“ ʼI te ʼu ʼaho fakamuli, ʼe ʼi ai anai te ʼu temi maʼuhiga ʼaupitō mo faigataʼa.”—2 TIMOTEO 3:1.

NEʼE kotou logo koa, pe neʼe kotou sio mata koa ki ni ʼu ʼaluʼaga fakaʼofaʼofa ohagē ko te ʼu ʼaluʼaga ʼaenī?

● ʼE mamate te ʼu toko lauʼi hogofulu hahaʼi ʼi tanatou pikisia ʼi te mahaki kovi.

● ʼE ko te ʼu toko lauʼi teau tupu hahaʼi ʼe mamate ʼi te hoge.

● ʼE mamate te ʼu toko lauʼi afe hahaʼi ʼi te mafuike pea tokolahi ʼe mole kei ʼi ai honatou ʼapi.

ʼI te ʼu pāsina ʼaē kā hoa mai, ʼe kotou fakatokagaʼi ai anai ʼihi ʼaluʼaga fēia neʼe hoko, pea ke tou fakakaukauʼi peʼe koteā ʼaē ʼe fēia ai te ʼaluʼaga ʼo te mālamanei. ʼE kotou toe fakatokagaʼi ai anai, ko te Tohi-Tapu neʼe kua ina fakakikite te ʼu ʼaluʼaga ʼaia ʼe hoko anai lolotoga he temi ʼe fakahigoaʼi ko “te ʼu ʼaho fakamuli.”a

Neʼe mole tā te ʼu ʼalatike ʼaenī ke tupu ʼaki ai hakotou tui papau ʼe tou māʼuʼuli nei ʼi he mālama kua lahi ai te ʼu faigataʼaʼia. Heʼe kotou sio mata pē ki te faʼahi ʼaia. Kae ko te tupuʼaga ʼo te tā ʼo te ʼu ʼalatike ʼaia moʼo foaki atu kiā koutou he ʼamanaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu malaʼia ʼaē ʼe hoko. ʼE fakahāhā atu anai ʼi te ʼu ʼalatike ʼaia, kua vave fakaʼosi pē anai “te ʼu ʼaho fakamuli” heʼe kua hoko te ʼu fakakikite ʼaia e ono. ʼE toe talanoa anai ʼi te ʼu ʼalatike ʼaia ki te ʼu palalau fakafeagai ʼe fai māhani e te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko, pea mo foaki mai he ʼu fakamoʼoni ke kita tui ai, ʼe ʼi ai anai he kā haʼu ʼe lelei age.

[Nota]

“ ʼE ʼi ai anai te ʼu mafuike lalahi.”—LUKA 21:11.

● Ko Winnie, ʼaē neʼe taʼu kātoa pea mo māhina 4, neʼe toʼo ake ki tuʼa mai te ʼu tuʼuga ʼotaʼota ʼi Haïti. Ko te hahaʼi gāue ʼi te televisio, ʼi tanatou lolotoga puke ʼata te ʼu maumau ʼaē neʼe hoko, neʼe natou logo ki tana ʼu pāui. Neʼe hao ia ʼi te mafuike, kae neʼe mamate tana ʼu mātuʼa.

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? ʼI te ʼaho ʼaē neʼe hoko ai te toe mafuike mālohi ʼi Haïti ʼi Sānualio 2010, neʼe fakafuafua ko te toko 300 000 tupu hahaʼi ʼaē neʼe mamate ʼi te tuʼutāmaki ʼaia. ʼO hilifaki kiai, ʼi te moʼi temi pē ʼaia, neʼe ko te toko 1 miliona tolugeau afe hahaʼi neʼe mole kei ʼi ai honatou ʼapi. Logolā neʼe ko he toe mafuike mālohi, kae neʼe mole ko Haïti pē ʼaē neʼe hoko ai te faʼahi ʼaia. Ko teitei mafuike lalahi e 18 neʼe hoko ʼi te kele kātoa, ʼo kamata mai te māhina ʼo ʼApelili ʼo te taʼu 2009 ki te māhina ʼo ʼApelili ʼo te taʼu 2010.

