Aawaabaa, Naꞌaabaanne Xillo Ayyaanaabaa Tumaa
SILLAASIYAA timirttiyaa ammaniya asati, Aawaa, Naꞌaanne Xillo Ayyaanaa geetettiya heezzati issi Xoossa yaagoosona. Ha heezzati huuphiyan huuphiyan issoy issuwwara lagge gidida, ubbaa danddayiyaageetanne doometti baynnaageeta geetettoosona. Yaatiyo gishshau, Sillaasiyaa timirttiyaadan gidikko, Aaway Xoossa, Naꞌay Xoossa, qassi Xillo Ayyaanay Xoossa; gidikkokka issi Xoossa xalaalay deꞌees.
Sillaasiyan ammaniya daroti ha timirttiyaa asassi yooti qonccissana danddayennaagaa kashi gookkona. Yaaninkka, Geeshsha Maxaafan deꞌiya timirtte giidi qoppana danddayoosona. “Sillaasiyaa” giya qaalay Geeshsha Maxaafan mule baynnaagee akeekana koshshiyaaba. SHin Sillaasiyaa timirttiyaa qofay Geeshsha Maxaafan deꞌii? Ha oyshaa zaaranau, ha timirttiyaa kaafiyaageeti darotoo Sillaasiyaa tumayanau shiishshiyo xiqisiyaa ane beꞌoos.
“QAALAI XOOSSAA”
Yohaannisa 1:1y: “Qaalai koiro de7ees; qaalaikka Xoossaara issippe de7ees; qassi qaalai Xoossaa” yaagees. Kiitettida Yohaannisi he shemppuwan takkidi, “qaalai” Yesuusa gidiyoogaa qonccissiis. (Yohaannisa 1:14) Gidikkonne, Qaalay Xoossa geetettido gishshau, amarida asati Naꞌaynne Aaway issi Xoossaa bagga gidana bessees giidi qoppoosona.
Ha xiqisee deꞌiyo Geeshsha Maxaafaa shaahoy, koyro Giriiketto qaalan xaafettidoogaa akeeka. Takkidi, Giriikettuwan xaafettidaagee hara qaalatun birshshettiis. Gidikkonne, Geeshsha Maxaafaa birshshida unddenna asati “Qaalay Xoossaa” yaagiya qofaa goꞌettibookkona. Aybissi? Banttassi deꞌiya Geeshsha Maxaafay xaafettido Giriiketto doonaa eraappe denddidaagan, he asati “qaalai Xoossaa” yaagiya qofay hegaappe dumma ogiyan birshshettana bessiyoogaa kuuyidosona. Woygi kuuyidonaa? Amarida leemisoti kaallidi deꞌiyaageeta: “Qaalay xoossa.” (The New Testament in an Improved Version) “Qaalay Xoossaa matan deꞌees; qassi a eeshshaa shaahettiis.” (The Translator’s Testament) Ha birshshettatu maaraadan Qaalay ba huuphe Xoossaa gidenna.a Hegaappe, Yihoowa meretatu giddon ayyo deꞌiya xoqqa sohuwaappe denddidaagan, Qaalay “xoossa” geetettiis. Ha sohuwan “xoossa” yaagiyoogee “wolqqaama” yaagiyoogaa.
TUMAA GUJJADAKKA ERA
Daro asay Geeshsha Maxaafay xaafettido Giriiketto doonaa erenna. Yaatin, kiitettida Yohaannisi tumuppe ay gaanau koyidaakko waatada erana danddayay? Issi leemisuwaa qoppa: Issi asttamaaree ba tamaaretussi issi timirtte tamaarissiis. Takkidi, tamaareti he timirttiyaa dumma dumma ogiyan akeekidosona. Tamaareti he hanotaa waatidi giigissana danddyiyoonaa? Gujo qofaa demmanau asttamaariyaa oychchana danddayoosona. Gujo qofaa demmiyoogee he timirttiyaa loytti eranaadan eta maaddanaagau siree baawa. Hegaadankka, Yohaannisa 1:1 birshshettaa akeekanau, Yesuusa sohuwaa xeelliyaagan Yohaannisa Wonggeliyaa Mishiraachchuwaappe gujo qofaa koyana danddayaasa. Ha qofaayyo gujo tumaa tamaariyoogee suure kuushshaa kuuyana mala nena maaddees.
