Merinaa Kawuwau Yihoowau Goynna

1, 2. (a) ‘Merinaa Kawoy’ oonee, qassi ha sunttay au bessiyaaba gididoy aybissee? (Ha huuphe yohuwaa doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.) (b) Yihooway nuna haaranaadan nuuni koyiyoy aybissee?

SUWAZILANDDE Kawoy Sobuzi naaꞌꞌanttoogee 61 gidiya layttau haariis. Issi uri hegaa keena wodiyau haaridoogee garamissiyaaba gidikkonne, hara issi kawoy asaadan guutta wode xallau deꞌenna. Geeshsha Maxaafay i ‘merinaa Kawo’ gidiyoogaa yootees. (1 Xim. 1:17) Issi mazamuraawee, “GODAI [“Yihooway,” NW] meri merinau kawotidi de7ees” yaagidi, he kawuwaa a sunttan xeesiis.—Maz. 10:16.

² Xoossay haariyo wodee a haaroy ay asaagaappekka dummatanaadan oottees. SHin, nuuni Yihoowakko shiiqanaadan oottiyay i haariyo ogiyaa. Beni Israaꞌeelata 40 layttau haarida kawoy hagaadan giidi Xoossaa sabbiis: “GODAI qarettiyaagaanne maariyaagaa; i hanqqettanau eesotennaagaanne aggenna siiqoi dariyoogaa. GODAI salotun ba kawotaa araataa essiis; a kawotettai ubbaa haarees.” (Maz. 103:8, 19) Yihooway nuuyyo Kawo xalla gidennan, saluwan deꞌiya siiqiya Aawa. SHin Yihooway nuuyyo Aawa gididoy aybiinee? Yihooway hanno gakkanau kawo gidiyoogaanne Edenen makkalay denddoosappe doommidikka haariyoogaa waatidi qonccissidee? Ha oyshatu zaaroy nuuni Yihoowakko shiiqanaadaaninne kumetta wozanaappe assi goynnanaadan denttettees.

MERINAA KAWOY SALUWAANINNE SAꞌAN DEꞌIYAAGEETA ISSI KEETTA ASA OOTTIDI MEDHIIS

3. Yihoowa keettaa asaa yara gidida koyroogee oonee, qassi Xoossay ba “naata” oottidi medhido harati oonee?

³ Yihooway ba mexi issi Naꞌaa medhido wode ay keena ufayttideeshsha! Xoossay ba bayra Naꞌaa pattennabadan xeellibeenna. I a Naꞌadan siiqiis; qassi bau haarettiya hara polo meretata medhiyo ufayssiya oosuwaa banaara oottanaadan a shoobbiis. (Qol. 1:15-17) Hegeeti miilooniyan qoodettiya kiitanchata. Geeshsha Maxaafay kiitanchati ufayssan Yihoowau haggaaziya, ‘a sheniyaa oottiya ashkkarata’ gidiyoogaa yootees. Yihooway eta ba “naata” giidi xeesiyoogan bonchees. Eti saluwaaninne saꞌan deꞌiya a keettaa asaa yara.—Maz. 103:20-22; Doo. 6:2.

4. Asaa naati Yihoowa keettaa asaa yara waanidi gididonaa?

⁴ Yihooway saluwaanne saꞌaa medhi simmidi, ba keettaa asaa qoodaa gujjiis. Yihooway saꞌaa loꞌꞌiyaagaa ootti medhi simmidi, koyro bitaniyaa Addaama Ba leemisuwan medhiis. (Doo. 1:26-28) Addaama medhiday Yihoowa gidiyo gishshau, Baassi i azazettanaadan koyiis. Yihooway Aawa gidiyo gishshau, ba azazuwaa ubbaa siiquwaaninne kehatettan yootiis. Ha azazoti asaa naata laꞌatettaa diggiyaaba gidokkona.—Doomettaabaa 2:15-17 nabbaba.

