ARADMAN NGA ARTIKULO 21
KARANTAHON 21 Unaha an Pagpamiling han Ginhadian
Pamulata an Syudad nga Magpapabilin
“Ginpapamulat gud naton an [syudad] nga tiarabot.”—HEB. 13:14.
POKUS
Kon ano an aton mahibabaroan nga leksyon ha Hebreo kapitulo 13 nga mabulig ha aton yana ngan ha tiarabot.
1. Ano an igintagna ni Jesus nga mahitatabo ha Jerusalem ha siyahan nga siglo?
HAN pipira na la ka adlaw antes patayon hi Jesu-Kristo, naghatag hiya hin detalyado nga tagna nga nagkaada siyahan nga katuman ha kataposan nga mga adlaw han Judio nga sistema han mga butang. Nagpahamangno hiya nga maabot an adlaw nga an syudad han Jerusalem ‘papalibotan han nagkakampo nga mga kasundalohan.’ (Luc. 21:20) Nagsiring hi Jesus ha iya mga sumurunod nga kon makita na nira ito nga kasundalohan—nga amo an Romano nga kasundalohan—dapat hira bumaya dayon ha ira lugar.—Luc. 21:21, 22.
2. Ano an iginpahinumdom ni apostol Pablo ha Hebreo nga mga Kristiano ha Judea ngan Jerusalem?
2 Han pipira na la ka tuig antes palibotan han Romano nga kasundalohan an Jerusalem, hi apostol Pablo nagsurat hin importante nga mensahe nga gintatawag yana nga libro han Mga Hebreo. Hito nga surat, naghatag hi Pablo hin importante nga sagdon ha mga Kristiano ha Judea ngan Jerusalem nga mabulig ha ira nga magin andam ha mahitatabo. Ano gud an mahitatabo? Bubungkagon an Jerusalem. Kon karuyag han mga Kristiano nga matalwas, dapat hira magin andam nga bayaan an ira mga balay ngan negosyo. Salit mahitungod ha syudad han Jerusalem, hi Pablo nagsurat: “Waray kita dinhi syudad nga nagpapabilin.” Katapos, nagsiring pa hiya: “Pero ginpapamulat gud naton an usa nga tiarabot.”—Heb. 13:14.
3. Ano an “syudad nga may tinuod nga mga pundasyon,” ngan kay ano nga ginpapamulat naton ito?
3 An mga Kristiano nga nagdesisyon nga bayaan an Jerusalem ngan Judea posible gud nga inatubang hin pagpakaalo ngan pagtamay, pero ito nga desisyon nagtalwas ha ira. Yana, gintatamay kita kay diri naton iginbubutang an aton pagsarig ha mga tawo o ha kwarta, ngan diri kita nagbibiling hin komportable nga kinabuhi hini nga kalibotan. Pero kay ano nga ito an aton ginpili? Kay maaram kita nga ini nga sistema temporaryo la. Ginpapamulat naton an “syudad nga may tinuod nga mga pundasyon,” nga amo an “usa nga tiarabot,” an Ginhadian han Dios.a (Heb. 11:10; Mat. 6:33) Pag-iistoryahan han kada sub-ulohan hini nga artikulo an: (1) kon paonan-o an giniyahan nga sagdon ni Pablo nakabulig ha mga Kristiano ha siyahan nga siglo nga padayon nga pamulaton “an [syudad] nga tiarabot,” (2) kon paonan-o hira igin-andam ni Pablo ha tiarabot nga mga panhitabo, ngan (3) kon paonan-o an iya sagdon nakakabulig ha aton yana.
SARIG HA IYA NGA DIRI KA GUD PAPABAY-AN
4. Kay ano nga importante ha mga Kristiano an Jerusalem?
4 An Jerusalem importante ha mga Kristiano. An siyahan-siglo nga Kristiano nga kongregasyon naporma didto han 33 C.E., ngan an nagmamando nga lawas aadto liwat hito nga syudad. Labot pa hito, damu nga Kristiano an may mga balay nga gintatag-iya ngan may-ada hira damu nga natirok nga panag-iya hito nga syudad. Pero ginpahamangnoan ni Jesus an iya mga sumurunod nga dapat hira gumawas ha Jerusalem ngan bisan ha Judea.—Mat. 24:16.
5. Paonan-o igin-andam ni Pablo an mga Kristiano ha mahitatabo?
5 Para maiandam an mga Kristiano ha mahitatabo, ginbuligan hira ni Pablo nga magpokus ha panhunahuna ni Jehova ha syudad han Jerusalem. Ginpahinumdoman hira ni Pablo nga ha panhunahuna ni Jehova, an templo, an pagkasaserdote, ngan an mga paghalad nga ginhihimo ha Jerusalem diri na sagrado. (Heb. 8:13) Iginsalikway han kadam-an nga residente hito nga syudad an Mesias. An templo ha Jerusalem diri na sentro han putli nga pagsingba kan Jehova, ngan bubungkagon ito.—Luc. 13:34, 35.
