Xoossaa Ayyaanay Nu Ayyaanaara Markkattees
“Xoossaa Ayyaanai ba huuphen nu ayyaanaara gididi, nuuni Xoossaa naata gidiyoogaa markkattees.”—ROO. 8:16.
1-3. PHenxxaqosxxe gallassay dummatanaadan oottida aybi hanidee, qassi he hanidabay Geeshsha Maxaafan kaseti odettida aybi polettidoogaa bessii? (Doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)
WODEE Woggaa galla maallado heezzu saate heeraana. He Woggaa gallassay Yerusalaamen deꞌiyaageetuyyo dumma gallassa. Hegee baala gallassanne sambbata gallassa. Maallado maallado ubbatoo yarshshiyo yarshshoy beeta maqidasiyan yarshshettiichiis. Qeese ubbatu halaqay ooratti gakkida kattaappe irshshuwaa yeggidi uukkido naaꞌꞌu oyttaa wuxaawuxiyo yarshshuwawu giigissiyo wode asay ubbay keehi ufayttiis. (Wog. 23:15-20) He yarshshoy gisttiyaa cahay doomettidoogaa bessees. Hegee PHenxxaqosxxe gallassi 33 M.Ln hanidaba.
2 He ubbabay beeta maqidasiyaa heeran haniyo wode, hegaappe aadhiya hara gitabay he kataman deꞌiya issi pooqiyan hanana hanees. He wode 120 gidiya Kiristtaaneti ‘tolidi woossanawu’ issippe shiiqi uttidosona. (Oos. 1:13-15) He wode hanidabay ubbatoo PHenxxaqosxxe gallassi qeese ubbatu halaqay oottiyoobaara gayttidaba; he wode, hananabaa yootiya Yuuꞌeeli 800 layttappe kase yootido hiraagaykka polettiis. (Yuu. 2:28-32; Oos. 2:16-21) He wode hanida keehi gitabay aybee?
3 Oosuwaa 2:2-4 nabbaba. Pooqiyan issippe shiiqi uttida he Kiristtaanetu bolli Xoossaa geeshsha ayyaanay wodhiis. (Oos. 1:8) Eti beꞌidonne siyido maalaaliyaabaa xeelliyaagan hananabaa yootiyoogaa woy markkattiyoogaa doommidosona. Hegaappe simmin, kiitettida PHeexiroosi hanidabay aybakko keehi cora asawu qonccissiis. He wode i shiiqida asaa, “Intte nagarai atto geetettana mala, nagaraappe simmidi, intte huuphiyan huuphiyan Yesuus Kiristtoosa sunttan xammaqettite. Xoossai immiyo Geeshsha Ayyaanaa intte ekkana” yaagiis. Yaagin he gallassi 3,000 gidiya asay ammanidi xammaqettiis; qassi Xoossay immana giido geeshsha ayyaanaa ekkiis.—Oos. 2:37, 38, 41.
4. (a) PHenxxaqosxxe gallassi hanidabay xoqqu ootti xeellana bessiyooba gidiyoy aybissee? (b) Daro layttappe kase he gallassi hanida keehi koshshiyaabay aybee? (Wurssetta qofaa xeella.)
4 PHenxxaqosxxe gallassi 33 M.Ln hanidabay xoqqu ootti xeellana bessiyooba gidiyoy aybissee? Hegee Yerusalaame beeta maqidasiyan hanidaba gidiyo gishshataassa gidenna. Yesuus Kiristtoosi Qeese Ubbatu Halaqaa leemiso gididi i oottiyoobaa polido gishshataassa.[1] Qeese ubbatu halaqay leemiso gidida naaꞌꞌu oyttaa he gallassi Yihoowassi yarshshees. Beeta maqidasiyan yarshshiyo, irshshoy deꞌiyo naaꞌꞌu oyttay nagarancha gidida asaappe doorettidi Xoossaa naata gidanaadan ayyaanan tiyettida erissiyo ashkkaratu leemiso. Hegaappe denddidaagan, asaappe doorettida bayratiya amaridaageeti wodeppe saluwaa biidi, azazettiya asawu daro anjjuwaa ehiya Kawotettan haariyo maataa demmana. (Yaaq. 1:18; 1 PHe. 2:9) Hegaa gishshawu, nu hidootay saluwan Yesuusaara deꞌiyoogaa gidin woy gannate gidiya saꞌan merinawu deꞌiyoogaa gidin, ha gallassi hanidabay nuna keehi maaddees.
