Ko Te Kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe Ko He Tauhi Koa?
KO SESU KILISITO neʼe fakakoviʼi ko he tagata ʼe ʼinu vino, ko he tagata ʼe kai fakavale, ko he tagata ʼe ina holoʼi te Sapato, ko he tagata fakamoʼoni loi, ko he tagata ʼe laukovi ki te ʼAtua, pea ko he tagata faifekau ʼa Satana. Neʼe toe fakakoviʼi ia ia ʼo ʼui ko he tagata ʼe agatuʼu.—Mateo 9:34; 11:19; 12:24; 26:65; Soane 8:13; 9:16; 19:12.
ʼI te hili ʼo te mate ʼa Sesu pea mo tona fakatuʼuake, neʼe liliu foki tana ʼu tisipulo ko he fakatauʼaga ʼaia ʼo te ʼu tukugakoviʼi mamafa. Neʼe ʼave te kūtuga ʼo te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō ki te kau takitaki ʼo te kolo e te hahaʼi, ʼo nātou ʼui fēnei: ‘Ko te ʼu hahaʼi ʼaenī ʼaē neʼe nātou veuki te kele katoa.’ (Gāue 17:6) ʼI te tahi lakaga, neʼe ʼave ia te ʼapositolo ko Paulo mo tana kaugā fagona ko Silasi ki te kau takitaki pea neʼe fakakoviʼi nāua ʼe nā fakatupu he maveuveu lahi ki te kolo ʼo Filipe.—Gāue 16:20.
Ki muli mai neʼe fakakoviʼi ia Paulo ko he “mahaki fakalialia pea ʼe ina fakatupu te maveuveu ʼi te hahaʼi Sutea fuli ʼo te kele katoa” pea neʼe ina faigaʼi “te agapauʼu ki te fale lotu.” (Gāue 24:5, 6) Neʼe fakamatalatala tonu e te kau tagata maʼuhiga ʼo te kau Sutea ʼi Loma te ʼaluʼaga ʼo te kau tisipulo ʼo Sesu ʼi tanatou fakamoʼoni ʼaē: “ ʼO ʼuhiga mo te magaʼi lotu ʼaia, ʼe mahino kia mātou ʼi te potu fuli pe ʼe palalau te hahaʼi ʼo fakafeagai kiai.”—Gāue 28:22.
ʼE mahino mai ia, ko te kūtuga foʼou ʼaia neʼe fakatuʼu e Sesu Kilisito neʼe faka ʼuhiga ia ko he kūtuga faka lotu ʼaki ʼana ʼu aga pea mo tana ʼu faʼahiga manatu kua maʼu neʼe fakafifihi ki te aga māhani ʼo te maʼuli neʼe tali e nātou ʼaē ʼo te temi ʼaia. ʼE mahino ia, tokolahi ʼi te temi nei ʼe nātou faka ʼuhiga te kau Kilisitiano ko he tauhi fakatupu ʼauha. Ko nātou ʼaē ʼe nātou tau tukugakoviʼi, ko he ʼu hahaʼi maʼuhiga pea mo fakaʼapaʼapaʼi e te hahaʼi, koia neʼe tali gafua ai te ʼu tukugakoviʼi. Tokolahi neʼe nātou tui ki te ʼu tukugakovi neʼe fai kia Sesu mo ʼana ʼu tisipulo. Kae, lagi ohage pe ko te meʼa ʼe koutou ʼiloʼi, ko te ʼu fakakovi neʼe loi fuli! Ko te ʼu meʼa ʼaia neʼe lau e te hahaʼi neʼe mole faka ʼuhiga ʼaki leva ʼe moʼoni ʼanatou ʼu lau.
Kae feafeaʼi ʼi totatou temi? ʼE matatonu koa te talanoa ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ohage ko he kūtuga faka lotu ʼaki ʼana ʼu aga pea mo tana ʼu faʼahiga manatu kua maʼu ʼe fakafifihi ia ki te aga māhani ʼo te maʼuli? Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he tauhi koa?
