“Minttettiya Lo77o” Qaalaa Haasaya

1-3. (a) Yihooway nuussi immido imotaappe issoy aybee? Asay bessenna ogiyan a waati goꞌettii? (b) Nuuni Xoossaa siiquwan deꞌanau haasayana danddayiyo imotaa waatidi goꞌettana koshshii?

NEENI siiqiyo urau imota immin, i eriiddi hegaa bessenna ogiyan goꞌettiyaakko neeyyo aybi siyettanee? Neeni ayyo kaamiyaa immidabadan ane qoppa. I akeeki baynna ogiyan laaggidi, asa qohidoogaa guyyeppe siyadasa. Hegee nena azzanttiyaaba gidennee?

² Asau geliya ogiyan haasayiyoogee, ‘loꞌꞌo imo ubbaanne kumetta woyto ubbaa’ Immiya Yihoowa imota. (Yaaqooba 1:17) Asaa naata mehiyaappe dummayiya ha imotay, nu qofaa xalla gidennan nuussi siyettiyaabaakka haratussi qonccissanau maaddees. Gidikkokka, ha imotaa kaamiyaagaadan bessenna ogiyan goꞌettana danddayoos. Nuuni harata azzanttiyaanne qohiya ogiyan akeeki baynna haasayaa haasayiyo wode, Yihooway ay keena azzananeeshsha!

³ Nuuni Xoossaa siiquwan deꞌanau, haasayana danddayiyo imotaa, Immidaagee koyido ogiyan goꞌettana koshshees. Yihooway bana ufayssiya haasayay ay malakko qonccissidi yootees. A Qaalay: “Intte haasayai siyiyaageeta go77ana mala, koshshiyoogaadan minttettiya lo77o qaalai intte doonaappe kiyoppe attin, iita qaalai mulekka kiyoppo” yaagees. (Efisoona 4:29) Nuuni akeekan haasayana bessiyoy aybissakko, ay mala haasayaappe haakkana koshshiyaakkonne ‘minttettiya loꞌꞌo qaalaa’ waati haasayana danddayiyaakko kaallidi tobbana.

NUUNI AKEEKAN HAASAYANA BESSIYOY AYBISSEE?

4, 5. Geeshsha Maxaafaa issi issi leemisoti, qaalau deꞌiya wolqqaa waatidi qonccissiyoonaa?

⁴ Nuuni akeekan haasayana bessiyo issi waanna gaasoy, qaalau qohiyo woy goꞌꞌiyo wolqqay deꞌiyo gishshataassa. Leemiso 15:4y: “SHonggaara de7iya lo77o haasayai de7o mittaa mala; shin geella haasayai ayyaanaa kinchchees” yaagees. Haatta xayidi shullida mittaa, haattay dalqqidalqqanaadan oottiyoogaadan, shonggaara deꞌiya haasayay siyiyaageeta minttettana danddayees. Hegaappe dumma hanotan, geella haasayay harati azzananaadan oottana danddayees. Nu haasayau harata qohiyo woykko minttettiyo wolqqay deꞌees.—Leemiso 18:21.

⁵ Hara leemisoy haasayau deꞌiya wolqqaa loytti qonccissiiddi: “Akeekennan haasayiyo haasayai cuphedan caddees” yaagees. (Leemiso 12:18) Akeeki baynnan eesuwan haasayiyo haasayay, wozanaa keehippe masunxxissanaunne dabbotaa mooranau danddayees. Ne wozanay cubedan caddiya haasayan masunxxi erii? He leemisoy hara ogiyan: “Aadhdhida eranchchaa inxxarssai pattees” yaagees. Xoossay immiyo aadhida eran, akeekan haasayiyo qaalay, masunxxida wozanaa pattanaunne zaarettidi dabbotaa medhanau maaddees. Keha haasayay pattiyoogaa neeni ne deꞌuwan beꞌido wodiyaa hassayay? (Leemiso 16:24) Nu haasayay harata qohana woy goꞌꞌana danddayiyoogaa akeekiyo gishshau, harata qohiyoogaappe eta goꞌꞌiyo ogiyan haasayana koyoos.