ISSI URI AYYAANAN TIYETTIYO WODE HANIYAABAA
5. Ayyaanan tiyettiya ubbay issi mala ogiyan tiyettennaagaa waati eriyoo?
5 Tama laco milatiya inxxarssay eta bolli wodhido erissiyo ashkkaratuppe neeni issuwaa gidiyaakko, he gallassay neeni awudenne dogiyooba gidenna. Ayyaanan tiyettidoogaa ammanettaasa; ubba qassi, neeni hara qaalan haasayiyo maalaalissiya imotaa ekkidaba gidikko hegaa aynne sirakka. (Oos. 2:6-12) SHin geeshsha ayyaanan tiyettiya ubbay, 120 gidiya koyro erissiyo ashkkarati tiyettidoogaadan tiyettiyoonaa? CHii. He gallassi Yerusalaamen deꞌiya hara asati xammaqettiyo wode ayyaanan tiyettidosona. (Oos. 2:38) Tamaa laco milatiya inxxarssay he asatu bolli wodhibeenna. Qassi, ayyaanan tiyettida Kiristtaaneti ubbay xammaqettiyo wode tiyettibookkona. Samaariyaa asay xammaqettidi amarida wodee aadhin geeshsha ayyaanan tiyettidosona. (Oos. 8:14-17) Qassi, Qornneliyoosinne a soo asay ubbay xammaqettanaappe kase geeshsha ayyaanan tiyettidosona.—Oos. 10:44-48.
6. Ayyaanan tiyettida ubbay ay ekkii, qassi hegee eta waati maaddii?
6 Hegaa gishshawu, ayyaanan tiyettiya ubbay issi mala ogiyan tiyettenna. Ayyaanan tiyettidoogaa issoti issoti sohuwaara akeekana danddayoosona; harati qassi takkidi akeekoosona. Eti tiyettiyoy ayba ogiyaana gidikkokka, kiitettida PHawuloosi, “Xoossai intteyyo immana giido Geeshsha Ayyaanaa baggaara, intte abaa gidiyoogaa erissiya maatafaa intte bolli wottiis” yaagidi etabaa yootiis. (Efi. 1:13, 14) Hegaa gishshawu, Yihooway he Kiristtaaneti saluwaa baanawu doorettidoogaa loytti akeekanaadan ba geeshsha ayyaanaa baggaara erissees. Yaatiyoogan, geeshsha ayyaanay eti Yihoowaaba gidiyoogaa erissees woykko eti sinttappe saꞌan gidennan saluwan merinawu deꞌanaagaa qonccissees.—2 Qoronttoosa 1:21, 22; 5:5 nabbaba.
7. Ayyanan tiyettida Kiristtaane ubbay saluwan ba woytuwaa demmanawu ay oottana bessii?
7 Yihoowaaba gidiyoogaa erissiyaabaa ekkiya Kiristtaanee sinttappe saluwaa baanaagee attennaagaa ammanettana danddayii? Danddayenna. He uri saluwaa baanawu xeegettidoogaa ammanettana danddayees. SHin i wurssettan ba woytuwaa saluwan demmana danddayiyoy ubba wode ammanettidi deꞌiyoogaana. Hegaa xeelliyaagan PHeexiroosi hagaadan giis: “Hegaa gishshau, ta ishatoo, inttena Xoossai xeesidoogaanne dooridoogaa minttanau, kaseegaappe aadhdhi minnite; aissi giikko, intte hegaa oottiyaabaa gidikko, xubettekketa. Hegaadan qassi nu Godaanne nuna ashshiya Yesuus Kiristtoosa merinaa kawotettaa geliyo kumetta shenee intteyyo imettana.” (2 PHe. 1:10, 11) Yaatiyo gishshawu, tiyettida Kiristtaaneti ubbay ammanettidi deꞌanawu baaxetana koshshees; hinna xayikko, saluwaa deꞌuwawu xeegettidoogee woy doorettidoogee aynne maaddenna.—Ibr. 3:1; Ajj. 2:10.
ISSI URI HEGAA WAATI ERII?
8, 9. (a) Issi uri ayyaanan tiyettiyo wode haniyaabaa daro asay akeekanawu metootiyoy aybissee? (b) Issi uri i saluwan deꞌanawu doorettidoogaa waati erii?