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? Mai tona ʼaluʼaga ʼaē kua lelei ʼaupitō age te faʼu ʼaē e te tagata te ʼu masini ʼi te temi ʼaenī, koia lā ʼaē mokā ʼe fakatatau atu mo te temi muʼa, kua lahi ai tatatou logo pea mo sio ki te ʼu mafuike ʼe hoko ʼi te mālamanei.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼAIA? Kotou fakatokagaʼi age muʼa ia te puani ʼaenī: ʼE mole hinoʼi mai ʼi te Tohi-Tapu te lahi ʼo te ʼu mafuike ʼaē kā hoko anai ʼi te lolotoga ʼo te ʼu ʼaho fakamuli. Kae ʼe talanoa pē ia ki “te ʼu mafuike lalahi” ʼe hoko anai “ ʼi he potu ki he tahi potu,” pea koia lā ʼaē ʼe liliu ai ʼo makehe te ʼu meʼa ʼaia ʼe hoko ʼi te hisitolia ʼo te tagata.—Maleko 13:8; Luka 21:11.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? ʼE tou lolotoga sio nei koa ki he ʼu mafuike lalahi ʼe hoko, ohagē pē ko tona fakakikite ʼaē ʼi te Tohi-Tapu?

ʼE mole ʼui leva ʼe tou māʼuʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakamuli ʼuhi pē ko te ʼu mafuike ʼaē ʼe hoko, heʼe ʼi ai te tahi ʼu fakakikite ʼe lolotoga hoko nei. Tou vakaʼi age muʼa te tahi fakakikite.

[Fakamatala ʼo te pāsina 4]

“ ʼE matou [te hahaʼi ʼaē ʼe natou sivisivi ia te kele] fakahigoaʼi te ʼu faʼahi ʼaia ko te ʼu mafuike lalahi. Ko te hahaʼi ʼe natou fakahigoaʼi ko he ʼu meʼa fakamataku.”—KEN HUDNUT, ʼE INA SIVISIVI TE AGAAGA ʼO TE KELE, AMELIKA.

[Haʼuʼaga ʼo te pāsina 4]

© William Daniels/Panos Pictures

“ ʼE ʼi ai anai . . . te ʼu hoge.”—MALEKO 13:8.

● Neʼe ʼalu ia te tagata ki te kolo ʼo Quaratadji, ʼi Niselia, ʼi tana fakaʼamu ʼaē ke maʼu ai hona fakafīmālie mai te masiva meʼa kai ʼaē ʼi tona kolo. Ko te ʼu kāiga ʼo te tagata ʼaia, mo tona ʼu tehina pea mo tuagaʼane, neʼe natou toe ʼomai mo nātou mai te tahi ʼu koga meʼa ʼo te loto fenua, ʼi tanatou feholaʼaki mai te hoge ʼaē neʼe tō ʼi te faʼahi ʼaē neʼe natou nonofo ai. Kae ko te tagata ʼaia ʼe takoto tokotahi pē ia ʼi tona moeʼaga ʼi te kele. He koʼē ʼe ko ia tokotahi pē? ʼE fakamatala fēnei e Sidi, te pule kolo: “ ʼE mole he meʼa ʼe ina maʼu moʼo fafagaʼaki ai [tona fāmili] pea ʼe mole kei feala hana sio atu kiā nātou ʼi tanatou māʼuʼuli pakupaku fēia.”

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? ʼI te mālamanei kātoa, ʼe ko te tokotahi ʼi te toko 7, ʼe mole kai pē lā ke mākona lelei ʼi te ʼaho fuli. ʼE kovi age te ʼaluʼaga ʼaia ʼi te Potu Sautē ʼo Sahara, ʼi Afelika, ʼaē ʼi te toko 3 ʼe ko te tokotahi ʼe pakupaku tuʼumaʼu pē. Tou toʼo he faʼifaʼitaki moʼo fakafuafua te meʼa ʼaē ʼe hoko: ʼE ko he fāmili, ʼe ko te tamai, mo te faʼē, pea mo tanā tamasiʼi. Kapau ʼe feʼauga pē te meʼa kai ki he foʼi toko lua iā nātou ʼaia, ko ai anai ʼaē kā hālofia? Te tamai? Te faʼē? Te tamasiʼi? ʼE ko te ʼaluʼaga faigataʼa ʼaia ʼaē ʼe tau mo te ʼu taʼi fāmili ʼaia ʼi te ʼaho fuli.

