Kapitulo 23

An Ikaduha nga Kairo—Mga Kasundalohan nga Mangangabayó

1. Bisan pa han mga pangalimbasog han mga klero ha pagpoo ha mga duron, ano an nahitatabo, ngan ano an iginpapasabot han pag-abot han duha pa nga kairo?

TIKANG han 1919 padayon, an pag-atake han simboliko nga mga duron ha Kakristianohan nagpasakit hinduro ha mga klero. Nangalimbasog hira ha pagpoo ha mga duron, kondi padayon nga nagtitikakusog la lugod hira kay han naglabay. (Pahayag 9:7) Ngan diri la ito! Hi Juan nagsurat: “An siyahan nga kairo tapos na: Kitaa, duduha pa nga kairo in tiarabot ha katapos hini nga mga butang.” (Pahayag 9:12) Dugang pa nga nagpapasakit nga mga peste an naghuhulat ha Kakristianohan.

2. (a) Ano an nahitabo han ginpatunog han ikaunom nga anghel an iya trumpeta? (b) Ano an ginrirepresentaran han uusa nga “tingog tikang ha mga sungay han bulawan nga halaran”? (c) Kay ano nga upat nga anghel an gin-uunabi?

² Diin tikang an ikaduha nga kairo? Hi Juan nagsurat: “Ngan an ikaunom nga anghel nagbudyong, ngan hinbatian ko in tingog tikang ha mga sungay han bulawan nga halaran nga amo an aada ha atubangan han Dios, an usa siniring ngadto ha ikaunom nga anghel nga may-ada budyong; Hubari an upat nga mga anghel nga mga ginapos didto ha daku nga salog nga Euprates.” (Pahayag 9:13, 14) Ginbuhian an mga anghel sugad nga baton ha tingog nga nagtikang ha mga sungay han bulawan nga halaran. Ini an bulawan nga halaran han insenso, ngan antes hini an insenso ha mga yahong nga bulawan tikang hini nga halaran makaduha nga iginkaw-ing ha mga pag-ampo han mga baraan. (Pahayag 5:8; 8:3, 4) Kon sugad, ini nga uusa nga tingog nagrirepresentar ha nagkakaurosa nga mga pag-ampo han mga baraan dinhi ha tuna. Nakikimalooy hira nga luwason unta hira basi madasigon nga makag-alagad hira hin dugang pa sugad nga “mga mensahero” ni Jehova, nga amo an basihan nga kahulogan han Griego nga pulong nga iginhubad dinhi nga “mga anghel.” Kay ano nga may-ada upat nga anghel? Inin simboliko nga numero baga hin nagpapasabot nga magigin organisado gud hira salit makukobrehan nira an bug-os nga tuna.—Pahayag 7:1; 20:8.

3. Kay ano nga an upat nga anghel “ginapos didto ha daku nga salog nga Euprates”?

³ Ha ano nga paagi ito nga mga anghel “ginapos didto ha daku nga salog nga Euprates”? Ha kadaan nga panahon an Euprates amo an norte-este nga giutan han tuna nga iginsaad ni Jehova kan Abraham. (Genesis 15:18; Deuteronomio 11:24) Matin-aw nga an mga anghel ginpugngan ha giutan han hatag han Dios ha ira nga tuna, o tunan-on nga nasasakopan han buruhaton, ginpugngan ha bug-os nga pagsulod ha pag-alagad nga igin-andam ni Jehova para ha ira. An Euprates nakakaw-ing gud liwat ha syudad han Babilonya, ngan han napukan an Jerusalem han 607 A.K.P., an unudnon nga mga Israelita nabihag didto hin 70 ka tuig, “ginapos didto ha daku nga salog nga Euprates.” (Salmo 137:1) Han tuig 1919, an espirituwal nga mga Israelita nakagapos ha sugad-sugad nga paagi han pagpugong, nabibido ngan nangangaro kan Jehova hin giya.

