Ko Te Malamanei ʼo Te Temi ʼAenī ʼe Hāo Anai Koa?

Neʼe mole lahi ʼo feiā he talanoa ʼi muʼa atu ki te fakaʼosi ʼo te malamanei ke tatau mo totatou temi. Tokolahi ʼe nātou manavahe ʼi he pulihi ʼo te malamanei ʼi he tau ʼaki he ʼu mahafu tau faka atomike. Ko ʼihi ʼe nātou manatu ko te ʼulihi ʼo te kele ʼaē ka ina faka ʼauha te malamanei. Ko ʼihi ʼe nātou tuʼania naʼa hoko he tuʼutāmaki faka ekonomike ʼo fakatupu ai he ʼu maveuveu ʼi te hahaʼi.

Kae feala anai koa ke pulihi te malamanei? Kapau ko ia ʼaia, koteā anai ka hoko? Neʼe kua ʼi ai koa he temi neʼe pulihi ai he mālama?

Ko te mālama neʼe pulihi — Pea fetogi e te tahi mālama

Ei, neʼe kua ʼi ai te mālama kua pulihi. Ko te mālama ʼaē neʼe kovi ʼaupito ʼi te temi ʼo Noe. ʼE fakahā e te Tohi-Tapu “ko te mālama ʼaia neʼe felāveʼi mo te faka ʼauha ʼi tona lōfia ʼaē ʼi te vai”. Pea toe ʼui e te Tohi-Tapu fēnei: “[Ko te ʼAtua] neʼe mole ina tāʼofi tana tauteaʼi te mālama ʼāfea, kae neʼe ina hāofaki ia Noe, tagata faka mafola faitotonu, mo te toko fitu, ʼi tana fakatō te tulivio ki te mālama agahala.” — 2 Petelo 2:5; 3:6.

Tou fakatokagaʼi te faka ʼuhiga ʼaē ʼo te ʼui ko te fakaʼosi ʼo te malamanei. Neʼe mole ko he fakaʼosi ʼo te hahaʼi heʼe ko Noe mo tona famili neʼe nātou hāo ʼi te tulivio. ʼO feiā aipe mo te kele pea mo te lagi mo ʼona fetuʼu taulekaleka. Neʼe ko te “mālama agahala”, ko te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa kovi ʼaē neʼe pulihi.

ʼAki te temi, neʼe toe hahaʼi te ʼu hākoga ʼo Noe pea neʼe toe tuʼu te tahi mālama. Ko te lua mālama ʼaia, peʼe ko te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa, ʼe kei tuʼu maʼuli pe ia ʼaho nei. Ko tona hisitolia ʼe fonu ʼi te tau, te fakapō pea mo te aga fakamālohi. Koteā anai ka hoko ki te mālama ʼaia? ʼE hāo anai koa ia?

Te ʼapogipogi ʼo te mālama ʼaenī

ʼI tana ʼosi tala te faka ʼauha ʼaē ʼo te mālama ʼi te temi ʼo Noe, ʼe hoko fēnei e te Tohi-Tapu: “Kae ko te ʼu lagi pea mo te kele ʼo te temi ʼaenī ʼaki ia te folafola pe ʼaia, ʼe tānaki ia nātou maʼa te afi.” (2 Petelo 3:7). ʼE toe tala e te tahi tagata ʼo te Tohi-Tapu fēnei: “ ʼE mole te malamanei [te mālama ʼo te temi ʼaenī].” — 1 Soane 2:17.

ʼE mole ʼui e te Tohi-Tapu ko te kele peʼe ko te lagi ʼaē ka pulihiʼi, ohage pe ko te temi ʼaē ʼo Noe (Pesalemo 104:5). Kae ko te mālama ʼaenī, ʼaki tona “lagi”, ʼaē ko te ʼu pule faka politike ʼaē ʼe puleʼi e Satana, pea mo tona “kele”, ʼaē ko te sosiete fakatagata, ʼaē ka faka ʼauha anai ʼi te afi (Soane 14:30; 2 Kolonito 4:4). Ohage pe ko te mālama ʼaē ʼi te tulivio, ʼe toe faka ʼauha anai mo te mālama ʼaenī. Ohage ko te ʼui ʼa Sesu, ko te fakaʼosi ʼo te mālama ʼaenī ʼe toe hage pe ko te meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te “ ʼu ʼaho ʼo Noe”. — Mateo 24:37-39.

