khula mutthu”. (aRom. 12:3) Khula mutokweene ohaana wiixoona okhala mwaamukhaani. Ohikhale mutokweene ontepa “okhala” a xariya vaavo anithokorerya aya mikhalelo sa atthu akina wira akhale axitokweene. (Mus. 7:16) Yuupuwelaka mikhalelo sa mBiibiliyani wira mutthu okhale mutokweene, nikhuuru na axitokweene nihaana osuwela akhala wira munna aninvarerya aya ookhalana mikhalelo iyo aahiiso nnaari. Yiira siiso, axitokweene animooniherya wira annittittimiha malakiheryo a xariya a Yehova ni aniphavela mureerelo wa muloko. Okathi aninvarerya aya munna, awo annivekela ni annitthara malakiheryo a munepa wowaarya wa Muluku. Tthiri owo muteko muulupale axitokweene arina aya ni ahaana ovara attharaka ele Paulo aatumerenrye awe oriki: “Muhimwixatherye matata mutthu, muhinatthi osuwela murim’awe”.—1 Tim. 5:21, 22.
YOOWIIMA YA MUNEPA WOWAARYA WA MULUKU
20 Alopwana aniphwanelela okhala axitokweene, ahaana wooniherya wira anneettihiwa ni munepa wowaarya wa Muluku ni annooniherya yoowiima ya ikuru sa Muluku mookumini mwaya. Paulo aahihimya mikhalelo 9 sa yoowiima ya munepa wa Muluku ntoko: Ophenta, otteeliwa murima, murettele, ovilela, oreera murima, oloka, waamini, omaala ni wiihiiha. (aGal. 5:22, 23) Axitokweene annaalipiha anna ni arokora ni annikhaliherya muloko okhala wowiiraana wira ovareke muteko wa Muluku. Mweettelo aya ni muteko anivara aya onnooniherya wira anithanliwa ni munepa wowaarya wa Muluku.—Mit. 20:28.
ALOPWANA ANIKUMIHERYA WIIRAANA
21 Ti vooloka axitokweene ovara vamosa ni okumiherya wiiraana mmulokoni. Hata axitokweene awo arina ene mikhalelo soovirikana, awo anniiraana vaavo khula mutokweene oninwiriyana awe mukhwaawe mwa nttittimiho hata moonelo ni muupuwelo ovirikanaka voohimya sa myaha anithokorerya aya. Akhala wira yoothanla eyo ennivarihana ni malakiheryo a mBiibiliyani, khula mutokweene ohaana weemererya ni okhaliherya hata oheemereryaka. Mutokweene ohinthipelela moonelo ni muupuwelo awe, onnooniherya wira onneettihiwa ni “ankhili anikhuma wa Muluku” yaawo aniphwanyiha ‘murettele ni òsareya othunku’. (Yak. 3:17, 18) Ohikhale mutokweene nnakhala mmosa okhanle oowuupuwela wira ookhalana efaita waavikana akina aahiiso xeefi a axitokweene akina. Vaavo nikhuuru na axitokweene nniiraana aya ntoko erutthu emosaru, annooniherya wira anivara vamosa ni Yehova.—1 aKor. ekap. 12; aKol. 2:19.
MWIIMANANIHEKE WIRA MPHWANYE IPARAKHA
22 Alopwana otheene oolipa momunepani ahaana ophavela okhala axitokweene. (1 Tim. 3:1) Masi, orumeela ntoko mutokweene onitthuneya wiimananiha ni wiileva. Nave onitaphulela wiivahererya wira mwaarumeeleke anna ni arokora ni waakhapelela mukhalelo womunepani. Wiimananiha wira mukhale mutokweene ontaphulela wiimananiha okhalana mikhalelo sinivekeliwa mBiibiliyani.
MAKHALELO A MUTTHU ANNITURUKEYA
23 Pooti wira anna akhumme khalai orumeela ntoko axitokweene onimwaaphwanya oretta aahiiso ohiiwerya-werya. Mwaha wa wuuluvala, pooti wira khaniwerya-tho okhapelela miritti saya mmulokoni ntoko mutokweene. Hata vari siiso, munna owo ohaana ottittimihiwa vanceene. Khivanitthuneya ovahererya iparakha sawe mwaha woowi ohuuluvala aahiiso onoowereyasiwa. Tthiri ohaana ottittimihiwa ntoko axitokweene akina, yaawo aniimananiha waakhapelela atthu a Muluku.