5. Asay waanidi saꞌaa kumanee?

⁵ Daro kawotuugaappe dumma ogiyan, Yihooway ba ashkkarata ba keettaa asadan xeellees. I etan keehi ammanettiyo gishshau, etau oosuwaa oottiyo aawatettaanne daro maataa immiyoogan ufayttees. Leemisuwau, i saꞌan woxxi qaaxxiya mereta ubbaa haaranaadan Addaama sunttiis; ubba doꞌaanne mehiyaa sunttiyo ufayssiyaanne deexo oosuwaa ayyo immiis. (Doo. 1:26; 2:19, 20) Saꞌaa kumanaadan, Xoossay miilooniyan qoodettiya asaa medhibeenna. I Addaama maaddiya polo maccaasiyo Hewaano medhiis. (Doo. 2:21, 22) Yaatidi, he azinaynne machiyaa naata yelidi saꞌaa kumanaadan yootiis. Asaa naati wottiyoobi baynna hanotan, kumetta saꞌaa Gannate oottanau loddan loddan a zawaa aassana danddayoosona. Eti saluwan deꞌiya kiitanchatuura issippe, Yihoowa keettaa asa gididi au merinau goynnana danddayoosona. Hegee keehi maalaalissiya hidoota! Qassi Yihooway aawadan siiqiyoogaa bessiyaaba.

MAKKALANCHA NAATI XOOSSAY BANTTAU KAWO GIDANAADAN KOYIBOOKKONA

6. (a) Xoossaa keettaa asaa giddon makkalay waani doommidee? (b) Makkalay Yihooway haariyoogaa aggidoogaa bessiyaaba gidennay aybissee?

⁶ Addaameenne Hewaana Yihooway banttana haaranaadan koyibeennaagee azzanttiyaaba. Eti Xoossaa naꞌaa, ayyaana mereta gidida makkalanchaa Seexaanaa kaallidosona. (Doo. 3:1-6) Xoossaa haaruwaappe haakkidi deꞌiyoogee eti azzananaadaaninne metootanaadan, qassi etikka eta naatikka hayqqanaadan oottiis. (Doo. 3:16-19; Roo. 5:12) He wode Xoossau azazettiya uri saꞌan baa. Yaagiyoogee, i saꞌaanne saꞌan deꞌiyaabaa haariyoogaa aggiis giyoogee? CHii, gidenna. I bitaniyaanne maccaasiyo Edene gannatiyaappe kessiis; qassi eti simmidi yaa gelennaadan penggiyaa naagana mala kiruubeta essiis. (Doo. 3:23, 24) Qassikka, Xoossay bau aqida kiitanchatanne asaa naata issi keettaa asaa oottanau halchidobaa polanaagaa yootiyoogan siiqiya Aawa gidiyoogaa qonccissiis. I Seexaanaanne Addaame nagaray kaalettidobaa xayssana ‘zerettay’ denddanaagaa qaalaa geliis.—Doomettaabaa 3:15 nabbaba.

7, 8. (a) Nohe wode deꞌiya hanotay ay keena iitee? (b) Yihooway saꞌaa geeshshanaunne asaa naata ashshanau ay oottidee?

⁷ Hegaappe simmin deꞌiya daro wodiyan, issoti issoti Yihoowau ammanettiyaageeta gidanau dooridosona. Aabeelinne Heenooki hegaadan dooridosona. SHin, daroti Yihooway banttau Aawanne Kawo gidanaadan koyibookkona. Nohe wode, “sa7ai ubbai makkalan kumiis.” (Doo. 6:11) Yaagiyoogee, Yihooway saꞌaa haariyoogaa aggiis giyoogee? Geeshsha Maxaafay ay qonccissii?

⁸ Ane Geeshsha Maxaafay Nohebaa yootiyoobaa qoppa. Bananne ba soo asaa ashshanau Nohee gita markkabiyaa keexxanaadan Yihooway au kaaletuwaa immiis. ‘Xillotettaabaa yootanaadan’ Noha azazido wode, Xoossay asa ubbaa keehi siiqiyoogaakka bessiis. (2 PHe. 2:5) Nohee asay ba iita oosuwaappe simmanaadaaninne gakkanau matida bashshaappe naagettanaadan yootidoogee erettidaagaa; shin asay siyibeenna. Noheenne a soo asay makkalaynne shori baynnabay kumido alamiyan daro wodiyau deꞌidosona. Yihooway siiqiya Aawa gidiyo gishshau, ammanettida he hosppun asata naagiisinne anjjiis. Yihooway Bashshaa Haattaa ehiidi makkalancha asatanne iita kiitanchata xayssiis; yaatidi i haariiddi deꞌiyoogaa bessiis.—Doo. 7:17-24.

