Sabbakanau, He Qaalaa Haasayiya Asaa Koyana Bessennan Aggenna
1. Asay dumma dumma qaalaa haasayiyo heeran gubaaꞌee goꞌettiyo qaalaadan moottay imettiyoy aybissee?
1 Yesuusi erissiyo ashkkarati 33 M.Ln PHenxxaqosxxe gallassi geeshsha ayyaanay eta bolli wodhi simmin, haaho biittatuppe yiidaageetussi “dumma dumma qaalan” haasayiyoogaa doommidosona. (Oos. 2:4) Hegaappe denddidaagan 3,000 gidiyaageeti xammaqettidosona. SHiiqidaageetuppe daroti issi qaalaa, geella Ibraysxxe woy Giriike qaalaa haasayennan aggokkona. Gidikkokka, Yihooway Kawotettaa kiitay etau eta biitta qaalan odettanaadan koyiis. Hegau issi gaasoy asay darotoo bantta biitta qaalan mishiraachuwaa siyiyo wode ufayttiyo gishshataassa gidiyoogee erettidaba. Hegaa gishshau, ha wodiyan asay dumma dumma qaalaa haasayiyo heeran gubaaꞌee goꞌettiyo qaalaadan moottay imettees. (Giigettidaageeta, sinttaa 107, mentto 2-3) Kare biittaa qaalaa goꞌettiya citau haggaazo moottay imettenna; shin he citay deꞌiyo gubaaꞌiyaanne heeran deꞌiya hara gubaaꞌiyaa moottan he qaalaa haasayiya asatuyyo ishantti sabbakoosona.
2. (a) Koyiyo oosoy aybee, qassi hegaa awan oottana koshshii? (b) Asay dumma dumma qaalaa haasayiyo heeran gubaaꞌeti issoy issuwaa waatidi maaddana danddayiyoonaa? (c) Eranau koyiya, hara qaalaa haasayiya ura demmiyaaba gidikko, nuuni waatana koshshii?
2 Intte deꞌiyo heeran ubba asay issi qaalaa haasayiyaaba gidikko, manttiyan deꞌiya keetta ubban sabbakana danddayeeta. Gidoppe attin, intte deꞌiyo heeran asay dumma dumma qaalaa haasayiyaaba gidikko, hanotay hegaappe dummatana danddayees. Hara qaalaa goꞌettiya gubaaꞌeti intte moottan sabbakana danddayoosona. He gubaaꞌeti intte qaalaa haasayiyaageeta demmidi intteyyo yootana danddayikkonne, he asata koyiyo waanna aawatettay deꞌiyoy intte gubaaꞌiyaa woykko citaa. (“Issoy Issuwaa Maaddite” giya saaxiniyaa xeellite.) Hegaa gishshau, intte he asata koyana danddayeeta; yaatiyo wode issi qaalaa haasayiya asaa demmanau oychana danddayeeta. Ayba ogiyan koyana danddayettii?
3. Gubaaꞌee woy citay awan, qassi ay keena wodiyau koyanaakko eranaadan aybi maaddii?
3 Koyiyo Oosuwau Giigettiyo Ogiyaa: Koyiyo oosuwau bazziyo wodee dumma dumma qaalaa haasayiya asay deꞌiyo heeraa hanotaadan dumma dumma. Leemisuwau, he heeran ay keena asay he qaalaa haasayii? Gubaaꞌiyan deꞌiya aassiyaageeti aappunee? Gubaaꞌiyau woy citau aappun asaa adrashay deꞌii? Gubaaꞌee ubbasan issi mala hanotan koyiyoogaappe, gubaaꞌiyaa moottan daro asay deꞌiyo heeraaninne hegaappe darin haakkennasa gididi daro asay deꞌiyo heeran loytti koyana danddayees. Gidikkokka, danddayettida keenan daro asay Yihoowa sunttaa xeesanaadan, koyanau loytti giigettiyoogee keehippe koshshiyaaba.—Roo. 10:13, 14.
4. (a) Koyiyo oosuwaa ayba ogiyan darajjayana koshshii? (b) Gubaaꞌee woy citay goꞌettiyo qaalaa haasayiyaageeta koyiyo issi issi ogeti awugeetee?
