ʼE ʼi Ai Koa He Fakafimālie Moʼoni?
“[Ko] te Atua mo te Tamai o totatou Aliki ko Sesu Kilisito . . . e ina fakafimalieʼi tatou i otatou mamahi fuape.”—2 Kolonito 1:3, 4.
1. Koteā te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe feala ai ki te hahaʼi ke nātou logoʼi ʼe ʼaoga ʼaupito kia nātou he fakafimālie?
KO HE tahi ʼe mahaki kovi, ʼe feala ke manatu ʼe mole he ʼuhiga ʼo tona maʼuli. ʼE maʼuli fakaʼofaʼofa te hahaʼi ʼuhi ko te ʼu mafuike, te ʼu afā, pea mo te hoge. ʼUhi ko te tau ʼe lagi feala ke mamate niʼihi ʼi te famili, mo maumau ni ʼu fale, peʼe tonu anai ke tuku e te hahaʼi tonatou ʼu koloā. ʼUhi ko te heʼe faitotonu, ʼe feala ke manatu te hahaʼi ʼe mole ʼi ai he fakafimālie moʼoni. ʼE ʼaoga ʼaupito he fakafimālie ki te taʼi hahaʼi ʼaia ʼe tau mo te ʼu malaʼia feiā. Kae ʼe maʼu koa ʼifea te fakafimālie ʼaia?
2. He koʼe ʼe mole he fakatatau ʼo te fakafimālie ʼaē ʼe foaki e Sehova?
2 Ko ʼihi hahaʼi pea mo te ʼu kautahi ʼe nātou faiga ke nātou foaki he fakafimālie. Ko te hahaʼi ʼe nātou leleiʼia te ʼu palalau lelei. Ko te ʼu taʼi tokoni fakasino ʼaia ʼe ʼaoga faka temi pe ia. Heʼe ko Sehova tokotahi pe, ia te ʼAtua moʼoni, ʼe feala ke ina fakatokatoka te ʼu tokakovi fuli pea mo foaki atu te tokoni ʼaē ʼe ʼaoga kia koutou moʼo tauʼi te ʼu fihifihia ʼaia ʼo talu ʼosi ai. ʼO ʼuhiga mo ia, ʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ke tapuha te Atua mo te Tamai o totatou Aliki ko Sesu Kilisito, [ia] te Tamai o te manavaofa fuape mo te Atua o te u fakafimalie; iaʼia e ina fakafimalieʼi tatou i otatou mamahi fuape, ke tou mafai te fakafimalie o natou e mamahi aki te fakafimalie e tou tali mai te Atua.” (2 Kolonito 1:3, 4) ʼE fakafimālieʼi feafeaʼi tatou e Sehova?
Ke Fakatokatoka Te Tupuʼaga ʼo Te ʼu Fihifihia
3. Ko te fakafimālie ʼaē ʼe foaki e te ʼAtua, ʼe ina fakatokatoka feafeaʼi te tupuʼaga ʼo te ʼu fihifihia ʼo te malamanei?
3 Ko te famili katoa kua heʼe haohaoa ʼuhi ko te agahala ʼa Atama, pea neʼe tupu ai te ʼu tuʼuga fihifihia ʼo iku ki te mate. (Loma 5:12) Pea kua ʼāsili kovi te faʼahi ʼaia heʼe ko Satana te Tevolo ʼe ko “te pule o te malama-nei.” (Soane 12:31; 1 Soane 5:19) Neʼe mole fakahā pe e Sehova ʼe mamahi ʼi te ʼaluʼaga fakamamahi ʼaē ʼe tau mo te malamanei. Neʼe ina fekauʼi mai tona ʼAlo ʼulu tokotahi ko he totogi moʼo hāofaki, pea neʼe Ina ʼui mai ʼe feala ke tou ʼāteaina mo kapau ʼe tou haga tui ki Tona ʼAlo. (Soane 3:16; 1 Soane 4:10) Neʼe toe fakakikite e te ʼAtua, ko Sesu Kilisito ʼaē neʼe foaki kiai te pule katoa ʼi te lagi pea mo te kele, ʼe ina fakaʼauha anai ia Satana pea mo tana ʼu faʼahiga meʼa ʼo te tuʼu agakovi ʼaenī.—Mateo 28:18; 1 Soane 3:8; Apokalipesi 6:2; 20:10.
