Xoossaa Kawotettay Haariyoogaa Doommidoy Awudee?—SHAAHO 1

ERATETTAA AGGENNAN “KOYA”

Kaasa: Yohaannisaa, nuuni ubbatoo Geeshsha Maxaafaabaa tobbiyoogaa taani keehi dosays.a Nuuni hagaappe kase haasayido wode, neeni Xoossaa Kawotettaa xeelliyaagan issibaa oychadasa. Kawotettay 1914n haariyoogaa doommiis giidi Yihoowa Markkati ammaniyoy aybissakko oychadasa.

Yohaannisa: Ee, taani intte xuufetuppe issuwaa nabbabido wode, Xoossaa Kawotettay 1914n haariyoogaa doommidoogaa he xuufee yootiyoogaa akeekaas. Hegee taani eranawu koyanaadan oottiis; ayssi giikko, intte intte ammaniyoobay ubbay Geeshsha Maxaafan deꞌiyaaba geeta.

Kaasa: Ee, nuuni hegaadan goos.

Yohaannisa: Taani kumetta Geeshsha Maxaafaa nabbabaas. SHin, 1914 layttaabaa yootiya xiqise beꞌidoogaa hassayikke. Hegaa gishshawu, “1914” xeelliyaagan yootiya xiqisee Geeshsha Maxaafan deꞌikko Intternneetiyan demmanawu koyaas; shin, aynne demmabeykke.

Kaasa: Yohaannisaa, naaꞌꞌubawu nena nashshays. Koyruwan, neeni Geeshsha Maxaafaa kumettaa nabbabido gishshawu, nashshays. Neeni Xoossaa Qaalaa dosiyoogee erettidaagaa.

Yohaannisa: Ee, dosays. A mala maxaafi baawa.

Kaasa: Ee, likke. Naaꞌꞌanttuwan, neeni ne oyshaa zaaruwaa Geeshsha Maxaafaappe koyido gishshawu, nashshays. Geeshsha Maxaafay eratettaa aggennan “koya” giidi nuna zoriyoogaadan oottadasa.b Neeni yaatanawu baaxetaydda deꞌiyoogee loꞌꞌo.

Yohaannisa: Galatays. Taani aggennan tamaarana koyays. Guuttaa gujja pilggada, nuuni xannaꞌiyo ha maxaafan 1914 xeelliyaagan amarida qofaa beꞌaas. He qofay issi kawoy aymottidobaa yootees—he aymuwan qonccidabay qanxxi simmin zaarettidi diccida issi gita mittaabaa milatees.

Kaasa: Ee. Hegee Daaneela shemppo 4n deꞌiya hiraagaa. Hegee Baabiloona Kawuwaa Naabukadanaxoora aymuwaa.

Yohaannisa: Ee, he aymuwaa. Taani he hiraagaa zaaretta zaarettada nabbabaas. SHin, he qofay Xoossaa Kawotettaara woy 1914 layttaara waanidi gayttiyaakko tawu erettenna.

Kaasa: Yohaannisaa, ubba hananabaa yootiya Daaneelikka ayyaanaa kaaletuwan xaafidobaa shaakki eribeenna!

Yohaannisa: Tumaa gay?

Kaasa: Ee. Daaneela 12:8n i, “Hagaa ubbaa taani siyaas; shin taayyo gelibeenna” yaagiis.

Yohaannisa: Yaatikko shaakka erennay ta xalaala gidikke. Hegee tana minttettiis.

Kaasa: Daaneeli shaakki eribeennay i xaafido maxaafan deꞌiya hiraagaa asay eranaadan Xoossay koyiyo wodee gakkibeenna gishshataassa. SHin, haꞌꞌi nu wodiyan, nuuni hegaa loyttidi akeekana danddayoos.

Yohaannisa: Neeni hegaadan giyoy aybissee?

Kaasa: Kaalliya xiqisee woygiyaakko beꞌa. Daaneela 12:9y, “Hagee maxaafai wurssettaa wodee gakkanaashin gorddettidabaanne maatafai a bolli wodhdhidobaa” yaagees. Hegaa gishshawu, he hiraagaa keehi gamꞌꞌidi ‘wurssettaa wodiyan’ asay akeekana. Qassi nuuni deꞌiyoy he wodiyaana gidiyoogaa bessiya darobay deꞌiyoogaa Geeshsha Maxaafaappe mata wode xannaꞌana.c

Yohaannisa: Yaatikko, Daaneela maxaafan deꞌiya hiraagaa neeni taassi qonccissana danddayay?