24 Masi akhala wira munna oniphavela ohiya okhala mutokweene mwaha wa oturukeya makhalelo awe ohinawerya ovara miteko sawe ntoko mutokweene, owo pooti ohiya. (1 Ped. 5:2) Hata ohiyale ene okhala mutokweene, munna owo ohaana ottittimihiwa vanceene. Nave owo onoowerya opaka itthu sinceene mmulokoni hata ohirowaka okhalana soothanleliwa aahiiso ovara miteko sinivariwa ni axitokweene.
MIRITTI MMULOKONI
25 Sookhala miteko sinceene axitokweene anivara aya mmulokoni. Mmulokoni ookhala, mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene, sekretaario, mutokweene oniweherya muteko woolaleerya, muhooleli a Yoosoma ya Erevista Owehaweha ni mutokweene a muthukumano Okumi ni Orummwa Ahu wa EKristau. Axitokweene anceene wala otheene annirumeela ntoko ahooleli a ikrupu soolaleerya. Axitokweene arina miritti iyo anirumeela okathi wotheene. Masi, akhala wira munna mmosa onnithaama wala khoniwerya ovara muteko awe mwaha woowereyasiwa aahiiso oohiihiwa okhala mutokweene mwaha woohikhala moovarihana ni malakiheryo a mBiibiliyani, onnithanliwa mutokweene mukina wira ovareke muteko owo. Miloko axitokweene ari aya vakhaani, mutokweene mukina pooti okhalana miritti sinceene mpakha anna akina ophwanelela okhala axitokweene.
26 Mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene, tonihoolela mithukumano sa nikhuuru na axitokweene. Owo onnivara muteko awe mowiiyeviha ni axitokweene akina yaakhapelelaka atthu a Muluku. (aRom. 12:10; 1 Ped. 5:2, 3) Owo ohaana okhala munna onisuwela otthokiha itthu oratteene ni onisuwela ohoolela. —aRom. 12:8
27 Sekretaario, tonikhapelela myaha ni itthu sotheene sinilempwa mmulokoni ni onnaaleela axitokweene akina ikarta ni myaha sikina siniruuhiwa mmulokoni. Vaareerelaka, mutokweene mukina wala murumeyi oorumeela oophwanelela pooti omukhaliherya ovara muteko owo.
28 Eprokrama ya muteko woolaleerya ni myaha sikina sinivarihana ni muteko woolaleerya sinikhapeleliwa ni mutokweene oniweherya muteko woolaleerya. Owo onnipaka eprokrama wira oxukurye ikrupu sa muteko woolaleerya, oxukuryaka ekrupu emosa khula mweeri wanikisa wa esumana. Miloko saamukhaani, siri aya ikrupu vakhaani, owo pooti oxukurya ekrupu emosa ikwaha piili vamwaakhani. Okathi onixukurya awe ekrupu, owo tonihoolela muteko woolaleerya, onnilaleerya ni ekrupu eyo, opaka irevisita ni wiiriha soosoma sa Biibiliya ni anamalaleerya.
MUTOKWEENE A EKRUPU YOOLALEERYA
29 Eparakha yuulupale orumeela mmulokoni ntoko mutokweene a ekrupu yoolaleerya. Itthu onivara awe mutokweene a ekrupu yoolaleerya tiiya: (1) oweha mukhalelo wa omunepani wa khula mutthu a ekrupu awe yoolaleerya; (2) omukhaliherya khula mutthu a ekrupu ohicompa olaleerya, oluttuweliwa ni ophwanya ohakalala aalaleeryaka ni (3) waakhaliherya ni owiixuttiha arumeyi orumeela a ekrupu awe wira aphwanelele okhala axitokweene ni okhalana miritti sikina mmulokoni. Nikhuuru na axitokweene tanimuthanla munna oniphwanelela ni onrowa ovara saana muteko owo.