4. (a) Koteā ʼaē neʼe foaki mai e Sehova moʼo fakaloto mālohiʼi tatatou falala ʼo ʼuhiga mo tana ʼu fakapapau ki te maʼuli fakafimālie? (b) ʼE tokoni feafeaʼi mai ia Sehova ke tou maʼu te fakasiosio mamaʼo ki te temi ʼaē ka hoko mai ai anai te fīmālie?
4 Moʼo fakaloto mālohiʼi tatatou falala ki tana ʼu fakapapau, neʼe tohi e te ʼAtua te ʼu tuʼuga fakamoʼoni moʼo fakahā mai ko meʼa fuli ʼaē ʼe ina fakakikite ʼe hoko anai. (Sosue 23:14) Neʼe ina tohi ʼi te Tohi-Tapu te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fai moʼo hāofaki tana ʼu kaugana mai te ʼu ʼaluʼaga neʼe mole feala ki he tagata ke ina fai. (Ekesote 14:4-31; 2 Hau 18:13–19:37) Pea ʼaki ia Sesu Kilisito, neʼe fakahā e Sehova ia tana fakatuʼutuʼu moʼo fakamālōlō te hahaʼi mai “te ʼu faʼahiga māʼimoa kehekehe,” ʼo feiā mo te fakatuʼuake ʼo te kau mate. (Mateo 9:35, MN; 11:3-6) ʼE hoko anai ʼafea te ʼu meʼa ʼaia? Moʼo tali kiai, ʼe maʼu ʼi te Tohi-Tapu ia te fakamatalatala ʼo te ʼu ʼaho fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼāfea ʼaenī, pea mo fakatuʼu ai leva te lagi foʼou pea mo te kele foʼou ʼa te ʼAtua. ʼE ʼalutahi te fakamatalatala ʼa Sesu mo te temi ʼaenī ʼe tou maʼuʼuli ai.—Mateo 24:3-14; 2 Timoteo 3:1-5.
Te Fakafimālie Ki He Hahaʼi ʼe Lotomamahi
5. ʼI tana foaki te fakafimālie ki te Iselaele ʼāfea, neʼe koteā ʼaē neʼe fakatokagaʼi age e Sehova kia nātou?
5 Ko te tokaga ʼa Sehova ki te Iselaele ʼāfea, ʼe tou mahino ai pe neʼe feafeaʼi tana fakafimālieʼi ia nātou ʼi te ʼu temi mamahi. Neʼe ina fakamanatuʼi age kia nātou tona ʼulugaaga ʼAtua. Neʼe ko he faʼahi ʼaia neʼe ina fakaloto mālohiʼi ai tanatou falala ki tana ʼu fakapapau. Neʼe uga e Sehova tana kau polofeta ke nātou fakaʼaogaʼi ni ʼu meʼa ʼe kehekehe moʼo fakamahino ia tona kehekehe ʼi tona ʼuhiga ʼAtua moʼoni mo maʼuli pea mo te ʼu tamapua, ʼaē neʼe mole feala ke tokoni kia nātou totonu pea mo nātou ʼaē ʼe tauhi age kia nātou. (Isaia 41:10; 46:1; Selemia 10:2-15) ʼI tana ʼui ʼaē kia Isaia, “Fakafimālie, fakafimālie taku hahaʼi,” neʼe uga e Sehova tana polofeta ke ina fakaʼaogaʼi ni ʼu lea fakatātā pea mo ni ʼu fakamatalatala ʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe Ina fakatupu, moʼo fakahā ia te māʼoluga ʼo Sehova ʼi tona ʼuhiga ʼAtua moʼoni e tahi.—Isaia 40:1-31.