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? ʼE lahi te meʼa kai ʼe homo ake ʼi te kele, ʼo feʼauga ʼaupitō aipē moʼo fafaga ia te hahaʼi fuli. ʼE tonu pē ia ki te ʼu meʼa kai ʼaia ʼe homo ake ʼi te kele ke vaevae fakalelei ki te hahaʼi fuli.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼAIA? ʼE moʼoni te manatu ʼaia, heʼe kā fakatatau ki te ʼu temi ki muʼa atu, ʼe kua feala ʼi te temi nei ke lahi age te fakahomo ʼo te meʼa kai e te hahaʼi gāue kele, pea mo lahi age te fetuku ʼo te meʼa kai. Neʼe feala pē ki te ʼu puleʼaga fakatagata ke natou fakahoahoa lelei te tufa ʼo te meʼa kai moʼo pulihi te hoge. Kae logolā tanatou ʼu faiga ʼaia talu mai fualoa, neʼe mole natou lavaʼi pē lā te faʼahi ʼaia.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? ʼE lolotoga hoko nei koa ia te ʼu palalau ʼaē iā Maleko 13:8? Logolā te kua lakalaka ki muʼa ʼo te tekenolosia, kae ʼe hoko nei te hoge ʼi te kele kātoa.

ʼI te agamāhani, kā kua hili te tō ʼo he mafuike pea mo he hoge, pea ki muli age ʼe hoko te ʼu fihifihia, ʼaē ʼe tupu mai ai te tahi agaaga ʼo te fakaʼiloga ʼo te ʼu ʼaho fakamuli.

[Fakamatala ʼo te pāsina 5]

“Neʼe feala pē ki te vahe e tahi ʼi te tolu ʼo te ʼu fānau ʼaē neʼe mamate ʼi te mahaki ʼo te ʼu ʼatefēfē, mo te liligi pea mo ʼihi atu mahaki, ke natou māʼuʼuli mo kanapau lā neʼe feʼauga tanatou meʼa kai.”—ANN M. VENEMAN, KO TE FAFINE PULE ʼĀFEA ʼO TE KAUTAHI ʼE TOKONI KI TE FĀNAU (UNICEF).

[Haʼuʼaga ʼo te paki pāsina 5]

© Paul Lowe/Panos Pictures

“ ʼE ʼi ai anai . . . te ʼu taʼi mahaki.”—LUKA 21:11.

● Ko te tagata ko Bonzali, neʼe kau ki te tokoni ʼaē neʼe fai ki te kau mahaki ʼi Afelika, ʼi te kolo neʼe lahi ai te ʼu maumau ʼuhi ko te tau. Pea neʼe faiga mālohi ia ke ina faitoʼo ia te kau gāue ʼo te lameni ʼo te kolo ʼaia, ʼaē neʼe mamate ʼuhi ko te mahaki ʼaē ko te Marburg.a Neʼe ʼalunoa tana ʼu kolekole ʼaē neʼe ina fai ki te kau pule ʼo te tahi kolo lahi ke natou ʼomai ʼo tokoni ki tana gāue. Hili māhina e fā, pea hoki tau mai ai te tokoni ʼaē neʼe ina kole, kae neʼe kua mate ia Bonzali. Neʼe pikisia ʼi te mahaki ʼo te kau gāue ʼaē neʼe faiga ke ina haofaki.

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? Ko te ʼu mahaki ʼaē ʼe fakatupu kovi ki te ʼatefēfē (ohagē ko te mahaki ʼaē ko te pneumonie), mo te liligi, mo te SITA, mo te fatafata vaivai, pea mo te malaria, ʼe kau ʼi te ʼu mahaki ʼaē ʼe kovi ʼaupitō pea mo mafola ʼi te mālamanei kātoa. ʼI te taʼu 2004, neʼe fakafuafua te kaugamālie ʼo nātou ʼaē neʼe mamate ʼi te ʼu mahaki ʼaia e nima, neʼe teitei pē ko te toko 10 miliona fitugeau afe. ʼI te tahi age faʼahi, ʼe lagi ʼi te taʼu kātoa ʼe mate te toko tahi iā sekonita fuli e tolu, ʼuhi pē ko te ʼu mahaki ʼaia.