4 Asaa koyiyo heeran issoy koyiyoosan haray koyenna mala cimati ubbay, ubba qassi haggaazuwaa xomoosiyaagee koyiyo oosuwaa darajjayananne xomoosana koshshees. (1 Qor. 9:26) Hara qaalaa haasayiya citatun, he citay deꞌiyo gubaaꞌiyaa cimati ubbay doorido issi ishay koyiyo oosuwaa kaalettana danddayees; he ishay cima woy gubaaꞌiyau oottiyaagaa gidiyaakko loꞌꞌo. Daro gubaaꞌeti woy citati kasetidi issi issibaa pilgganau, he qaalan meeze gidida sunttaa koyanau Intternneetiyaa woy silkkiyaa adrashay xaafettidobaa goꞌettana danddayoosona. Yaatidi, he asatuyyo silkkiyaa dawalidi woy eta bi oychidi, moottan gujjana koshshiyo adrashay awugaakko shaakki erana danddayettees. Danddayettiyaabaa gidikko, he citay deꞌiyo gubaaꞌiyaa cimati ubbay kumetta gubaaꞌee koyiyo oosuwaa issi issitoo oottanaadan giigissana danddayoosona.—“Intte Gubaaꞌee Woy Citay Goꞌettiyo Qaalaa Haasayiyaageeta Koyidi Demmiyo Ogiyaa” giya saaxiniyaa xeella.
5. (a) Koyiyo oosuwaa oottiyaageeta maaddiya issi issi qofay aybee? (b) Koyiyo oosuwaa oottiyo wode asaassi woygana danddayiyoo?
5 Koyiyo oosuwaa oottiyo wode ubban hegaa oottiyo halchoy nu ubbaayyo qoncci beettana koshshees. Ha oosoy haggaazo gidiyo gishshau, nuuni haggaazuwau bessiyaagaadan maayana koshshees. Daroti asaa haasayissiyo ogiyaa meezetiyoogee, qassi koyiyo oosuwaa oottiyo wode he qaalaa haasayiyoogee, ufayttidi loytti haasayanaadan maaddidoogaa akeekidosona. Asaa koyiyo saatiyaa iripportte oottana danddayoos; shin hegee haggaazuwaa moottaa karttaanne mazggafaa giigissiyo saatiyaa gujjenna. Nuuni he qaalaa haasayiya ura demmiyo wode ayyo mishiraachuwaa yootana koshshees; qassi moottaa karttaa giigissana mala haggaazuwaa xomoosiyaagau woy i sunttido urau hegaa sohuwaara yootana koshshees. Haasayissido uri siyanau koyin koyana xayin, hegaadan oottana bessees. Koyiyo oosoy keehippe koshshiyaaba gidikkokka, ubba qommo haggaazuwaa bessiyaagaadan oottana koshshees.—“Koyiyo Oosuwaa Oottiyoode Woygana Danddayettii?” giya saaxiniyaa xeella.
6. Hayttay siyenna asaa koyiyoogee metiyaabaa gididoy aybissee?
6 Hayttay Siyennaageeta Koyiyoogaa: Hayttay siyennaageeta koyiyoogee keehippe metiyaaba; qassi aggennan baaxetana koshshees. Hayttay siyenna uraa a sunttan, a bollaa hanotaaninne a maayuwan shaakki erana danddayettenna. Hegaa bollikka, hayttay siyenna uraa so asaynne laggeti i qohettennaadan naaganau, koyiya urau abaa yootennan aggana danddayoosona. Hayttay siyenna uraa koyiyo wode maaddiya, kaallidi deꞌiya qofay hara qaalaa haasayiya asaa koyiyo wodekka maaddana danddayees.
7. (a) Hayttay siyennaageeta asay deꞌiyo heeran koyiyo wode, woygi oychana danddayettii? (b) Oychiyo uri siriyaaba gidikko ay oottana danddayiyoo?
7 Malaata qaalaa goꞌettiya gubaaꞌetinne citati asay deꞌiyo heera biidi oychiyoogan koyiyo oosuwaa bessiyaagaadan polidosona. Issi uri malaata qaalaa haasayiya uraa shooron, ooso keettan woy timirtte keettan beꞌidoogaa intteyyo yootana danddayees. I hayttay siyenna naati deꞌiyoogaa erissiya malaataa issi heeran beꞌennan aggenna. Woy ayyo hayttay siyenna dabboy deꞌennan waayi aggana. Intte oychiyoy aybissakko issoti issoti sirana danddayiyoogaa hassayite. Gidikkokka, wozanappe pashkki giidi qanttan qonccissiyoogee izaawi sirennaadan keehippe maaddees. Hayttay siyenna ura eriyaakkonne issi ura oychiyo wode, issoti issoti malaata qaalan giigida Geeshsha Maxaafaa woy hara xuufiyaa Dividiyaa bessidi, loꞌꞌo ayfe demmidosona. Yaatidi, hayttay siyennaageetussi Geeshsha Maxaafan deꞌiya hidootaa yootanau koyiyoogaa qonccissoosona. He uri oychidobaa yootanau mammottiyaaba gidikkokka, intte adrashaa woy gubaaꞌiyaa shiiquwau shoobbiyo woraqataa hayttay siyenna ba dabbuwau woy laggiyau immanau eeno gaana danddayees.