Ko Te Meʼa ʼAē ʼe Fakahā e Te Fakamoʼoni
ʼE fakamahinohino fēnei e te tagata ʼe gāue ʼi te puleʼaga ʼi te kolo ʼo St. Pétersburg, ʼi Lusia: “Neʼe fakahā mai kia mātou ko te Fakamoʼoni ʼa Sehova ko he faʼahiga magaʼi lotu ʼe gaohi meʼa fakafūfū ʼe nonofo ʼi te fakapōʼuli pea ʼe nātou fakapogi te tamaliki pea mo nātou fematematehiʼaki.” Kae neʼe mole heʼeki faʼa fualoa mo te ʼiloʼi e te hahaʼi ʼo Lusia te agaaga moʼoni ʼo te kau Fakamoʼoni. ʼI tana ʼosi gāue tahi mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te fakatahi faka malamanei, neʼe fēnei te fakatokagaʼi e te tagata pe ʼaia: “ ʼI te temi nei, ʼe ʼau sio ki te hahaʼi haohaoa pea mo mata malimali, pea ʼe nātou siasiaʼa age ʼi te hahaʼi tokolahi ʼe ʼau ʼiloʼi.” Neʼe ina toe ʼui fēnei: “ ʼE mole ʼau mahino lelei ki te tupuʼaga ʼo te lau e te hahaʼi te ʼu loi ʼo ʼuhiga mo nātou.”
ʼE mole fai e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova he ʼu fono ʼe fai ai te ʼu failaulau, pea ko tanatou atolasio ʼe mole fai fakafūfū. ʼE fēnei te fakatokaga ʼa te fafine faitohi ko Mitchell Corbett, ʼe mole ko he Fakamoʼoni: “Ka nātou fono, pea ʼe mole tuʼa tahi ʼi te vāhaʼa, ʼi te ʼu Fale ʼo te Puleʼaga (ko tanatou ʼu fonoʼaga ʼe mole fakahigoaʼi ko he ʼu ʼēkelesia), ʼe lahi te temi ʼe nātou fakaʼaogaʼi ki te ʼu ako pea mo te ʼu fai palalau faka Tohi-Tapu.” ʼE fakaʼiloga lelei ʼonatou ʼu fonoʼaga ʼaki te ʼu pano. Ko tanatou ʼu fono ʼe hū noa, pea ko te hahaʼi fuli ʼe fakaafe kiai. Ko te kau fakaafe ʼaē neʼe mole ʼiloʼi fakatomuʼa ʼe toe tali leleiʼi pe mo nātou.
Kua “ ʼiloa te kau Fakamoʼoni ʼi tanatou agatonu, tanatou fakaʼapaʼapa, pea mo tanatou faʼafai,” ko te ʼui ʼaia e Corbett ʼi tana tohi (Religion in America). Tokolahi te hahaʼi ʼe mole ko he kau Fakamoʼoni ʼe nātou fakamoʼoni ʼe mole ʼi ai he meʼa faikehe ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ko tanatou aga ʼe mole fakafifihi ki te aga ʼaē ʼe tali ohage ko he meʼa māhani ʼo te maʼuli. ʼE tala tonu e te encyclopédie (The New Encyclopædia Britannica) ʼe faiga te kau Fakamoʼoni “ke nātou taupau maʼu te aga ʼaē ʼe tonu ke fai.”
Ko te tagata pule ʼo te ʼu logo pea mo te ʼu fakatuʼutuʼu ki te televisio ʼi te ʼAtu Fenua ʼo Amelika neʼe faitohi ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te meʼa neʼe fakahā ʼi te televisio e hola katoa ʼe talanoa ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova kae neʼe fai fakapalatahi. Neʼe ina ʼui fēnei: “Kapau neʼe lahi te hahaʼi ʼe nātou maʼuliʼi te tui ohage ko takotou fai, ʼe mole hage anai te fenua nei ko te temi ʼaenī. Ko ʼau ko te tagata talalogo, ʼe ʼau ʼiloʼi ko takotou kautahi ʼe fakatafito ki te ʼofa pea mo he tui mālohi ki te Tupuʼaga. Neʼe ʼau loto ke koutou ʼiloʼi ʼe mole fakapalatahi fuli te hahaʼi talalogo.”