BASHSHAA HAATTAAPPE SIMMIN YIHOOWA HAARUWAA

9. Asaa naati Yihoowau azazettidi Bashshaa Haattaappe simmin ay oottana danddayiyoonaa?

⁹ Noheenne a soo asay markkabiyaappe gaxi kiyiyo wode, Yihooway etau koshshiyaabaa kunttido gishshaunne eta bashshaappe ashshido gishshau, eti a wozanappe galatidoogee qoncce. Sohuwaara Nohee Yihoowau goynnanau yarshshiyo sohuwaa giigissidi a bolli yarshshiis. Yihooway Nohanne a soo asaa anjjiis; qassi eta, “Yelettite; corattite; sa7a ubbaa kumite” yaagidi azaziis. (Doo. 8:20–9:1) Zaarettidikka, asaa naati issippetettan goynnananne saꞌaa kumana danddayoosona.

10. (a) Bashshaa Haattaappe simmin Yihoowa bolli makkaliyoogee awan doommidee, qassi waani doommidee? (b) Yihooway ba shenee polettanaadan waatidee?

¹⁰ Gidoppe attin, he Bashshaa Haattay nagaraa xayssibeenna; qassi asay Seexaanaynne dayddanttati gattiyo qohuwaa he wodekka eqettana koshshees. Hegaappe daro takkennan, asay Yihoowa loꞌꞌo haaruwaa bolli zaarettidikka makkaliis. Leemisuwau, Nohe naꞌaa naꞌaa Kuusha naꞌay Naamiruudi Yihoowa keehi eqettiis. Naamiruudi, “GODAA sinttan [“eqettiyoogan,” NW] wolqqaama shankkanchcha” geetettiis. I Baabiloonanne a mala gita katamata keexxiis; qassi “Sanaa7oore biittan” ba sheniyan kawo gidiis. (Doo. 10:8-12) Ha makkalancha kawuwaanne asay ‘saꞌa ubbaa kumanaadan’ Xoossay halchidobaa mooranau he kawoy oottiyoobaa merinaa Kawoy waatanee? Xoossay eta qaalaa dummayiis; yaatin Naamiruuda kaalliya asay “sa7a ubbaa bollan” laalettiis. Eta worddo goynoynne eta haaroy eti biido soho ubbaa gakkiis.—Doo. 11:1-9.

11. Yihooway ba dabbuwau Abrahaamau ammanettiyoogaa waati bessidee?

¹¹ Bashshaa Haattaappe simmin daroti worddo xoossatuyyo goynnikkokka, ammanettiya amarida asati Yihoowa bonchiyoogaa aggibookkona. Etappe issoy Xoossau azazettidi, Uura kataman ishalidi deꞌiyoogaa aggibayidi, daro layttau dunkkaaniyan deꞌida Abrahaama. (Doo. 11:31; Ibr. 11:8, 9) Abrahaami issisaappe harasaa yuuyidi deꞌiyo wode a yuushuwan darotoo hara kawoti deꞌoosona; hegeetuppe daroti deꞌiyo katamaa dirssay gimbbettidaagaa. SHin Yihooway Abrahaamanne a soo asaa naagiis. Mazamuraawee, “Xoossai eta ooninne naaqqanau immibeenna; eta gishshau kawota [seeriis]” yaagidi, Yihooway aawadan eta naagidoogaa yootiis. (Maz. 105:13, 14) Yihooway ba dabbuwau Abrahaamau ammanettiyo gishshau, “Kawotikka neeppe kiyana” yaagidi qaalaa geliis.—Doo. 17:6; Yaaq. 2:23.