8. SHooro gubaaꞌee malaata qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaa ayba ogiyan maaddana danddayii?
8 Malaata qaalaa goꞌettiya gubaaꞌee hara qaalaa goꞌettiya shooro gubaaꞌee layttan issi gallassi woy naaꞌꞌu gallassi bantta aaho moottan koyiyo oosuwan maaddanaadan shoobbana danddayees. Malaata qaalaa goꞌettiya gubaaꞌee haggaazuwaa kiyanau shiiqiyo shiiquwaa kaalettiya uri he oosuwau kaaletuwaa yootana, qassi ootti besuwaa bessana danddayees. Koyanau issi heera biya citan malaata qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaappe guuxxiis giishin issi uri deꞌana danddayees, qassi koyiyo heeraa bessiya karttay etau imettana danddayees.
9. Hayttay siyennaageeta eti issoy issuwaara gayttiyoosaa woy allaxxiyoosaa woy heeraa asay issi issibaa goꞌettiyoosaa biidi koyana danddayiyoy ayba ogiyaanee?
9 Hayttay siyennaageeta eti issippe shiiqiyo sohuwan koyana danddayettees; hegee eti issoy issuwaara gayttiyoosaanne allaxxiyoosaa woy heeraa asay issi issibaa goꞌettiyoosaa gidana danddayees. Aassiyaageeti he hanotau bessiya maayuwaa maayana koshshees. Eta ubbaa issippe haasayissiyoogaappe, issi ura woy naaꞌꞌu ura akeekan haasayissiyoogee loꞌꞌo gidana danddayees. Issi uraara loꞌꞌo hanotan haasayikko, eta adrashaa ekkana danddayeeta.
10. Aassiyaageeti zalꞌꞌe heeran koyiyo oosuwaa oottana danddayiyoy ayba ogiyaanee?
10 Hara ogee, zalꞌꞌe heeraa bessiya karttaa giigissidi, hayttay siyennaageeta he sohuwaa daro asay yiyo saatiyan koyiyoogaa. Issi karttay lambbaa duuqqiyo sohota bessiyaagaa gidana danddayees. Hara karttay qassi maayuwaa meecciyoosaa, quma keettaa, hooteeliyaa woy hara zalꞌꞌe keettaa bessiyaagaa gidana danddayees. Issi karttay issi mala zalꞌꞌiyaa zalꞌꞌiyo sohota bessiyaagaa gidikko, aassiyaageeti issi mala ogiyan haasayissana, qassi loytti meezetana danddayoosona. Leemisuwau, hooteeletun darotoo hayttay siyennaageeti aqiyo gishshau, imattaa mokkiya urau nu oosuwaabaa qanttan qonccissidi, hayttay siyennaageetussi immanaadan Dividiyaanne shiiquwau shoobbiyo woraqataa immana danddayoos. Issi issi zalꞌꞌe sohuwan malaata qaalaa haasayiya, oosanchi woy darotoo shammiya uri deꞌiyaakkonne oychana danddayoos. Hayttay siyennaageetu timirtte keettay moottan deꞌikko, Dividiyan giigida nu xuufetuppe amaridaageeta laybireriyau immana danddayoos.
11. Koyiyo oosoy keehippe koshshiya haggaazo qommo gididoy aybissee?
11 Keehippe Koshshiya Ooso: Intte gubaaꞌee goꞌettiyo qaalaa haasayiya ura demmiyoogee daafurssiyaaba gidana danddayees. Hegaa bollikka, asay keettaa laammiyo gishshau, issi issi moottay eesuwaara laamettana danddayees; hegee moottaa karttaa giigissiyoogee metanaadan oottees. Gidikkokka, haggaaziyo ogetuppe issuwaa gidida koyiyo oosoy daro heeran keehippe koshshiyaaba. Sabbakiyo oosuwaa nuussi immida Yihooway asa asappe shaakkenna. (Oos. 10:34) I “asai ubbai attanaadaaninne tumatettaa eranaadan” koyees. (1 Xim. 2:3, 4) Yaatiyo gishshau, qaala ubbappe ‘loꞌꞌo wozanay’ deꞌiyo asaa koyiyo oosuwaa Yihoowaaranne issoy issuwaara hashetidi oottiyaageeta gidoos.—Luq. 8:15.