Kaasa: Ee, taani danddayiyoogaa keenaa yootana.

NAABUKADANAXOORA AYMUWAA

Kaasa: Ane koyro, Kawuwaa Naabukadanaxoori aymuwan beꞌidobaa neessi qanttan odays. Hegaappe simmin he aymuwaa birshettaa tobbana danddayoos.

Yohaannisa: Ero.

Kaasa: Naabukadanaxoori xeeray saluwaa gakkido gita mittaa aymuwan beꞌiis. Hegaappe simmin, Xoossaa kiitanchay he mittaa qanxxanaadan azaziyoogaa i siyiis. SHin, Xoossay mittaa durumay shodettennaadan yootiis. “Laappun laittai” wuri simmin, he mittay zaarettidi diccana.d Ha hiraagay Kawuwaa Naabukadanaxoora bolli koyro polettiis. I xeeray saluwaa gakkido mittaa mala erettida kawo gidikkonne, qanxxettidi ‘laappun laytta’ takkiis. Aybi hanidaakko hassayay?

Yohaannisa: CHii, hassayikke.

Kaasa: Ero. Naabukadanaxoori baqettidi laappun layttaa takkidoogaa Geeshshaa Maxaafay yootees. I he wode kawo gididi haarana danddayibeenna. SHin laappun layttay wuri simmin, Naabukadanaxoora wozanay simmin, i zaarettidi haariis.e

Yohaannisa: Loꞌꞌo, neeni hanno gakkanawu yootidobay tawu geliis. SHin ha ubbabay Xoossaa Kawotettaaranne 1914 layttaara waanidi gayttii?

Kaasa: Qanttan yootanawu, ha hiraagay naaꞌꞌutoo polettees. Koyro polettidoy Kawuwaa Naabukadanaxoori haariyoogaa guutta layttawu aggido wode. Naaꞌꞌantto polettiyoogee Xoossay asaa haariyoogee amarida wodiyawu attiyoogaara gayttidaba. Hegaa gishshawu, ha naaꞌꞌanttoogee Xoossaa Kawotettaara gayttidaba.

Yohaannisa: Ha hiraagay naaꞌꞌantto polettiyoogaanne hegee Xoossaa Kawotettaara gayttidaba gidiyoogaa aybin eray?

Kaasa: Koyruwan, hiraagan hegaa bessiyaabay deꞌees. Daaneela 4:17y yootiyoogaadan, “Ubbaappe Xoqqiya Xoossai asaa naatu kawotetta ubbaa haariyoogaa, kawotettaa i ba koyiyo uraassi [immiyoogaa] . . . paxa de7iya asai ubbai erana mala” he hiraagay odettiis. “Asaa naatu kawotetta” giya qofaa akeekadii?

Yohaannisa: Ee, he hiraagay “Ubbaappe Xoqqiya Xoossai asaa naatu kawotetta ubbaa haariyoogaa” yootees.

Kaasa: Likke gaadasa. SHin ha xiqisee obaa yootii?

Yohaannisa: Hegee Xoossaabaa yootiyaaba milatees.

Kaasa: Ee, tuma. Hegaa gishshawu, ha hiraagay yootiyoy Naabukadanaxoorabaa xallaa gidennaagaa hegee bessees. Hegee ‘asaa naatu kawotettaara,’ hegeekka Xoossay asaa naata haariyoogaarakka gayttidaba. Hegaa he hiraagaara gayttida hara qofaara gattidi xeelliyo wode akeekana danddayoos.

Yohaannisa: Neeni odanawu koyidobay tawu gelibeenna.

MAXAAFAY YOOTIYO WAANNA QOFAA

Kaasa: Daaneela maxaafan issi qofay darotoo odettiis. Xoossay ba Naꞌaa Yesuusa baggaara ba Kawotettaa essanaagaa he maxaafay daro sohuwan yootees. Leemisuwawu, amarida shemppuwaa ane guyye simmoos. Hayyanaa Daaneela 2:44 nabbabuutii?

