Cimida Asaa Xeelliyoogaa
“Ta naatoo, nuuni oosuwaaninne tumatettan siiqettanaappe attin, coo haasayan woikko bolla doonan siiqettanau bessenna.”—1 YOH. 3:18.
1, 2. (a) Daro keettaa asaa gakkiya metoy aybee, qassi eti woygi qoppana danddayiyoonaa? (b) Yelidaageetinne naati cimatettay kaalettiyoobau waani giigettana danddayiyoonaa?
KASE minonne hara asa maado koyenna ne aawaynne aayyiyaa, haꞌꞌi hara asi maaddana xayikko aynne oottana danddayennaagaa eriyoogee keehi azzanttiyaaba. Geella aaway woy aayyiyaa kunddidi gediyaa meqqana, dogiyo gishshau sooppe kiyidi xayana woy keehi harggana danddayoosona. Cimatettay kaalettiyo hara metoykka deꞌees. Cima asay kaseegaadan payya gidenna gishshau woy eta hanotay kaseegaappe laamettido gishshau, banttau abbee paca gidiyoogaa ammananau metootana danddayoosona. (Iyy. 14:1) Eta maaddanau ay oottana danddayiyoo? Eta waati xeellana danddayiyoo?
2 Cima asaa xeelliyoogaabaa yootiya issi xuufee, “Cimatettaa gaasuwan gakkiyaabaa tobbiyoogee metiyaaba gidikkokka, ay oottana koshshiyaakko kasetidi halchiya keettaa asay ay metoy merettikkokka hegaa giigissana danddayees” yaagees. Cimatettay kaalettiyoobay attennaba gidiyoogaa eriyo gishshau, hegaabaa kasetidi tobbiyoogee keehi koshshiyaaba gidiyoogaa akeekoos. Hegaa gishshau, nuuni kasetidi giigettiyoogee keehi koshshiyaaba. So asay siiquwan hashetidi he metuwaa danddayanau waatidi halchana danddayiyaakko ane beꞌoos.
‘METIYA GALLASSAU’ GIIGETTIYOOGAA
3. Cimidaageetussi kaseegaappe aaruwan maadoy koshshiyo wode so asay ay oottana danddayii? (Ha huuphe yohuwaa doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)
3 Daro cima asay asi maaddennan aynne oottana danddayenna wodee deꞌees. (Eranchchaa 12:1-7 nabbaba.) Cimida aawaynne aayyiyaa issi issibaa bantta huuphe oottana danddayenna wode, eta aybin maaddin loꞌꞌokko, qassi waati maaddana danddayiyaakko etinne eta naati kuuyana koshshees. So asay etau koshshiyaabay aybakko, eta waati maaddanaakkonne ubbay waani hashetana danddayiyaakko shiiqidi tobbiyoogee loꞌꞌo. SHiiqida ubbay, ubba qassi aawaynne aayyiyaa bantta qofaa qoncciyan yootana bessees. Eti ubbay geella aawaynne aayyiyaa bantta son deꞌishin eta waati maaddanaakko tobbana danddayoosona.a Woy eti aawaanne aayyiyo maaddanau huuphiyan huuphiyan ay oottanaakko haasayana danddayoosona. (Lee. 24:6) Leemisuwau, issoti issoti galla galla eta xeellanau danddayoosona; qassi harati miishshan maaddana danddayoosona. Eti ubbay oottiyoobay deꞌiyoogaa akeekana koshshees; shin amarida wodiyaappe simmin eti oottiyoobay laamettana danddayees; qassi issi issibaa kayan kayan oottanau qoppana danddayoosona.
4. So asay awuppe maaduwaa demmana danddayii?
4 Neeni aawaa woy aayyiyo xeelliyoogaa doommiyo wode, danddayettida keenan eta hanotaa shaakka era. I woy a goobi goobi biya harggiyaa harggiyaabaa gidikko, sinttappe aybi hananaakko qoppana danddayaasa. (Lee. 1:5) Cima asaa maaddiya kawo ooso keettaa zoriyaa oycha. Cimata kaseegaappe loytti xeellanau maaddiyaabi heeran deꞌiyaakkonne shaakka era. Ne aaway woy aayyiyaa mata wode waananaakko qoppiyo wode azzanana, dagammana woy shabbirettana danddayaasa. Ne qofaa ammanettiya laggiyau oda. Ubbaappe aaruwan, ne wozanaabaa Yihoowau yoota. Neeni ubbabaa genccanau maaddiya sarotettaa i neeyyo immana.—Maz. 55:22; Lee. 24:10; Pili. 4:6, 7.