6. Nu inxxarssaa naagiyoogee tumuppe baaxeyiyaaba gididoy aybissee?

⁶ Nuuni ay keena baaxetikkonne, nu inxxarssaa muleera naagana danddayokko. Yaatiyo gishshau, nuuni akeekan haasayana koshshiyo naaꞌꞌantto gaasoy: Nagaraynne polotetta pacay nuuni inxxarssaa bessenna ogiyan goꞌettanaadan oottiyo gishshataassa. Qaalay kiyiyoy wozanaappe; qassi “asi wozanan qoppiyoobai ubbai iita.” (Doomettaabaa 8:21; Luqaasa 6:45) Hegaa gishshau, nu inxxarssaa naagiyoogee tumuppe baaxeyiyaaba. (Yaaqooba 3:2-4) Nuuni nu inxxarssaa muleera naagana danddayennaba gidikkonne, a goꞌettiyo ogiyaa giigissi giigissi baana danddayoos. Duge goggiya shaafan haattaa pude wadhiya uri haattaa sugettaa baaxetana koshshiyoogaadan, nuuni inxxarssaa bessenna ogiyan goꞌettanaadan gakkiya sugettaa baaxetana koshshees.

7, 8. Nuuni haasayiyo haasayay Yihoowa sinttan ay keenaa oyshissii?

⁷ Nuuni akeekan haasayana koshshiyo heezzantto gaasoy, nu haasayan Yihoowa sinttan oyshettiyo gishshataassa. Nuuni nu inxxarssaa goꞌettiyo ogee hara asaara deꞌiya dabbotaa mooriyoogaa xalla gidennan, Yihoowaara deꞌiya dabbotaakka moorees. Yaaqooba 1:26y: “Ba inxxarssaa naagennan bana cimmiiddi, bau Xoossaa ammaniyoobaa milatiyo urai de7ikko, a ammanoi mela” yaagees.a Nuuni aadhida shemppuwan beꞌidoogaadan, nu haasayay nu goynuwaara keehippe oyqettidaagaa. Nuuni darotoo qohiya haasayaa haasayiyoogan nu inxxarssaa naagennaba gidikko, nuuni Xoossaassi giidi oottiyo ooso ubbay A sinttan mela gidana danddayees. Hegee keehippe qoppana bessiya allaalle gidennee?—Yaaqooba 3:8-10.

⁸ Haasayana danddayiyo imotaa bessenna ogiyan goꞌettennaadan oottiya mino gaasoy deꞌiyoogee qoncce. Minttettiya loꞌꞌo haasayata beꞌanaappe kasetidi, tumu Kiristtaaneti haasayana bessenna haasayata ane tobboos.

QOHIYA HAASAYAA

9, 10. (a) Ha wodiyan alamiyan ubbatoo siyiyoy ay mala haasayee? (b) Nuuni yeellayiya haasayaa ixxana koshshiyoy aybissee? (Tohossa qofaakka xeella.)

⁹ Yeellayiya haasayaa. Ha wodiyan alamiyan qanggettay, sheneyiya haasayaynne hara yeellayiya haasayay ubbatoo siyiyooba. Daroti bantta haasayaa mintti qonccissanau woykkko haasayana bessiya qaalaa erennaagaa genttanau, yeellayiya haasayaa haasayoosona. Asaa miichiyaageeti miichanau shori baynna, pokko haasayaa darotoo goꞌettoosona. Gidikkonne, yeellayiya haasayay miicciyooba gidenna. Kiitettida PHauloosi 2,000 gidiya layttappe kase, geeshsha ayyaanay denttettin, “yeellayiya haasayaa” agganaadan Qolasiyaasa gubaaꞌiyaa zoriis. (Qolasiyaasa 3:8) PHauloosi tumu Kiristtaanetu giddon “mulekka siyettoppo” giidobatuppe “pattenna qiree” issuwaa gidiyoogaa Efisoona gubaaꞌiyau yootiis.—Efisoona 5:3, 4. 