30 Okhala wira muteko muulupale, vaaweryaneyaka muhooleli a ekrupu yoolaleerya ohaana okhala mutokweene. Yaahikhale axitokweene anceene, murumeyi oorumeela pooti ovahiwa muritti owo mpakha okhala mutokweene onrowa okhapelelaka ekrupu eyo. Akhala wira ti siiso, murumeyi oorumeela owo, oniihaniwa murumeyi a ekrupu ohiya mutokweene a ekrupu yoolaleerya. Owo onnivara muteko owo ohooleliwaka ni axitokweene.
31 Etthu yuulupale onivara awe mutokweene a ekrupu, ti ohoolela muteko woolaleerya. Ohicompela wawe olaleerya, oluttuweliwa ni osiveliwa olaleerya onnaakhaliherya ni waahakalaliha vanceene anamalaleerya a ekrupu eyo. Okhala wira anamalaleerya waasivela olipihiwa ni okhaliheriwa okathi anilaleerya aya ni mutokweene, ti vooloka opaka eprokrama ya muteko woolaleerya enaakhaliherya atthu otheene. (Luka 10:1-16) Okathi wotheene, mutokweene owo ohaana osuwela akhala wira wookhala muttetthe woolaleerya. Okhala wene, owo tonihoolela muteko woolaleerya ni waakawa anamalaleerya wira yavare muteko. Akhala wira khonrowa owerya orowa olaleerya, owo onninvekela mutokweene mukina wala murumeyi oorumeela wira omukhaliherye. Akhala wira khokhanle mutokweene wala murumeyi oorumeela, namalaleerya oophwanelela pooti ohoolela muteko woolaleerya.
32 Mutokweene a ekrupu yoolaleerya ohaana opaka mareheryo ohalaka ophiya okathi onixukurya awe mutokweene oniweherya muteko woolaleerya. Owo ohaana waaleela anamalaleerya otheene ni owooniherya mireerelo sa okathi owo. Akhala wira anamalaleerya annisuwela eprokrama, awo anookhaliherya oratteene.
33 Ikrupu sa muteko woolaleerya sihaana okhala saamukhaani. Eyo enoomukhaliherya mutokweene a ekrupu yoolaleerya waasuwela oratteene atthu otheene a ekrupu awe. Okhala wira makampusi oophenta, owo onnaathokorerya oratteene atthu a ekrupu awe. Nave onniimananiha omukhaliherya khula namalaleerya ni omutumererya olaleerya ni ohicompa mithukumano. Ohiya-vo, owo onnipaka sotheene oniwerya awe wira omukhaliherye khula namalaleerya olipiha waamini wawe. Owo onnaaxukurya ale aniwereiwa ni ariipiwe murima. Omulakiherya ni onvaha miruku namalaleerya, pooti waakhaliherya akina wiimananiha wira akhalane iparakha mmutthenkesoni wala waakhaliherya anna ni arokora. Ekeekhai wira mutokweene a ekrupu yoolaleerya onniimananiha waakhaliherya ale aniirela mpantta ekrupu awe. Masi, okhala wira mutokweene ni makampusi, moophenta owo onnaathokorerya ni waakhaliherya anna ni arokora otheene a mmulokoni.—Mit. 20:17, 28.
34 Muteko mukina wa mutokweene a ekrupu yoolaleerya ori ovekela irelatoorio sa muteko woolaleerya sa atthu otheene a ekrupu awe. Nuumala-vo, irelatoorio iyo onnivahereriwa sekretaario a muloko. Anamalaleerya anoowerya omukhaliherya mutokweene a ekrupu yoolaleerya anvahereryaka irelatoorio saya okathi wooreerela. Anamalaleerya pooti onvahererya mutokweene a ekrupu aya yoolaleerya aahiiso ohela ekaaxa ya irelatoorio sa muteko woolaleerya, Empa ya Omwene.
EKOMISAU YA MUTEKO YA MULOKO
35 Sookhala miteko sinceene sinivariwa ni ekomisau ya muteko ya muloko. Axitokweene aniirela mpantta ekomisau ya muteko taala: Mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene, sekretaario ni mutokweene oniweherya muteko woolaleerya. Axitokweene aniirela mpantta ekomisau eyo, annithokorerya iformulaario sinceene, ntoko ovekela iliivuru, irelatoorio sa muteko woolaleerya, otokosa irekomentasau sa axitokweene ni arumeyi oorumeela. Nave, ekomisau ya muteko enneemererya orumeeliwa Empa ya Omwene wira opakiwe mwaha wa ekasamento, naakhwa ni tenaathanlela anamalaleerya ekrupu ya muteko woolaleerya. Nave-tho, ekomisau ya muteko teneemererya iformulaario sa muteko wa mapioneero ookhaliherya, okilaatheya ni iformulaario sikina sinirumeeliwa ni mutthenkeso. Nto ekomisau ya muteko ya muloko enivara ehooleliwaka ni nikhuuru na axitokweene.