Leemisuwau, Yohaannisi shemppuwaa 1n, paydo 18n gujjidi xaafidobaa qoppa: “[Ubbaa Danddayiya] Xoossaa be7ida asi mulekka baawa.” Gidikkonne, Yohaannisi: “Qaalai [Yesuusi] asa gididi, nu giddon de7iis. Nuuni a bonchchuwaa . . . be7ida” yaagido gishshau, asay Naꞌaa, Yesuusa beꞌiis. (Yohaannisa 1:14) Yaatin, Naꞌay waanidi Ubbaa Danddayiya Xoossaa bagga gidanau danddayii? Yohaannisi Qaalay “Xoossaara issippe” deꞌiyoogaakka yootiis. SHin issi uri waanidi hara uraara issippe deꞌanaunne he urakka gidanau danddayii? Hegaa bollikka, Yohaannisa 17:3n deꞌiyaagaadan, Yesuusi ba giddooninne saluwan deꞌiya ba Aawaa giddon deꞌiya dummatettaa qoncciyan yootiis. I ba Aawaa “Issi Xoossaa” yaagidi xeesees. I “tumu Xoossaa” geetettidikka xeesettees. (1 Yohaannisa 5:20) Qassi Yohaannisi ba Wonggeliyaa Mishiraachchuwau wurssettaa heeran: ‘Yesuusi i Kiristtoosa, Xoossaa Naꞌaa gidiyoogaa intte ammanana mala . . . hagee xaafettiis’ yaagidi ba xaafidobaa kuuyiis. (Yohaannisa 20:31) Yesuusi Xoossaa gidennan Xoossaa Naꞌaa geetettidoogaa akeeka. Yohaannisa Wonggeliyaa Mishiraachchuwan deꞌiya ha gujo qofay, Yohaannisa 1:1 waatidi akeekana bessiyaakko qonccissees. Qaalay, Yesuusi, “xoossa” geetettidoy ayyo xoqqa sohoy deꞌiyo gishshataassappe attin, i Ubbaa Danddayiya Xoossaara issuwaa gidenna.
TUMAA BOXOOXISSA
Asttamaariyaanne tamaaretu leemisuwaa zaarettadakka ane qoppa. Amarida tamaareti asttamaariyaappe gujo qofaa demmidikka siroosona gaada qoppa. Ay oottana danddayiyoonaa? He timirttiyaabaa hara asttamaariyaappe gujji oychchana danddayoosona. Naaꞌꞌantto asttamaareekka koyro asttamaariyaa qofaa boxooxissiyaaba gidikko, daro naati siriyoogaa aggana danddayoosona. Hegaadan, Yesuusanne Ubbaa Danddayiya Xoossaa giddon deꞌiya issippetettaanne dummatettaabaa, Geeshsha Maxaafaa xaafida Yohaannisi tumuppe gaanau koyidobay neessikka shaakka eranau metidaba gidikko, Geeshsha Maxaafaa xaafida haraappe gujo qofaa demmana danddayaasa. Leemisuwau, Maatiyoosi xaafidobaa ane qoppa. Ha siraataa wurssettaabaa xeelliyaagan Yesuusi: “He gallassaanne he saatiyaa Aawaa xalaalaappe attin, harai atto saluwan de7iya kiitanchchata gidin, woi tana Na7aa gidinkka ooninne eriyaabi baawa” yaagidoogaa xaafiis. (Maatiyoosa 24:36) Ha qaalati, Yesuusi Ubbaa Danddayiya Xoossaa gidennaagaa waatidi boxooxissiyoonaa?
Yesuusi Aaway Naꞌaappe aaruwaa erees yaagiis. SHin, Yesuusi Ubbaa Danddayiya Xoossaa shaaho gidiyaakko, i ba Aaway eriyoobaa erana. Yaatiyo gishshau, Aawaynne Naꞌay issi likke gidokkona. Hegankka, issoti issoti: ‘Yesuusassi naaꞌꞌu meran deꞌiyo eeshshay deꞌees. Ha sohuwan i haasayidoy asatettaana’ yaagana. SHin hegaadaana gidiyaakkonne xillo ayyaanayshin? I Aawa gidida Xoossaa shaaho gidiyaakko, Yesuusi aybissi Aaway eriyoobaa xillo ayyaanaykka erees gibeennee?
Neeni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogan sinttau sugaydda biyo wode, Geeshsha Maxaafaappe ha timirttiyaara gayttida hara daro qofaa demmaasa. He qofati Aawaabaa, Naꞌaabaanne xillo ayyaanaabaa tumaa boxooxissoosona.—Mazamure 90:2; Oosuwaa 7:55; Qolasiyaasa 1:15.
[Tohossa qofaa]
a Giriiketto doonan Yohaannisa 1:1ra gayttidaagan qaalatu gatuwaa wogaabaa beꞌanau, Yihoowa Markkatun attamettida Neeni Sillaasiyan Ammananau Bessii? (Wolayttattuwan birshshettibeenna) yaagiya brooshuriyaa sinttaa 26-9 xeella.