Ko He Lotu ʼe ʼIloa
ʼE tonu koa te ʼui ʼaē ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he kiʼi tauhi ʼe maʼuli fakatafa ʼi te sosiete? ʼI hona faʼahiga ʼaluʼaga, ʼe siʼisiʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova mokā ʼe fakatatau ki ʼihi lotu. Kae, koutou manatuʼi te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu: “ ʼE fāveliveli ia te matapā pea mo lauveliveli ia te ala ʼaē ʼe fakatau ki te maʼuli, pea ʼe tokosiʼi ia nātou ʼe nātou maʼu.”—Mateo 7:13, 14.
Kae, ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe mole ko he kiʼi tauhi ʼe maʼuli fakatafa ʼi te sosiete. ʼI te taʼu 1993, neʼe ko te toko 11 miliona tupu hahaʼi neʼe nātou kau ki te Fakamanatu ʼo te mate ʼa Sesu. Kae ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga age ʼi te hahaʼi ʼaia, neʼe ko tanatou aga fakapotopoto pea mo tanatou faʼifaʼitaki lelei, ʼaē neʼe fakatupu ai te fakavikiviki ʼo nātou e te malamanei. ʼE mahino ia, ko he tupuʼaga ʼaia ʼi ʼihi fenua te fakagafua ʼaē ʼo nātou ki ʼanatou ʼu gāue, ʼuhi ko te ʼiloa ʼo nātou, ko he lotu fakamalotoloto.
Ko te meʼa fakaofoofo ko te lekula ʼaē hoki fakatuʼu e te Cour européenne des droits de l’homme. Neʼe ina ʼui ʼe tonu ke maʼu e te kau Fakamoʼoni te ʼāteaina ʼo te manatu, ʼo te leʼo ʼo loto, pea mo te lotu pea ʼe gafua kia nātou hanatou palalau ki tanatou tui pea mo akoʼi ki niʼihi. Ko te faʼahi neʼe mole feala ke hoko mo ka na pau neʼe ʼiloa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou fakaʼaogaʼi he ʼu faʼahiga fakamālohi moʼo maʼu ʼo hanatou ʼu hahaʼi peʼe nātou fakaʼaogaʼi he ʼu faʼahiga meʼa fakamālohi moʼo puleʼi te ʼu ʼatamai ʼo tanatou ʼu tisipulo.
Tokolahi ʼi te malamanei ʼe nātou feʼiloʼiʼaki mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼI te miliona hahaʼi ʼaē ʼe lolotoga ako mo te kau Fakamoʼoni peʼe neʼe nātou ako tuʼa tahi peʼe laka atu, kapau ʼe fehuʼi age kia nātou, “ ʼE ʼi ai koa he ʼu faiga moʼo puleʼi tokotou ʼatamai? Neʼe kua fakaʼaogaʼi koa e te kau Fakamoʼoni he ʼu faʼahiga meʼa moʼo puleʼi ʼo te ʼatamai, ʼo nātou fakaʼaogaʼi kia koutou?” ʼE mahino ia ʼe koutou tali fakahagatonu anai “Kailoa.” Pea tahi ʼaē, kapau neʼe fakaʼaogaʼi he ʼu meʼa feiā, ʼe tokolahi anai te hahaʼi ʼe nātou fakafeagai ki he gaohi fakalelei ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.
“ ʼE Lahi Tanatou Kau Ki Te Tokoniʼi ʼo Te Hahaʼi”
Ko nātou ʼaē ʼe nātou kau ki te ʼu tauhi ʼe nātou tau mavae mai tonatou ʼu famili, mo ʼonatou ʼu kaumeʼa, pea mo te sosiete ʼosi pe ia. ʼE feiā koa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova? Neʼe tohi fēnei e te tagata talalogo ʼo te République tchèque: “ ʼE mole ʼau kau mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.” Kae, neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE mahino ia ʼe nātou maʼu [te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova] he toe mālohi ʼi te aga ʼaē ʼe tonu ke fai. . . . ʼE nātou fakamoʼoni ki te ʼu takitaki faka puleʼaga kae ʼe nātou tui ʼe gata pe ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ina lavaʼi te fakatokatoka te ʼu faigataʼaʼia fuli ʼa te tagata. Kae ʼe mole ko he ʼu hahaʼi ʼe pipiki fakavale. Ko nātou ko te hahaʼi ʼe lahi tanatou kau ki te tokoniʼi ʼo te hahaʼi.”