6. Koteā te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakahā ʼi ʼihi temi e Sehova ʼo ʼuhiga mo te temi ʼaē ka hoko ai te hāofaki?
6 ʼI ʼihi temi, mokā ʼamanaki hāofaki e Sehova tana hahaʼi, neʼe ina fakafimālieʼi nātou ʼo ina fakahā age tona temi totonu, peʼe kua ōvi mai peʼe kei mamaʼo. ʼI te ʼamanaki ōvi mai ʼo tonatou hāofaki mai Esipito, neʼe ina ʼui fēnei ki te kau Iselaele ʼaē neʼe fakamamahiʼi: “ʼE ʼau toe tuku atu anai he tautea kia Falaone pea mo Esipito. Pea ka ʼosi leva ʼe ina fakamavae anai koutou ʼi henī.” (Ekesote 11:1) ʼI te temi ʼaē neʼe ʼohofiʼi ia Suta e te ʼu puleʼaga fakatahi e tolu ʼi te temi Hau ʼo Sosafate, neʼe ʼui age e Sehova kia nātou, ʼE tokoni anai kia nātou ʼi te “ʼapogipogi” ake. (2 Fakamatala 20:1-4, 14-17) Neʼe fakahā fakatomuʼa e Isaia ia taʼu e teitei 200 ʼi muʼa atu, tonatou hāofaki mai Papiloni, pea neʼe fakahā ʼihi fakatuʼutuʼu e Selemia ia teitei taʼu e teau ʼi muʼa atu kae heʼeki hoko te hāofaki. Ko te ʼu lea faka polofeta ʼaia neʼe nātou fakaloto mālohiʼi lahi te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ʼi te ʼamanaki hoko mai ʼo tonatou hāofaki.—Isaia 44:26–45:3; Selemia 25:11-14.
7. Koteā ʼaē neʼe kau tuʼumaʼu ki te ʼu fakapapau ʼo ʼuhiga mo te hāofaki, pea neʼe malave feafeaʼi ia te faʼahi ʼaia ki te hahaʼi agatonu ʼo Iselaele?
7 ʼE lelei ke tou tokagaʼi, ʼi te agamāhani ko te ʼu fakapapau ʼo ʼuhiga mo te fakafimālieʼi ʼo te hahaʼi ʼa te ʼAtua, neʼe talanoa ki he ʼu faʼahi ʼo ʼuhiga mo te Mesia. (Isaia 53:1-12) ʼI he taʼiake ki he taʼiake, neʼe foaki e te ʼu fakapapau ʼaia he ʼamanaki ki te hahaʼi agatonu mokā nātou tau mo ni ʼu tuʼuga fihifihia. Ia Luka 2:25 (MN) ʼe tou lau fēnei: “Koʼeni, neʼe ʼi ai te tagata ʼi Selusalemi ʼe higoa ko Simeone, pea neʼe agatonu pea mo aga faka lotu te tagata ʼaia, neʼe fakatalitali ia ki te fakafimālie ʼo Iselaele, [peʼe ko te haʼu ʼa te Mesia] pea neʼe ia te ia te laumālie maʼoniʼoni.” Neʼe ʼiloʼi e Simeone te ʼamanaki ʼo ʼuhiga mo te Mesia ʼi te Tohi-Tapu, pea neʼe maʼuhiga ki tona maʼuli te temi ʼaē ka hoko ai. Neʼe mole mahino kia ia peʼe hoko feafeaʼi anai te ʼu meʼa fuli ʼaia, pea neʼe mate kae neʼe mole sio ki te hoko ʼo te fakamaʼuli ʼaē neʼe fakakikite, kae neʼe fiafia ʼi tana ʼiloʼi ia Ia ʼaē ka fakaʼaogaʼi e te ʼAtua ko te “meʼa fakamaʼuli.”—Luka 2:30, MN.