6. Kay ano nga an pahinumdom ni Pablo nga mababasa ha Hebreo 13:5, 6 napapanahon gud para ha mga Kristiano?
6 Han nagsurat hi Pablo ha mga Hebreo, an Jerusalem mainuswagon nga syudad. Hito nga panahon, an Jerusalem gintawag han usa nga Romano nga awtor sugad nga “an pinakakilala nga syudad ha Este.” An mga Judio nga tikang ha damu nga katunaan nagbibiyahe ngadto kada tuig basi magselebrar han mga piyesta, nga tungod hito daku an kità han syudad. Tungod hito, an iba nga mga Kristiano posible nga nagkaada liwat daku nga kità. Salit posible nga ito an rason nga ginsagdonan hira ni Pablo: “Mahigawas ha paghigugma ha kwarta an iyo pagkinabuhi, samtang kontento na kamo ha mga butang nga aada.” Ngan ginkotar niya an makakombinse nga pasarig nga mababasa ha Kasuratan, nga nagsusumat han pasarig mismo ni Jehova: “Diri ko gud ikaw babayaan, ngan diri ko gud ikaw papabay-an.” (Basaha an Hebreo 13:5, 6; Deut. 31:6; Sal. 118:6) An mga Kristiano ha Jerusalem ngan Judea nagkikinahanglan hini nga pasarig. Kay ano? Kay waray pag-iha katapos nira makarawat ito nga surat, maoobligar hira pagbaya han ira mga balay, han ira mga negosyo, ngan han kadam-an han ira panag-iya. Ngan kinahanglan nira atubangon an mga mahitatabo.
7. Kay ano nga dapat naton parig-unon yana an aton pagsarig kan Jehova?
7 Leksyon para ha aton: Ano an diri na maiha mahitabo? An kataposan hini nga presente nga sistema han mga butang ha “daku nga kasakitan.” (Mat. 24:21) Pariho ha siyahan-siglo nga mga Kristiano, dapat kita magpabilin nga nagmamata ngan magin andam. (Luc. 21:34-36) Ha daku nga kasakitan, bangin bayaan naton an pipira o bangin pa ngani an tanan naton nga panag-iya. Hito nga panahon, dapat kita bug-os nga sumarig nga diri gud kita papabay-an ni Jehova. Bisan yana, antes umabot ito nga kasakitan, may oportunidad kita nga ipakita kon diin kita nasarig. Pakianhi an imo kalugaringon, ‘An akon ba mga ginbubuhat ngan mga goal nagpapakita nga nasarig ako, diri ha mga karikohan, kondi ha Dios nga nagsasaad nga aatamanon niya ako?’ (1 Tim. 6:17) Syempre, bisan kon makakakuha kita hin mga leksyon tikang ha nahitabo ha siyahan nga siglo, an tiarabot nga “daku nga kasakitan” magigin mas makuri gud. Salit paonan-o naton mahibabaroan kon ano gud an aton bubuhaton kon magtikang na ito nga kasakitan?
SUGTA AN MGA NANGUNGUNA
8. Ano an mga instruksyon ni Jesus ha iya mga disipulo?
8 Paglabay hin pipira ka tuig tikang han nakarawat an surat ni Pablo ha mga Hebreo, nakita han mga Kristiano nga an Romano nga kasundalohan nakapalibot ha syudad han Jerusalem. Sinyales ito nga dapat na hira bumaya; an syudad han Jerusalem bubungkagon. (Mat. 24:3; Luc. 21:20, 24) Pero diin hira makadto? Ini la an siring ni Jesus: “An mga aadto ha Judea magtikang na pagpalagiw ngadto ha kabukiran.” (Luc. 21:21) Damu an bukid hito nga rehiyon. Salit diin hira makadto?