5. Cimata xeelliyoogaara gayttidaagan issi issibaa kasetidi eriyoogee loꞌꞌo gidiyoy aybissee?
5 Yelidaageetinne eta naati cimidaageeta xeelliyoogaara gayttidabaa kasetidi eriyoogee loꞌꞌo. Leemisuwau, aaway woy aayyiyaa bantta naꞌaara woy naꞌeera deꞌiyoogee loꞌꞌokko woy cima asaa xeelliyo sohuwan deꞌiyoogee loꞌꞌokko woy qassi heeran deꞌiya harabaa doorana danddayiyaakkonne shaakki erana bessees. Yaatiyoogan, eti cimiyo wode gakkiya ‘metuwaunne tuggau’ giigettana danddayoosona. (Maz. 90:10) So asay kasetidi halchana xayikko, metoy gakkiyo wode wolqqaamabaa dirbban kuuyana danddayees. Issi eranchay hegee awudenne “hegaa malabaa kuuyanau keehi iita wode” gidiyoogaa yootiis. He dirbbissiya hanotan so asay unꞌꞌettana danddayees; qassi ooshshay merettana danddayees. Hara baggaara qassi, kasetidi halchiyoogee keehi unꞌꞌettennaadan maaddees.—Lee. 20:18.
Koshshiyaabaa waatidi kunttanaakko so asay tobbana danddayees (Mentto 6-8 xeella)
6. Aawaynne aayyiyaa cimiyo wode awan deꞌana bessiyaakko haasayiyoogee maaddiyaaba gidiyoy aybissee?
6 Neeni aawaara woy aayeera eti deꞌiyo sohuwaabaanne eti laammana koshshiyoobaa haasayiyoogee deexxiyaaba gidana danddayees. SHin hegaabaa haasayiyoogee guyyeppe eta maaddidoogaa daroti yootoosona. Ayssi giikko, hegee deexxiyaabaa metootennan tobbanaadan, hara uri haasayiyo wode hayttaa yeggidi siyanaadaaninne metoy merettanaappe kase goꞌꞌiyaabaa halchanaadan maaddees. Eti siiquwaaninne kehatettan kasetidi haasayiyoogee kuuyiyo wode metootennan kuuyanaadan maaddees. Aawaynne aayyiyaa banttau danddayettida peeshshan bantta son deꞌanau koyana danddayoosona. Yelidaageeti eti ay mala maaduwaa koyiyaakko bantta naatuura haasayiyo wode hegee aawaanne aayyiyookka naatakka keehi maaddees.
7, 8. So asay ay ay denttidi haasayana danddayii, qassi aybissi?
7 Yelidaageetoo, hegaa haasayiyo wode intte koyiyoobaanne dooriyoobaa, qassi intte ay keena miishshaa kessanaakko soo asau yootite. Hegaa yootiyoogee, intte issi issibaa kuuyanau danddayenna wode, intte soo asay inttessi bessiyaabaa kuuyanaadan maaddees. Eti intte koyiyoobaa polana danddayoosona; qassi intte intte sheniyaadan deꞌanaadan eti banttau danddayettida ubbabaa oottoosona. (Efi. 6:2-4) Leemisuwau, intte naatuppe issoy intte a soo baana mala shoobbanaadan koyeetiiyye woy harabaa koyeetii? So asau intte qofaappe dumma qofay deꞌana danddayiyoogaa hassaya. Ubbay ba qofaa laammiyoogee wode ekkiyaaba.
8 Nuuni halchiyaabanne kasetidi haasayiyaaba gidikko, daro metoy gakkennaadan oottana danddayoos. (Lee. 15:22) Akkamuwaara gayttidabaakka haasayiyoogee bessiyaaba. Hegaa haasayiyo wode, Yihoowa Markkati goꞌettiyo, akkamettiyo wodiyau kaaletuwaa oyqqida karddiyan deꞌiyaabaakka denttidi haasayana koshshees. Akkamuwaara gayttidabaa eridi, ba koyidoogaa dooriyo maatay ubba asau deꞌees. Akkamuwaara gayttidabaa kasetidi yootido kaaletoy issi uri ay mala akkamuwaa koyiyaakko qonccissees. Akkamettiyo wode intte gishshaa haasayiya ura dooriyoogee, koshshiyaaba gidikko, hegee i intte gishshaa bessiyaabaa kuuyanaadan oottana danddayees. Akkamettiyaageeti, eta xeelliyaageetinne eta gishshaa haasayiyaageeti koshshiyo wode goꞌettanau akkamettiyo wodiyau kaaletuwaa oyqqida karddiyaa koppiyaa oyqqana koshshees. Issi issi cima asay akkamettiyo wodiyau kaaletuwaa oyqqida karddiyaa koshshiyo wode sohuwaara goꞌettana danddayiyo sohuwan wottoosona.
HANOTAY LAAMETTIYO WODE DANDDAYIYOOGAA
9, 10. Naati yelidaageeta awude loytti maaddana danddayiyoonaa?