8 Ha wodiyan, daro Kiristtaaneti issi uri ayyaanan tiyettiyo wode haniyaabaa akeekanawu metootana danddayoosona. Hegee eti eriyooba gidenna. Xoossay koyro halchidobay asay saꞌan merinawu deꞌanaadaana. (Doo. 1:28; Maz. 37:29) Saluwaa biidi kawonne qeese gidanaadan amarida asaa dooriyoogee meeze gididaba gidenna. Hegee Xoossay koyro halchidoba gidenna. Xoossay eta ayyaanan tiyiyo wode, eti saluwaa deꞌuwaa laamotana mala hidootan naagiyoobay, eti qoppiyoobaynne eta xeelay laamettees.—Efisoona 1:18 nabbaba.
9 SHin issi uri saluwaa baanawu doorettidoogaa waati erana danddayii? Hegaa zaaroy, Xoossay “geeshsha oottanau xeesido,” Roomen deꞌiya ayyaanan tiyettida ishatuyyo PHawuloosi yootidoban qoncciis. I hagaadan giis: “Nuuni nu qaalaa xoqqu oottidi, ‘Abbaa! Ta Aawau’ yaagidi xeesiyo nuna Xoossaa naata kessiya Geeshsha Ayyaanaa Xoossaappe ekkidoogaappe attin, naa77anttuwaa yayyanau aille kessiya ayyaanaa ekkibookko. Xoossaa Ayyaanai ba huuphen nu ayyaanaara gididi, nuuni Xoossaa naata gidiyoogaa markkattees.” (Roo. 1:7; 8:15, 16) Saluwan Yesuusaara kawo gididi haaranaadan, Xoossay ba geeshsha ayyaanaa baggaara issi uri doorettidoogaa awu qonccissees.—1 Tas. 2:12.
10. Koiro Yohaannisa 2:27 y ayyaanan tiyettida Kiristtaaneta ooninne tamaarissana koshshennaagaa yootiyoy aybissee?
10 Xoossay hegaadan doorido uri ayyaanan tiyettidoogawu hara asa markkatettaa koshshenna. Hegaara gayttidaagan hanidabaa hara asi etawu qonccissana bessenna. Yihooway eti bantta qofaaninne wozanan hegaa ammanettanaadan oottees. Kiitettida Yohaannisi ayyaanan tiyettida Kiristtaaneta, “Kiristtoosi intte bolli Geeshsha Ayyaanaa gussiis; qassi intte ubbai tumaa ereeta” yaagiis. I gujjidikka, “Kiristtoosi intte bolli ba Geeshsha Ayyaanaa gussiis. Geeshsha Ayyaanai inttenan de7iyo gishshau, ooninne inttena tamaarissana koshshenna; aissi giikko, a Geeshsha Ayyaanai inttena ubbabaa tamaarissees. I tamaarissidoogaadan Kiristtoosan de7ite” yaagiis. (1 Yoh. 2:20, 27) Etayyookka haratuugaadan ayyaanaaban kaaletoy koshshees. SHin ayyaanan tiyettidoogaa hara asi etawu yootana koshshenna. Yihooway aybippenne aadhiya ba wolqqaa, geeshsha ayyaanan eti hegaa eranaadan oottees.
ETI ‘NAAꞌꞌANTTUWAA YELETTOOSONA’
11, 12. Ayyaanan tiyettida Kiristtaanee woygi qoppana danddayii, shin i ay sirennee?
11 Issi Kiristtaanee geeshsha ayyaanan tiyettiyo wode, daroban laamettees. Hegee ‘naaꞌꞌantto yelettiyoogaa’ gidiyoogaa Yesuusi yootiis.[2] (Yoh. 3:3, 5) I gujjidikka hagaadan giis: “‘Intte naa77antto yelettanau bessees’ gaada taani intteyyo odido gishshau, neeni garamettoppa. Carkkoi ba koyidosaa carkkees. Neeni a kooshinchchaa siyaasa; shin i auppe yiyaakko woi au biyaakko, neeni erakka. Ayyaanaappe yelettida ubbai hegaa mala.” (Yoh. 3:7, 8) Ayyaanan tiyettibeenna urawu hegaa loytti qonccissana danddayettenna.