Te Fakafimālie ʼAki Ia Kilisito
8. Neʼe feafeaʼi te sio ʼa te hahaʼi tokolahi ki te tokoni ʼaē neʼe nātou fakaʼamu ke foaki age e Sesu?
8 ʼI te temi ʼaē neʼe fai ai e Sesu Kilisito tona minisitelio ʼi te kele, neʼe mole ina foaki tuʼumaʼu te tokoni ʼaē neʼe loto kiai te hahaʼi. Ko ʼihi neʼe nātou fakaʼamu ki he Mesia ʼe ina faka ʼāteaina anai nātou mai te pule fehiʼaʼinaʼi ʼa te kau Loma. Kae neʼe mole faka mafola e Sesu he agatuʼu; neʼe ina ʼui age kia nātou “[ke nātou] ave ia mea a Sesale kia Sesale.” (Mateo 22:21) Neʼe mole fakatuʼutuʼu pe te ʼAtua ke ina hāofaki te hahaʼi mai te ʼu puleʼaga politike. Ko te hahaʼi neʼe nātou fia fakanofo ke hau ia Sesu, kae neʼe ina ʼui age ʼe ina “foaki [anai] tona mauli moʼo totogi aki o te tokolahi.” (Mateo 20:28; Soane 6:15) Neʼe mole heʼeki hoko mai te temi ke fakanofo hau ai, pea ko tona tuʼulaga hau neʼe tonu ke foaki age e Sehova, kae neʼe mole tonu ke foaki age e he ʼu hahaʼi loto fītaʼa.
9. (a) Koteā te logo fakafimālie ʼaē neʼe faka mafola e Sesu? (b) Neʼe fakahā feafeaʼi e Sesu te maʼuhiga ʼo te logoʼi ʼo te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe tau takitokotahi mo te hahaʼi? (c) Koteā ʼaē neʼe fakatafito kiai te minisitelio ʼo Sesu?
9 Ko te fakafimālie ʼaē neʼe foaki e Sesu, neʼe maʼu ʼi “te Logolelei o te Puleaga o te Atua.” Ko te logo ʼaia neʼe faka mafola e Sesu ʼi te ʼu potu fuli ʼaē neʼe ʼalu kiai. (Luka 4:43) Neʼe ina fakahā lelei ʼe maʼuhiga te logo ʼaia ki te ʼu fihifihia ʼaē ʼe tau mo te hahaʼi ʼi te ʼaho fuli, ʼo ina fakahā te ʼu meʼa ʼaē ka ina fai anai maʼa te hahaʼi ʼi tona ʼuhiga Pule Mesia. Neʼe ina foaki te tahi tupuʼaga lelei ki te hahaʼi lotomamahi ke nātou leleiʼia te maʼuli, ʼi tana fakamālōlō te hahaʼi kivi pea mo te hahaʼi ʼaē neʼe ʼalelo mate (Mateo 12:22; Maleko 10:51, 52), mo te kau māʼimoa (Maleko 2:3-12), mo fakamaʼa ʼihi kau Iselaele mai tonatou ʼu mahaki fakalialia (Luka 5:12, 13), pea mo fakamālōlō nātou mai te tahi ʼu mahaki kovi. (Maleko 5:25-29) Neʼe ina foaki te fīmālie lahi ki te ʼu famili lotomamahi ʼi tana toe fakatuʼuake tanatou ʼu fānau mai te mate. (Luka 7:11-15; 8:49-56) Neʼe ina fakahā tana lava puleʼi te ʼu afā mālohi pea mo foaki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki te hahaʼi tokolahi. (Maleko 4:37-41; 8:2-9) Tahi ʼaē meʼa, neʼe akoʼi age e Sesu kia nātou te ʼu pelesepeto ʼo ʼuhiga mo te maʼuli, ke feala ai hanatou fakatokatoka fakalelei tonatou ʼu fihifihia, pea mo fakafonu te loto ʼo te hahaʼi ʼaki te ʼamanaki ʼi he pule faitotonu ʼa te Mesia. Koia ʼi te fakahoko e Sesu tona minisitelio, neʼe mole ina fakafimālieʼi pe ia nātou ʼaē neʼe fagono ʼaki te tui, kae neʼe ina toe fakatuʼu foki mo te fakatafitoʼaga moʼo fakaloto mālohiʼi te hahaʼi ki te ʼu taʼu e lauʼi afe ki muli mai.