9 Darotoo, so asay ubbay cimidaageeti bantta dooridobaa oottanaadan koyees. Eti waayettennan qumaa kattanau, keettaa pittanau, xaliyaa mittanaunne asaara haasayanau danddayennan waayi aggana. Hegaa gishshau, naati cimidaageeta ubbabaa ootti maaddana bessiyaabadan qoppana koshshenna. Gidikkokka, wodiyaappe wodiyan yelidaageeti kaseegaadan yaa haa gaanau woy giyaa baanau danddayennaba woy darobaa dogiyaaba gidikko, naati maaddana danddayoosona.
10 Cima asay unꞌꞌettana danddayees. Etau hayttaynne ayfee wayssana danddayees; eti dogana, qassi sheeshsha keetti baanau metootana danddayoosona. Hegaa malabay doommiyo wode, sohuwaara akkamissiyoogee maaddana danddayees. Hegaara gayttidaagan naati eta aakime keetti efiyoogaaninne haraban maaddana danddayoosona. Yelidaageeta loytti xeellanau naati eta gishshaa haasayana, eta koshshiya sohuwaa efaananne hegaa mala harabaa oottana danddayoosona.—Lee. 3:27.
11. Yelidaageeti cimatettay kaalettiyoobaa danddayanaadan ay oottana danddayettii?
11 Yelidaageeta akkamissinkka hanotay kaseegaa mala gidikko, eta xeelliyoogaara woy eti deꞌiyo hanotaara gayttidaagan issi issibaa laammana danddayaasa. Laammiyoobay darana xayikko, eti hegaa meezetanau metootokkona. Neeni so asaappe haahosan deꞌiyaaba gidikko, issi Yihoowa Markkay woy shooron deꞌiya uri eta ubbatoo oychidi eta hanotaa neeyyo yootana danddayees. Qumaa kattiyoogaaninne keettaa pittiyoogan maaddiya asa koyiyoonaa? Son issi issibaa giigissiyoogee eti waayettennan yaa haa hemettanaunne harabaa oottanau metootennaadan maaddana danddayees. Cimidaageeti eta xeelliya uray maaddin banttau koyiyo issi issibaa oottana danddayoosona. SHin eti banttarkka deꞌiyoogee hirggissiyaaba gidikko, eta ubbatoo maaddiya ura koshshees. Hanotay ayba gidikkokka, heeran eta maaddiya dirijjitee deꞌiyaakkonne shaakka era.b—Leemiso 21:5 nabbaba.
ISSOTI ISSOTI METUWAA WAATI DANDDAYIDONAA?
12, 13. Bantta aawaappenne aayeeppe haahosan deꞌiya naati eta bonchanaunne xeellanau ay oottidonaa?
12 Aawaanne aayyiyo siiqiya naati eti metootanaadan koyokkona. Eti saruwan deꞌiyoogaa eriyoogee naati woppu gaanaadan oottees. SHin gastta naatuppe daroti aawaanne aayee matan deꞌokkona. Hegaappe denddidaagan, issi issi naati eta oychanau biidi, eti oottanau danddayenna so oosuwaa oottiyoogan maaddoosona. Naati aawaassinne aayeessi ubbatoo silkkiyaa dawaliyoogaaninne dabddaabbiyaa xaafiyoogan eta siiqiyoogaa bessana danddayoosona.—Lee. 23:24, 25.
13 Nena yelidaageeti haahosan deꞌikkonne, eta galla galla aybin maaddana koshshiyaakko neeni kuuyana bessees. Eti neeppe haahosan deꞌiya Yihoowa Markka gidikko, eta gubaaꞌiyaa cimata zoriyaa oychana danddayaasa. Qassi he allaalliyaabaa woossiyoogaa aggoppa. (Leemiso 11:14 nabbaba.) Nena yelidaageeti Yihoowa Markka gidana xayikkonne, neeni “ne aawaanne ne aayyiyo” bonchanau koyiyoogee erettidaagaa. (Kes. 20:12; Lee. 23:22) Ubba keettaa asay issi malabaa kuuyennaagee tuma. Issoti issoti cima aaway woy aayyiyaa banttanaara deꞌanaadan woy bantta matan deꞌanaadan oottoosona. SHin ubbatoo hegaadan oottana danddayettenna. Issi issi aawaynne aayyiyaa bantta naatuuranne eta soo asaara deꞌanau koyokkona; eti bantta sheniyaadan deꞌanau koyiyo gishshau, tooho gidanau koyokkona. Issoti issoti dure gidiyo gishshau, banttana maaddiya urau miishshaa qanxxidi bantta son deꞌanau koyana danddayoosona.—Era. 7:12.