12 Saluwaa baanaadan xeesettidaageeti, ‘Taani doorettidoy aybissee? Harati deꞌishin aybissi doorettidanaa?’ yaagidi qoppana danddayoosona. Eti doorettana bessennabadan qoppana danddayoosona. Gidikkokka, eti doorettidoogaa aynne sirokkona. Eta wozanay keehi ufaytteesinne eti keehi galatoosona. PHeexiroosi kaallidi giidoogaadan etawu siyettees: “Nuuni Xoossaa, nu Godaa Yesuus Kiristtoosa Aawaa, ba maarotettaa daruwaadankka nuna naa77anttuwaa yelidaagaa, Yesuus Kiristtoosa haiquwaappe denttidoogan nuuyyo de7uwaa immana giidaagaa galatoos. Qassi Xoossai intteyyo immana daro laataa wooqqennasan, moorettennasan, woi xayennasan saluwan naagees.” (1 PHe. 1:3, 4) Ayyaanan tiyettidaageeti ha xiqisiyaa nabbabiyo wode, saluwan deꞌiya eta Aaway eta haasayissiyoogaa aynne sirokkona.
13. Issi uri ayyaanan tiyettiyo wode a qofay waani laamettii, qassi laamettanaadan oottiyaabay aybee?
13 He Kiristtaaneti saluwaa baanaadan Yihooway dooranaappe kase, eti saꞌan merinawu deꞌanawu hidootan naagoosona. Eti kase, Yihooway saꞌaa geeshshiyo wodiyaa yeemotti naagoosona; qassi he keha wodiyan deꞌanawu amottoosona. Siiqiyo uri duufuwaappe denddiyo wode mokkanawukka amottennan waayi aggana. Eti bantta keexxido keettan deꞌanawunne bantta tokkido mittaa ayfiyaa maanawu yeemottoosona. (Isi. 65:21-23) SHin eta qofay laamettidoy aybissee? Eti he hidootan ufayttennan aggido gishshataassa gidenna. Qassi unꞌꞌettido gishshataassa woy metootido gishshataassa gidenna. Merinawu saꞌan deꞌanaagee salettiyaaba gi qoppidi, saꞌan deꞌanawu hidootiyoogaa aggiigibookkona; woykko saluwaa deꞌoy ay malakko eranawu koyibookkona. Eta qofay laamettidoy, Xoossay ba ayyaanaa baggaara eta xeesido gishshataassa xalla gidennan, eta qofaynne eti hidootan naagiyoobay laamettanaadan oottido gishshataassa.
14. Ayyaanan tiyettidaageeti saꞌan deꞌiyo deꞌuwaa waati xeelliyoonaa?
14 Yaatiyo gishshawu, ayyaanan tiyettidaageeti hayqqanawu koyoosona giyoogee? Geeshsha ayyaanay denttettin PHawuloosi, “Nuuni ha sa7aa dunkkaaniyan de7iiddi, deexettidi ooloos; aissi giikko, haiqqiya asatettai de7uwan mitettana mala, nuuni maayanau koyiyoogaappe attin, kallottanau koyokko” yaagiis. (2 Qor. 5:4) Eti hayqqanawu koyokkona. SHin bantta laggetuuranne dabbotuura ubba galla Yihoowayyo issippe haggaazanawu keehi koyoosona. Eti haꞌꞌi oottiyoobay ayba gidikkokka, Xoossay etawu immanawu qaalaa gelidobaa hidootan naagoosona.—1 Qor. 15:53; 2 PHe. 1:4; 1 Yoh. 3:2, 3; Ajj. 20:6.
NEENI XEESETTADII?
15. Issi uri geeshsha ayyaanan tiyettidoogawu aybi naqaasha gidennee?
15 Neeni saluwan deꞌanaadan doorettidanaashsha gaada qoppennan waaya aggana. Hegaadan qoppiyaaba gidikko, ha keehi koshshiya oyshata wotta denttada qoppana danddayaasa. Neeni keehi mishettada haggaaziyaabadan qoppay? Geeshsha Maxaafaa loytta xannaꞌiyoogaaninne ‘Xoossaabaa geemettida yohuwaa’ tamaariyoogan ufayttay? (1 Qor. 2:10) Neeni haggaazuwan loꞌꞌo ayfiyaa demmanaadan Yihooway maaddidabadan qoppay? Aybippenne aaruwan Yihooway koyiyoobaa oottanawu yeemottay? Harata ayyaanaaban maaddana koshshiyoogaa akeekada, eta wozanappe maadday? Yihooway ne deꞌuwan nena keehi maaddidoogaa akeekadii? Ha oyshatuyyo neeni ‘ee’ gaada zaariyaaba gidikkokka, hegee neeni saluwan deꞌanawu doorettidoogaa bessii? Bessenna. Aybissi? Hegee saluwaa baanawu doorettidaageetu xallawu siyettiyaaba gidenna. Yihoowa ayyaanay, saꞌan merinawu deꞌanawu hidootiyaageetikka hegaadan qoppanaadan oottees. Neeni saluwan deꞌanawu doorettidanaashsha gaada qoppiyaaba gidikko, hegee neeni doorettabeennaagaa bessiyaaba. Yihooway dooridoogeeti doorettidanaayye doorettabeykkinaa giidi qoppokkona! Eti hegaa eroosona!