Tou fakatokagaʼi, ko te palalau ʼaē neʼe fai e Sesu kia ʼaho ʼaē ʼo Noe, neʼe ina fai ʼi tana tali ʼaē ki te fehuʼi ʼaenī ʼa tana kau ʼapositolo: “Koteā anai te fakaʼiloga ʼo tau haʼu pea mo te fakaʼosi ʼo te malamanei?” (Mateo 24:3, Traduction Œucuménique de la Bible). Ko te kau tisipulo ʼa Sesu neʼe nātou ʼiloʼi papau ko te malamanei ʼe pulihi anai. Neʼe nātou matataku koa ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia?

Kailoa ia, ʼi te fakahā age e Sesu te ʼu meʼa ʼaē ka hoko anai ia muʼa ʼo te pulihi ʼo te mālama, neʼe ina fakaloto mālohiʼi nātou ke nātou fakafiafia, ‘heʼe kua ōvi mai tonatou fakamaʼuli’. (Luka 21:28.) ʼIo, ʼe nātou hāo anai mai ia Satana pea mo tana tuʼu agakovi ʼaenī, pea mo nātou hu anai ki he mālama foʼou mo tokalelei! — 2 Petelo 3:13.

Kae ko ʼāfea koa ʼaē ka pulihi ai te mālama ʼaenī? Koteā koa “te fakaʼiloga” ʼaē neʼe foaki e Sesu ʼo ʼuhiga mo tana “haʼu pea mo te fakaʼosi ʼo te malamanei”?

“Te fakaʼiloga”

Ko te kupu faka keleka ʼaē ʼe fakaliliu ʼi heni ʼaki te kupu “haʼu” ko te parousia; ko tona faka ʼuhiga ko te “kua ʼi he potu”. Koia, ka hā anai “te fakaʼiloga”, ʼe mole faka ʼuhiga kua vave haʼu ia Kilisito, kae kua haʼu ia pea kua ʼi heni. ʼE fakaʼiloga ʼaki anai kua kamata tana hau fakapulipuli ʼi selo pea kua vave pe tana pulihi tana ʼu fili. — Fakahā 12:7-12; Pesalemo 110:1, 2.

Ko “te fakaʼiloga” ʼaē neʼe tuku mai e Sesu ʼe mole faka tuʼakoi pe ki he meʼa e tahi ka hoko, kae ki he ʼu faga meʼa faka malamanei ka hoko. ʼE hoko fuli anai te ʼu meʼa ʼaia ʼi te temi ʼaē neʼe fakahigoaʼi e te ʼu tagata ʼaē neʼe nātou tohi te Tohi-Tapu “te ʼu ʼaho fakamuli”. (2 Timoteo 3:1-5; 2 Petelo 3:3, 4.) Tou vakaʼi age muʼa te ʼu meʼa neʼe talanoa ki ai Sesu ʼe fakaʼiloga ʼaki anai “te ʼu ʼaho fakamuli”.

“ ʼE tuʼu anai he fenua ki he tahi fenua pea mo he puleʼaga ki he tahi puleʼaga.” (Mateo 24:7). Kua maʼuhiga ʼosi te tau ia ʼi totatou temi. Neʼe ʼui e te tagata hisitolia fēnei: Ko te ʼUluaki Tau faka malamanei [ʼaē neʼe hoko ʼi te taʼu 1914] neʼe ko he ʼuluaki tau ‘katoa’ ia.” Kae ko te Lua Tau faka malamanei neʼe toe lahi ʼosi age tana fai maumau. Pea kei hoholo nei pe te ʼu tau ʼi te kele. ʼIo, ko te ʼu palalau ʼa Sesu kua lelei ia!

“ ʼE ʼi ai anai mo te ʼu hoge.” (Mateo 24:7). ʼI te hili ʼo te ʼUluaki Tau faka malamanei neʼe hoko ai te toe hoge lahi neʼe heʼeki maʼu hona tatau ʼi te Hisitolia. Neʼe ʼi ai foki mo te ʼu hoge fakamataku ʼi te ʼosi hili ʼo te Lua Tau faka malamanei. Ko te pakupaku neʼe lave ki te tokotahi ʼi te toko nima ʼo te hahaʼi ʼo te malamanei; ʼe ina matehi te toko 14 miliona tamasiʼi ʼi te taʼu fuli. ʼIo, ʼe mole toe ʼi ai he kinau, ʼe ʼi ai “te ʼu hoge”.