12. Yihooway Gibxxetuppe wolqqan aadhiyoogaa waati bessidee, qassi hegee doorettida a asaa waati maaddidee?

¹² Yihooway Abrahaama naꞌaa Yisaaqanne a naꞌaa naꞌaa Yaaqoobakka anjjana, qassi eta gulbbataappe kawoti kiyana giidi qaalaa geliis. (Doo. 26:3-5; 35:11) Gidoppe attin, he kawoti yelettanaappe kase, Yaaqooba zerettati Gibxxen aylle gididosona. Yaagiyoogee, Yihooway ba gelido qaalaa polenna giyoogee woykko saꞌaa haariyoogaa aggiis giyoogee? Yaagiyoogaa gidenna! Yihooway ba keerido wodiyan, morggiyaa zozzida Paaroonaagaappe aaro maataynne wolqqay baayyo deꞌiyoogaa bessiis. Aylletettan deꞌiya Israaꞌeelati maalaalissiya ogiyan banttana Zoꞌo Abbaa pinttidi ashshida Yihoowan ammanettidosona. Heedekka Yihooway Ubbaa Haariyaagaa gidiyoogee qoncce; qassi siiqiya Aawa gidiyoogaadan, i ba gita wolqqaa ba asaa naaganau goꞌettiis.—Kessaabaa 14:13, 14 nabbaba.

YIHOOWAY ISRAAꞌEELASSI KAWO GIDIIS

13, 14. (a) Yihooway Kawo gidiyoogaa xeelliyaagan Israaꞌeelati mazamuriyan woygidi yexxidonaa? (b) Yihooway Daawitau woygidi qaalaa gelidee?

¹³ Israaꞌeelati banttana Yihooway Gibxxetu kushiyaappe ashshosaara, Yihooway xoonido gishshau ayyo sabaa mazamuriyaa yexxidosona. Kessaabaa shemppo 15n deꞌiya he mazamuree paydo 18n, “GODAI merinaappe merinau kawotana” yaagees. Tumakka, Yihooway he ooratta kawotettau Kawo gidiis. (Zaa. 33:5) Gidoppe attin, Israaꞌeelati Yihoowa haaruwan ufayttibookkona. Eti Gibxxeppe kiyoosappe 400 gidiya layttay aadhi simmin, bantta heeran eeqau goynniya deretussi kawoy deꞌiyoogaadan banttaukka kawo sunttanaadan Xoossaa oychidosona. (1 Sam. 8:5) Gidoppe attin, Yihooway heedekka Kawo; Israaꞌeela naaꞌꞌantto kawuwaa Daawita haaruwaa wode hegee erettiis.

¹⁴ Daawiti maachaa taabootaa Yerusalaame ehiis. He ufayssiya wodiyan, Leewati sabaa mazamuriyaa yexxiyo wode 1 Hanidabaa Odiya 16:31n xaafettidaagaadan, “Kawotettatu giddon eti, ‘GODAI kawotiis!’ yaagona” yaagidosona. Issi uri, ‘Yihooway merinaa Kawo gidiyo gishshau, he wode waanidi kawotidee?’ giidi qoppana danddayees. Yihooway ba haaruwaa qonccissiyo wode woy issi wode bana kalꞌꞌatanaadan woykko issibaa giigissanaadan issi ura sunttiyo wode Kawotees. Yihooway waani kawotiyaakko akeekiyoogee keehi koshshiyaaba. Daawiti hayqqanaappe kase Yihooway, “Ne gulbbataappe yelettida na7aa taani denttana; denttada a kawotettaa minttana” yaagidi, a haaroy merinaassa gidiyoogaa yootiis. (2 Sam. 7:12, 13) Wurssettan, Daawita ‘gulbbataappe yelettida naꞌay’ 1000 layttappe dariya wodiyaappe simmin qoncciis. He qonccidaagee oonee, qassi i Kawo gidanay awudee?

YIHOOWAY OORATTA KAWUWAA SUNTTIIS

15, 16. Yesuusi sinttappe Kawo gidanau tiyettidoy awudee, qassi saꞌan deꞌiyo wode ba haaruwau ay giigissidee?

