XANNAꞌIYO HUUPHE YOHUWAA 2
Yesuusa Kaalo Ishaappe Tamaara
‘Taani Yaaqoobi Xoossaa ayllenne Godaa Yesuus Kiristtoosa aylle.’—YAAQ. 1:1.
MAZAMURE 88 Tana Ne Ogiyaa Bessa
HA XINAATIYANa
1. Yaaqoobantta soo asay ay mala asee?
YESUUSA ishay Yaaqoobi ayyaanaaban mino gidida keettan dicciis.b A yelidaageeti, Yooseefinne Mayraama Yihoowa keehi siiqoosonanne awu haggaazanawu banttawu danddayettida ubbabaa oottidosona. Yaaqoobi harabankka anjjettiis. A bayra ishay Mase gidiis. He soo asa gidiyoogee Yaaqoobawu gita maata!
Yaaqoobi Yesuusaara issippe dicciyo wode, ba bayra ishaa loytti eriis (Mentto 2 xeella)
2. Yaaqoobi ba ishaa bonchchanaadan oottiya gaasoti aybee?
2 Yaaqoobi ba bayra ishaa bonchchanaadan oottiya daro gaasoy deꞌees. (Maa. 13:55) Leemisuwawu, Yesuusawu layttay 12 gidido wode, I Geeshsha Maxaafaa loytti eriyo gishshawu, Yerusalaamen deꞌiya asttamaareti keehi maalaalettidosona. (Luq. 2:46, 47) Yaaqoobi Yesuusaara anaaxetetta oosuwaa oottennan waayi aggenna. I aara oottidaba gidikko, ba ishaa loytti erana danddayees. Naatan Noori, “Neeni issi uraara oottiyo wode abaa darobaa eraasa” giidi darotoo yootees.c ‘Yesuusi aadhdhida eratettaaninne geesan dicciiddi Xoossaaninne asan sabettidoogaakka’ Yaaqoobi akeekennan waayi aggana. (Luq. 2:52) Hegaa gishshawu, Yaaqoobi Yesuusi erissiyo ashkkara gidida koyroogeetuppe issuwaa giidi qoppana danddayoos. SHin hanidabay hegaa mala gidenna.
3. Yesuusi haggaazuwaa doommido wode Yaaqoobi waanibeennee?
3 Yesuusi saꞌan haggaaziyo wode Yaaqoobi I erissiyo ashkkara gidibeenna. (Yoh. 7:3-5) Yaaqoobi Yesuusi ‘Gooyiis’ giidi qoppida dabbotuppe issuwaa gidennan waayi aggana. (Mar. 3:21) Qassi Yesuusi mittaa bolli barchchetidi hayqqiyo wode Yaaqoobi bantta aayee Mayraamiira deꞌiyoogaa bessiyaabi baawa.—Yoh. 19:25-27.
4. Nuuni ay tamaaranee?
4 Guyyeppe, Yaaqoobi Yesuusa ammaniisinne Kiristtaane gubaaꞌiyan bonchchettida cima gidiis. Ha huuphe yohuwan nuuni Yaaqoobappe tamaarana danddayiyo naaꞌꞌubata beꞌana: (1) Nuuni nuna ubbatoo ziqqi oottana koshshiyoy aybissee? (2) Waanidi gooba asttamaare gidana danddayiyoo?
YAAQOOBADAN NENA UBBATOO ZIQQI OOTTA
Yesuusi Yaaqoobawu qonccido wode Yaaqoobi bana ziqqi oottiis; qassi hegaappe simmidi, Kiristtoosi erissiyo ashkkara gididi ammanettidi haggaaziis (Mentto 5-7 xeella)