[Sinttaa 5n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Issoy Issuwaa Maaddite
Issi gubaaꞌee woy citay goꞌettiyo qaalaa haasayiyaageeta koyiyo wode heeran deꞌiya hara gubaaꞌeti maaddanaadan koyikko, haggaazuwaa xomoosiyaagee he gubaaꞌetu cimata oychana danddayees. Hegaadan oychiyo gubaaꞌetu moottay matasa woy he qaalaa haasayiya daroti deꞌiyoosa gidana bessees. Hegaadan oychido gubaaꞌiyan deꞌiya aassiyaageeti, he qaalaa haasayiya asa demmiyo wode, adrashaa xaafidi haggaazuwaa xomoosiya ishau immana koshshees; i hegaa oychida gubaaꞌiyau woy citau immees. Dumma dumma qaalaa haasayiyaageeti deꞌiyo moottan koyanaunne siyanau koyiya ura a qaalaa goꞌettiya gubaaꞌiyaara woy citaara gattanau, koyiyo oosuwaa oottiya gubaaꞌetun haggaazuwaa xomoosiyaageeti he gubaaꞌetu ubbaayyo maaddiya ogiyan oottoosona.
Aassiyaageeti hara qaalaa haasayiya, tumaa eranau keehippe koyiya ura (woy hayttay siyenna ura) demmikko, Hayyanaa Kaallada Maadda (S-43) giya qitsiyaa sohuwaara kunttidi gubaaꞌiyaa xaafiyau immana koshshees. Hegee siyanau koyiya uri sohuwaara ayyaanaaban goꞌettanaadan maaddees.—km 5/11 sintta 3 xeella.
[Sinttaa 6n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Intte Gubaaꞌee Woy Citay Goꞌettiyo Qaalaa Haasayiyaageeta Koyidi Demmiyo Ogiyaa
• Harata, giishin xinaateta, so asaa, inttenaara oottiyaageetanne hegaa mala asaa oychite.
• He qaalan meeze gidida sunttaa demmanau silkkiyaa adrashay xaafettidobaa goꞌettite. Adrashaa kaallidi issi ura sunttaa demmana danddayiyoobaa silkke keettaa baggaara woy intternneetiyan demmana danddayettees.
• Heeran deꞌiya laybireeriyaa, kawo ooso keettaanne kolloojjiyaa mala sohotun akeekan oychite.
• Hara qaalaa haasayiyaageeti issippe oottanau giigissidobaa erissuwaa gaazeexan koyite.
• Hara qaalaa haasayiyaageeti goꞌettiyo suuqiyaa woy zalꞌꞌe sohuwaa biite.
• Aawatetti deꞌiyo ura piqaadiyaa oychidi, he qaalaa haasayiya asati darotoo biyo ooso sohuwan, yuniverssitiyaa tamaareti shiiqiyo sohuwan, woy kaamee woy baaburee eqqiyo sohuwan xarapheezan xuufiyaa wottite.
• Intte biittan higgiyan paqqadettiyaaba gidikko, cora asay intternneetiyan gayttiyo adrashaa koyiya, komppiyutere prograamiyaa woykko silkkiyaa adrashay xaafettidobaa shammite.
[Sinttaa 7n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Koyiyo Oosuwaa Oottiyoode Woygana Danddayettii?
Pashkki giidi, wozanappe haasayiyoogee haasayissiyo uri siriyoogaa agganaadan oottees. He qaalan giigida xuufiyaa koyrottidi bessiyoogee darotoo maaddees.
Saroti simmidi, hagaadan gaana danddayeeta: “Geeshsha Maxaafan deꞌiya hidootaa etau yootanau ______ qaalaa haasayiyaageeta koyiiddi deꞌoos. Hegaa nuuni yootana danddayiyo ura ereetii?”
Hayttay siyennaageeta koyiyo wode hagaadan gaana danddayeeta: “Aymalee. Inttena issibaa bessoo? [Ooratta Alamiyaa Birshshettaa Dividiyaappe issi xiqisiyaa biiduwaa kaassiyooban bessa.] Hagee Amarkkaa Malaata Qaalan giigida Geeshsha Maxaafaa xiqise. Hayttay siyennaageeta miishsha qanxxissennan ayyaanaaban maaddanau giigida Geeshsha Maxaafaa Divideenne hara daro divideti deꞌoosona. Hayttay siyenna woy siyanau metootiya, malaata qaalaa goꞌettiya ura ereetii?” Haasayissiyo uri oonanne hassayennaba gidikko, i hayttay siyenna ura beꞌana danddayiyo sohota, giishin ooso keettaa, timirtte keettaa woy a heeraa mala leemisota yootiyoogee darotoo loꞌꞌo.