36 Miteko sa anna awo ntoko ale anihoolela Yoosoma ya Erevista Owehaweha, mutokweene a muthukumano Okumi ni Orummwa Ahu wa EKristau ni miteko sikina sa nikhuuru na axitokweene, annivahiwa malakiheryo anikhuma oFiliyaali.
37 Okathi mukina nikhuuru na axitokweene na khula muloko, ninnithukumana wira nithokorerye myaha sinivarihana ni mukhalelo wa omunepani wa muloko. Nave, khula mwaakha sinnipakiwa mithukumano miili sa nikhuuru na axitokweene ni mutokweene a esirkwiitu. Savira myeeri miraru nuumala mutokweene a esirkwiitu oxukurya muloko, axitokweene annipaka muthukumano. Okhala wene, mithukumano iyo mixexe sinniphiyerya wira axitokweene athokorerye myaha suulupale sinivarihana ni muloko. Akhala wira khula mutokweene onnivara saana muteko awe, khivanrowa otthuneyaka nikhuuru na axitokweene omakela opaka mithukumano wira athokorerye myaha saarowa othokoreriwa ni mutokweene mmosa.
NWIIWELELEKE
38 Axitokweene atthu oohimalela, masi hata vari siiso, atthu otheene mmulokoni annitumereriwa owiiwelela axitokweene awo, maana mareheryo awo apakiwe ni Yehova. Musuweleke wira axitokweene anookohiwa ni Yehova voohimya sa moota anivara aya muteko. Awo yeemereriwe ni Yehova wira anihooleleke. Biibiliya onihimya so aHéberi 13:17: “Nwìweleleke ale anettiha muthukumano, mutthareke molumo aya, okhala wira annokhapelelani mutthu ti mutthu, yawo anrowa okohiwa mwaha wa nyuwo. Mwawìwelelaka vale, awo anovara muteko n’utteliwa murima, khahiyó n’ujikula: etthu ene yela khiyòphwanyihani etthu”. Ntoko siisaale Yehova onirumeela awe munepa wowaarya wira aathanle alopwana awo, owo onnirumeela munepa awe wowaarya wira omuhiihe mutthu okhala mutokweene akhala wira khonooniherya yoowiima ya munepa wowaarya wa Muluku aahiiso khonikhala moovarihana ni itthu mutthu onivekeliwa awe mBiibiliyani wira okhale mutokweene.
39 Niireke ninnixukhurela muteko ni ntakiheryo nooloka axitokweene a mmulokoni annivaha aya? Aalepelaka maKristau a muloko wa oTesaloonika, murummwa Paulo aahaatumererya anna ale wira: “Axinn’aka! Ninnovekelani wira mwattittimiheke ale anohawelani mmuteko mw’Apwiya eriyari anyu, yawo aniwettihani ni anolopolani. Mwattittimiheke vanjene ni waphenta mwaha wa muteko onvaraya”. (1 aTes. 5:12, 13) Muteko muulupale axitokweene anivara aya onninikhaliherya onvarela saana muteko Muluku ni ohakalala. Nave ewarakha yoopacerya aamulepenle awe Timootheyo, Paulo aahihimya mweettelo anna mmulokoni anireerela aya okhalana voohimya sa axitokweene. Owo aahimmye so: “Alupale . . . aniwettiha orattene aKristu anniphwanela ottittimihiwa valupale, vanjenexa ale anihawela muteko w’olaleya ni wo wixuttiha”.—1 Tim. 5:17.