5. Yesuusi hayquwaappe denddi simmidi Yaaqoobawu qonccido wode Yaaqoobi waanidee?
5 Yaaqoobi Yesuusa ammanettidi kaalliyaagaa gididoy awudee? Yesuusi hayquwaappe denddi simmidi, “Yaaqoobassi qoncciis; guyyeppe ba kiittido ubbatussi, qoncciis.” (1 Qor. 15:7) Yaaqoobi Yesuusaara gaytti simmidi I erissiyo ashkkara gidiis. Kiitettidaageeti Yerusalaamen deꞌiya issi pooqiyan geeshsha ayyaanaa ekkanawu naagiyo wode Yaaqoobikka yan deꞌees. (Oos. 1:13, 14) Guyyeppe, Yaaqoobi bolla gididi heemmiyaagaa yara gididi haggaaziis. (Oos. 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Qassi 62 M.Lppe, guutta kasetidi ayyaanay kaalettin tiyettida Kiristtaanetussi dabddaabbiyaa I xaafiis. Nu hidootay saluwan woy saꞌan gidin ha wodiyan he dabddaabbee nuna maaddees. (Yaaq. 1:1) Ayhuda Qeese Ubbatu Halaqaa Haanna naꞌay Hanaanee azazin Yaaqooba woridoogaa Ayhudatu taarikiyaa eranchchay Josefesi xaafiis. Yaaqoobi saꞌaa deꞌuwaa wurssana gakkanaashin Yihoowawu ammanettidi deꞌiis.
6. Yaaqoobi ba wodiyan deꞌiya haymaanootiyaa kaalettiyaageetuppe ayba ogiyan dummatii?
6 Yaaqoobi bana ziqqi oottiis. Nuuni hegaadan gaana danddayiyoy aybissee? Yaaqoobi wurssettan Yesuusaara gayttidaagan oottidobaa giddooninne haymaanootiyaa kaalettiya daroti oottidobaa giddon deꞌiya dummatettaa qoppa. Yesuusi Xoossaa Naꞌa gidiyoogaa bessiya qoncce naqaashaa Yaaqoobi akeekido wode, bana ziqqi oottidi hegaa ammaniis. SHin Yerusalaamen deꞌiya qeese halaqati hegaadan oottibookkona. Leemisuwawu, Yesuusi Alꞌꞌaazara hayquwaappe denttidoogaa eti kashi gaana danddayokkona. SHin Yesuusi Yihooway kiittin yiidoogaa eti ammanibookkona. Qassi eti Yesuusakka Alꞌꞌaazarakka woranawu malidosona. (Yoh. 11:53; 12:9-11) Guyyeppe, Yesuusi hayquwaappe denddido wode eti hegaa asaappe qosanawu malidosona. (Maa. 28:11-15) Haymaanootiyaa kaalettiyaageeti otorettiyo gishshawu eti Masiyaa ammanibookkona.
7. Nuuni otorettennaadan naagettana koshshiyoy aybissee?
7 Nuuni ay tamaariyoo? Otorettennan aggiyoogaanne Yihoowappe tamaaranawu eeno giyoogaa. Harggee issi ura wozanay maaraa oottennaadan diggana danddayiyoogaadan, otoroy nuuni Yihoowa kaaletuwaa kaallennaadan diggana danddayees. Parisaaweti keehi otorettiyo gishshawu, Yesuusa bolli Xoossaa ayyaanay deꞌiyoogaanne I Xoossaa Naꞌa gidiyoogaa bessiya qoncce naqaashaa ammanibookkona. (Yoh. 12:37-40) Otoroy eti merinaa deꞌuwaa demmennaadan diggido gishshawu hegee keehi iitaba. (Maa. 23:13, 33) Xoossaa Qaalaynne A ayyaanay nu eeshshaa, nu qofaanne nu kuuyiyoobaa laammanaadan ubbatoo eeno giyoogee keehi koshshiyaaba! (Yaaq. 3:17) Yaaqoobi bana ziqqi oottido gishshawu, Yihoowappe tamaaranawu eeno giis. Qassi nuuni kaallidi beꞌanaagaadan, I bana ziqqi oottiyo gishshawu gooba asttamaare gidiis.
YAAQOOBADAN GOOBA ASTTAMAARE GIDA
8. Nuuni gooba asttamaare gidanaadan nuna aybi maaddanee?
8 Yaaqoobi darin tamaaribeenna asa. A wodiyan deꞌiya haymaanootiyaa kaalettiyaageeti kiitettida PHeexiroosadaaninne Yohaannisadan Yaaqoobikka “tamaaribeenna coo asa” giidi qoppennan aggokkona. (Oos. 4:13) SHin Yaaqoobi gooba asttamaare gidiis. Nuuni Geeshsha Maxaafan A sunttan xeegettiya maxaafaa nabbabiyo wode hegaa akeekoos. Yaaqoobadan nuunikka loytti tamaaribeennaageeta gidana danddayoos. Gidikkonne, Yihoowa ayyaanaa maaduwaaninne A dirijjitiyaappe demmiyo maaddiya loohissuwan nuunikka gooba asttamaare gidana danddayoos. Yaaqoobi asttamaare gidiyoogan leemiso gidiyoogaanne nuuni hegaappe tamaarana danddayiyoobaa ane beꞌoos.