10. Koteā ʼaē neʼe faka fealagia e te sakilifisio ʼa Sesu?
10 Hili te ʼu taʼu e 60 tupu ki te foaki faka sakilifisio e Sesu tona maʼuli, pea fakatuʼuake ki selo, neʼe tohi e te ʼapositolo ko Soane te ʼu palalau ʼaenī ʼaki te tokoni ʼo te laumālie maʼoniʼoni: “Taku kiʼi fānau, ʼe ʼau tohi atu kia koutou te ʼu meʼa ʼaenī, ke ʼaua naʼa koutou fai he agahala. Kae kapau ʼe agahala he tahi, ʼe ʼi ai totatou tokoni ia tafa ʼo te Tāmai, ko Sesu Kilisito ko te faitotonu. Ko ia ko te sakilifisio faifakalelei ʼo ʼuhiga mo tatatou ʼu agahala, pea ʼe mole gata ʼaki pe tatatou ʼu agahala, kae ʼo toe kau ai mo te ʼu agahala fuli ʼa te malamanei katoa.” (1 Soane 2:1, 2, MN) ʼE tou loto fīmālie lahi ʼuhi ko te ʼu fua lelei ʼo te sakilifisio ʼo te sino haohaoa ʼo Sesu. ʼE tou ʼiloʼi kua feala ke fakamolemole tatatou ʼu agahala, ke tou maʼu he leʼo ʼo loto ʼe maʼa, he ʼu felogoi lelei mo te ʼAtua, pea mo he ʼamanaki ki he maʼuli heʼegata.—Soane 14:6; Loma 6:23; Hepeleo 9:24-28; 1 Petelo 3:21.
ʼE Fakaloto Fīmālie Tatou e Te Laumālie Maʼoniʼoni
11. Koteā te tahi fakatuʼutuʼu moʼo fakafimālie neʼe fakapapauʼi age e Sesu ʼi muʼa ʼo tana mate?
11 ʼI te taumafa fakaʼosi mo tana kau ʼapositolo ʼi muʼa ʼo tana mate faka sakilifisio, neʼe palalau ia Sesu ki te tahi fakatuʼutuʼu neʼe fai e tana Tāmai ʼe ʼi selo moʼo fakafimālieʼi ʼo nātou. Neʼe ʼui e Sesu: “ʼE ʼau fai anai he kole ki te Tāmai, pea ʼe ina foaki atu anai kia koutou he tahi tokoni [he tahi ʼe fakafimālie; faka Keleka, paraklêtos] ke nofo mo koutou ʼo talu ai, ko te laumālie ʼo te moʼoni.” Neʼe fakapapauʼi fēnei age e Sesu kia nātou: “Ko te tokoni, te laumālie maʼoniʼoni, . . . [ʼe] ina akoʼi anai kia koutou te ʼu meʼa fuli ʼaia, pea mo ina fakamanatuʼi atu anai ia meʼa fuli ʼaē neʼe ʼau tala atu kia koutou.” (Soane 14:16, 17, 26, MN) Neʼe feafeaʼi tonatou fakafimālieʼi moʼoni e te laumālie maʼoniʼoni?
12. Ko te gāue ʼa te laumālie maʼoniʼoni moʼo fakamanatu ki te kau tisipulo, neʼe tokoni feafeaʼi ki te tokolahi ke nātou maʼu he fakaloto fīmālie?