4. Ano an toka ha upat nga anghel, ngan paonan-o ito natuman?

⁴ Makalilipay nga hi Juan nakagsumat: “Ngan pinanhubaran an upat nga mga anghel, nga igin-andam ha oras, ngan ha adlaw, ngan ha bulan ngan ha tuig, basi nga hira manmatay han ikatulo nga bahin han mga tawo.” (Pahayag 9:15) Hi Jehova eksakto nga Paragrekord han Panahon. May-ada hiya orasan ngan ginsusunod niya ito. Salit, ini nga mga mensahero ginbuhian nga tukma ha eskedyol ngan ha husto nga panahon ha pagtuman han kinahanglan nira buhaton. Handurawa la an ira kalipay han pakagawas nira tikang ha pagkabihag han 1919 nga andam gud ha buruhaton! An toka ha ira diri la magpasakit kondi ha kataposan “manmatay han ikatulo nga bahin han mga tawo.” May kalabotan ini ha mga peste nga iginpasamwak han siyahan nga upat nga pagpatunog han trumpeta, nga nakadaot ha ikatulo nga bahin han tuna, dagat, mga linarang ha dagat, mga burabod ngan mga salog, ngan mga surok han kalamrag ha langit. (Pahayag 8:7-12) An upat nga anghel nagpapadayon pa. Hira ‘nanmamatay,’ pinaagi han bug-os nga pagbuhayhag han patay ha espirituwal nga kahimtang han Kakristianohan. Gintutuman ini han mga kapahayagan nga sugad-trumpeta an tunog, tikang han 1922 padayon ngan nagpapadayon pa tubtob yana.

5. May kalabotan ha Kakristianohan, paonan-o an tunog han ikaunom nga trumpeta hinbatian han 1927?

⁵ Hinumdumi nga katapos pa la patunugon han anghel ha langit an ikaunom nga trumpeta. Sugad nga reaksyon hito, an ikaunom han mga serye han tinuig nga internasyonal nga mga kombensyon han mga Estudyante han Biblia gindumara ha Toronto, Ontario, Canada. An programa didto han Domingo, Hulyo 24, 1927, iginpasamwak pinaagi han 53 nga estasyon han radyo, an paagi han komunikasyon nga pinakakalyap hito nga panahon. Ito nga mensahe dinangat ha mamarati nga posible nga inabot hin damu ka milyon. Siyahan, iginbuhayhag han usa nga mapwersa nga resolusyon an Kakristianohan sugad nga patay ha espirituwal ngan iginpahibaro ini nga imbitasyon: “Hini nga oras han kagupong hi Jehova nga Dios nagsusugo ha mga tawo nga bayaan ngan isalikway ha kadayonan an ‘Kakristianohan’ o ‘organisado nga Kristianidad’ ngan bug-os nga talikdan ito . . . ; [gin-aaghat] an mga tawo nga ihatag hin bug-os kan Jehova nga Dios ngan ha iya Hadi ngan ginhadian an ira kinasingkasing nga debosyon ngan pagkamaunungon.” An ulohan han sunod nga pahayag publiko nga sumunod hito amo an “Kagawasan Para ha Katawohan.” Iginpahayag ini ni J. F. Rutherford ha iya natural nga madasigon nga estilo, nga angayan ha “kalayo, aso, ngan asupre” nga sunod nga nakita ni Juan ha bisyon.

6. Paonan-o iginhulagway ni Juan an mga kasundalohan nga mangangabayó nga iya sunod nga nakita?

⁶ “Ngan an kadamu han mga kasundalohan nga nangangabayo duha ka tagnapulo ka yukot ka tagnapulo ka yukot: Hinbatian ko an ira kadamu. Ngan hinkit-an ko ha bisyon hin kakabayohan, ngan an mga nangangabayo ha ira, nga may mga kalasag nga sugad hin kalayo ngan hasinto ngan asupre: ngan an mga ulo han kakabayohan sugad hin mga ulo han mga leon; ngan nan-gowa tikang ha ira mga baba an kalayo, aso ngan asupre. Tungod hini nga mga peste nga amo in kalayo, aso, ngan asupre, nga nagkagowa tikang ha ira mga baba, an ikatulo ka bahin han mga tawo nagkamamatay.”—Pahayag 9:16-18.