¹⁵ Xammaqiya Yohaannisi 29 M.Ln ‘saluwaa kawotettay matattidoogaa’ sabbakiyoogaa doommiis. (Maa. 3:2) Yohaannisi Yesuusa xammaqido wode, Yihooway Yesuusa yaana geetettida Mase, qassi Xoossaa Kawotettan kawotana Kawo oottidi sunttiis. Yihooway, “Taani siiqiyo ta Na7ai, tana ufaissiyaagee hagaa” yaagidi, Yesuusa siiqiyoogaa qonccissiis.—Maa. 3:17.

¹⁶ Yesuusi ba haggaazuwan ubba wode ba Aawaa bonchiis. (Yoh. 17:4) I Xoossaa Kawotettaabaa sabbakiyoogan hegaadan oottiis. (Luq. 4:43) I ubba qassi bana kaalliyaageeti he Kawotettay yaana mala woossanaadan tamaarissiis. (Maa. 6:10) Yesuusi Kawo gidanaadan dooretti uttido gishshau, bana ixxiyaageetussi, ‘Xoossaa kawotettay intte giddon deꞌees’ giis. (Luq. 17:21) Guyyeppe, Yesuusi hayqqanaappe kase qammi bana kaalliyaageeta ‘kawotettaa’ laatissanau maaciis. Yaagiyoogee, ammanettida a erissiyo ashkkaratuppe amaridaageeti Xoossaa Kawotettan Yesuusaara kawotana giyoogaa.—Luqaasa 22:28-30 nabbaba.

17. Yesuusi koyro xeetu layttan amarida ogiyan kawo gididi haariyoogaa doommidoy aybiinee, shin i naagana koshshiyoobay aybee?

¹⁷ Yesuusi Xoossaa Kawotettaa Kawo gididi haariyoogaa doommanay awudee? I sohuwaara Kawo gidana danddayenna. Wonttetta galla saateppe guyyiyan, Yesuusi hayqqiis; a erissiyo ashkkaratikka laalettidosona. (Yoh. 16:32) Gidoppe attin, Yihooway he wodekka kaseegaadan haarees. I heezzantto gallassan ba naꞌaa hayquwaappe denttiis; qassi 33 M.Ln PHenxxaqosxxe gallassi Yesuusi Kiristtaane gubaaꞌiyaa ayssiyoogaa doommiis. (Qol. 1:13) SHin, Yesuusi yaana geetettida ‘zeretta’ gididi ba kawotettaa maatan saꞌaa muleera ayssanau naagana koshshees. Yihooway ba Naꞌau, “Taani ne morkketa neeni tohuwan yedhdha eqqiyoobaa oottana gakkanaassi, hagan taappe ushachcha baggaara utta” yaagiis.—Maz. 110:1.

MERINAA KAWUWAU GOYNNA

18, 19. Nuuni ay oottanau murttidoo, qassi kaalliya huuphe yohuwan ay tamaaranee?

¹⁸ SHaꞌan qoodettiya layttau, kiitanchatinne asay Yihoowa haaruwaa bolli makkalidosona. Yihooway ubbabaa haariyoogaa mule aggibeenna. I siiqiya Aawa gidiyoogaadan, ammanettidi au haarettiya Noha, Abrahaamanne Daawita mala asata naagiis; qassi etau koshshiyaabaa kunttiis. Hagee nuuni nu Kawuwaassi haarettanaadaaninne akko shiiqanaadan denttettees.

¹⁹ SHin nuuni kaallidi deꞌiya oyshata oychana danddayoos: Yihooway ha wodiyan kawotiis geetettiyoy aybiinee? Nuuni waanidi Yihoowa Kawotettau ammanettidi haarettiyaageetanne a son deꞌiya polo naata gidana danddayiyoo? Nuuni Xoossaa Kawotettay yaanaadan woossiyoogee woygiyoogee? Kaalliya huuphe yohuwan ha oyshatu zaaruwaa beꞌana.