Pea ʼe mole nātou maʼuʼuli faka kautahi, ʼo nātou fakamamaʼo mai ʼonatou ʼu kāiga pea mo ʼihi ake. ʼE mahino ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he maʼua faka Tohi-Tapu ʼa nātou, ia te ʼoʼofa pea mo tokakaga ki ʼonatou ʼu famili. ʼE nātou maʼuʼuli pea mo kaugā gāue mo te hahaʼi ʼo te lanu fuli pea mo lotu kehekehe. Ka hoko he ʼu tuʼutāmaki, ʼe nātou foimo tali ʼaki he tufaki ʼo he ʼu meʼa ʼe ʼaoga pea mo ʼihi faʼahiga tokoni ʼe foaki noa.
Kae ʼe ʼi ai te tahi faʼahi ʼe maʼuhiga age, ʼe nātou kau ki te polokalama moʼo akoʼi ʼe mole hona fakatatau. Ko lotu koa e fia ʼe ʼi ai tanatou ʼu fakatuʼutuʼu moʼo ʼaʼahi ʼo te hahaʼi takitokotahi ʼi tonatou ʼu ʼapi? ʼE fakahoko e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu fenua e 200 tupu pea ʼi te ʼu lea kehekehe e 200 tupu! ʼE mahino ia, ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova “ ʼe lahi tanatou kau ki te tokoniʼi ʼo te hahaʼi.”
Ko He Pipiki Maʼu Ki Te Tohi-Tapu
ʼI te lau ʼa te tokolahi, ʼe kehe age te ʼu akonaki ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi ʼaē ʼo te ʼu ʼēkelesia. Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou tui ko Sehova ʼe ko te ʼAtua Māfimāfi pea ko Sesu ko tona ʼAlo, kae ʼe mole ko he koga ia ʼo he ʼatua ohage ko he tahitolu. Ko tanatou tui ʼe pipiki mālohi ki tanatou falala ʼaē ʼe gata pe ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ina lava fakatokatoka te ʼu faigataʼaʼia ʼo te tagata. ʼE nātou fakatokagaʼi te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te kua vave fakaʼauha ʼo te tuʼu fakalialia ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī. ʼE nātou faka mafola te fakapapau ʼaē ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo he palatiso fakakelekele ki te hahaʼi fakalogo. ʼE mole nātou atolasio ki te koluse. ʼE mole nātou faka maʼuhigaʼi te Po tapu. ʼE nātou tui ko te nefesi ʼe mate pea ʼe mole ʼi ai he ʼifeli. ʼE mole nātou kai te toto pea ʼe mole nātou tali te ʼu foʼi huki toto. ʼE nātou fakamamaʼo mai te kau ʼaē ki te ʼu meʼa faka politike pea mo te kau ʼaē ki te tau. Kua koutou feʼekeʼaki koa pe koʼe koa ʼe kehe age te ʼu akonaki ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?