“ ʼE ʼi ai anai mo te ʼu mafuike lalahi ʼi he potu ki he tahi potu.” (Luka 21:11). Ko te ʼu mafuike ʼi te taʼu fuli talu mai te 1914, ʼe faka tuʼa hogofulu tona ʼu mate ʼi te ʼu mafuike ʼo te ʼu sekulo ki muʼa atu. Ohage ko te ʼu mafuike fakamataku ʼo te ʼu taʼu ʼaenī: 1920, ʼi Siaina, ko tona ʼu mate ʼe toko 200 000; 1923, ʼi Saponia, ko tona ʼu mate ʼe toko 99 300; 1939, ʼi Tulukia, ko tona ʼu mate ʼe toko 32 700; 1970, ʼi Pelu, ko tona ʼu mate ʼe toko 66 800; pea ʼi te taʼu 1976, ʼi Siaina, ʼe lagi ko te toko 240 000 mate (ʼi te ʼu tala ʼa ʼihi ko te toko 800 000 neʼe mamate). ʼE ʼiloga lelei mai ko te “ ʼu mafuike lalahi”!

“ ʼI he potu ki he tahi potu, te ʼu taʼi mahaki lalahi.” (Luka 21:11). Hili atu pe ki te ʼUluaki Tau faka malamanei, ko te toko 21 miliona hahaʼi neʼe mamate ʼi te taʼi mahaki ʼe ʼui ko te mahaki faka sepania. Neʼe tala e te kaupepa (Science Digest) ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaia: “ ʼI te Hisitolia katoa, ko te hoki hokoe te meʼa feiā.” Talu mai ai, ko te ʼu mahaki mafu, te kosea, te SITA pea mo ʼihi atu mahaki neʼe nātou matematehi te hahaʼi ʼe lauʼi teau miliona tona lahi.

“ ʼE ʼāsili anai te meʼa noaʼi ʼo te lao.” (Mateo 24:12). ʼI te malamanei katoa, talu mai te taʼu 1914 kua tou ʼiloʼi ko te fakapō pea mo te aga fakamālohi kua lahi ʼaupito. Kua lahi te ʼu koga meʼa, ko te hahaʼi ʼe mole kei nātou ʼevaʼeva fīmālie ʼi te ʼu ala, māʼia mo te ʼaho. ʼI te pōʼuli ko te hahaʼi kua nātou fakamaʼumaʼu ʼonatou matapā, pea ʼe nātou matataku ʼi te fehūfi ki tuʼa.

Neʼe toe fakakikite foki kei toe age ʼihi ʼu meʼa ke hoko ʼi te ʼu ʼaho fakamuli, pea ko te ʼu meʼa fuli ʼaia ʼe hoko. Ko tona faka ʼuhiga ko te pulihi ʼo te malamanei kua ōvi mai. Kae meʼa lelei foki, ʼe ʼi ai anai te kau maʼuʼuli. ʼI te ʼosi ʼo te ʼui ʼaē ʼa te Tohi-Tapu “ ʼe mole te malamanei”, ʼe ina toe fai mai te fakapapau ʼaenī: “Ko ʼaē ʼe ina fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe nofo anai ia ʼo heʼegata.” — 1 Soane 2:17.

Koia ʼe tonu ai ke tou ako, pe ʼe koteā te finegalo ʼo te ʼAtua pea mo fai. ʼO feala ai leva ke tou hāo ʼi te pulihi ʼo te mālama ʼaenī pea mo maʼu te ʼu tapuakina heʼegata taulekaleka ʼi te mālama foʼou ʼo te ʼAtua. ʼE fakapapau mai e te Tohi-Tapu ʼi te lakaga ʼaia ko te “ ʼAtua ʼe ina holoholoʼi anai te loʼimata fuli pe ʼi ʼonatou mata [ʼo te hahaʼi], pea ko te mate ʼe puli anai ia; ʼe mole toe ʼi ai anai he putu, he tagi laulau, he mamahi.” — Fakahā 21:3, 4.

Gata pe mokā ʼe fakahā, ko te ʼu vaega ʼo te Tohi-Tapu neʼe toʼo mai te Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau.

[Te haʼuʼaga ʼo te paki pasina 6]

Te haʼuʼaga ʼo te ʼu paki: Vakalele: USAF photo. Tamasiʼi: WHO photo by W. Cutting. Mafuike: Y. Ishiyama, Hokkaido University, Japan.