Yohaannisa: Ero. Hagaadan gees: “He kawotu laittan, saluwaa Xoossai mulekka kunddenna, hara asaukka imettenna kawotettaa essana. He eqqida kawotettai he kawotettata ubbaa gaaceretti xaissana; shin i merinau eqqidi daana.”

Kaasa: Galatays. Ha xiqisee yootiyoy Xoossaa Kawotettaabaa gaada qoppay?

Yohaannisa: Taani erikke.

Kaasa: Xiqisee Kawotettay “merinau eqqidi daana” giyoogaa akeeka. Ee, Xoossaa Kawotettaabaa hegaadan gaana danddayettees; shin asa kawotettaabaa hegaadan gaana danddayiyoo?

Yohaannisa: Gaana danddayiyaaba milatenna.

Kaasa: Daaneela maxaafan deꞌiya, Xoossaa Kawotettaabaa yootiya hara hiraagaa beꞌa. Hegee Daaneela 7:13, 14n deꞌiya hiraagaa. He hiraagay sinttappe haarana uraabaa hagaadan gees: “Asai ubbai, kawotettati ubbainne dumma dumma qaalan haasayiya zareti ubbai ayyo haarettana mala, maatai, bonchchoinne kawotettai ayyo imettiis. A maatai merinau shaarettenna maataa; a kawotettai mulekka xayennaagaa.” He hiraagay yootiyooban keehi erettidabay aybee?

Yohaannisa: Hiraagay issi kawotettaabaa yootees.

Kaasa: Likke. He kawotettay coo kawotetta gidenna. “Asai ubbai, kawotettati ubbainne dumma dumma qaalan haasayiya zareti ubbai” he Kawotettaayyo haarettanaagee odettidoogaa akeeka. Yaagiyoogee, he Kawotettay kumetta saꞌaa haarana giyoogaa.

Yohaannisa: Xiqisiyaa qofay hegaadaana gidiyoogaa taani akeekabeykke; shin neeni giidobay likke. Xiqisee yootiyoobay hegaa.

Kaasa: He hiraagan odettida harabaakka akeeka: “A maatai merinau shaarettenna maataa; a kawotettai mulekka xayennaagaa.” Hegee Daaneela 2:44n nuuni haꞌꞌi nabbabido hiraagaara daroban issi mala gidennee?

Yohaannisa: Ee, issi mala.

Kaasa: Nuuni hanno gakkanawu tobbidobaa ane zaarettoos. Daaneela shemppo 4n deꞌiya hiraagay “Ubbaappe Xoqqiya Xoossai asaa naatu kawotetta ubbaa haariyoogaa” asay eranaadan odettiis. He hiraagay Naabukadanaxoora bolli polettidoogaappe aadhiya hanotan polettanaagaa hegee loyttidi qonccissees. Qassi Xoossay ba Naꞌaa baggaara ba Kawotettaa essanaagaa yootiya hiraagati Daaneela maxaafaa kumettan deꞌoosona. Yaatin Daaneela shemppo 4n deꞌiya hiraagaykka Xoossaa Kawotettaara gayttidaba giidi kuuyiyoogee bessiyaaba gidennee?

Yohaannisa: Ee hegee bessiyaaba. SHin he hiraagay 1914ra waanidi gayttiyaakko tawu haꞌꞌikka gelibeenna.

“LAAPPUN LAITTAI WURO”

Kaasa: Kase denttido Kawuwaa Naabukadanaxoorabaa ane zaarettidi beꞌoos. He hiraagay koyro polettiyo wode, mittay ayyo leemiso. Laappun layttawu mittay qanxxetti uttido wode, hegeekka i baqettido wode a haaroy attiis. Naabukadanaxoora wozanay simmin i haariyoogaa zaarettidi doommido wode, he laappun layttay wuriis. He hiraagay naaꞌꞌantto polettiyo wode, Xoossay asaa naata haariyoogee guutta wodiyawu attana; shin hegee hanidoy ayyo danddayettenna gishshaassa gidenna.

Yohaannisa: Neeni woygana koyidaakko taassi gelibeenna.