7, 8. (a) Ilarom han kan kanay paggiya nahaguros an mga mangangabayó? (b) Ha ano nga mga paagi kapariho an mga mangangabayó ha mga duron nga nahiuna ha ira?

⁷ Matin-aw nga ini nga mga mangangabayó nahaguros ilarom han paggiya han upat nga anghel. Makaharadlok gud nga kiritaon! Handurawa la an imo magigin reaksyon kon ikaw an puntirya han sugad nga pag-atake han mga mangangabayó! Ha ira pa la hitsura mahahadlok ka na hinduro. Kondi naobserbahan mo ba nga ini nga mga mangangabayó pariho gud ha mga duron nga nahiuna ha ira? An mga duron pariho hin kakabayohan; an mga mangangabayó may-ada kakabayohan. Ito nga duha, kon sugad, nahidadabi ha teokratiko nga pakig-away. (Proberbios 21:31) An mga duron may-ada mga ngipon nga pariho han kanan mga leon; an kakabayohan han mga mangangabayó may-ada mga ulo nga pariho han kanan mga leon. Kon sugad ini hira pariho nakakaw-ing ha maisugon nga Leon ha tribo ni Juda, hi Jesu-Kristo, nga amo an ira Lider, Kumander, ngan Susbaranan.—Pahayag 5:5; Proberbios 28:1.

⁸ An mga duron ngan an mga mangangabayó pariho nakikigbahin ha paghukom ni Jehova. Nagkagawas an mga duron tikang ha aso nga nagpasabot hin kairo ngan makabungkag nga kalayo para ha Kakristianohan; tikang ha baba han kakabayohan nagowa an kalayo, aso, ngan asupre. An mga duron may-ada puthaw nga mga taming ha dughan, nga nagpapasabot nga an ira kasingkasing napapanalipdan han diri-mabari nga pagkamaunungon ha katadongan; an mga mangangabayó may sul-ot nga taming ha dughan nga pula, asul, ngan dulaw, nga nagpapasabot hin kalayo, aso, ngan asupre han makamaratay nga mga mensahe han paghukom nga nagkakagowa ha mga baba han kakabayohan. (Itanding an Genesis 19:24, 28; Lukas 17:29, 30.) An mga ikog han mga duron pariho han kanan mga urang-urang para ha pagpasakit; an mga ikog han kakabayohan pariho han kanan mga halas para ha pagpatay! Baga hin an buruhaton nga gintikangan han mga duron igpapadayon han mga mangangabayó ha mas mapwersa nga paagi tubtob nga matapos ito.

9. Ano an ginsisimbolohan han mga mangangabayó?

⁹ Kon sugad, ano an ginsisimbolohan hini nga mga mangangabayó? Sugad la nga gintikangan han dinihogan nga Juan nga klase an sugad-trumpeta nga pagpasamwak han paghukom ni Jehova ha pagpanimalos ha Kakristianohan upod an awtoridad nga mangagat ngan magpaul-ol, malalaoman liwat naton nga ito gihapon nga buhi nga grupo an gagamiton ha ‘pagpamatay,’ karuyag sidngon, ha pagpasamwak nga an Kakristianohan ngan an mga klero hito patay gud ha espirituwal, iginsalikway na ni Jehova ngan nakaandam na para ha “nagkakalayo nga hudno” han dayon nga kabungkagan. Oo, kinahanglan mabungkag an ngatanan nga bahin han Babilonya nga Daku. (Pahayag 9:5, 10; 18:2, 8; Mateo 13:41-43, NW) Kondi antes han kabungkagan hito, gagamiton han Juan nga klase “an kampilan han espiritu, nga amo an pulong han Dios,” ha pagbuhayhag han sugad-patay nga kahimtang han Kakristianohan. An upat nga anghel ngan an mga mangangabayó amo an naggigiya hinin simboliko nga pamatay ha “ikatulo nga bahin han mga tawo.” (Efeso 6:17; Pahayag 9:15, 18) Nagpapasabot ini hin husto nga pag-organisa ngan teokratiko nga giya ilarom han pagmangno han Ginoo nga hi Jesu-Kristo samtang naatake ha pakig-away an makatarag-ob nga panon han mga parasamwak han Ginhadian.