MIRITTI SIKINA MMULOKONI
40 Okathi mukina, axitokweene akina annithanliwa wira yiireleke mpantta Ekomisau ya Axitokweene Enaaxukurya Aretta. Axitokweene akina annithanliwa wira yiireleke mpantta Ekomisau Enilavula ni Ixiripitaali, nave ekomisau eyo ennilavula ni mameediku voohimya sa olooliwa wa Anamoona a Yehova ehirumeeliwaka ephome. Axitokweene akina annikhaliherya miteko sikina sa Omwene ntoko okhaliherya oteka ni olokiherya Ipa sa Omwene, sa Asembeleya ni orumeela Ekomisau ya Konkresu. Anna otheene mmutthenkesoni annixukhurela vanceene muteko onivariwa ni anna awo ni wiimananiha waya okhaliherya mutthenkeso. Tthiri hiyo ninnaattittimiha vanceene ‘atthu sisa’.—aFil. 2:29.
MUTOKWEENE A ESIRKWIITU
41 Nikhuuru Noolamulela ninnipaka mareheryo wira athanliwe axitokweene oophwanelela wira akhale axitokweene a esirkwiitu. Khula mutokweene a esirkwiitu onithanliwa ni efiliyaali wira oxukuryeke khula muloko wa esirkwiitu ikwaha piili vamwaakhani. Nave okathi mukina, annaaxukurya mapioneero a vameekhaaya ari mapuro ari anamalaleerya vakhaani. Awo annipaka eprokrama ni annaaleela vahinatthi anna a muloko anrowa aya oxukurya wira anna awo attottele mureerelo.
42 Mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene ohaana ohoolela olokiherya oxukurya wa mutokweene a esirkwiitu, wira yaalipihe atthu otheene momunepani. (aRom. 1:11, 12) Nuumala waakhela epaphelo enihimya wira muloko owo onrowa oxukuriwa ni itthu sikina voohimya sa mutokweene a esirkwiitu ni mwaarawe (akhala wira oothela), okhaliheriwaka ni atthu akina, mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene ohaana opaka mareheryo voohimya sa opuro mutokweene a esirkwiitu onrowa awe omaka ni itthu sikina. Owo ohaana waaleela atthu otheene omuhela muhina mutokweene a esirkwiitu mareheryo otheene apakiwe.
43 Mutokweene a esirkwiitu onnilavula ni mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene wira osuwele eprokrama ya mithukumano ni muteko woolaleerya. Mithukumano iyo, sinipakiwa moovarihana ni malakiheryo a mutokweene a esirkwiitu ni malakiheryo anikhuma obetheli. Atthu otheene ahaana osuwela vahinatthi eprokrama eyo ya mithukumano sa muloko, mapioneero ni mithukumano sa muteko woolaleerya.
44 Namanli makaaripi, mutokweene a esirkwiitu onniweha ikartau sa anamalaleerya (Registo de Publicador de Congregação), sa atthu anirweela mithukumano, ikartau sa mittetthe sinilaleeriwa ni sa musurukhu wa muloko. Eyo enoomukhaliherya osuwela sootthuneya sa muloko owo ni moota wowaakhaliherya ale anivara miteko iyo. Mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene ohaana onvaha mutokweene a esirkwiitu ikartau iyo vahinatthi. Nto sihinatthi opacerya mithukumano sa Namanli, mutokweene a esirkwiitu onnikilaathi ni mutokweene oniiraaniha nikhuuru na axitokweene wala mutokweene mukina wira omukohe itthu sikina ohinsuwela awe.
45 Okathi onixukurya awe, mutokweene a esirkwiitu onnimananiha olavula ni khula namalaleerya, pooti okhala okathi wa mithukumano, okathi woolaleerya wala okathi onilya awe aahiiso okathi mukina. Ohiya-vo, owo onnithukumana ni axitokweene vamosa ni arumeyi oorumeela wira aavahe malakiheryo a mBiibiliyani anrowa waakhaliherya ovara saana muteko aya ntoko amakampusi akhapelelaka ipwittipwitthi sa Muluku. (Mir. 27:23; Mit. 20:26-32; 1 Tim. 4:11-16) Nave onnithukumana ni mapioneero wira aalipihe ni omukhaliherya khula pioneero akhala wira annikhalana mixankiho muteko woolaleerya.