14. Xeelliya uraa metana danddayiyaabay aybee?
14 Daro keettan aawaa woy aayyiyo xeelliyay eta matan deꞌiya naꞌaa woy naꞌiyo gidennan waayi aggana. Gidoppe attin, aawaa woy aayyiyo xeelliyaageeti etassikka bantta soossikka koshshiyaabaa bessiyaagaadan kunttana koshshees. Issi aawussi deꞌiya wodeenne wolqqay guutta. Qassi xeelliya uraa hanotay laamettikko, so asay hanotaa zaarettidi qoppana danddayees. Darobaa oottiyay so asaappe issi ura xallee? Kayan kayan xeelliyoogan hara naati maaddana danddayiyoonaa?
15. Cimata xeelliya uray salettennaadan waatana danddayiyoo?
15 Cimida aawaa woy aayyiyo ubbatoo xeellana koshshiyo wode, xeelliya uri keehi metootana danddayees. (Era. 4:6) Bantta aawaanne aayyiyo siiqiya naati etassi banttau danddayettidabaa ubbaa oottanau koyoosona; shin aawaa woy aayyiyo xeelliyoogee metana danddayees. Hegaadan haniyo wode, xeelliya uri bessiyaabaa qoppana koshshees; geella maaduwaa oychana danddayees. Cimida asaa xeelliyo sohuwaa koshshennan efeenna mala issi issitoo xeelliyoogee maaddana danddayees.
16, 17. Naati cimida bantta aawaa woy aayyiyo xeelliyo wode eta metana danddayiyaabay aybee, qassi eti hegaa waanidi genccana danddayiyoonaa? (“Cima Asaa Ufayssan Xeelliyoogaa” giya saaxiniyaa xeella.)
16 Siiqiyo aaway woy aayyiyaa cimidi waayettiyoogaa beꞌiyoogee azzanttiyaaba. Cimidaageeta xeelliya daroti azzanoosona, hirggoosona, hidootaa qanxxoosona, yiillotoosona, zilꞌꞌettoosona, ubba qassi lanccoosona. Issi issitoo, cimida aaway woy aayyiyaa ufayssennabaa woy galatennaagaa bessiyaabaa haasayana danddayoosona. Yaatikko, eesuwan hanqqettoppa. Issi eranchay nuuni yiillotiyo wode, yiillotidoogaa ammanidi yiillotido gishshau zilꞌꞌettana koshshennaagaa yootiis. Neeyyo siyettidabaa ne azinaara woy ne macheera, so asaappe issuwaara, woykko ammanettiya laggiyaara haasaya. Hegaadan haasayiyoogee neeni woppu gaanaadan oottana danddayees.
17 Siiqiyo aawaa woy aayyiyo son xeellanau so asau wolqqay woy eray paccana danddayees. Cimida asaa xeelliyo sohuwaa efiyoogee koshshiyaaba gidana danddayees. Issi Kiristtaane michiyaa cimida asaa xeelliyo sohuwan deꞌiya ba aayyiyo ubbatoo baada oychausu. A ba soo asaabaa hagaadan gaasu: “Ta aayeessi gallassa kumettan koshshiyaabaa kunttana danddayokko. Ta aayyiyo cimida asaa xeelliyo sohuwaa efaanau qofaa qachanau metootaas. Hegee keehi daro deexxiyaaba. SHin, a hayqqanaappe guutta aginaa kasetidi hegaadan oottidoogee keehi loꞌꞌoba; qassi a hegaa maayaasu.”
18. Cimata xeelliyaageeti ay demmana danddayiyoonaa?
18 Ne aaway woy ne aayyiyaa cimiyo wode xeelliyoogee metiyaabanne keehi qofissiyaaba gidana danddayees. Cimidaageeta xeelliyoogaara gayttidaagan ubbau haniya maari baawa. Gidikkokka, loyttada halchiyoogee, wozanappe hashetiyoogee, qoncciyan haasayiyoogee, ubbaappe aaruwan qassi mintta woossiyoogee neeni siiqiyoogeeta bonchanaadaaninne siiqanaadan maaddana danddayees. Yaatikko, neeni etau koshshiyaagaadan eta xeelliyoogaa eriyoogan ufayttana danddayaasa. (1 Qoronttoosa 13:4-8 nabbaba.) Ubbaappe aaruwan, neeni keehi ufayttana; qassi Yihoowa anjjuwaa demmana.—Pili. 4:7
a Yelidaageetinne naati dooriyoobay heeraappe heeran dummatana danddayees. Issi issi wogan yelidaageeti bantta naatu son etaara deꞌiyoogee meeze gididaba.
b Aaway woy ayyiyaa bantta son deꞌiyaaba gidikko, daafabay merettiyo wode eta maaddana mala eta xeelliyaageetuyyo qulppiyaa immiyoogee loꞌꞌo.