9. Yaaqoobi tamaarissido ogiyaa qonccissa.
9 Yaaqoobi akeekanawu metiya woy qonccissanawu waayissiya qaalata goꞌettibeenna. Hegaappe denddidaagan, I xaafidobaa nabbabiyaageeti ay oottana koshshiyaakko, qassi hegaa waati oottanaakko eridosona. Leemisuwawu, Kiristtaaneti naaqoy gakkiyo wode yiillotennan genccana koshshiyoogaa Yaaqoobi akeekanawu metenna ogiyan tamaarissidoogaa qoppa. I hagaadan giis: “Danddayidi genccidaageeta nuuni anjjettidaageeta geettees. Iyyooba genccaa intte siyideta; qassi Godai ayyo wurssettan immidoogaakka be7ideta. Aissi giikko, Godai maarotainne qaretai kumidoogaa.” (Yaaq. 5:11) Yaaqoobi ba ishantta Geeshsha Maxaafaappe tamaarissidoogaa akeeka. Yihooway Iyyoobadan bawu ammanettiyaageeta ubbatoo anjjiyoogaa I xaafidobaa nabbabiyaageeti akeekanaadan maaddanawu I Xoossaa Qaalaa goꞌettiis. Yaaqoobi akeekanawu metenna qaalata goꞌettiyoogaaninne geliya ogiyan qonccissiyoogan he timirttiyaa tamaarissiis. Yaatiyoogan, asay xeelaa A bollan gidennan, Yihoowa bolli wottanaadan oottiis.
10. Nuuni tamaarissiyo wode Yaaqooba milatana danddayiyo issi ogee aybee?
10 Nuuni ay tamaariyoo? Geliya ogiyan yoota; qassi Xoossaa Qaalaappe tamaarissa. Nuuni harata tamaarissiyo wode, nu ay keena eriyaakko eta bessana koshshenna; shin Yihooway eta loytti eriyoogaanne I etassi loytti qoppiyoogaa nuuni qonccissana koshshees. (Roo. 11:33) Nuuni ubbatoo Geeshsha Maxaafaappe tamaarissiyoogan hegaadan oottana danddayoos. Leemisuwawu, nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogeetussi nu oottanabaa yootiyoogaappe Geeshsha Maxaafan etabay odettidoogeetubaa eti qoppanaadaaninne Yihoowa qofaanne awu siyettiyaaba akeekanaadan nuuni eta maaddana koshshees. Yaatikko eti nuna gidennan, Yihoowa ufayssanawu koyiyo gishshawu tamaaridobaa oosuwan peeshshana.
11. Yaaqooba wode deꞌida amarida Kiristtaanetussi deꞌiya metoy aybee, qassi I eta zorido zoree aybee? (Yaaqooba 5:13-15)
11 Yaaqoobi hanotaa akeekiya asa. Yaaqoobi ba mala Kiristtaaneta gakkiiddi deꞌiya metuwaa akeekidoogaa I xaafido dabddaabbee qonccissees; qassi eti waanana koshshiyaakko qoncce zoriyaa zoriis. Leemisuwawu, amarida Kiristtaaneti zoriyaa sohuwaara oosuwan peeshshokkona. (Yaaq. 1:22) Harati dureta dummayidi xeelloosona. (Yaaq. 2:1-3) Harati qassi bantta inxxarssaa naaganawu metootoosona. (Yaaq. 3:8-10) He Kiristtaanetussi gita metoy deꞌikkonne, eti laamettana danddayiyoogaa Yaaqoobi ammanettiis. I kehatettan qoncce zoriyaa zoriis; qassi laamettanawu maadoy koshshiyoogeeti cimata maaduwaa oychchanaadan I minttettiis.—Yaaqooba 5:13-15 nabbaba.