46 Akhala wira sookhala myaha sikina sinireerela othokoreriwa, mutokweene a esirkwiitu onnikhaliherya okathi wa esumana eyo onixukurya awe muloko owo. Akhala wira khoniwerya omaliha mwaha owo okathi onixukurya awe, owo pooti waakhaliherya axitokweene wala mutthu owo otokosa malakiheryo a mBiibiliyani anivarihana ni mwaha owo. Vaareerelaka eBetheli okhaliherya mwaha owo, mutokweene a esirkwiitu ni axitokweene a muloko owo, anoolepa ewarakha atthokiheryaka oratteene mwaha owo.
47 Okathi onixukurya awe muloko, mutokweene a esirkwiitu onnirowela mithukumano sotheene sa muloko. Okathi mukina, mithukumano iyo pooti oturukiwa moovarihana ni malakiheryo anikhuma oBetheli. Owo onnilavula myaha wira olipihe, otumererya ni okhaliherya muloko. Nave onniimananiha waakhaliherya anna wuncererya omphenta waya Yehova, Yesu Kristu ni mutthenkeso wa Yehova.
48 Yoolakela yuulupale ya oxukurya wa mutokweene a esirkwiitu, waatumererya anna oluttuweliwa muteko woolaleerya ni waavaha malakiheryo a moota woovara muteko owo. Pooti wira atthu anceene a mmulokoni ahaana olokiherya eprokrama aya wira akhaliherye oratteene esumana, woonasa wene akhalaka mapioneero ookhaliherya mweeri anixukuriwa aya. Khula munna wala murokora oniphavela olaleerya ni mutokweene a esirkwiitu aahiiso mwaarawe ohaana ohimya vahinatthi. Ti vooloka omukuxa mutokweene a esirkwiitu wala mwaarawe wira mwiirihe soosoma sa Biibiliya wala opaka irevisita. Wiimananiha wanyu okhaliherya esumana onixukurya awe mutokweene a esirkwiitu, onnixukhureliwa vanceene.—Mir. 27:17.
49 Khula mwaakha ni khula esirkwiitu annipakiwa asembeleya anli. Mutokweene a esirkwiitu tonimutthokiha ni omuhoolela khula asembeleya onipakiwa. Nave, mutokweene a esirkwiitu onnimuthanla muhooleli a asembeleya ni namakhaliherya awe. Awo anivara vamosa ni mutokweene a esirkwiitu vaavo animutthokiha aya asembeleya. Eyo ennimukhaliherya mutokweene a esirkwiitu otthokiha oratteene eprokrama ya asembeleya. Nave, mutokweene a esirkwiitu onnaathanla alopwana oophwanelela wira akhapeleleke idepartamento sa asembeleya. Ohiya-vo, wanikisa wa khula asembeleya, mutokweene onnipaka marehereryo wira opakiwe autitoriya a musurukhu wa esirkwiitu. Khula mwaakha, asembeleya mmosa a esirkwiitu onnikhala munna onirummwa ni efiliyaali, yoowo onikhala mulipa-oolavula myaha onixukurya. Okhala wira mapuro makina annirakamelana ni makhalelo a mapuro onipakiwa asembeleya, isirkwiitu sikina sinnikawanyiwa wira ampakeke asembeleya mapuro oovirikana.
50 Erelatoorio ya muteko woolaleerya ya mutokweene a esirkwiitu oniroiha ofiliyaali wanikisa wa khula mweeri. Akhala wira sookhala itthu mutokweene a esirkwiitu olinve awe ntoko musurukhu wa ekwaha, yoolya, nipuro noomaka aahiiso oliverya itthu sikina seiyo muloko onixukurya awe ohinwerya aya oliverya, mutokweene a esirkwiitu pooti ovekela ofiliyaali musurukhu orumenle awe wira oliverye itthu iyo. Anna anirummwa ni efiliyaali wala eseedi ahu annikupali wira akhala wira anoohela nipuro noopacerya Omwene wa Yehova, itthu sikina anoophwanyihiwa, ntoko Yesu aaleihenrye awe. (Luka 12:31) Miloko sinnoona okhala eparakha ya vameekhaaya owaakhela saana axitokweene awo aniimananiha waarumeela.—3 Yoh. 5-8.
EKOMISAU YA EFILIYAALI
51 Olumwenku wotheene, khula efiliyaali ya Anamoona a Yehova, anna araru wala ovikana oophwanelela ni oolipa momunepani, annithanliwa wira arumeeleke Ekomisau ya Efiliyaali. Anna awo anikhapelela muteko woolaleerya elapo eyo ni ilapo sikina anikhapelela aya. Vano munna mmosa, onnithanliwa wira okhale kordenador a Ekomisau ya Efiliyaali.