16. Geeshsha ayyaanay kaalettido asati ubbay saluwaa deꞌuwawu doorettibeennaagaa waati eriyoo?
16 Geeshsha Maxaafay, ammanettida daro asati geeshsha ayyaanaa ekkidoogaa yootees; shin eti saluwan deꞌanawu hidootan naagibookkona. Hegeetuppe issoy Xammaqiya Yohaannisa. Yesuusi Yohaannisa keehippe nashshiis; shin saluwaa Kawotettaa laattiyaageetu giddon i baynnaagaa yootiis. (Maa. 11:10, 11) Daawitakka geeshsha ayyaanay kaalettiis. (1 Sam. 16:13) Geeshsha ayyaanay, i Yihoowaabaa cimma qofaa akeekanaadaaninne Xoossaa Qaalan deꞌiya qofaappe amaridaagaa xaafanaadankka maaddiis. (Mar. 12:36) Gidikkokka, Daawiti ‘saluwaa kiyibeennaagaa’ PHeexiroosi PHenxxaqosxxe gallassi yootiis. (Oos. 2:35) Ha asati geeshsha ayyaanan maalaalissiyaabaa oottidaba gidikkokka, eti saluwaa deꞌuwawu doorettidoogaa geeshsha ayyaanay etawu markkattibeenna. Hegee eti saluwan deꞌanawu doorettiya asatuugaa keenaa ammanettibookkona giyoogaa gidenna. Gidikkokka, eti gannate gidana saꞌan deꞌana mala Yihooway eta hayquwaappe denttana.—Yoh. 5:28, 29; Oos. 24:15.
17, 18. (a) Ha wodiyan Xoossawu oottiyaageetuppe darotu hidootan naagiyoobay aybee? (b) Kaalliya huuphe yohuwan nuuni tobbana oyshati awugeetee?
17 Ha wodiyan Xoossawu oottiya darotu hidootay saluwaa deꞌuwaa gidenna. Eta hidootay Daawiti, Xammaqiya Yohaannisinne beni ammanettidi deꞌida hara asati hidootan naagidoobaara issi mala. Abrahaamaagaadan, eti Xoossaa Kawotettaa haaruwan deꞌanawu yeemottoosona. (Ibr. 11:10) Saluwaa deꞌuwawu doorettidaageetuppe ha wurssetta wodiyan saꞌan attidaageeti guutta. (Ajj. 12:17) Hegee, 144,000tu yara gidanaadan doorettidaageetuppe daroti ammanetti hayqqidi saluwaa biidoogaa bessiyaaba.
18 Hegaa gishshawu, issi uri ayyaanan tiyettaas giyaaba gidikko, saꞌan deꞌanawu hidootan naagiyaageeti waanana bessii? Intte gubaaꞌiyan deꞌiya uri Godaa Kahuwaa wode oyttaa miyaabanne woyniyaa uyiyaaba gidikko, neeni waanana bessii? Ayyaanan tiyettaas giya asatu qooday gujji gujjidi biyaaba gidikkoshin, neeni hirggana bessii? Ha oyshatu zaaruwaa kaalliya huuphe yohuwan beꞌana.
^ [1] (mentto 4) PHenxxaqosxxe gallassay Siinaa deriyaa matan Higgee imettido wode gidana danddayees. (Kes. 19:1) Yaatiyo gishshawu, Muuse he gallassi Israaꞌeelatuura Higgiyaa maachaa maacettidoogaadan, Yesuus Kiristtoosikka he gallassi ooratta dere gidida ayyaana Israaꞌeelatuura ooratta maachaa maacettiis.
^ [2] (mentto 11) Naaꞌꞌantto yelettiyoogaabaa loytta eranawu, Hosppune 1, 2009, Wochiyo Keelaa, sinttaa 3-11 xeella.