12. Nuuni nu xinaateta maaddiyo wode ubbatoo loꞌꞌobaa qoppiyaageeta waani gidana danddayiyoo?
12 Nuuni ay tamaariyoo? Haratu hanotaa akeekikkonne, etabaa loꞌꞌobaa qoppiyoogaa. Nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo daroti ha zoriyaa oosuwan peeshshanawu metootana danddayoosona. (Yaaq. 4:1-4) Iita meezeta aggiyoogeenne loꞌꞌo eeshshati deꞌiyoogeeta gidiyoogee etawu wode ekkiyaaba gidana danddayees. Nuuni xannaꞌissiyoogeeti giigissana koshshiyoobata yootanawu Yaaqoobadan xala gidana koshshees. Qassi nuuni ubbatoo loꞌꞌobaa qoppiyaageeta gidana koshshees, banttana ziqqi oottiya asata Yihooway baakko ehaanaagaanne eti bantta deꞌuwan laamettanaadan eta maaddanaagaa ammanettoos.—Yaaq. 4:10.
13. Yaaqooba 3:2n qonccidaagaadan, Yaaqoobi ay akeekidee?
13 Yaaqoobi babaa ubbatoo bessiyaagaadan xeelliis. Yaaqoobi Yesuusa isha gidiyo gishshawu woy gita aawatettay awu deꞌiyo gishshawu hara Kiristtaanetuppe aadhdhiyaabadan qoppibeenna. I ba mala Kiristtaaneta “ta siiqo ishatoo” giidi xeesiis. (Yaaq. 1:16, 19; 2:5) I harati bana wottiyoobi baynna asa giidi qoppanaadan oottanawu malibeenna. Yaaqoobi, “Nuuni ubbaikka daroban baleettees” giidi banakka gujjidi yootiis.—Yaaqooba 3:2 nabbaba.
14. Nuuni baliyoogaa yootana koshshiyoy aybissee?
14 Nuuni ay tamaariyoo? Nu ubbay nagaranchcha gidiyoogaa hassaya. Nuuni nu tamaarissiyoogeetuppe aadhdhiyaabadan qoppana koshshenna. Aybissi? Nuuni balennabadan nu xinaatee qoppanaadan nuuni oottikko, I wottiyoobi baynna ogiyan Xoossawu azazettana mule danddayikke giidi qoppana danddayiyo gishshawu hidootaa qanxxana danddayees. SHin, Geeshsha Maxaafay yootiyo maarata kaallanawu nuuni metootido wodee deꞌiyoogaanne nu deꞌuwan nuuni laamettanaadan Yihooway nuna waati maaddidaakko yootiyoogee nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo urikka Yihoowawu haggaazana danddayiyoogaa akeekanaadan maaddana.
Yaaqoobi goꞌettido leemisoti akeekanawu metennaageeta, qonccenne loꞌꞌo (Mentto 15-16 xeella)d
15. Yaaqoobi ay mala leemisota goꞌettidee? (Yaaqooba 3:2-6, 10-12)
15 Yaaqoobi loꞌꞌo leemisota goꞌettiis. Geeshsha ayyaanay A maaddidoogee qoncce gidikkonne, I ba bayra ishay Yesuusi goꞌettido leemisota xannaꞌiyoogan waati tamaarissanaakko darobaa tamaarennankka aggenna. Yaaqoobi ba dabddaabbiyan goꞌettido leemisoti akeekanawu metennaageetanne etappe tamaariyoobay qoncce.—Yaaqooba 3:2-6, 10-12 nabbaba.
16. Nuuni loꞌꞌo leemisota goꞌettana koshshiyoy aybissee?
16 Nuuni ay tamaariyoo? Loꞌꞌo leemisota goꞌettiyoogaa. Neeni loꞌꞌo leemisota goꞌettiyo wode, asay ne tamaarissiyoobaa beꞌiyaabadan qoppanaadan maaddaasa. Yaatiyoogee ne tamaarissiyoobaa siyiyaageeti Geeshsha Maxaafaa tumaa hassayanaadan maaddees. Loꞌꞌo leemisota goꞌettiyoogan Yesuusi keehi gooba; qassi A ishay Yaaqoobi A leemisuwaa kaalliis. Yaaqoobi goꞌettido leemisotuppe issuwaa ane pilggoos; qassi hegee loꞌꞌo gididoy aybissakko beꞌoos.
