SINTTA HUUPHE YOHUWAA | AMMANETTANA KOSHSHIYOY AYBISSEE?
Ammanettennaagee Nena Qohees
“Guuttaa worddotidi appe kiyana danddayiyo metoy ubbatookka gakkees.”—Samanto, Tohossa Afirkka.
Neeni he qofaa maayay? Samantiigaadan nunakka dumma dumma wodiyan metiyaabay gakkees. Ammanettennaadan paacciyaabay gakkiyo wode nuuni oottiyoobay nuuni xoqqu oottidi xeelliyoobay aybakko bessees. Leemisuwawu, nuuni asan nashettiyoogaa hara aybippenne xoqqu oottidi xeelliyaaba gidikko, worddotiyoogee bessiyaaba giidi qoppana danddayoos. Gidikkokka, tumay qoncciyaa kiyiyo wode, wordduwaa haasayidoogee darotoo iitabaa kaalettees. Kaallidi deꞌiyaabaa beꞌa.
AMMANETTENNAAGEE DABBOTAA MOOREES
Ammanettiyoogee issippetettawu keehi koshshiyaaba. Naaꞌꞌu asati issoy issuwawu ammanettikko, woppu giidi deꞌoosona. SHin hegaadan ammanettiyoogee issi kutti haniyaaba gidenna. Asay worddotennan haasayiiddinne kehiiddi issoy issuwaara wodiyaa aattiyo wode, issoy issuwaa ammanees. SHin issitoo worddotikko, eti issoy issuwaa ammanettiyoogaa aggana danddayoosona. Issi uri ammanettenna asa gidiichikko, zaarettidi a ammananaagee deexxiyaaba gidana danddayees.
Neeni loꞌꞌo lagge gaada ammaniyo uri nena cimmi erii? Yaatin neeyyo aybi siyettidee? Hegan qohettennan, ubba qassi nena kaddidabadan qoppennan aggakka. Hegaadan qoppiyoogee wottin deꞌiyaaba. Ammanettennan aggiyoogee alꞌꞌo dabbotaa mooriyaaba gidiyoogee aynne sirissenna.
AMMANETTENNAAGEE HARAYKKA AMMANETTENNAADAN OOTTEES
Kaliforniyaa Yuniversttiyaa profeeseree Robert Inesi, “ammanettennan aggiyoogee asaappe asaa oyqqiya hargge mala” gidiyoogaa akeekiis. Hegaa gishshawu, ammanettenna uraara darotoo wodiyaa aattiyaaba gidikko, neenikka ammanettenna ura gidana danddayaasa.
Ammanettennan aggiyoogee nena piredan oyqqennaadan waatana danddayay? Geeshsha Maxaafay nena maaddana danddayees. Hegaara gayttida amarida Geeshsha Maxaafaa maarata beꞌa.