Paaciyan Gencciyoogee Anjjuwaa Demissees

ISSI polise halaqay hanqqettidi hagaadan giis: “Neeni meqettaa iita aawa. Ne machiyo abbe ixetiyoonne ne guutta naꞌiyo yegga bayadasa. Eta mizanaynne xeellanay oonee? Ne ammanuwaa kaddada soo ba!” Taani hagaadan gaas: “CHii, taani ta soo asaa aggabeykke. Tana qachiday inttena! Ayssi qachidetii?” Polise halaqay, “Ayba danoykka Yihoowa Markka gidiyoogaappe keha” yaagiis.

Hegaa haasayidoy 1959n, Ruusiyan Irkutiski giyo kataman deꞌiya qasho keettaana. Taaninne ta machiyaa Maariya ‘xillotettaa gishshawu waayettanawu’ giigettidoy aybissakko, qassi ammanettidi deꞌidoogan nuuni waani anjjettidaakko ane yootays.—1 PHe. 3:13, 14.

Taani Yukreene biittan 1933n Zalatniki giyo moottan yelettaas. Ta aayee michiyaanne i azinay 1937n nuna oychanawu Paransaayeppe yiidosona; eti Yihoowa Markka, qassi eti nuuyyo Kawotettaa giyoonne Atotettaa giyo, Wach Tawer Sosaytee attamissido maxaafata immidi biidosona. Ta aaway he maxaafata nabbabido wode, zaarettidi Xoossan ammaniyoogaa doommiis. I 1939n keehi sahettidoogee azzanttiyaaba, shin i hayqqanaappe kase ta aayeeyyo, “Hagee tuma. Hagaa naata tamaarissa” yaagiis.

SAYBEERIYAA—SABBAKIYO OORATTA SOHUWAA

Sunttati 1951n, daro Yihoowa Markkata Soviyeeten arggo baggaappe Saybeeriyaa yeddidosona. Tana ta aayeeranne ta kaalo ishaa Grigoraara arggo bagga Yukreeneppe efiidosona. Nuuni baaburiyan 6,000⁠ppe daro kilo meetiriyaa biidi, Saybeeriyan Tulun giyo katamaa gakkida. Naaꞌꞌu saaminttappe guyyiyan taappe bayra ishay, Bogdani nuuyyo matan deꞌiya Angarski giyo kataman deꞌiya kambbiyaa gakkiis. Wolqqaama oosuwaa 25 layttawu oottanaadan a bolli pirddettiis.

Ta aayyiyaa, Grigorinne taani Tuluna matan asay deꞌiyo heeran sabbakida; shin nuuni cincca gidana koshshiis. Leemisuwawu nuuni, “Hagaa heeran miizza bayzzanawu koyiya uri deꞌii?” yaagidi oychoos. Nuuni miizza bayzziya uraa demmiyo wode, miizzay keehi maalaalissiya ogiyan merettidoogaa ayyo yootoos. Sohuwaara, nuuni Medhidaagaabaa haasayiyoogaa doommoos. He wode, issi gaazeexay Yihoowa Markkati miizzaabaa oychikkonne, eti dorssaa koyiyoogaa yootiis! Qassi nuuni dorssa malata demmida! Gubaaꞌessi imettibeenna he moottan deꞌiya ashkkenne imattaa mokkiya asatuura Geeshsha Maxaafaa xannaꞌidoogee ufayssiyaaba. Ha wodiyan, Tulunan issi gubaaꞌee deꞌees; he gubaaꞌiyan aassiyaageetu qooday 100⁠ppe daro.

MAAREE AMMANOY WAANI PAACETTIDAAKKO

Ta machiyaa Maariya Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaa wode tumaa Yukreenen siyaasu. Iyyo layttay 18 gidiyo wode, issi polise halaqay o wayssiyoogaa doommidi iira wolqqan zinꞌꞌanawu maliis; shin a hegaa mintta eqettaasu. Issi galla, a soo yiyo wode he bitanee i alggan zinꞌꞌiis. Maariya baqataasu. He halaqay yiillotidi a Yihoowa Markka gidiyo gishshawu o qashissana giidi yashissiis; qassi 1952n Maariya tammu laytta qashettanaadan i bolli pirddettiis. Suure asa gidiyo gishshawu qashettida Yooseefaagaadan iyyo siyettiis. (Doo. 39:12, 20) Maariyo pirdda keettappe qasho keetti kaamiyaa laaggidi efiida bitanee iyyo, “Yayyoppa. Daro asay qashettees; shin ba loꞌꞌo kandduwaa naagidi kiyees” yaagiis. Hegee o keehi minttettiis.