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? Kua lahi ia nātou ʼaē ʼe mahahaki ʼuhi ko te hoholo ʼo te tuputupu ake ʼo te kaugamālie ʼo te hahaʼi ʼi te mālamanei, ʼo lahi age ai ia nātou ʼaē ʼe feala ke pikisia ʼi he mahaki.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼAIA? Kua kaugamālie ʼaupitō age ia te tuputupu ʼo te hahaʼi ʼi te kele. Kae kua toe lahi age foki mo te ʼu fealagia ʼaē ʼa te tagata ke mahino tautonu ki he ʼu mahaki, mo ina sivisivi pea mo faitoʼo te ʼu mahaki ʼaia. Koia ʼi tona fakahagatonu, ʼe kua feala pē ke pulihi te mahaki ʼi te mālamanei kātoa. Kae ʼe mole ko te faʼahi ʼaia ʼe hoko, ʼe ʼāʼāsili age te ʼu mahaki ia.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? Ohagē ko tona fakakikite ʼi te Tohi-Tapu, ʼe lolotoga mamahi nei koa te hahaʼi ʼi he ʼu mahaki fakamataku?

Ko te ʼu mafuike, mo te hoge, pea mo te mahaki ʼe ko he ʼu mālohi ia ʼe fakatupu mamahi ʼaupitō ki te ʼu toko lauʼi miliona hahaʼi. ʼE ko te tahi age ʼu lauʼi miliona hahaʼi ʼe maʼuli mamahi ʼuhi pē ko ʼihi, he neʼe gaohi koviʼi te tokolahi e nātou ʼaē neʼe tonu ke natou puipui nātou. Kotou tokagaʼi pe koteā ʼaē ʼe fakakikite ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē kā hoko anai.

[Nota]

[Fakamatala ʼo te pāsina 6]

“ ʼE ko he meʼa fakamataku mokā kai tokita sino e he laione peʼe ʼi he meʼa, kae ʼe toe fakamataku foki mokā kai kita e he mahaki fakamataku pea mo kita sio ʼe hoko atu pē te maʼuli ʼo meʼa fuli ʼi te kele.”—KO TE TAGATA ʼE INA SIVI TE ʼU MAHAKI ʼAĒ ʼE MAFOLA, KO MICHAEL OSTERHOLM.

[Haʼuʼaga ʼo te pāki pāsina 6]

© William Daniels/Panos Pictures

“Ko te hahaʼi ʼe . . . heʼe ʼofa [anai].”—2 TIMOTEO 3:1-3.

● Ko Chris ʼe gāue ʼi te kautahi ʼi Pilitānia, ʼe tokaga ki te tokoni ʼaē ke foaki ki te ʼu loto fale ʼaē ʼe hoko ai te ʼu agamālohi. ʼE ina ʼui fēnei: “ ʼE au manatuʼi te fafine neʼe haʼu, pea ʼi te kovi ʼaupitō ʼaē ʼo tona tā, neʼe mole au ʼiloʼi pē lā ko ia, he neʼe kua au sio pē kiā ia ʼi muʼa atu. Pea ko ʼihi fafine, ʼi te lahi fau ʼaē ʼo tonatou lotomamahi, ʼe mole natou sisio mai pē lā kiā au lolotoga tamatou fai palalau.”

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? ʼI te fenua ʼo Afelika, iā fafine e toko tolu ʼe ko te toko tahi neʼe fakaʼalikiʼi ʼi tana kei veliveli. Neʼe fakahā ʼi te sivi neʼe fai ʼi te fenua pē ʼaia, ʼe manatu e ʼihi tagata ʼe mole kovi mokā natou tā ʼonatou ʼohoana. Kae ʼe mole gata pē ki te hahaʼi fafine ʼaē neʼe tā e ʼonatou ʼohoana. Ohagē lā ʼi Kanata, iā tagata e toko 10 ʼe teitei ko te toko 3 neʼe tā pea mo gaohi koviʼi e tonatou hoa.

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAIGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? ʼI te temi fuli pē, neʼe hoko ʼi te ʼu loto fale ia te ʼu agamālohi. ʼE kua lahi age pē tona ia talanoaʼi ʼi te temi nei ʼi te ʼu temi ʼaē ki muʼa atu.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEGAI ʼAIA? Neʼe ko te ʼu taʼu fakamuli pē ʼaenī ʼaē neʼe kua lahi ai te fai ʼo te ʼu fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te ʼu agamālohi ʼaē ʼe hoko ʼi te loto fale. Kae ʼi te kua lahi ʼaē ʼo te ʼu fakatokaga ki te faʼahi ʼaia, kua fakasiʼisiʼi ifo age koa lā te agamālohi ʼaē ʼe hoko ʼi te ʼu loto fale? Kailoa ia, ʼe kua ʼāsili age pē lā ia te puli ʼo te ʼofa.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? ʼE lolotoga hoko koa ʼi te temi nei ia te ʼu palalau ʼaē iā 2 Timoteo 3:1-3? Kua kaugamālie koa te hahaʼi ʼaē ʼe mole kei ʼoʼofa ki ʼonatou fāmili, ʼaē ʼi te agamāhani, ʼe ko nātou ʼaē ʼe tonu ke ʼoʼofa kiai?

