“Gita Baabiloono” SHaakki Eriyoogaa

AJJUUTAA maxaafan, qaala birshshettaa xallan akeekana danddayennabaykka xaafettiis. Leemisuwau, iyyo somꞌꞌuwan “Gita Baabiloono” yaagiya sunttay xaafettido maccaaseebaa yootees. Ha maccaasiyaa “asa zaretanne dumma dumma biitta qaala” bolli uttidoogee odettiis. (Ajjuutaa 17:1, 5, 15) Hegaadan oottana danddayiya ayba maccaasinne baynna gishshau, Gita Baabiloona leemiso gidanau bessees. SHaaramuxen malaatettida ha maccaasiyaa aybaa leemisoo?

Ajjuutaa 17:18n ha maccaasen leemisettidaara, “sa7aa kawota haariya gita katamiyo” geetettaasu. ‘Katama’ yaagiya qaalay duussaa maaraa essidi issippe deꞌiya asaa citaa malaatees. Ha ‘gita katamiyaa’ “sa7aa kawota” haariyaaro gidiyo gishshau, Gita Baabiloono geetettida maccaasiyaa alamiyaa ubban deꞌiya wolqqaama dirijjite gidana bessausu. A alamiyan deꞌiya ubba haymaanooteta xaaxa waaxa oyqqida dirijjiteppe attin, polotika woy zalꞌꞌe dirijjite gidukku. Ajjuutaa maxaafan deꞌiya hagaara gayttida amarida xiqiseti waatidi ha kuushsha qofau kaalettiyaakko akeeka.

Dirijjite giyoobi polotikaara, zalꞌꞌiyaara woykko haymaanootiyaara gayttidaba gidana danddayees. Baabiloono geetettida maccaasiyaa polotikaara gayttidaba gidukku. Ayssi giikko, Xoossaa qaalay “Sa7an de7iya kawoti” woykko alamiyan deꞌiya polotika dirijjiteti “iira shaaramuxidosona” yaagiyo gishshataassa. A shaaramuxiyoogee, saꞌa ubban deꞌiya ayso maatay deꞌiyo asatuura zuppetiyoogaa malaatees; hegeekka, a gita ‘shaaramuxiyo’ geetettidoy aybissakko qonccissees.—Ajjuutaa 17:1, 2; Yaaqooba 4:4.

Gita Baabiloona zalꞌꞌiyaara gayttidabakka gidana danddayukku. Ayssi giikko, zalꞌꞌiyaa dirijjitetu leemiso gidida “sa7an de7iya zal77anchchati” a xayiyo wode kayyottana. Kawotinne zalꞌꞌanchchati naaꞌꞌaykka, ubba ‘haahuwan eqqidi’ Gita Baabiloono xeellanaagee odettiis. (Ajjuutaa 18:3, 9, 10, 15-17) Yaatiyo gishshau, Gita Baabiloona polotika woykko zalꞌꞌe dirijjite gidennan, haymaanoote dirijjite yaagidi kuuyiyoogee bessiyaaba.

Gita Baabiloona asa zare ubbaa ba “bitiyoogan” cimmiyoogee odettidoogee a haymaanooteera gayttidaba malaatiyoogau gujo naqaashaa oyqqiis. (Ajjuutaa 18:23) Bitiyoobi ubbi haymaanooteera gayttidabanne daydanttati denttettiyooba gidiyo gishshau, Geeshsha Maxaafay Gita Baabiloono “xalaheti aqiyo soho” yaagiyoogee garamissiyaaba gidenna. (Ajjuutaa 18:2; Zaarettido Wogaa 18:10-12) Hanna saꞌaa kumida aaho dirijjitiyaa, ‘hananabaa yootiyaageetanne’ ‘geeshshata’ yedettiyoogan tumu haymaanootiyaara qoncciyan eqettiyaaro gidiyoogee odettiis. (Ajjuutaa 18:24) Gita Baabiloona tumu haymaanootiyaa hegaadan keehi ixxiyoogee, ‘Yesuusayyo markkattiyaageeta’ wolqqaama yedetaa yedettiyoogaaninne ubba woriyoogan qoncciis. (Ajjuutaa 17:6) Yaatiyo gishshau, Gita Baabiloono geetettiya ha maccaasiyaa, alamiyaa yuushuwan Xoossaa Yihoowaara eqettiya ubba haymaanooteta xaaxa waaxa oyqqidaaro malaatiyoogee qoncce.