Maariyo 1952⁠ppe 1956 gakkanaassi Ruusiyan, Gorki (haꞌꞌi Nizhni Novgarade) katamaa matan deꞌiya wolqqa ooso oottiyo kambbiyaa yeddidosona. A kinchiya wodiyankka mittaa shoddanaadan azazidosona. A sahettikkonne, 1956n qashuwaappe birshettada Tuluna baasu.

TA KEETTAAYEEPPENNE TA NAATUPPE KEEHI HAAKKAAS

Tulunan deꞌiya issi ishay issi michiyaa yiyoogaa taassi yootin, he micheera gayttanawunne a tookkidobaa maaddanawu otobisee eqqiyoosaa bishkkiliitiyan baas. Taani Maareera gayttiyo wode, o sohuwaara dosaas. A tana siiqanaadan oottanawu taani keehi baaxetaas, qassi hanotaykka ta koyidoogaadan haniis. Nuuni 1957n issippe aqo oyqqida. Issi layttappe guyyiyan, nu naꞌiyo Irino yelida; shin iira deꞌiyoogee ufayssikkonne hegee daro takkibeenna. Taani Geeshsha Maxaafaa qofay deꞌiyo xuufeta attamiyo gishshawu, 1959n qashettaas. Taani bagga layttaa tarkka qashettaas. He wode woppu gaada deꞌanawu ubbatoo woossays, Kawotettaa mazamureta yexxays, qassi birshshettikko waata sabbakanaakko qoppays.

Qasho keettan qoridi oychiya polisee qaalaa xoqqu oottidi, “Seriyaa yedhidi woriyoogaadan nuuni inttena mata wode yedhidi worana!” yaagiis. Taani hagaadan gaas: “Yesuusi Kawotettaa mishiraachoy deretetta ubban odettanaagaa yootiis; qassi hegaa oonne diggana danddayenna.” He wode, qoridi oychiya polisee ba qofaa laammidi, doomettan ta odoogaadan taani ammanuwaa kaddanaadan oottanawu maliis. Yashissinkka cimminkka eti qoppoogaadan hanennan ixxin, taani Saranske katamaa matan deꞌiya kambbiyan laappun layttawu wolqqaama oosuwaa oottanaadan ta bolli pirddidosona. Taani kambbiyaa baydda, ta naaꞌꞌantto naꞌiyaa Olga yelettidoogaa siyaas. Ta machiyaanne ta macca naati keehi haakkidi deꞌikkonne, Maariyaanne taani Yihoowayyo ammanettidi deꞌidoogaa eriyoogan minettaas.

Maariya Tulunappe yaada guyye simmanawu baaburiyan tammanne naaꞌꞌu gallassaa wurssikkonne, layttan issitoo tanaara gayttanawu Saranske yawusu. A layttan layttan taayyo issi botte caammaa oorattaa ehawusu. Mati kiyida Wochiyo Keelaa bottiyaa ginddiyaa giddon qosawusu. Issi laytti Maariya nu naaꞌꞌu guutta macca naata ehiido gishshawu, he yuussay dumma. Taani eta beꞌido wodenne etaara gayttido wode ay keena ufayttidaakko qoppa!

OORATTA HEERAANNE OORATTA METUWAA

Taani 1966n wolqqa ooso oottiyo kambbiyaappe kiyaas; qassi nuuni oyddaykka Karetta Abbaa matan deꞌiya Armavira katamaa biida. Nu attuma naati Yaraslavinne Paveli yan yelettidosona.