17. Yaaqooba 1:22-25n deꞌiya leemisoy keehi loꞌꞌo gidiyoy aybissee?
17 Yaaqooba 1:22-25 nabbaba. Yaaqoobi heregaa leemisuwaa goꞌettidoogee loꞌꞌo gidiyo daro gaasoy deꞌees. I issibaa tamaarissiis; hegeekka nuuni Xoossaa Qaalaappe goꞌettanawu, nabbabiyoogaappe aarobaa oottana koshshees; nuuni nabbabidobaa oosuwan peeshshana koshshees. Yaaqoobi I xaafidobaa nabbabiyaageeti sohuwaara akeekanaadan heregan bana xeelliya uraa leemisuwaa yootiis. I tamaarissidobay aybee? Issi uri bana heregan xeelliyo wode giigissana danddayiyoobaa akeekidi hegaa giigissennan aggiyoogee eeyyatetta. Hegaadankka, nuuni Xoossaa Qaalaa nabbabiyo wode nu eeshshan laammana koshshiyaabay deꞌiyoogaa akeekidi, hegaa laammana xayikko hegee eeyyatetta.
18. Nuuni leemisuwawu goꞌettiyo wode oottana koshshiya heezzubay aybee?
18 Neeni leemisuwaa goꞌettiyo wode heezzubaa oottiyoogan Yaaqooba milatana danddayaasa: (1) Leemisoy neeni tamaarissiyoobaa qonccissanawu maaddiyaakkonne akeeka. (2) Ne tamaarissiyoobaa ezggiyaageeti sohuwaara akeekana danddayiyo leemisuwaa goꞌetta. (3) He leemisuwaappe tamaariyoobay qoncce gidanaadan ootta. Neeni loꞌꞌo leemisota demmanawu metootiyaaba gidikko, Wach Tawur Pablikeeshins Indeksiyan (Inggilizettuwaa) beꞌa. “Ilastreshins,” giyaagaa giddon neeni goꞌettana danddayiyo daro leemisota demmaasa. Maykiraafoonee cenggurssay loytti siyettanaadan oottiyoogaadan, leemisoti timirttee loytti qonccanaadan oottiyoogaa hassaya. Hegaa gishshawu ne goꞌettiyo leemisoy neeni tamaarissanawu koyiyo waannaba xalla qonccissiyaagaa gidana koshshees. Tamaarissiyoogan nuuni gooba gidanawu koyiyo waanna gaasoy asay xeelaa nu bolli wottanaadan gidennan, danddayettida keenan daro asay ufayttiya Yihoowa soo asaappe issuwaa gidanaadan maaddanaassa.
19. Nuuni nu ishanttanne michchontta siiqiyoogaa waati bessiyoo?
19 Yaaqoobawu nagaranchcha gidenna bayra ishay deꞌees; shin nuussi baawa. Gidoppe attin, so asa gidida Kiristtaane ishanttuuranne michchonttuura Yihoowawu haggaaziyo gita maatay nuussi deꞌees. Etaara wodiyaa aattiyoogaaninne etappe tamaariyoogan, qassi sabbakiyoonne tamaarissiyo oosuwaa ammanettidi etaara issippe oottiyoogan eta siiqiyoogaa bessoos. Nu qoppiyooban, nu eeshshaaninne tamaarissiyo hiillan Yaaqooba milatanawu baaxetiyo wode Yihoowa bonchchissoos; qassi ashkke asay saluwan deꞌiya siiqiya nu Aawaakko shiiqanaadan maaddoos.
MAZAMURE 114 “Genccite”
a Yaaqoobi Yesuusaara issi keettan dicciis. Yaaqoobi wottiyoobi baynna Xoossaa Naꞌaa he wode deꞌiya daro asaagaappe aaruwan erees. Ha huuphe yohuwan, koyro xeetu layttan Kiristtaane gubaaꞌiyan aawatettay deꞌiyo ishanttuppe issuwaa gidida Yesuusa kaalo ishaa deꞌuwaappenne I tamaarissidobaappe nu tamaarana danddayiyoobaa beꞌana.
b Ha huuphe yohuwan, nuuni Yaaqooba Yesuusa ishaa giidi qonccissana. I Yesuusawu aayee naꞌaa, qassi Geeshsha Maxaafan Yaaqooba maxaafaa xaafidaagee A gidiyoogee qoncce.
c Naatan Noori Bolla Gididi Heemmiyaagaa yara. I, 1977n saꞌaa deꞌuwaa wurssiis.
d MISILIYAA QONCCISSUWAA: Inxxarssaa bessenna ogiyan goꞌettiyoogee keehi qohana danddayiyoogaa qonccissanawu Yaaqoobi guutta tamaa leemisuwaa goꞌettiis. Guutta tamay keehi qohiyoogaa ubba asay eriyo gishshawu hegee loꞌꞌo leemiso.