Kaasa: Beni Yerusalaamen kawotida Israaꞌeela kawoti “GODAA kawotaa araatan” uttidosona geetettees.f Eti Xoossay sunttin a asaa haaroosona. Yaatiyo gishshawu, he kawotu haaroy Xoossaa haaruwaa qonccissiyaaba. SHin guyyeppe, he kawotuppe daroti Xoossawu azazettennaageeta gididosona; qassi eti haariyoogeetuppe dariya baggay eta qulliis. Israaꞌeelati Xoossawu azazettibeenna gishshawu, 607n K.K. Baabilooneti eta omooddanaadan i paqqadiis. He wodeppe haa simmin Yihooway sunttin Yerusalaamen kawotida kawoy baawa. Yaatiyo gishshawu, Xoossay asaa haariyoogee attidoy hegaadaana. Taani hanno gakkanawu yootidobaa akeekadii?

Yohaannisa: Ee, akeekaas.

Kaasa: Hegaa gishshawu, Xoossay asaa haariyoogee attiyo laappun layttay doommidoy 607n K.K. Laappun layttaa wurssettan, Xoossay ooratta kawoy saluwan araatan uttanaadan oottana. Nuuni Daaneela maxaafan nabbabido hara hiraagati he wode polettana. Hegaa gishshawu, Laappun layttay awude wuranee? giyaagee zaarana bessiyo waanna oysha. Nuuni he oyshaa zaarikko, Xoossaa Kawotettay haariyoogaa awude doommidaakko eroos.

Yohaannisa: Haꞌꞌi akeekaas. Ane zaaranawu malays—Laappun layttay 1914n wuridee?

Kaasa: Ee, likke! Zaaruwaa eradasa.

Yohaannisa: SHin nuuni hegaa aybin eriyoo?

Kaasa: Yesuusi saꞌan haggaaziyo wode, he laappun layttay wuribeennaagaa qonccissiis.g Hegaa gishshawu, he wodee keehi adussa gidana bessees. He laappun layttay Yesuusi saꞌaa yaanaappe xeetan qoodettiya layttaa kasetidi doommiis; qassi i saluwaa bi simminkka eesuwan wuribeenna. Daaneela maxaafan odettida hiraagaa birshshettay “wurssettaa wodee gakkanaashin” erettennaagaakka hassaya.h Geeshsha Maxaafaa wozanappe xannaꞌiyaageeti 1870 heeran ha hiraagaanne hara hiraagata loyttidi pilggidosona. Laappun layttay 1914n wuriyoogaa eti akeekidosona. Qassi hegaappe simmin alamiyan hanida wolqqaamabay 1914y tumukka Xoossaa Kawotettay saluwan haariyoogaa doommido laytta gidiyoogaa qonccissees. Ha alamiyawu wurssetta gallassay woy wurssetta wodee doommidoy he laytta. Hagee neeni qoppana bessiyo keehi daro ooratta qofa gidiyoogaa erays . . .

Yohaannisa: Ee. Taani ha qofaa loyttada akeekanawu zaarettada nabbabana.

Kaasa: Hirggoppa. Ha hiraagatanne eti polettiyo hanotaa taanikka amarida wodiyaa takkada akeekaas. SHin, Yihoowa Markkati Xoossaa Kawotettaa xeelliyaagan ammaniyoobay Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa gidiyoogaa neeni akeekanaadan nu haasayay guuttaa maaddennan aggenna.

Yohaannisa: Ee, maaddiis. Intte ammaniyoobawu Geeshsha Maxaafaa waati goꞌettiyaakko taani ubbatoo garamettays.

Kaasa: Neeni hegaadan oottanawu koyiyoogaa akeekaas. Taani yootidoogaadan, ha ubbabay issi kutti akeekanawu neessi keehi daro. Haꞌꞌikka neeni oychanawu koyiyoobay deꞌennan waayi aggana. Leemisuwawu, laappun layttay Xoossaa Kawotettaara gayttidabanne 607n K.K. doommidaba gidiyoogaa akeekida. SHin laappun layttay 1914n wuridoogaa aybin eriyoo?i

Yohaannisa: Ee, tanakka hegee qofissees.

Kaasa: Laappun laytta geetettida wodee ay keenakko nuuni akeekanaadan Geeshsha Maxaafay maaddees. Taani haroode yin he qofaa xannaꞌanawu koyay?j

Yohaannisa: Ee, koyays.