Duha ka Napulo ka Yukot han Napulo ka Yukot

10. Ha ano nga paagi may-ada duha ka napulo ka yukot han napulo ka yukot nga mangangabayó?

¹⁰ Paonan-o nagkaada hin duha ka napulo ka yukot han napulo ka yukot hini nga mga mangangabayó? An duha ka napulo ka yukot han napulo ka yukot katugbang hin 200 milyon.a Makalilipay nga may-ada na yana minilyon nga parasamwak han Ginhadian, pero an ira kadamu hirayo gud ha ginatos ka milyon! Kondi hinumdumi an mga pulong ni Moises ha Numeros 10:36: “Balik, O Jehova, ngadto ha napulo ka yukot han mga yinukot ni Israel.” (Itanding an Genesis 24:60.) Ha literal, mangangahulogan ito nga ‘Balik gud ngadto ha napuplo ka milyon han Israel.’ Kondi an Israel mga duha o tulo ka milyon la an kadamu ha panahon ni Moises. Ano, kon sugad, an karuyag sidngon ni Moises? Sigurado nga nahuhunahuna niya nga an mga Israelita sadang magdamu tubtob nga diri na maihap sugad han “mga bitoon ha mga langit, ngan sugad han baras nga aada ha baybayon,” imbes nga maihap. (Genesis 22:17; 1 Kronikas 27:23) Salit ginamit niya an pulong para han “napulo ka yukot” ha pagpasabot hin damu hinduro kondi diri espisipiko nga numero. Tungod hito, ini an pagkahubad han The New English Bible hini nga bersikulo: “Pumahuway ka, GINOO han diri-maihap nga yinukot han Israel.” Nauyon ini ha ikaduha nga kahulogan han pulong para han “napulo ka yukot” nga hiaagian ha Griego ngan Hebreo nga mga diksyonaryo: “diri-maihap nga panon,” usa nga “panon.”—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ni Gesenius, nga iginhubad ni Edward Robinson.

11. Basi magin napulo ka yukot an Juan nga klase bisan la ha simboliko nga paagi, ano an pagkikinahanglanon?

¹¹ Kondi, an kadamu han mga membro han Juan nga klase nga aanhi pa ha tuna waray pa mag-10,000—kulang pa ha literal nga napulo ka yukot. Paonan-o hira maipapariho ha diri-maihap nga yinukot nga mangangabayó? Basi magin napulo ka yukot bisan ha simboliko nga paagi, diri ba hira magkikinahanglan hin mga kabulig? Ito gud an ira ginkikinahanglan, ngan pinaagi han diri-takos nga pagkabuotan ni Jehova, ito an ira nakarawat! Diin tikang ini nga mga kabulig?

12, 13. Ano nga mga hitabo ha kasaysayan tikang han 1918 tubtob 1935 an nagpasabot han gintikangan han mga kabulig?

¹² Tikang han 1918 tubtob 1922, an Juan nga klase nagtikang pagpasamwak ha masurub-on nga katawohan han makalilipay nga paglaom nga “minilyon nga nabubuhi yana an diri na gud mamamatay.” Han 1923 iginpahibaro liwat nga an mga karnero han Mateo 25:31-34 makakapanunod hin kinabuhi dinhi ha tuna ilarom han Ginhadian han Dios. Pariho nga paglaom an iginpahayag ha bokleta nga Freedom for the Peoples, nga iginpagowa ha internasyonal nga kombensyon han 1927. Temprano ha dekada han 1930 an matadong nga Jehonadab nga klase ngan an ‘mga tawo nga nanhahayhay ngan nagsisinggit’ tungod han makasurubo nga kahimtang ha espirituwal han Kakristianohan ipinakita nga pariho han simboliko nga mga karnero nga may-ada paglaom nga kinabuhi ha tuna. (Esekiel 9:4; 2 Hadi 10:15, 16) Sugad nga paggiya ha ira ha moderno nga “mga bungto nga darangpanan,” an The Watchtower han Agosto 15, 1934 nagsiring: “An mga kaapi han Jonadab nga klase nakabati han tunog han trumpeta han Dios ngan nagsunod ha pahamangno pinaagi han pagpalagiw ngadto ha organisasyon han Dios ngan pakig-upod ha katawohan han Dios, ngan kinahanglan magpabilin hira didto.”—Numeros 35:6.