Ko te nima fakakikite ʼaē ʼe lolotoga hoko nei, ʼe ko te ʼu maumau ʼaē ʼe fai ki te kele. Kotou tokagaʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia.

[Fakamatala ʼo te pāsina 7]

“Ko te ʼu agamālohi ʼaē ʼe hoko ʼi te ʼu loto fale, ʼe kau ʼi te ʼu agakovi ʼaē ʼe fai tuʼumaʼu ʼi te temi nei kae mole loko ʼiloʼi. ʼE hoki pāui te kau polisi ke ʼomai, kae kua tuʼa 35 te tā ʼo he fafine.”—TE FAFINE FAKAFOFOGA ʼO TE HAHAʼI ʼAĒ ʼE GAOHI KOVIʼI ʼI TONATOU ʼU LOTO FALE.

“[Ko te ʼAtua ʼe ina] maumauʼi [anai] ia nātou ʼaē ʼe natou maumauʼi te kele.”—FAKAHA 11:18.

● ʼI te kolo ʼo Niselia ko Kpor, ko te gāue ʼa te tagata ko Pirri ʼe ko te fai ʼo te vino ʼaki te ʼu fuʼu pālema. Neʼe maumau kātoa tana gāueʼaga ʼi te temi ʼaē neʼe huaʼi ai te ʼu tuʼuga lite lolo ki te vaitafe ʼo te Delta ʼo Niselia. ʼE ina ʼui fēnei: “ ʼE mamate tamatou ʼu ika, ʼe mahaki tomatou kili, ʼe ʼulihi tomatou ʼu kauvai. ʼE mole kei ʼi ai haksu meʼa moʼo ʼoku taupau maʼuli.”

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? ʼE ʼui e ʼihi hahaʼi popoto, ko tane ʼotaʼota e 6 vaelua ʼe liʼaki ki te ʼu tai ʼo te mālamanei ʼi te taʼu fuli. ʼI te ʼu ʼotaʼota ʼaia, ʼe fakafuafua ko te vaelua ʼo te ʼu ʼotaʼota ʼe ko te ʼu palasitike, ʼaē ʼe hoki hili anai taʼu e teau tupu pea hoki popo ai leva. ʼO mole gata pē ki te ʼulihi ʼaē e te tagata ia te kele, kae ʼe ina toe maumauʼi ʼaupitō mo te ʼu lelei ʼaē ʼo te kele. ʼE hā ʼi te ʼu sivi ʼaē neʼe fai, ʼe ʼaoga ki te kele he taʼu kātoa pea mo māhina e nima ke ina toe fakatupu te ʼu meʼa ʼaē neʼe maumauʼi e te tagata lolotoga te taʼu kātoa. ʼE ʼui fēnei ʼi te ʼalatike ʼo te nusipepa Ositalalia (Sydney Morning Herald): “Kapau ʼe hoko atu te fakahahaʼi ʼo te kele pea mo te maumau ʼaē ʼe fakahoko e te tagata, pea ʼe tonu anai ʼi te taʼu 2035 ke ʼi ai he ʼu Kele e lua.”

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? ʼE lahi ʼaupitō te poto ʼo te tagata pea ʼe feala ke ina maʼu he ʼu puleʼaki moʼo fakatokatoka te ʼu fihifihia. ʼE tou lava pulihi pē ia te ʼu fihifihia ʼaia pea mo haofaki te kele.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼAIA? Tokolahi te hahaʼi pea mo te ʼu kūtuga gāue kinakina, neʼe natou fai te ʼu fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te ʼu fihifihia ʼaē ʼe hoko ki te kele. Kae kua ʼāsili age ia te ʼulihi ʼo te kele.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? Ohagē pē ko tana fakapapau mai, ʼe kua tonu koa ki te ʼAtua ke ina fakagata te ʼulihi ʼo te kele pea ke ina haofaki totatou kele naʼa maumau kovi age ʼosi?