52 Ale anirumeela Ekomisau ya Efiliyaali annikhapelela myaha sinivarihana ni miloko sa efiliyaali eyo. Ekomisau eyo, ennikhapelela muteko woolaleya ihapari sooreera sa Omwene muttetthe wa efiliyaali eyo, opakiwa miloko isya ni opakiwa esirkwiitu wira okhapeleliweke muteko woolaleerya. Nave efiliyaali ennaakhapelela mamisionaario, mapioneero a vameekhaaya, ookilaatheya ni mapioneero ookhaliherya. Ohiya-vo, ennikhaliherya otthokihiwa asembeleya, akonkresu ni annaathanlela anna anrowa okhapelela itthu sikina wira “itthu iya sothene sìriwe ni nttittimiho ni wiwanana”.—1 aKor. 14:40.
53 Ilapo sikina, ennithanliwa Ekomisau ya Elapo, yeeyo enivara muteko ehooleliwaka ni Ekomisau ya Efiliyaali ya elapo ekina. Eyo ennikhaliherya okhapelela oratteene muteko woolaleerya elapo Ekomisau eyo enirumeela aya. Nave ekomisau eyo, ennikhapelela muteko wa ebetheli, iskritoorio, iwarakha, irelatoorio ni muteko woolaleerya. Ekomisau ya Elapo enivara vamosa ni Ekomisau ya Efiliyaali wira miteko sa Omwene sikeleke vahoolo.
54 Nikhuuru Noolamulela ti nnaathanla anna anirumeela Ekomisau ya Efiliyaali ni Ekomisau ya Elapo.
ANNA ANIRUMMWA NI ESEEDI AHU YA OLUMWENKU WOTHEENE
55 Okathi mukina, Nikhuuru Noolamulela ninnaathanla anna ophwanelela wira axukurye ifiliyaali sikina olumwenku wotheene. Munna onithanliwa oniihaniwa munna orummwale ni eseedi ahu ya olumwenku wotheene. Yoolakela yuulupale ya oxukurya wa munna owo, ori waalipiha anna anirumeela oBetheli ni okhaliherya Ekomisau ya Efiliyaali akhala wira yookhalana mixankiho aahiiso etthu ahinsuwela aya voohimya sa muteko woolaleerya ni waapaka awiixutti. Nave munna owo onnithukumana ni axitokweene a esirkwiitu athanliwe ni mamisionaario anirumeela efiliyaali munna owo onixukurya awe. Okathi onithukumana awe ni anna awo, owo onnivaanela voohimya sa mixankiho saya, itthu aniphavela aya ni waalipiha wira avareke saana muteko wootepa otthuneya, ori olaleya ihapari sa Omwene ni waapaka awiixutti.
56 Munna onirummwa ni eseedi ahu ya olumwenku wotheene onnivaha efaita yinceene muteko onivariwa voohimya sa olaleya Omwene ni miteko sikina sinivariwa mmilokoni. Akhala wira wookhala okathi, munna owo onnixukurya mapuro anitaphuleliwa iliivuru oorakamela oBetheli. Nave, okathi onixukurya awe efiliyaali, owo onnikhaliherya muteko woolaleerya mpakha vaniwerya awe.
Vaavo nihinhiya ahu owiiwelela axitokweene athanliwe wira akhapeleleke ipwittipwitthi sa Muluku, ninniiraana nihooleliwaka ni Kristu Yesu
OKHAPELELIWA MOOPHENTA
57 Hiyo ninnittottela mureerelo ophenta ni okhapelela wa alopwana awo maKristau olipa momunepani. Vaavo nihinhiya ahu owiiwelela axitokweene athanliwe wira akhapeleleke ipwittipwitthi sa Muluku, ninniiraana nihooleliwaka ni Kristu Yesu. (1 aKor. 16:15-18; aÉf. 1:22, 23) Nto eyo ennikhaliherya munepa wowaarya wa Muluku ovara muteko awe muloko wa olumwenku wotheene ni Nuulumo na Muluku ninneettiha muteko woolaleerya valaponi.—Esal. 119:105.