¹³ Han 1935 an mga kaapi han Jonadab nga klase espesyal nga gin-imbitar pagtambong ha kombensyon han mga Saksi ni Jehova ha Washington, D.C., E.U.A. Didto, han Biernes, Mayo 31, iginpresenta ni J. F. Rutherford an iya bantogan nga pahayag nga “An Damu Hinduro nga Katawohan,” diin matin-aw nga iginsaysay niya nga ini nga grupo nga ginhisgotan ha Pahayag 7:9 amo liwat an mga karnero ha Mateo 25:33—usa ka dedikado nga grupo nga may-ada tunan-on nga paglaom. Sugad nga tigaman han mga butang nga maabot, 840 nga bag-o nga mga Saksi an nabawtismohan hito nga kombensyon, nga an kadam-an ha ira kaapi han daku nga panon.b

14. Magkakaada ba bahin an daku nga panon ha simboliko nga pag-atake han mga mangangabayó, ngan ano nga determinasyon an iginpahayag han 1963?

¹⁴ Nagkaada ba bahin inin daku nga panon ha pag-atake han mga mangangabayó nga nagtikang han 1922 ngan espisipiko nga ginpabug-atan ha kombensyon han 1927 ha Toronto? Ilarom han paggiya han upat nga anghel—an dinihogan nga Juan nga klase—nagkaada gud ito bahin! Ha bug-os-kalibotan nga “Waray Kataposan nga Maopay nga Sumat” nga Asembleya han 1963, nakig-urosa ito ha Juan nga klase ha makapadasig nga resolusyon. Iginpasamwak hini nga an kalibotan “makakaeksperyensya hin sugad-linog nga kasamok ha kalibotan nga waray pa gud kapariho, ngan an ngatanan nga institusyon hito ha politika ngan an moderno nga relihiyoso nga Babilonya hito pagbabay-ugon tubtob nga madugmok.” Iginpahayag an determinasyon nga “padayon nga ipapahayag naton nga waray ginpapasulabi ha ngatanan nga tawo an ‘waray kataposan nga maopay nga sumat’ mahitungod han Mesianiko nga ginhadian han Dios ngan han iya mga paghukom, nga pariho hin mga peste ha iya mga kaaway kondi ipapadapat basi mahatagan hin kagawasan an ngatanan nga tawo nga naruruyag magsingba ha Dios nga Maglalarang ha husto nga paagi ha espiritu ngan ha kamatuoran.” Ini nga resolusyon madasigon nga ginkarawat ha 24 nga asembleya ha bug-os nga kalibotan nga may kabug-osan nga 454,977 nga tinambong, nga 95 porsyento ha ira an kaapi han daku nga panon.

15. (a) Han 2005, pira ka porsyento han mga magburuhat nga ginagamit ni Jehova ha kanataran an ginkompwesto han daku nga panon? (b) Paonan-o iginpapahayag han pag-ampo ni Jesus ha Juan 17:20, 21 an pakig-usa han daku nga panon ha Juan nga klase?

¹⁵ An daku nga panon padayon nga nagpapahayag han bug-os nga pakig-usa hito ha Juan nga klase ha pagbubo han mga peste ngada ha Kakristianohan. Han 2005 inin daku nga panon nagkompwesto han sobra 99.8 porsyento han mga magburuhat nga ginagamit ni Jehova ha kanataran. An mga membro hito bug-os-kasingkasing nga kahiusa han Juan nga klase, nga igin-ampo ni Jesus sugad han nakarekord ha Juan 17:20, 21: “Diri ako nag-aampo tungod hini la, kondi tungod hadton nagtotoo ha akon pinaagi ha ira pulong; basi hira ngatanan magkaurosa; nga sugad man ikaw, Amay, aadi ha akon, ngan ako ha imo, basi man hira magkaurosa dinhi ha aton; basi an kalibotan tumoo nga ikaw an nagpakanhi ha akon.” Samtang nangunguna an Juan nga klase ilarom ni Jesus, an madasigon nga daku nga panon nakikigbahin ha ira ha pinakamakabungkag nga pag-atake han mga mangangabayó ha bug-os nga kasaysayan han tawo!c

16. (a) Paonan-o iginhulagway ni Juan an mga baba ngan mga ikog han simboliko nga kakabayohan? (b) Ha ano nga paagi ginbabansay an mga baba han katawohan ni Jehova para ha pag-alagad? (c) Ano an katugbang han kamatuoran nga “an ira mga ikog sugad hin kahalasan”?