12 Neʼe lahi te ʼu meʼa neʼe akoʼi age e Sesu ki te kau ʼapositolo. ʼE mole galo anai kia nātou te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko, kae ʼe nātou manatuʼi leleiʼi anai koa te ʼu meʼa ʼaē neʼe palalau age kiai? ʼE nātou galoʼi anai koa te ʼu fakatotonu maʼuhiga ʼuhi ko tonatou ʼuhiga heʼe haohaoa? Neʼe fakapapauʼi age e Sesu ko te laumālie maʼoniʼoni ʼe ina ‘fakamanatuʼi age [anai] ki tonatou ʼatamai te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe ina ʼui age kia nātou.’ Koia, hili taʼu e valu ki te mate ʼa Sesu, neʼe feala kia Mateo ke ina tohi te ʼuluaki Evaselio, ʼaē neʼe ina fakamatala ai te Akonaki fakaloto māfana ʼa Sesu ʼi te Moʼuga, mo tana ʼu lea fakatātā ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga, pea mo tana ʼu fakamatalatala ʼo te fakaʼiloga ʼo tana ʼi henī. Hili te ʼu taʼu e 50 tupu ki muli age, neʼe feala ki te ʼapositolo ko Soane ke ina tohi te fakamatala ʼe tou lava falala kiai, ʼe fonu ai te ʼu fakamahino ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaho fakaʼosi ʼo te maʼuli ʼo Sesu ʼi te kele. Ko te ʼu fakamatala ʼaia mai te ʼAtua, neʼe fakaloto mālohi ʼo aʼu mai ki totatou temi!
13. Neʼe feafeaʼi te gāue ʼa te laumālie maʼoniʼoni ko he tagata faiako ki te kau ʼuluaki Kilisitiano?
13 Ko te laumālie maʼoniʼoni, neʼe mole gata pe tana fakamanatuʼi age he ʼu meʼa ki tonatou ʼatamai, kae neʼe ina akoʼi te kau tisipulo pea mo ina takitaki nātou ke nātou mahino katoa ki te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. ʼI te kei nofo ʼa Sesu mo tana kau tisipulo, neʼe ina ʼui age kia nātou te ʼu meʼa neʼe mole heʼeki nātou mahino lelei kiai. Kae ki muli age ʼaki te laumālie maʼoniʼoni, ko Soane, mo Petelo, mo Sakopo, mo Suta, pea mo Paulo neʼe nātou tohi te ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Koia ko te laumālie maʼoniʼoni neʼe hage ko he tagata faiako, neʼe ina foaki te fakapapau maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te takitaki ʼa te ʼAtua.
14. Ko te ʼu ʼaluʼaga fea ʼaē neʼe tokoni ai te laumālie maʼoniʼoni ki te hahaʼi ʼa Sehova?
14 Neʼe toe fakahā lelei e te ʼu meʼa ʼofa faka milakulo ʼo te laumālie, neʼe mole kei tali e te ʼAtua te Iselaele faka kakano, kae kua ina fakahaga tana ʼu tapuakina ki te kokelekasio faka Kilisitiano. (Hepeleo 2:4) Moʼo ʼiloʼi pe neʼe ko ai moʼoni te kau tisipulo ʼa Sesu, neʼe tonu ke ʼasi te fua ʼo te laumālie ʼaia ʼi te maʼuli ʼa te kau Kilisitiano. (Soane 13:35; Kalate 5:22-24) Pea ko te laumālie neʼe ina fakaloto mālohiʼi te hahaʼi ʼo te kokelekasio ʼaia ke nātou liliu ko ni kau fakamoʼoni lototoʼa pea mole matataku.—Gaue 4:31.
Te Tokoni ʼi Te ʼu Temi Faigataʼa ʼAupito
15. (a) Koteā te ʼu fihifihia neʼe tau mo te kau Kilisitiano ʼo te temi muʼa pea mo te temi nei? (b) He koʼe ʼi ʼihi temi ʼe lagi ʼaoga ke fakaloto mālohiʼi mo nātou ʼaē ʼe nātou foaki te fakaloto mālohi?