ʼO hilifaki ki te ʼu fakakikite e nima ʼaē kua tou ʼosi talanoa kiai, ʼe fakakikite ʼi te Tohi-Tapu te ʼu fetogi lelei ʼe hoko ʼi te ʼu ʼaho fakamuli. Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki e tahi ʼi te ono fakakikite.

[Fakamatala ʼo te pāsina 8]

“ ʼE hagē kiā au neʼe au maʼuli ʼi he palatiso ʼe kua liliu ko he foʼi tuka ʼotaʼota.”—ERIN TAMBER, ʼE NOFO ʼI TE FAʼAHI TAI ʼO TE GOLFE, ʼO ʼUHIGA MO TE ʼU FUA KOVI ʼO TE HUAʼI ʼO TE LOLO KI TE GOLFE DU MEXIQUE ʼI TE 2010.

[Talanoa ʼo te pāsina 8]

ʼE Ko Te Hala Koa ʼa Te ʼAtua?

Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe fakakikite ʼi te Tohi-Tapu ia te ʼu ʼaluʼaga fakaʼofaʼofa ʼaē ʼe tou sio kiai iā ʼaho nei, ʼe ko te hala koa ʼa te ʼAtua ia te ʼu meʼa ʼaē ʼe lolotoga hoko nei? ʼE ko te ʼAtua koa ʼaē ʼe ina fakamamahiʼi tātou? ʼE feala ke kotou maʼu he ʼu tali lelei ki te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te kāpite 11 ʼo te tohi Koteā ʼAē ʼe Akoʼi Moʼoni Mai ʼi Te Tohi-Tapu? neʼe tā e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.

[Haʼuʼaga ʼo te pāsina 8]

U.S. Coast Guard photo

“Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe fakamafola anai ʼi te kele kātoa.”—MATEO 24:14.

● Ko te fafine ko Vaiatea ʼe nofo ʼi te Pasifika, ʼi te ʼu motu ʼo Tuamotu. Logolā te mafola ʼaē iā kilometa e 1 400 ʼo te ʼu kiʼi motu e 80 ʼo te Tuamotu, kae ʼe ko te toko 16 000 hahaʼi pē ʼaē ʼe nonofo ʼi ai. Kae neʼe kua fai palalau te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova mo te fafine ko Vaiatea pea mo tona ʼu vāhaʼa fale. Koteā tona tupuʼaga? Heʼe ko te kau Fakamoʼoni ʼe natou fia fakamafola te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te hahaʼi fuli pē, tatau aipē peʼe ko te potu fea ʼaē ʼe natou nonofo ai.

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? Ko te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼe kua aʼu nei ki te ʼu potu taupotu ʼo te kele. ʼI te taʼu 2010 pē, neʼe ko hola e tahi miliale onogeau afe neʼe fai fakamafola ai ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova moʼo tala ia te logo lelei ʼi te ʼu fenua e 236. Kā tou fakafuafua te ʼu hola gāue ʼaia, pea ʼe feala pē ke ʼui ko te Fakamoʼoni e tahi neʼe fai fakamafola iā minuta e 30 ʼi te ʼaho fuli. ʼO laka age ʼi te ʼu taʼu ki muʼa atu, neʼe ko tohi ako ʼo te Tohi-Tapu e 20 miliale neʼe natou tā pea mo tufa ki te hahaʼi.

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? Kua taʼu lauʼi afe nei ia te kua fakamafola ʼo te logo ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼAIA? ʼE moʼoni, tokolahi neʼe natou fakamafola he faʼahiga logo ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Kae tokolahi iā nātou ʼaia neʼe natou fai fakamafola pē ʼi he kiʼi temi nounou, pea neʼe mole fai tanatou gāue ki te hahaʼi fuli ʼo te kele. Kae ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe natou lolotoga fai fakamafola nei ʼi te kele kātoa ki te ʼu toko lauʼi miliona hahaʼi. Neʼe natou fakamafola te logo lelei ʼo te Puleʼaga logolā te ʼu fakafeagai mālohi ʼaē neʼe tau mo nātou mai ʼihi kautahi mālolohi pea mo aga fefeka lolotoga te hisitolia ʼo te tagata.a (Maleko 13:13) Tahi ʼaē meʼa, ʼe mole totogi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi tanatou fai fakamafola. Kae ʼe natou foaki ʼaki he lotolelei tonatou temi, pea ʼe mole fakamaʼua ki te hahaʼi ke natou totogi te ʼu tohi ʼaē ʼe foaki age kiā nātou. ʼE lava fakahoko tanatou gāue ʼaki pē te ʼu meʼa ʼofa.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? Ko “te logo lelei . . . ʼo te puleʼaga” ʼe lolotoga fakamafola nei koa ʼi te mālamanei kātoa? ʼE feala koa ke ʼui ko te fakahoko ʼo te fakakikite ʼaia ʼe ina teuteuʼi tātou ki he meʼa ʼe lelei age ʼi te kā haʼu?