ʼE fakamatalatala e te nusipepa ʼo Massachusetts (Daily Hampshire Gazette), “ko te mahino [ʼaē ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova] ki te Tohi-Tapu ʼe ina tapuʼi he ʼu tuʼuga gāue ʼe matatonu ia kia ʼihi . . ., ʼe nātou faiga fuli ke nātou mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼa te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō pea mo te folafola ʼa te Tohi-Tapu.” ʼE fakamoʼoni e te encyclopédie (The Encyclopedia of Religion) “ko te meʼa fuli ʼe nātou tui kiai ʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu. ʼE nātou ‘fakamoʼoni ʼaki te ʼu koga tohi’ (ko tona faka ʼuhiga, ʼe nātou toʼo he kogaʼi tohi faka Tohi-Tapu moʼo lagolago ʼaki) te ʼu talanoa fuli, ʼo nātou tali te takitaki ʼo te Tohi-Tapu, ʼaē ʼe ina fetogi katoa te talatisio.” ʼE tala fēnei e te tohi (Religion in America): “Mole heʼeki lotolotolua te kūtuga ʼo ʼuhiga mo tana tokaga ʼaē ki te ako ʼo te Tohi-Tapu, pea ko tana ʼu akonaki ʼe lagolago ʼaki he fakatuʼutuʼu lelei ʼo te ʼu vaega faka Tohi-Tapu.”
Ko Ai Tonatou Takitaki?
Ko te atolasioʼi ʼo te ʼu pule fakatagata ʼaē ʼe nātou fakaʼiloga ʼaki te ʼu tauhi ʼi te temi nei ʼe mole maʼu ʼi te lotolotoiga ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova koteʼuhi ko tanatou pipiki maʼu ki te ʼu akonaki faka Tohi-Tapu. ʼE nātou līaki te manatu ʼaē ʼo te fakakehekeheʼi te kau takitaki mo te kau hahaʼi fakalogo. ʼE ʼui tonu e te encyclopédie (The Encyclopedia of Religion) ʼo ʼuhiga mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova: “ ʼE tapu te kalasi ʼo he kau takitaki pea mo te ʼu higoa faka tuʼulaga makehe.”
ʼE nātou mulimuli kia Sesu Kilisito ko tonatou Takitaki pea ko te ʼUlu ʼo te kokelekasio faka Kilisitiano. Ko Sesu ʼaē neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼAua naʼa fakahigoaʼi koutou ko Lapi, heʼe ko te tokotahi pe e ko tokotou faiako, pea ko koutou e koutou tau tēhina fuli. Pea tahi foki, ʼaua naʼa koutou fakahigoa he tahi ko hakotou tāmai ʼi te kele, heʼe ko te tokotahi pe e ko takotou Tāmai, ia Ia ʼaē e ʼi selo. ʼAua naʼa fakahigoaʼi koutou ko he ‘kau takitaki,’ heʼe ko te tokotahi pe e ko tokotou Takitaki, ko Kilisito.”—Mateo 23:8-12.
ʼE mahino ia ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe mole ko he tauhi ohage pe ko Sesu neʼe mole ko he tahi neʼe kai fakavale peʼe ko he tahi ʼe ʼinu vino. Ko te meʼa ʼe ʼiloʼi papau, neʼe mole ko te hahaʼi fuli ʼaē neʼe tui ki te ʼu logo loi ʼo ʼuhiga mo Sesu pea ko ʼana ʼu tisipulo neʼe mole fakahalaʼi ke nātou laukovi kia ia. Lagi ko ʼihi neʼe nātou mahino hala. Kapau ʼe ʼi ai hakotou ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova mo ʼonatou ʼu faʼahiga akonaki, he koʼe koa ʼe mole koutou faigaʼi ke koutou ʼiloʼi lelei age ia nātou? Ko te ʼu matapā ʼo tonatou ʼu Fale ʼo te Puleʼaga ʼe ava ki te hahaʼi fuli ʼe nātou kumi te moʼoni.
ʼE toe feala pe foki ke ʼaoga kia koutou tanatou ʼu kumi fakalelei ʼaē te ʼatamai mālama ʼo te Tohi-Tapu, pea mo koutou ako peʼe feafeaʼi te atolasio ki te ʼAtua ʼo mulimuli ki te ʼu palalau ʼaenī ʼa Sesu: “ ʼE haʼu te hola, pea ʼe ko te temi ʼaenī, ʼaē ka atolasio anai ia te kau atolasio moʼoni ki te Tāmai ʼaki te laumālie pea mo te moʼoni, heʼe, ko te Tāmai ʼe ina kumi moʼoni te taʼi kau atolasio ʼaia.”—Soane 4:23.