15 Ko te hahaʼi fuli ʼaē kua foaki tonatou maʼuli kia Sehova pea mo nātou agatonu kia te ia, ʼe nātou felāveʼi mo te ʼu faʼahiga fakataga kehekehe. (2 Timoteo 3:12) Kae tokolahi te kau Kilisitiano neʼe nātou tau mo te ʼu faigataʼaʼia fakamataku. ʼI totatou temi, ko ʼihi neʼe gaohi koviʼi e te hahaʼi pea neʼe ʼave nātou ki te ʼu lotoʼā fakamamahi, te ʼu fale pilisoni, pea mo te ʼu lotoʼā ʼe faka gāueʼi mālohi ai te hahaʼi. Kua liliu te ʼu puleʼaga ko ni hahaʼi fai fakataga mālohi, peʼe nātou fakagafua ki te hahaʼi ʼaē ʼe nātou meʼa noaʼi te lao ke nātou fai ni ʼu aga fekai pea mo agatuʼu kae mole fakatūʼa nātou. Tahi ʼaē meʼa, neʼe tau te kau Kilisitiano mo te ʼu mahaki kovi peʼe ko he ʼu faigataʼaʼia lahi ʼi te famili. ʼE feala pe foki ki he Kilisitiano kua fakapotopoto ke tokoni ki hona ʼu tēhina ʼi te tui ke nātou fakatokatoka tonatou ʼu fihifihia. ʼI te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe lagi ʼaoga kia ia ʼaē ʼe ina foaki te fakaloto mālohi ke fakaloto mālohiʼi mo ia.
16. ʼI te temi ʼaē neʼe faigataʼaʼia ʼaupito ai ia Tavite, neʼe ina maʼu feafeaʼi te tokoni?
16 ʼI te fetuliʼaki ʼo Tavite e te Hau ko Saulo ke ina matehi, neʼe haga ia Tavite ki te ʼAtua ke Tokoni ifo kia ia. Neʼe ina kolekole fēnei: “Ê ʼAtua logo mai ki taku kole” pea mo ina toe ʼui: “Neʼe ʼau nono ʼi te malumalu ʼo tou ʼu kapakau.” (Pesalemo 54:2, 4; 57:1) Neʼe maʼu koa e Tavite he tokoni? Ei. Lolotoga te temi ʼaia, neʼe fekauʼi e Sehova ia te polofeta ko Kate pea mo te pelepitelo ko Apiata ke nā ʼolo ʼo tokoni kia Tavite, pea neʼe Ina fakaʼaogaʼi ia Sonatane te foha ʼo Saulo moʼo fakaloto mālohiʼi ia ia. (1 Samuele 22:1, 5; 23:9-13, 16-18) Neʼe toe fakagafua foki e Sehova ke tauʼi e te kau Filisitini te fenua, koia neʼe fakalelu ai tona kumi e Saulo.—1 Samuele 23:27, 28.
17. ʼI te temi ʼaē neʼe faigataʼa ʼaupito ai ia Sesu, neʼe kumi tokoni kifea?
17 ʼI te vave ʼosi ʼo tona maʼuli ʼi te kele, neʼe tau mo Sesu Kilisito te temi faigataʼaʼia ʼaupito. Neʼe mahino lelei kia ia ko tana aga neʼe feala ke malave ki te huafa ʼo tana Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo, pea neʼe maʼuhiga ki te ka haʼu ʼo te malamanei katoa. Logola “tana tugaki” kae neʼe faikole fakamalotoloto. Neʼe tokaga te ʼAtua ke maʼu e Sesu te tokoni ʼaē neʼe ʼaoga kia ia ʼi tona temi mamahi ʼaia.—Luka 22:41-44.