9. Kay ano nga posible nga naghinunahuna an mga Kristiano kon diin nga kabukiran hira mapakadto? (Kitaa liwat an mapa.)
9 May pipira nga kabukiran nga puydi makadtoan han mga Kristiano: an kabukiran han Samaria, an kabukiran han Galilea, an Bukid Hermon ngan an kabukiran han Lebanon, ngan an kabukiran ha tabok han Jordan. (Kitaa an mapa.) An pipira nga syudad hito nga kabukiran baga hin safe ukyan. Halimbawa, an syudad han Gamla nahimumutang ha hitaas nga bukid nga batoon ngan makuri gud kadtoan. An iba nga Judio naghunahuna nga ito nga syudad safe gud ukyan. Pero an Gamla nagin lugar han grabe nga girra han mga Judio ngan Romano, ngan damu nga residente hito an nagkamatay.b
Damu nga kabukiran an puydi unta palagiwan han mga Kristiano hadto, pero diri ngatanan safe (Kitaa an parapo 9)
10-11. (a) Ano an posible nga gin-gamit ni Jehova ha paggiya ha mga Kristiano? (Hebreo 13:7, 17) (b) Paonan-o nagpahimulos an mga Kristiano ha pagsunod ha mga nangunguna? (Kitaa liwat an piktyur.)
10 Makakasiring kita nga gin-giyahan ni Jehova an mga Kristiano pinaagi han mga nangunguna ha kongregasyon. Ha urhi, nagsurat an historyador nga hi Eusebius: “Pinaagi han giya han Dios, an katawohan han kongregasyon ha Jerusalem nakakarawat hin kapahayagan nga iginhatag ha gin-uuyonan nga kalalakin-an; ginsugo hira . . . nga bumaya ha syudad antes an girra ngan mag-ukoy ha usa nga syudad ha Perea nga gintatawag nga Pella.” An Pella baga hin maopay nga lugar. Diri gud ito hirayo ha Jerusalem, salit masayon la ito kadtoan. An kadam-an liwat nga mga tawo ha Pella diri mga Judio ngan kaurogan na nga diri hira apektado han panatiko nga mga girriro nga Judio ngan diri hira kaapi han mga girra kontra ha mga Romano.—Kitaa an mapa.
11 Gin-aplikar han mga Kristiano nga pinalagiw ha kabukiran an sagdon ni Pablo nga “magin masinugtanon ha mga nangunguna ha iyo” ha kongregasyon. (Basaha an Hebreo 13:7, 17.) Sugad nga resulta, natalwas an katawohan han Dios. Iginpapakita han kasaysayan nga waray pabay-i han Dios adton “nagpipinamulat . . . han syudad nga may tinuod nga mga pundasyon”—an Ginhadian han Dios.—Heb. 11:10.
An Pella safe kadtoan ngan diri hirayo (Kitaa an parapo 10-11)
12-13. Paonan-o gin-gigiyahan ni Jehova an iya katawohan ha magkuri gud nga panahon?
12 Leksyon para ha aton: Gin-gagamit ni Jehova an mga nangunguna ha paghatag ha iya katawohan hin espisipiko nga instruksyon. Damu an ehemplo ha Kasuratan kon paonan-o nagpili hi Jehova hin mga paraataman basi maggiya ha iya katawohan ha magkuri gud nga panahon. (Deut. 31:23; Sal. 77:20) Ngan yana, nakikita naton an damu nga ebidensya nga padayon nga ginagamit ni Jehova an mga nangunguna.
13 Halimbawa, han nagkaada COVID-19 nga pandemya, “an mga nangunguna” naghatag hin mga instruksyon ha mga kongregasyon. An mga tigurang nakakarawat hin mga instruksyon basi maihatag an mga panginahanglan ha espirituwal han kabugtoan. Waray pag-iha katapos magtikang an pandemya, nagkaada kita makasaysayan nga kombensyon ha sobra 500 nga linggwahe pinaagi han Internet, TV, ngan radyo. Waray gud umundang an paghatag ha aton han espirituwal nga pagkaon, salit nagpabilin kita nga urosa. Makakasarig kita nga anoman nga problema an umabot, padayon nga mabulig hi Jehova ha mga nangunguna basi makahimo hin maaramon nga mga desisyon. Labot pa ha pagsarig kan Jehova ngan ha pagin masinugtanon ha iya mga sugo, ano pa nga mga kalidad an mabulig ha aton basi magin andam para ha daku nga kasakitan ngan magin maaramon hito nga makuri gud nga panahon?
IPAKITA AN MINAGBURUGTO NGA GUGMA NGAN AN PAGIN MAABIABIHON
14. Basado ha Hebreo 13:1-3, ano nga mga kalidad an kinahanglan ipakita han mga Kristiano ha kataposan nga mga adlaw han Judio nga sistema han mga butang?
14 Kon magtikang na an daku nga kasakitan, labi na gud nga kinahanglan naton ipakita hito nga panahon an gugma ha usa kag usa. Hito nga panahon, kinahanglan sundon naton an ehemplo han mga Kristiano ha Jerusalem ngan Judea. Pirme na nira hinigugma an usa kag usa. (Heb. 10:32-34) Pero ha mga tuig nga hirani na an kataposan han Judio nga sistema han mga butang, dapat ipakita han mga Kristiano an mas hilarom gud nga “minagburugto nga gugma” ngan “pagin maabiabihon.”c (Basaha an Hebreo 13:1-3.) Ito liwat an dapat naton buhaton samtang nagtitikahirani an kataposan hini nga sistema han mga butang.