¹⁰ Yeellayiya haasayay Yihooway ixxiyooba. Hegee a siiqiyaageetikka ixxiyooba. Yihoowa siiqiyoogee, nuuni yeellayiya haasayaa ixxanaadan denttettees. PHauloosi ‘asatettaa oosotuppe’ issoy geeshsha gidenna haasayaa gujjiya “tunatettaa” gidiyoogaa yootiis. (Galaatiyaa 5:19-21) Hegee deexo allaalle. Issi uri keehippe moorettida kandduwaa qonccissiya, bonchissennanne yeellayiya haasayaa ubbatoo haasayiyaagaanne darotoo zorin ba nagaraappe simmennaagaa gidikko, gubaaꞌiyaappe bohettana danddayees.b

11, 12. (a) Haratubaa denttidi haasayiyoogee qohana danddayiyoy awudee? (b) Yihoowayyo goynniyaageeti zigirssaappe haakkana koshshiyoy aybissee?

¹¹ Harata iitaban denttidi haasiyoogaa, zigiriyoogaa. Asay haratubaanne eta deꞌuwaabaa denttidi haasayiyoogaa dosees. Haratubaa denttidi haasayiyoogee ubbatoo qohiyaabee? Mata wode ooni xammaqettidaakko woy oona minttettana koshshiyaakko yootiyoogaa mala erana bessiyaabaanne maaddiyaabaa loꞌꞌo ogiyan nuuni haasayiyaaba gidikko, hegee qohiyaaba gidenna. Koyro xeetu layttan deꞌida Kiristtaaneti issoy issuwaa sarotettau keehippe qoppoosonanne bantta mala Kiristtaaneetubaa yootana bessiyaabaa yootidosona. (Eisoona 6:21, 22; Qolasiyaasa 4:8, 9) Gidikkonne, haratubaa tumaa genttidi woykko eta buzo allalliyaa denttidi haasayiyoogee qohana danddayees. Ubba aadhi iitidi, ubbatoo qohuwaa gattiyaaba gidida zigirssa gidana danddayees. Zigirssay “harata kawushshiyaanne eta sunttaa moriya . . . worddobaa yootiyoogaa.” Leemisuwau Parissaaweti Yesuusa kawushshanau iita zigirssaa zigiriyoogaa doommidosona. (Maatiyoosa 9:32-34; 12:22-24) Zigirssay darotoo ooshshaa denttees.—Leemiso 26:20.

¹² Haasayana danddayiyo imotaa harata kawushshanau woykko shaaho medhanau goꞌettiyaageetun Yihooway ufayttenna. “Ishatu giddon ooshshaa medhdhiya” asata i ixxees. (Leemiso 6:16-19) Zigirssa geetettida Giriike qaalay, Seexaanau imettida suntta gidida diyaboloos yaagiyaagaa. I Xoossaa sunttaa mooriya iitaa, “Seexaanaa woykko Dabloosa.” (Ajjuutaa 12:9, 10) Nuna Dabloosadan oottiya haasayaappe haakkana koyiyoogee qoncce. “Ooyettiyoogaa” nne “issoi issuwaappe shaahettiyoogaa” malatiya asatettaa oosuwaa denttettiya zigirssay gubaaꞌiyaa giddon bessennaba. (Galaatiyaa 5:19-21) Hegaa gishshau, issi uraabaa neeni siyidobaa hara urau yootanaappe kasetada: ‘Hegee tumee? Hegaa hara urau yootiyoogee loꞌꞌobee? Hegaa demmido ubbau yootiyoogee bessiyaabee woykko koyettiyaabee?’ yaagada nena oycha.—1 Tasalonqqe 4:11.

13, 14. (a) Cayiyoogeetu bolli cashshay ay gattana danddayii? (b) Haratu bolli iitabaa haasayiyoogee aybee? Hegaadan haasayiya uri iita hanotan deꞌiyoy aybissee?