¹⁶ Ito nga mga mangangabayó nagkikinahanglan hin garamiton ha pakig-away. Ngan urusahon gud an paagi han pagtagana hini ni Jehova! Iginhulagway ito ni Juan: “Kay an gahum han kakabayohan nakada ha ira baba, ngan ha mga ikog: kay an ira mga ikog sugad hin kahalasan, ngan may-ada mga ulo; ngan pinaagi hini hira nanhihibang.” (Pahayag 9:19) Gin-ordinahan ni Jehova an iya dedikado, bawtismado nga mga ministro para hini nga pag-alagad. Pinaagi han Teokratiko nga Eskwelahan ha Ministeryo ngan iba pa nga katirok han kongregasyon ngan mga eskwelahan, iya gintututdoan hira kon paonan-o isasangyaw an pulong, basi hira makagyakan nga may awtoridad pinaagi han ‘dila han mga natutdoan.’ Iya ibinutang an iya mga pulong dida ha ira mga baba ngan ginsugo hira nga ipasamwak an iya mga paghukom “ha kadaygan, ngan tikang ha tagsa-tagsa nga balay.” (2 Timoteo 4:2; Isaias 50:4; 61:2; Jeremias 1:9, 10; Buhat 20:20) An Juan nga klase ngan an daku nga panon nagbibilin hin malara nga mensahe, nga katugbang han “mga ikog,” pinaagi han yinukot ka milyon nga Biblia, libro, brosyur, ngan magasin nga iginpanaltag ha paglabay han katuigan. Ha ira mga kaaway, nga ginpahamangnoan mahitungod han tiarabot nga ‘kadaot’ tikang kan Jehova, ini nga mga kasundalohan nga mangangabayó baga hin pariho gud hin duha ka napulo ka yukot han napulo ka yukot.—Itanding an Joel 2:4-6.

17. May-ada ba bahin an mga Saksi ni Jehova ha pag-atake han mga mangangabayó ha katunaan diin diri puydi ipanaltag an mga literatura tungod kay igindidiri an buruhaton? Isaysay.

¹⁷ An usa han madasigon gud nga grupo hini nga mga mangangabayó ginkukompwesto han kabugtoan ha mga lugar diin igindidiri an buruhaton han mga Saksi ni Jehova. Pariho hin mga karnero ha butnga han mga lobo, hira kinahanglan ‘magin maaramon sugad han mga halas, ngan magpakabuotan sugad han mga sarapati.’ Ha pagsugot kan Jehova, diri hira makakaundang ha pagyakan mahitungod han ira hinkit-an ngan hinbatian. (Mateo 10:16; Buhat 4:19, 20; 5:28, 29, 32) Tungod kay gutiay la o waray hira inimprinta nga materyal nga maipapanaltag ha publiko, masisiring ba naton nga hira waray bahin ha pag-atake han mga mangangabayó? Diri gud! May-ada hira mga baba ngan awtoridad tikang kan Jehova nga magagamit ha pagpahayag han kamatuoran han Biblia. Ini gud an ira ginbubuhat, ha diri-pormal ngan nakakadani nga paagi, nagtitikang hin mga pag-aram ha Biblia ngan ‘nagdadara hin damu ha pagkamatadong.’ (Daniel 12:3) Bisan kon bangin diri hira makasakit pinaagi han ira mga ikog pinaagi han pagbilin hin prangka hinduro nga mga literatura, nagkakagowa tikang ha ira mga baba an simboliko nga kalayo, aso, ngan asupre samtang mataktika ngan maaramon nga nagpapamatuod hira mahitungod han tiarabot nga adlaw han bindikasyon ni Jehova.