18. Koteā te fakafimālie neʼe foaki e te ʼAtua ki te kau ʼuluaki Kilisitiano ʼaē neʼe fakatagaʼi mālohi?
18 Neʼe mālohi ʼaupito te ʼu fakataga ʼaē neʼe fai ki te kau Kilisitiano ʼi te ʼosi fakatuʼu ʼo te kokelekasio ʼi te ʼuluaki sēkulō, pea neʼe mavetevete te hahaʼi fuli mai Selusalemi, gata pe ki te kau ʼapositolo. Neʼe kapu te hahaʼi tagata pea mo te hahaʼi fafine ʼi tonatou ʼu ʼapi. Koteā te fakafimālie neʼe foaki age e te ʼAtua kia nātou? Neʼe nātou maʼu te fakapapau mai tana Folafola, ʼe nātou maʼu “he koloā [ʼe] leleiʼage pea mo tologa,” ko he tofiʼa moʼoni ʼi te lagi mo Kilisito. (Hepeleo 10:34; Efeso 1:18-20) ʼI te hoko atu ʼo tanatou fai faka mafola, neʼe nātou sisio moʼoni ki te tokoni ʼa te laumālie ʼo te ʼAtua, pea ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko kia nātou neʼe ko he tahi ʼaia tupuʼaga ke nātou fiafia ai.—Mateo 5:11, 12; Gaue 8:1-40.
19. Logola neʼe hoko kia Paulo te ʼu fakataga mālohi, kae neʼe ina logoʼi feafeaʼi te fakafimālie ʼaē neʼe foaki age e te ʼAtua?
19 Ki muli age, ko Saulo (Paulo) ʼaē neʼe ko he tagata fai fakataga mālohi, neʼe fakatagaʼi mo ia he neʼe liliu ko he Kilisitiano. ʼI te motu ʼo Sipele, neʼe ʼi ai te tagata faifakalauʼakau neʼe ina fia tāʼofi te minisitelio ʼa Paulo, ʼo ina fai te aga fakakākā pea mo te loi. ʼI Kalate, neʼe taumakaʼi Paulo pea neʼe ʼui kua mate. (Gaue 13:8-10; 14:19) ʼI Masetonia neʼe huipiʼi. (Gaue 16:22, 23) ʼI tana ʼosi felāveʼi mo te hahaʼi agamālohi ʼi Efeso, neʼe ina tohi fēnei: “Neʼe hoko kia mātou te faigataʼaʼia lahi, neʼe mole feala hamatou kātakiʼi ʼaki tomatou mālohi, ʼo mātou tuʼania ai ki tomatou maʼuli. Kae neʼe mātou logoʼi ia mātou totonu, kua tuku mātou ki te tautea ki te mate.” (2 Kolonito 1:8, 9, MN) Kae ʼi tana tohi pe ʼaia, neʼe tohi e Paulo te ʼu palalau fakaloto fīmālie ʼaē ʼe tuʼu ʼi te palakalafe 2 ʼo te alatike ʼaenī.—2 Kolonito 1:3, 4.
20. Koteā ʼaē ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ka hoa mai?
20 ʼE koutou lava kau feafeaʼi ki te foaki ʼo te taʼi fakafimālie ʼaia? ʼE ʼaoga te fakafimālie ki te tokolahi ia ʼaho nei mokā ʼe nātou lotomamahi, ʼuhi heʼe hoko fakafokifā he malaʼia ki te tokolahi, peʼe ko he ʼu fihifihia ʼe hoko kia nātou totonu. ʼI te alatike ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi anai peʼe foaki feafeaʼi te fakafimālie ʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼaia e lua.
Koteā ʼAē ʼe Koutou Manatuʼi?
• He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ia te fakafimālie ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua?
• Koteā te fakafimālie ʼaē neʼe foaki ʼaki ia Kilisito?
• Neʼe liliu feafeaʼi te laumālie maʼoniʼoni ʼe ko he tahi ʼe fakafimālie?
• Koutou tuku mai he ʼu faʼifaʼitaki ʼo te fakafimālie neʼe foaki e te ʼAtua ʼi te temi neʼe tau ai tana ʼu kaugana mo te ʼu faigataʼaʼia ʼaupito.
[Paki ʼo te pasina 15]
ʼE fakahā mai e te Tohi-Tapu ko Sehova ʼe ina foaki te fakafimālie ʼo ina hāofaki tana hahaʼi
[Paki ʼo te pasina 16]
Neʼe foaki e Sesu te fakafimālie ʼaki tana faiakonaki, mo tana fakamālōlō te ʼu mahaki, pea mo tana fakatuʼuake te kau mate
[Paki ʼo te pasina 18]
Neʼe maʼu e Sesu te tokoni mai ʼoluga