[Nota]

[Fakamatala ʼo te pāsina 9]

“ ʼO mulimuli pē ki te kei fakagafua ʼaē e Sehova ke tala te logo, ʼe tou faʼafai anai ʼo hoko atu ia te fakamafola ʼo te logo lelei ʼo te Puleʼaga, ʼo tou fakaʼaogaʼi te ʼu fealagia fuli moʼo maʼu te hahaʼi ʼi totatou ʼu telituale.”—TE ANNUAIRE ʼA TE KAU FAKAMOʼONI ʼA SEHOVA 2010.

“Kei toe he kiʼi temi siʼi pē, pea pulihi anai te tagata agakovi. . . . Kae ko te kau agavaivai ʼe natou maʼu anai te kele, pea ʼe natou fiafia moʼoni anai ʼi te mahu ʼo te tokalelei.”—PESALEMO 37:10, 11.

ʼE KOTOU fia sisio koa ki te fakahoko ʼo te fakakikite ʼaenī? ʼE mahino papau ia ʼe kotou fia sio anai kiai! ʼE lahi te ʼu tupuʼaga ke kita tui ai ʼe kua vave fakahoko ia te fakakikite ʼaia.

ʼI te ʼu ʼalatike ki muʼa atu ʼaē neʼe kua tou ʼosi vakaʼi, neʼe tou talanoa ai ki ʼihi fakakikite ʼi te Tohi-Tapu ʼe hā lelei ai ʼe tou māʼuʼuli nei ʼi “te ʼu ʼaho fakamuli.” (2 Timoteo 3:1-5) Neʼe takitaki e te ʼAtua te ʼu tagata faitohi ʼo te Tohi-Tapu ke natou fakakikite te ʼu meʼa ʼaē ʼe lolotoga hoko nei, ke feala ai hatatou maʼu hotatou ʼamanaki lelei. (Loma 15:4) Ko te fakahoko ʼo te ʼu fakakikite ʼaia, ʼe ko tona fakaʼuhiga kua vave pulihi anai te ʼu faigataʼaʼia ʼaē ʼe tou tau mo ia ʼi te temi nei.

Koteā ʼaē kā hoa mai anai ki muli age ʼo te ʼu ʼaho fakamuli? ʼE ʼafio anai te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te mālamanei. (Mateo 6:9) Kotou vakaʼi age muʼa te ʼu fakamatala ʼaē ʼe fai ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼaluʼaga ʼo te kele ʼi te temi ʼaia:

● ʼE mole toe ʼi ai anai te hoge. “ ʼE mahu anai te pulapula ʼi te kele; ʼe tapuke anai ʼi te tumutumu ʼo te ʼu moʼuga.”—Pesalemo 72:16.

● ʼE pulihi anai te mahaki. “ ʼE mole he tahi ʼe ina ʼui anai: ‘ ʼE au mahaki.’ ”—Isaia 33:24.

● ʼE toe fakafoʼou anai te kele. “ ʼE fiafia anai te toafa pea mo te potu fenua ʼaē ʼe kele toafa, pea ʼe fiafia anai te potu lāvaki pea ʼe fisi anai ohagē ko te safalani.”—Isaia 35:1.

ʼE ko he ʼu fakakikite fakalotomālohi ʼaenī ʼi te Tohi-Tapu ʼe kua vave pē anai hona fakahoko. ʼE lagi lelei ke kotou kole ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ke natou fakahā atu pe koʼē ʼe natou falala mālohi ʼe ʼi ai anai he ʼu temi ʼe lelei age ʼi te kā haʼu.