Geeshsha Maxaafaa Hiraagay Polettanaadan Oottiya Polotikan Woppay Xayiyogaa

Ha wodiyan polotikaaban asay issoy issuwappe shaahettiis. Eti bantta galla galla deꞌuwara gayttiya higgiyan maayettokkona, qassi hegaara gayttida bantta qofaa palamettidi yootoosona. Kawotettan higgiya kessiyageetinne hara sunttati darotoo issoy issuwa eqettoosona, qassi haratu qofaa siyanawu koyokkona. Hegaa mala dummatettay polotikan woppay xayanaadan oottees, qassi kawotettay ba koyidobaa polanawu metootanaadan oottana danddayees.

Shin ubbaappe aaruwan, Amarkkaaninne Birttaaniyan (darotoo Inggilize geetettees) polotikan woppay xayiyogaabay erana koshshiya gitaba. Aybissi? Xoossay essido saluwa Kawotettay asaa metuwa qaaranawu issibaa oottiyo wodiyan, ha naaꞌꞌu kawotettatu giddon woppay xayanaagee Geeshsha Maxaafan kasetidi odettido gishshataassa.

“Wurssetta gallassatun” polotikan woppay xayiyogaa

Geeshsha Maxaafan, keehi malaalissiya hiraagay Daaneela maxaafan deꞌees. He hiraagan, Daaneeli xaafiyo wode polettiichchibeenna, asaa deꞌuwan keehi dumma gidida wodiyan, hegeekka “wurssetta gallassatun hananabaa” Xoossay qonccissiis.—Daaneela 2:28.

Xoossay he hiraagaa aymuwan Baabiloone kawuwa bessiis. He aymuwan kawoy dumma dummabatuppe merettida issi gita misiliya beꞌiis. Guyyeppe, Xoossay erissidobaa yootiya Daaneeli he misilee huuphiyappe tohuwa gakkanaashin alamiyan denddananne kunddana wolqqaama kawotettata bessiyaba gidiyogaa qonccissiis.a Wurssettan, Xoossay essido Kawotettaa woy aysuwa bessiyaba gidida shuchchay he misiliya muleera xayssana.—Daaneela 2:36-45.

He hiraagan odettidaagaadan, Xoossaa Kawotettay asa kawotetta ubbaa sohuwan haarana. Yesuusi, “Ne Kawotettay yo” giidi woossanaadan bana kaalliyageeta tamaarissidoy he Kawotettaa.—Maatiyosa 6:10.

Yaatin, ha hiraagan polotikan woppay xayanaagaabaa yootiya qofay awugee? He misiliyawu tohuwa yachchay “baggai birataappe baggai urqqaappe” merettidoogaa akeeka. (Daaneela 2:33) Ha misiliyawu hara baggay issi issi qommobaappe merettidaba gidikkonne, tohuwa yachchay walaha gidiyogee haratuppe dummatiya alamiya wolqqaama kawotettay denddanaagaa bessiyaba. Waanidi? Daaneela hiraagay hagaadan gees:

He hiraagay qonccissiyogaadan, he misiliya tohuwa yachchan leemisettida alamiya wolqqaama kawotettan woppay xayana. He haaruwan deꞌiya asay oottiyobay he kawotettay mino gidennaadan oottana.

Ha wodiyan polettida Daaneela hiraagaa

He misiliya tohuwa yachchay ha wodiyan alamiyan wolqqaama kawotetta gidida Amarkkaanne Birttaaniya waatta kawotettaa bessiyaba. Ha wodiyan haniyabay ha qofay tuma gidiyogaa waati bessii?

He misiliya tohuwa yachchawu “baggai birata, baggai urqqa” gidiyogee he walahay mino gidennaadan oottees. (Daaneela 2:42) Ha wodiyan, Amarkkaanne Birttaaniya haaruwan deꞌiya asay dumma dummaban shaahettidoogaappe denddidaagan he naaꞌꞌu kawotettatikka mino gidokkona. Leemisuwawu, he naaꞌꞌu biittatunkka deꞌiya asay citan issoy issuwa eqettees. Asay ba maataa bonchchissanawu kawotettaa eqettidi danobaa oottees. Haaranaadan asay dooridoogeeti daro allaalletun maayettokkona. Asaa qofay issoy issuwagaappe keehi dummatiyo gishshawu, he naaꞌꞌu kawotettatikka eti oottanawu kuuyidobaa issi issitoo polana danddayokkona.

Daaneela hiraagan qonccida issi issibati aybakko, qassi hegeeti ha wodiyan waani polettidaakko ane gujjidi beꞌoos:

Hiraagaa: “He kawotettai shaahettida kawotetta gidana. . . . Baggai birataadan minnidaagaa gidana.”—Daaneela 2:41.

Hegaa birshshettaa: Eta giddon deꞌiya asay polotikan shaahettidaba gidikkonne, Amarkkawunne Birttaaniyawu wolqqaama olaa miishshatinne olanchchati deꞌoosona. Yaatiyo gishshawu, eti birata mala minotettan bantta wolqqaa bessiyabaa oottana danddayoosona.

Poluwa

Amarkkaynne Inggilizee naaꞌꞌay 2023n olaara gayttidabawu kessido miishshay etappe kaallidi deꞌiya 12 biittati kessido miishshaa issippe gattidoogaappe darees.—Istokholme Kumetta Saꞌaa Sarotettaa Pilggettaa Eqotaa.