15. Kay ano nga dapat ipakita han Hebreo nga mga Kristiano an minagburugto nga gugma ngan pagin maabiabihon han pinalagiw hira?
15 Han ginpalibotan han Romano nga kasundalohan an Jerusalem ngan han tigda nga binaya hira, an mga Kristiano pinalagiw nga dara an pipira la nga gamit. (Mat. 24:17, 18) Kinahanglan nira sumarig ha usa kag usa samtang nagbibiyahe hira ngadto ha kabukiran ngan kon aadto na hira ha ira bag-o nga urukyan. Sigurado nga damu an “mga kahimtang nga may dinalian nga panginahanglan,” ngan maghahatag ito ha mga Kristiano hin oportunidad nga ipakita an sinsero nga minagburugto nga gugma ngan pagin maabiabihon pinaagi ha pagbulig ha usa kag usa ngan pagin mahinatagon.—Tito 3:14.
16. Ha ano nga paagi naton maipapakita an gugma ha aton mga igkasi-magsiringba nga nagkikinahanglan han aton bulig? (Kitaa liwat an piktyur.)
16 Leksyon para ha aton: An gugma nagpapagios ha aton nga buligan an aton mga igkasi-magsiringba kon kinahanglan nira an aton bulig. Damu han katawohan han Dios an andam mag-ataman ha espirituwal ngan materyal nga panginahanglan han ira kabugtoan nga nagin mga refugee tungod han mga girra ngan kalamidad. An sister nga taga-Ukraine nga binaya ha ira balay tungod han girra, nagsiring: “Inabat namon an kamot ni Jehova nga naggigiya ngan nabulig ha amon pinaagi han aton kabugtoan. Gin-welcome nira kami ngan ginbuligan hin maopay ha Ukraine, ha Hungary, ngan yana dinhi ha Germany.” Mga instrumento ni Jehova, nga baga hin aada ha iya mga kamot, an mga maabiabihon ha ira kabugtoan ngan nanginginano han ira mga panginahanglan.—Prob. 19:17; 2 Cor. 1:3, 4.
An mga Kristiano nga refugee yana nagkikinahanglan han aton bulig (Kitaa an parapo 16)
17. Kay ano nga importante gud yana nga mahibaro kita ha pagpakita han minagburugto nga gugma ngan pagin maabiabihon?
17 Sigurado nga labaw nga pagkikinahanglanon naton ha tiarabot nga daku nga kasakitan an sugad nga pagburubligay. (Hab. 3:16-18) Ginti-train kita ni Jehova yana nga padayon nga ipakita an minagburugto nga gugma ngan pagin maabiabihon, kay ito nga mga kalidad magigin importante gud hito nga panahon.
KON ANO AN MAHITATABO
18. Ha ano nga paagi naton masusubad an Hebreo nga mga Kristiano ha siyahan nga siglo?
18 Sugad han iginpapakita han kasaysayan, an mga Kristiano nga pinalagiw ngadto ha kabukiran natalwas han ginbungkag an Jerusalem. Ginbayaan nira an syudad, pero waray gud hira bayai ni Jehova. Kumusta naman ha aton panahon? Diri kita maaram han eksakto nga mahitatabo ha tiarabot. Pero ginpahamangnoan kita ni Jesus nga magin andam ha pagsunod. (Luc. 12:40) May sagdon liwat hi Pablo nga mababasa ha iya surat ha mga Hebreo nga aplikado gud ha aton yana pariho ha siyahan nga siglo. Ngan hi Jehova mismo an nagsasaad ha aton ngan diri gud kita niya babayaan o papabay-an. (Heb. 13:5, 6) Unta padayon naton nga hulaton an syudad nga magpapabilin—an Ginhadian han Dios—ngan mapahimulsan an waray kataposan nga mga bendisyon.—Mat. 25:34.
KARANTAHON 157 Kamurayawan—Aadi Na!
a Ha panahon han Biblia, an mga syudad kasagaran na nga ginmamandoan han usa nga hadi. Matatawag nga usa nga ginhadian ini nga klase han syudad.—Gen. 14:2.
b Nahitabo ini han 67 C.E., waray pag-iha katapos pumalagiw an mga Kristiano tikang ha Judea ngan Jerusalem.
c An pulong nga iginhubad nga “minagburugto nga gugma” mahimo mangahulogan han gugma para ha duok nga paryente, pero gin-gamit ini ni Pablo basi ipakita an bugkos han gugma ha kongregasyon.