Daro takkennan poliseti Geeshsha Maxaafaa qofay deꞌiyo xuufiyaa koyiiddi yiidi nu keetta gidduwaa loytti xeellidosona. Eti mehiyaa maataa gidduwaakka ashshennan ubbasan koyidosona. Issi wode keehi hombbin poliseti cawattidosona; qassi eta maayoy baanattiis. Eti azazin oottiya asa gidiyo gishshawu, Maariya etawu qarettaasu. A etawu juusiyaa tigada immaasu; yaatada maayuwaa buruushiyaa, haattaanne pooxaa etawu ehaasu. Guyyeppe, eti bantta waanna halaqay yiido wode banttawu oottido kehabaa ayyo yootidosona. Eti biyo wode waanna halaqay miicciiddi nuuyyo kushiyaa denttidi sarotiis. Nuuni ‘iitabaa loꞌꞌoban xoonanawu’ baaxetiyo wode loꞌꞌobaa demmana danddayiyoogaa beꞌidi ufayttida.—Roo. 12:21.

Poliseti keetta giddon darobaa koyikkonne, nuuni Armaviran sabbakiyoogaa aggibookko. Matasan, Kurganinski giyo kataman deꞌiya aassiya amaridaageeti minnanaadankka maaddida. Ha wodiyan Armaviran usuppun gubaaꞌeti, qassi Kurganinskan oyddu gubaaꞌeti deꞌiyoogaa eriyoogee tana keehi ufayssees.

Aadhida layttatun, nuuni ayyaanaaban issi issitoo shuggida. SHin Yihooway ammanettida ishanttu baggaara nuna suurissido gishshawunne ayyaanaaban minttettido gishshawu a galatoos. (Maz. 130:3) Qassi nuuni erennan gubaaꞌiyaara walahettida, qosan oottiya polisetuura haggaaziyoogee keehi paacciyaaba. Eti haggaazuwan mishettidi oottiyaaba milatidosona. Issoti issoti dirijjitiyan aawatettaa maatay deꞌiyoogeeta gididosona. SHin, guyyeppe nuuni eti oonakko erida.

Maareeyyo layttay 45 gidido wode, 1978n a haranttuwaa shahaaraasu. I wozanaa yeddenna harggee oyqqido gishshawu, dottoreti i shemppuwawu hirggidi shahaaraa kessanawu o ammanttanawu malidosona. Maariya ixxis gaasu. Yaatin, amarida dottoreti boshettanaadan o caddanawu sirinjjiyaa oyqqidi hosppitaaliyan ubbasan o kaallidosona. Maariya uluwan deꞌiya shahaaraa ashshanawu, hosppitaaliyaappe woxxada baasu.

Qosan oottiya poliseti nuuni katamaappe kiyanaadan azazidosona. Nuuni he wode Soviyeete Kawotettaa giddon deꞌiya Isttooniyan, Taalin giyo katamaa matan deꞌiya heeri biida. Taalinen, Maariya Vitaali giyo payya naꞌaa yelaasu; hegee dottoreti yootidobaappe dumma.

Guyyeppe, Isttooniyaappe Nezlobnaya giyoosaa biida; hegee Ruusiyaappe tohossa baggan deꞌees. Matasan, asay allaxxiyo sohoy deꞌiyo, nu biittan ubbasaappe asay yiyo katamatun hiillan sabbakida. Eti payyatettaa gaasuwan yaa boosona; shin issoti issoti merinaa deꞌuwan hidootaa wottidi guyye simmoosona!

NU NAATI YIHOOWA SIIQANAADAN OOTTIDI DICHIYOOGAA

Nu naati Yihoowa siiqanaadaaninne ayyo haggaazanawu koyanaadan tamaarissanawu baaxetida. Nu naata loꞌꞌobawu denttettiya ishantta darotoo nu soo shoobbida. Nu soo darotoo yiyay, 1970⁠ppe 1995 gakkanaassi yuuyidi xomoosida ta ishaa Grigoora. I ufayttiyaanne qiriya asa gidiyo gishshawu, i oychanawu yiyo wode so asa ubbay ufayttees. Nuuni imattaa mokkiyo wode darotoo Geeshsha Maxaafaa kaassaa kaaꞌoos; yaatin nu naati diccidi Geeshsha Maxaafaa taarikiyaa dosiyaageeta gididosona.