¹³ Cashshaa. Kasetidi beꞌidoogaadan qaalau asa qohiyo wolqqay deꞌees. Polotettaa pacaappe denddidaagan issi issitoo, nuuni ubbay haasayennan aggarkkinaa giyoobaa haasayiyoogee tuma. Gidoppe attin, Kiristtaanetu son woykko gubaaꞌiyan mule haasayana bessenna haasayaata Geeshsha Maxaafay akeekissees. PHauloosi Kiristtaaneta: “Ixo hanotettaa, yiilluwaa, hanqquwaa, waasuwaanne cashshaa ubbaa . . . intteppe xaissite” yaagidi zoriis. (Efisoona 4:31) Hara birshshettati “cashshaa” geetettida qaalaa “toochiyoogaa,” “iita qaalaa” nne “qohiya qaalaa” yaagidi goꞌettoosona. Kawushshidi xeegiyoogaanne ubbatoo boriyoogaa gujjiya cashshay, cayiyoogeeti banttana guutti xeellanaadan oottanaunne eta bonchuwaa qaaranau danddayees. Cashshay, oonanne ammaniyaanne wozanaa kunttibeenna naata, ubba keehippe qohana danddayees.—Qolasiyaasa 3:21.

¹⁴ Geeshsha Maxaafay, haratu bolli iitabaa haasayiyoogee giishin, harata karidinne kawushshidi cayiyoogee woykko toochiyoogee keehippe ixettidaba gidiyoogaa minttidi yootees. Hegaa mala haasayaa meeze oottida uri iita hanotan deꞌees. Ayssi giikko, haratu bolli iitabaa haasayiya uray hegaa agganaadan darotoo imettida zoriyaa siyennan ixxikko, gubaaꞌiyaappe bohettana danddayees. He asi ba ogiyaappe simmana xayikko, Kawotettaa anjjoykka appe halana danddayees. (1 Qoronttoosa 5:11-13; 6:9, 10) Yaatiyo gishshau, nuuni loꞌꞌo woy tuma gidenna woykko keha gidenna haasayaa meeze oottiyaaba gidikko, Xoossaa siiquwan deꞌennaagee erettidaagaa. Hegaa mala haasayay qohees.

“MINTTETTIYA LO77O” QAALAA

15. Ay mala haasayay “minttettiya lo77o” haasayee?

¹⁵ Haasayana danddayiyo imotaa, Immidaagee koyido ogiyan waatidi goꞌettana danddayiyoo? Xoossaa Qaalay nuuni “minttettiya lo77o” qaala ubbaa haasayanaadan minttidi zoriyoogaa hassaya. (Efisoona 4:29) Nuuni harata minttettiya qaalaa haasayiyo wode Yihooway ufayttees. Hegaa mala qaalaa haasayanau akeekaa koshshees. Haasayana bessiyo haasayaa qommo ubbaa woykko “lo77o haasayaa” qommo ubbaa Geeshsha Maxaafay qonccissidi yootenna. (Tiitu 2:8) “Minttettiya lo77o” haasayaa haasayanau, nu haasayay minttettiyaagaa gidiyoogaa akeekanaadan maaddiya, metennaba milatidi keehi koshshiya heezzubata qoppana bessees; hegeekka, loꞌꞌo, tumanne keha qaala gidiyoogaa qoppana bessees. Hegeeta qofan wottidi, minttettiya haasayaa xeelliyaagan guutta leemisota ane beꞌoos.—Sinttaa 140n deꞌiya, “Ta Haasayay Minttettiyaagee?” yaagiya saaxiniyaa xeella.

16, 17. (a) Nuuni harata galatana koshshiyoy aybissee? (b) Gubaaꞌiyan harata galatanaadan oottiya ayba injje hanotay deꞌii? so giddon shin?