18. Ha pira na nga yinaknan ngan ha ano na nga kadamu iginpapanaltag hini nga mga mangangabayó an inimprinta nga nagpipeste nga mensahe?

¹⁸ Ha iba nga lugar, padayon nga iginbubuhayhag han mga literatura han Ginhadian an Babiloniko nga mga doktrina ngan mga paagi han Kakristianohan, nga simboliko nga naghahatag hito han kadaot nga takos hito. Pinaagi han moderno nga mga pamaagi ha pag-imprinta, inin damu hinduro nga mangangabayó ha sulod hin 68 ka tuig antes han 2005 nakapanaltag na ha sobra 450 nga yinaknan hin binilyon nga Biblia, libro, magasin, ngan brosyur—mas damu gud kay ha literal nga duha ka napulo ka yukot han napulo ka yukot. Maul-ol nga lará an iginhahampak hito nga mga ikog!

19, 20. (a) Bisan kon an espisipiko nga puntirya han nagpipeste nga mga mensahe amo an Kakristianohan, ano an reaksyon han iba ha katunaan nga diri sakop han Kakristianohan? (b) Paonan-o iginhulagway ni Juan an reaksyon han katawohan ha kabug-osan?

¹⁹ Katuyoan ni Jehova nga inin nagpipeste nga mensahe “manmatay han ikatulo nga bahin han mga tawo.” Salit an espisipiko nga puntirya hito amo an Kakristianohan. Kondi nakaabot na ito ha katunaan nga diri na sakop han Kakristianohan, pati na ha damu nga lugar diin hinbabaroan gud an pagkasalingkapaw han mga relihiyon han Kakristianohan. Nagin duok ba kan Jehova an mga tawo hini nga katunaan sugad nga resulta han pakakita han pagpesteha hinin dunot nga organisasyon han relihiyon? Oo, damu an nagin duok gud! May-ada kinaburut-on nga nagkarawat dida ha mga maaghop ngan makaruruyag nga mga tawo nga nag-uukoy ha mga lugar nga gawas na han direkta nga impluwensya han Kakristianohan. Kondi mahitungod han katawohan ha kabug-osan, iginhulagway ni Juan an ira reaksyon: “An iba han mga tawo, nga waray pamataya hini nga mga peste, waray magbasol han mga buhat han ira mga kamot, basi nga diri hira magsingba ha mga yawa, ngan ha mga dios-dios nga hinimo hin bulawan, ngan hin salapi, ngan hin tumbaga, ngan hin bato, ngan hin kahoy; nga iton diri sadang makakita, bisan makabati, bisan makalakat. Ngan waray hira magbasol han ira mga pamatay, ngan han ira mga kadiwatahan, ngan han ira mga pakighilawas, ngan han ira mga pangawat.” (Pahayag 9:20, 21) Diri magkakaada bug-os-kalibotan nga kakombirte han sugad nga mga diri-mabinasulon. An ngatanan nga nagpapadayon ha ira maraot nga mga buhat maatubang han makabungkag nga paghukom ni Jehova ha makatirigamnan nga adlaw han pagbindikar ha iya. Kondi an “bisan hin-o nga magtawag han ngaran ni Jehova maluluwas.”—Joel 2:32; Salmo 145:20; Buhat 2:20, 21.

²⁰ An aton ginhisgotan pa la bahin han ikaduha nga kairo. Damu pa an mahitatabo antes matapos ini nga kairo, sugad han makikita naton ha masunod nga mga kapitulo.

[Mga footnote]

[Retrato ha pahina 149]

An pagpatunog ha ikaunom nga trumpeta nagpapakilala han ikaduha nga kairo

[Mga Retrato ha pahina 150, 151]

Ginigiyahan han upat nga anghel an pinakadaku nga pag-atake han mga mangangabayó ha bug-os nga kasaysayan

[Mga Retrato ha pahina 153]

Nakapanaltag na an diri-maihap nga mga mangangabayó hin minilyon nga publikasyon nga basado ha Biblia

[Mga Retrato ha pahina 154]

Waray magbasol an iba nga mga tawo