Nu naꞌay Yaraslavi 1987n Laativiyan deꞌiya Riga giyo katamaa biis; i yan qoncciyan sabbakiis. SHin i wotaaddara ooso oottennan ixxin, layttanne baggaa qashettanaadan pirddidosona; qassi uddufun qasho keettan qashettiis. Qasho keettan tana gakkidabaa taani ayyo yootidoogee i genccanaadan maaddiis. Guyyeppe, i aqinye gididi haggaaziis. Nu naꞌay Paveli 1990n, Jaappaaneppe huuphessa baggan deꞌiya Sakhalina giyo haruuruwan aqinye gididi haggaazanawu koyiis; he wode ayyo layttay 19. Koyro, nuuni i baanaadan koyibookko. He haruuruwan deꞌiya aassiyaageetu qooday 20 xalla; qassi nuuni hegaappe 9,000 kilo meetire haakkiya sohuwan deꞌoos. SHin wurssettan nuuni maayida; qassi hegaadan kuuyidoogee loꞌꞌo. Yan deꞌiya asay Kawotettaa mishiraachuwaa ufayttidi siyiis. Guutta layttaa giddon yan hosppun gubaaꞌee eqqiis. Paveli 1995 gakkanaassi Sakhalinan haggaaziis. He wode son deꞌiyay nu wurssetta naꞌaa Vitaala xalla. I naatettaappe doommidi Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogaa dosees. Ayyo layttay 14 gidin aqinye gidiis; qassi taani aqinye gidada aara naaꞌꞌu layttawu haggaazaas. Hegee keehi ufayssiya wode. Vitaalawu layttay 19 gidido wode, i dumma aqinye gidiis.

Polise halaqay 1952n, Maareeyyo, “Ne ammanuwaa kadda; hankkoode tammu layttawu qashettaasa” yaagiis. Qassi a birshshettiyo wode cimada azina gelennaagaa i yootiis. SHin hanidabay hegaappe keehi dumma. Ammanettiya nu Xoossaa Yihooway, nu naatinne tumaa eranaadan nuuni maaddido daroti nuna siiqiyoogaa beꞌida. Maariyaanne taani nu naati haggaazido biittaa biidi beꞌiyoogan ufayttida. Nu naati maaddin Yihoowabaa eridaageeti galatiyoogaa nuuni beꞌida.

YIHOOWA A LOꞌꞌOTETTAWU GALATAYS

Yihoowa Markkatu oosoy 1991n, higgiyan erettiis. Hegee sabbakiyoogan yaa minnanaadan oottiis. Matan deꞌiya katamatuuninne heeratun sabbakanawu Qeeraanne Woggaa ubbatoo baana mala nu gubaaꞌee otobisiyaa shammiis.

Yaraslavinne a machiyaa Alyona, hegaadankka Pavelinne a machiyaa Raya Beeteelen oottoosona; qassi Vitaalinne a machiyaa Svetlana woradaa oosuwaa oottoosona. Nu bayra naꞌiyaa Irinanne i soo asay Jarmanen deꞌoosona. I azinay Vladimirinne eta attuma naati heezzaykka cima gididi oottoosona. Nu naꞌiyaa Olga Isttooniyan deꞌawusu; qassi ubba wode taayyo silkkiyaa dawalawusu. Ta siiqo machiyaa Maariya 2014n hayqqidoogee azzanttiyaaba. Taani a hayquwaappe denddin beꞌanawu yeemuwan naagays! Taani haꞌꞌi Belgorada giyo kataman deꞌays; qassi yan deꞌiya ishantti tana keehi maaddoosona.

Ammanettidi deꞌanawu aggi bayiyoobi deꞌikkonne, Yihooway hegaa gishshawu immiyo sarotettay aybippenne aadhiyaaba gidiyoogaa taani Yihoowayyo haggaazido wodiyan tamaaraas. Maariyanne taani ammanettidi deꞌidoogan demmido anjjoy taani qoppana danddayiyo aybippenne aadhees. Soviyeete haaroy 1991n kunddanaappe kase, aassiyaageetu qooday 40,000⁠ppe guuttaa darees. Kase Soviyeete haaruwan deꞌiya biittatun ha wodiyan deꞌiya aassiyaageetu qooday 400,000⁠ppe daro! Haꞌꞌi layttay taayyo 83; qassi haꞌꞌikka cima gidada haggaazays. Taani genccanaadan Yihooway ubbatoo wolqqaa immiis. Ee, Yihooway tana keehi anjjiis.—Maz. 13:5, 6.