¹⁶ Wozanappe galatiyoogaa. Yihoowaynne Yesuusi, harata galatananne nashshana koshshiyoogaa eroosona. (Maatiyoosa 3:17; 25:19-23; Yohaannisa 1:47) Kiristtaane gidiyoogaadan, nuunikka harata wozanappe galatana koshshees. Aybissi? Leemiso 15:23y, “Haasayaa likke wodiyan haasayiyoogee aiba lo77obee!” yaagees. ‘Tana asi wozanappe galatiyo wode, tau aybi siyettii? Hegee taani ufayttanaadaaninne minettanaadan oottennee?’ yaagada nena oycha. Wozanappe galatiyoogee, issi uri ne oottiyoobaa akeekiyoogaa, issi uri neessi qoppiyoogaanne neeni oottiyo baaxee goꞌꞌiyaaba gidiyoogaa neeni eranaadan oottees. Hegaa mala minttettoy, bessiya hanotan ne huuphen ammanettanaadan ootteesinne neeni kaseegaappe minnada oottanaadan denttettees. Nena asi galatiyo wode neeni ufayttiyo gishshau, neenikka zaarada harata wozanappe galatana koshshennee?—Maatiyoosa 7:12.

¹⁷ Haratussi deꞌiya loꞌꞌo eeshshaa akeekanau ne huuphiyaa meezeya; yaatada eta galata. Gubaaꞌiyan neeni issi loꞌꞌo haasayaa siyana danddayaasa; ayyaanaaban dichaa bessanau baaxetiya issi yelagaa akeekanau woykko cimatettaappe denddidaagan abbee guuxxikkonne shiiquwaappe attenna asa beꞌana danddayaasa. Neeni hegaa mala asata wozanappe galatiyoogee eta ufayssanaunne ayyaanaaban minttettanau danddayees. So giddon, azinaynne machiyaa issoy issuwaa wozanappe galatanaunne nashshanau koshshees. (Leemiso 31:10, 28) Ubba qassi naati nashshettiyo wodenne koyettiyaabadan xeelettiyo wode ufayttoosona. Awaynne haattay kattau koshshiyoogaadan, naatakka galatiyoogeenne nashshiyoogee koshshiyaaba. Yelidaageetoo, intte naatussi deꞌiya galatissiya eeshshaanne eti oottiyo baaxiyaa akeekidi, eta galatiyo injjiyaa koyite. Hegaadan galatiyoogee, intte naati xalanaadaaninne bessiyaagaadan battanan ammanettanaadan oottanau, qassi kaseegaappekka aaruwan suure gididabaa oottanau baaxetanaadan denttettana daddayees.

18, 19. Nuuni nuugaadan ammaniyaageeta minttettanau danddayettiyaaba ubbaa oottana koshshiyoy aybissee? Hegaadan waatidi oottana danddayiyoo?

¹⁸ Minttettiyoogaa. Yihooway ‘banttana ziqqi oottiyaageetuyyoonne azzanidaageetuyyo’ wozanappe qoppees. (Isiyaasa 57:15) Nuuni “issoi issuwaa” minttettanaadaaninne ‘yayyiyaageeta woykko azzanidaageeta minttettanaadan’ A Qaalay minttidi zorees. (1 Tasalonqqe 5:11, 14) Nuugaadan ammaniya, keehippe azzanidaageeta minttettanau nuuni baaxetiyoogaa Xoossay akeekiyoogaanne hegan ufayttiyoogaa ammanettana danddayoos.

¹⁹ Gidoppe attin, azzanida woy hidootaa qanxxida ne mala issi Kiristtaaniyaa minttettanau woygana danddayay? A metuwaa giigissana bessiyaabadan qoppoppa. Daro hanotatun, amarida qaalaa haasayiyoogee darotoo keehippe maaddees. Azzanida uri neeni ayyo qoppiyoogaa ammanettanaadan ootta. Hidootaa qanxxida uraara qaalaa xoqqu oottada woossa. Yihooway he ura maaddanaadaaninne Xoossaynne harati a woy o keehippe siiqiyoogaa, he uri akeekanaadan minttada woossana danddayaasa. (Yaaqooba 5:14, 15) I gubaaꞌiyaa yame gidiyoogaadan, koyettiyaagaanne goꞌꞌiyaagaa gidiyoogaa ammanettanaadan ootta. (1 Qoronttoosa 12:12-26) Yihooway ayyo tumuppe qoppiyoogaa he uri ammanettanaadan Geeshsha Maxaafaappe minttettiya xiqisiyaa nabbaba. (Mazamure 34:18; Maatiyoosa 10:29-31) Azzanida urau neeni “shonggaara de7iya” qaalaa haasayanau gidiya wodiyaa immiyoogeenne wozanappe haasayiyoogee, neeni a siiqiyoogeenne nashshiyoogee assi siyettanaadan oottiyoogau siree baawa.—Leemiso 12:25.