“Inggilizeenne Amarkkay bantta biittaa naaganawu issippetettan oottiyobay . . . waattan oottiya hara naaꞌꞌu biittaa awugaappenne aaruwan mino, qassi eti ooratta tekinoolojiyanne qofaa goꞌettoosona. . . . Nuuni issippe oottoos, issoy issuwa kaafoos, issippe olettoos.”—Istratejik Kommand, U.K. Ministirii of Difens, Hosppune 2024.

Hiraagaa: “Tohuwaa biradhdheti baggai birata, baggai urqqa gididoogaadan, hegaadankka ha kawotettau baggai mino baggai laafa gidana.”—Daaneela 2:42.

Hegaa birshshettaa: Amarkkawunne Birttaaniyawu wolqqaama olanchchatinne ola miishshay deꞌiyaba gidikkonne, eti kaalliyo dimokiraase haaruwa gaasuwan bantta koyidobaa oottana danddayokkona. He kawotettati daro asay maayettana xayikko bantta halchchidobaa polanawu issi issitoo metootoosona.

Poluwa

“Amarkkaa kawotettaa giddon deꞌiya shaahotettay [Amarkkay] hara biittaayyo oottana danddayays giyobaa, leemisuwawu, hirggissiyabaappe naagiyogaanne zalꞌꞌiyara gayttidabaa polennaadan xube gididoogaa issi issi polotikaa eranchchati yootoosona.”—“Zi Wol Istriit Jornal.”

“Hagaappe kase hani erenna polotikaa woppaa xayoy [Birttaaniya] haariyageeti deretettaa haggaazanawub qoppidobaa polennaadan xube gidiis.”—Kawotettaa Eqotaa.

Hiraagaa: [Kawotettati asaara] walakettana; shin biratai urqqaara walakettanau danddayennaagaadankka, eti issuwaa gididi gam77anau danddayokkona.”—Daaneela 2:43.

Hegaa birshshettaa: Kawotettan maatay baynna asati he aysuwan issi issibaa laammana danddayoosona, shin wurssetta ayfee sunttatakka doorida asaakka ufayssenna.

Poluwa

“Ha wodiyan, Amarkkaa asay polotikaabaanne sunttatubaa keehi iitabaa qoppees.”—Piwu Pilggettaa Eqotaa.

“Asay kawotettatuuninne polotikaa sunttatun, qassi eti ayssiyo ogiyan ammanettiyo hanotay aadhdhida ishatamu layttaa giddon hani erennaagaa keena keehi guuxxiis.”—“Asaabaa Pilggiya Deretettaa Eqotaa.”

Sinttappe polettana Daaneela hiraagaa

Daaneela hiraagan odettidaagaadan, Xoossaa Kawotettay asa kawotetta ubbaa xayssidi eta sohuwan haariyo wode deꞌana alamiya wolqqaama kawotettay Amarkkaanne Birttaaniya waatta kawotettaa gidana.—Daaneela 2:44.

Hegaara issi mala wodiyabaa yootiya Ajjuutaa maxaafan deꞌiya hiraagan, “Ubbaappe Wolqqaama Xoossaa gita gallassan,” Armmageedoona olan, Xoossaa Yihoowarac olettanawu ‘saꞌaa kawoti ubbay’ shiiqanaagaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Ajjuutaa 16:14, 16; 19:19-21) He olan Yihoowi asa kawotetta ubbaa xayssana; hegaappe simmin, Daaneela hiraagan odettida misiliyan qonccida alamiya wolqqaama kawotettati ubbay mule deꞌokkona.

Gujjada eranawu, “Armmageedoona Olay Aybee?” giya huuphe yohuwa nabbaba.

Polotikan woppay xayiyogaabaa yootiya Daaneela hiraagaappe goꞌetta

Amarkkaaninne Birttaaniyan ha wodiyan polotikan woppay xayiyogaabaa Geeshsha Maxaafay kasetidi geeshshidi yootiis; hegaa eriyogee ha wodiyan haniyabatubaa neeni dumma ogiyan qoppanaadan maaddana.

• Yesuusi bana kaalliyageeti ha saꞌaa polotikan ooyyonne exatennaadan koyidoy aybissakko neeni akeekana. (Yohaannisa 17:16) Qassi, Xoossay ba Kawotettan haaranaadan doorido Yesuusi, “Ta Kawotettay ha saꞌaa kawotettatu mala gidenna” yaagidoy aybissakkokka neeni gujjada akeekana.—Yohaannisa 18:36.

• Xoossaa Kawotettay matan ubbabaa giigissanaagaanne Xoossay qaalaa gelidoogaadan asaayyo anjjuwa ehaanaagaa eriyogee nena minttettana.—Ajjuutaa 21:3, 4.

• Neeni sinttappe loꞌꞌo wodee yaanaagaa ammanettana, qassi kawotettatu giddon deꞌiya karssikarssaa gaasuwan ha saꞌay xayennaagaa erada woppu gaana.—Mazamure 37:11, 29.

Misiliya tohuwa yachchan leemisettida Amarkkaanne Birttaaniya waatta kawotettay wurssettan haarana alamiya wolqqaama kawotetta gidanaagaa Daaneela hiraagay qonccissees. Kaallidi, wottiyobi baynna saluwan deꞌiya aysoy, Xoossaa Kawotettay haarana!

Xoossaa Kawotettay asawu ay oottanaakko gujjada eranawu, Xoossaa Kawotettay Aybee? giya biiduwa beꞌa.