20, 21. Zoree maaddiyaagaa gidanaadan oottiyaabati aybee?

²⁰ Maaddiya zoriyaa. Polo asa gidenna gishshau, nu ubbaassi ubbatoo zoriyaa koshshees. Geeshsha Maxaafay: “Zoriyaa siya; timirttiyaakka ekka. Yaatikko, neeni wurssettan aadhdhida eranchcha gidana” yaagidi nuna minttettees. (Leemiso 19:20) Zoriyaa immana bessiyay gubaaꞌiyaa cimatu xalla gidokkona. Yelidaageeti bantta naata zoroosona. (Efisoona 6:4) Gastta michoti yelaga macca asaa zorana danddayoosona. (Tiitu 2:3-5) Harata siiqiyoogee eti eeno giidi ekkana danddayiyo zoriyaa nuuni zoranaadan denttettees. Hegaa mala zoriyaa immanaadan nuna maaddiyay aybee? Zoree keehippe maaddiyaagaa gidanaadan oottiya heezzu yohota qoppa: Zoriyaa immiya uraa qofaanne a denttettiyaabaa, zoree baasettidobaanne imettido ogiyaa.

²¹ Maaddiya zoree, zoriya ura hanotan doommees. Ane: ‘Taayyo zoree ekkanau metennaagaa gidiyoy ayba hanotaanee?’ yaagada nena oycha. Nena zoriya uri neessi qoppiya asa, ne hanotan coo yiillotidi haasayiya asa gidennaagaanne bessenna halchuwan zorenna asa gidiyoogaa eriyo wode zoree ekkanau metenna. Yaatiyo gishshau, neeni harata zoriyo wode, ne qofaynne ne halchoy hegaa mala gidana koshshennee? Hegaa bollankka qassi, loꞌꞌo zoree Xoossaa Qaalan baasettidaagaa. (2 Ximootiyoosa 3:16) Geeshsha Maxaafaa xiqisiyaa yootidi gidin woy aggin, nuuni immiyo ay zoreenne Geeshsha Maxaafan baasettidaagaa gidana koshshees. Hegaa gishshau, gubaaꞌiyaa cimati bantta qofaa harati ekkanaadan wolqqanttennaadan naagettoosona. Eti Geeshsha Maxaafaa qofaa, bantta qofaa kaafiyaaba milatissanau geellayokkona. Haray qassi, zoree suure ogiyan imettikko, keehippe maaddees. Siyanau kehiya zoree ekkanau metenna. Hegee, zoree imettiyo uray bonchettidabadan ayyo siyettanaadan oottees.—Qolasiyaasa 4:6.

22. Haasayana danddayiyo imotaa goꞌettiyoogaa xeelliyaagan ay oottanau murttadii?

²² Haasayana danddayiyoogee, Xoossay immido alꞌꞌo imota gidiyoogee tuma. Yihoowa siiqiyoogee, nuuni ha imotaa bessiya ogiyan goꞌettanaadan denttettana koshshees. Nu haasayiyo qaalau harata minttettanau woykko qohanau danddayiyo wolqqay deꞌiyoogaa hassayana bessees. Yaatiyo gishshau, ha imotaa, Immidaagee nuuni goꞌettanaadan koyido “minttettiya” ogiyan goꞌettanau baaxetana bessees. Nu haasayay hegaadaana gidikko, nunaara gayttiya ubbata minttettiyaagaanne woppissiyaagaa, qassi nuuni Xoossaa siiquwan deꞌanaadan maaddiyaagaa gidees.